بررسی دلایل ریزش اخیر بیت کوین و چشم انداز آینده BTC

بازار رمزارزها در روزهای پایانی اوت ۲۰۲۵ شاهد یکی از پرشتاب‌ترین ریزش‌های خود پس از رکوردشکنی‌های اخیر بود. بیت‌کوین، که تنها چند هفته پیش در آستانه تثبیت بالای مرز 123 هزار دلار قرار داشت، برای نخستین‌بار طی هفته‌های اخیر زیر سطح حیاتی ۱۱۰ هزار دلار ریزش کرده و حتی تا ۱۰۸ هزار دلار پایین آمد.

هم‌زمان، ارزش کل بازار رمزارزها به ۳.۷۸ تریلیون دلار کاهش یافت؛ رقمی که تنها چند ماه پیش به مرز ۴ تریلیون دلار نزدیک شده بود. این افت بیش از ۲۰۰ میلیارد دلاری نشان‌دهنده خروج سریع سرمایه و تغییر محسوس در انتظارات سرمایه‌گذاران در مواجهه با شرایط جدید کلان اقتصادی است.

طوفان لیکویدیشن: ۵۲۹ میلیون دلار سرمایه در یک روز نابود شد

یکی از کلیدی‌ترین محرک‌های این سقوط، افزایش حجم لیکویدیشن‌ها بود. بر اساس داده‌های Coinglass، حجم موقعیت‌های لیکوید شده در ۲۴ ساعت منتهی به ۲۹ اوت، ۱۰۲ درصد افزایش یافت و به ۵۲۹ میلیون دلار رسید. در این میان اتریوم با ۱۹۰ میلیون دلار در صدر و بیت‌کوین و سولانا با بیش از ۴۰ میلیون دلار بخش عمده این فشار فروش را رقم زدند.

این حجم از لیکویید شدن که ناشی از بستن اجباری معاملات اهرمی در صرافی‌هایی چون Binance و OKX است، فشار مضاعفی را بر بازار تحمیل کرد. در حالی که Open Interest همچنان بالای ۲۰۰ میلیارد دلار باقی ماند، نرخ‌های تأمین مالی (Funding Rates) منفی شده‌اند که نشانه‌ای از کاهش اهرم و خروج از موقعیت‌های ریسکی است.

عوامل کلان اقتصادی: تورم چسبنده و سیاست‌های فدرال رزرو

انتشار داده‌های شاخص هزینه مصرف شخصی آمریکا (PCE) در ماه جولای، ضربه دیگری به احساسات بازار وارد کرد. PCE هسته‌ای با رشد ۰.۳ درصدی ماهانه و ۲.۹ درصدی سالانه، همچنان بالاتر از هدف ۲ درصدی فدرال رزرو قرار دارد. این رقم با وجود اینکه مطابق پیش‌بینی‌ها بود، به دلیل تداوم افزایش قیمت خدمات (بالاترین نرخ رشد در پنج ماه گذشته) نگرانی‌ها درباره ماندگاری تورم را تشدید کرد.

افزایش تورم به معنای آن است که فدرال رزرو احتمالاً نرخ بهره را برای مدت طولانی‌تری بالا نگه خواهد داشت؛ موضوعی که مستقیماً به زیان دارایی‌های بدون بازده مانند بیت‌کوین و طلا تمام می‌شود. همین داده‌ها باعث عقب‌نشینی شاخص‌های مالی بزرگ آمریکا از جمله S&P 500 و Nasdaq 100 شد.

فشار چندجانبه: از ETFها تا نهنگ‌ها و بحران بانکی چین

ترکیب چند عامل دیگر نیز به شتاب این ریزش کمک کرد:

• خروج ۱۲۶ میلیون دلار از ETFهای اسپات بیت‌کوین و ۱۶۵ میلیون دلار از ETFهای اتریوم تنها در یک روز (۲۹ اوت)،
• افزایش ورودی بیت‌کوین به صرافی‌های متمرکز (به‌ویژه بایننس) که نشانه آمادگی نهنگ‌ها برای فروش است،
• گزارش‌ها از فروش سنگین سهام توسط مدیران ارشد شرکت‌های آمریکایی (بیش از ۲۰۰ معامله عمده فروش) و نگرانی درباره رشد بخش هوش مصنوعی،
• انتشار داده‌های منفی از اقتصاد چین؛ از جمله ثبت حاشیه سود تاریخی پایین و افزایش ۸ برابری بدهی‌های معوق پنج بانک بزرگ نسبت به سال گذشته.

مجموع این رخدادها، فضای ریسک‌گریزی را در بازارهای جهانی تشدید و تقاضا برای دارایی‌های امن مانند اوراق خزانه‌داری آمریکا را افزایش داده است؛ امری که بازدهی اوراق دوساله را به ۳.۶۲ درصد، کمترین مقدار چهار ماه اخیر، رساند.

📊 جمع‌بندی داده‌ها و آمار کلیدی سقوط اخیر

هشدار تکنیکال: احتمال شکل‌گیری مارکت نزولی

از منظر تکنیکال، بیت‌کوین در نمودار هفتگی در حال شکل‌دهی به الگوی گوه نزولی (Falling Wedge) است؛ الگویی که معمولاً هشداری برای کاهش بیشتر قیمت محسوب می‌شود. شکست حمایت ۱۱۰ هزار دلار این سیگنال را تقویت کرده و برخی تحلیلگران، از جمله “کلارک”، حتی هدف ۹۰ هزار دلاری را نیز دور از ذهن نمی‌دانند.

تلاقی تحلیل تکنیکال با فشارهای بنیادی (تورم، سیاست پولی، خروج سرمایه) معمولاً احتمال تحقق سناریوهای نزولی را بالاتر می‌برد و موجب تغییر رفتار سرمایه‌گذاران از خرید به سمت احتیاط یا فروش می‌شود.

ریسک‌های ژئوپولیتیک: جنگ اوکراین و روسیه بدون افق توافق

در حالی که نیروهای بازار رمزارزها بیش از هر زمان به داده‌های اقتصادی وابسته شده‌اند، نباید از ریسک‌های ژئوپولیتیک غافل ماند. جنگ اوکراین و روسیه، که وارد سومین سال خود شده، همچنان بدون چشم‌انداز توافق باقی مانده است.

عدم پیشرفت در مذاکرات و تشدید درگیری‌ها — به‌ویژه در خطوط لجستیکی صادرات غلات در دریای سیاه — باعث تشدید ریسک‌های تأمین غذا و افزایش نوسانات در بازار انرژی شده است. این بی‌ثباتی ژئوپولیتیک به افزایش قیمت کالاهای اساسی انجامیده و غیرمستقیم با حفظ فشار تورمی در جهان، مسیر سیاست‌های پولی انقباضی را طولانی‌تر می‌کند؛ مسیری که برای دارایی‌های پرریسک مانند بیت‌کوین چالش‌برانگیز است. بااین حال اگر ترامپ موفق شود صلح بین اوکراین و روسیه را رقم بزند، احتمالا در وهله اول شاهد یک رشد دیگر در بازار کریپتو باشیم.

سیاست‌های اقتصادی چین: شمشیری دو لبه برای بازار

چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، تأثیر غیرمستقیم اما مهمی بر بازار رمزارزها دارد. ضعف بخش املاک، بحران در بانک‌های خرده‌فروشی و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی، دولت پکن را به سمت سیاست‌های محرک اقتصادی سوق داده است. بسته‌های محرک مانند کاهش نرخ سپرده قانونی بانک‌ها (RRR) و تسهیل بخش اعتباری می‌تواند به بهبود مصرف داخلی و جریان نقدینگی جهانی کمک کند.

با این حال، تجربه نشان داده که بخش عمده این نقدینگی ابتدا به سمت بازار سهام و اوراق قرضه داخلی چین هدایت می‌شود و تنها با تأخیر وارد بازارهای جهانی و حوزه کریپتو خواهد شد. بنابراین، اثرگذاری این سیاست‌ها بر بیت‌کوین، بیش از آنکه فوری باشد، میان‌مدت و غیرمستقیم است.

همبستگی رو به افزایش بازار کریپتو با شاخص‌های سهام

داده‌های اخیر از Glassnode و CoinMetrics نشان می‌دهد که ضریب همبستگی ۹۰ روزه بین قیمت بیت‌کوین و شاخص Nasdaq 100 به بالای ۰.۶۵ رسیده است؛ یعنی بیت‌کوین اکنون بیش از دو سوم اوقات هم‌مسیر با بازار سهام تکنولوژی حرکت می‌کند.

این همبستگی به این معناست که هرگونه خبر منفی در حوزه فناوری — همچون افت اخیر سهام Nvidia و Super Micro Computer — می‌تواند موج مشابهی در بازار کریپتو ایجاد کند. از این زاویه، سرمایه‌گذاران باید بیت‌کوین را نه به عنوان یک «پناهگاه امن مستقل»، بلکه به عنوان دارایی ریسکی همبسته با بازارهای مالی جهانی تحلیل کنند.

کورسوی امید: احتمال کاهش نرخ بهره در آمریکا

علیرغم فشارهایی که تورم و سیاست انقباضی فدرال رزرو بر بازار رمزارزها وارد کرده، برخی تحلیلگران به تصمیم پیش‌روی کمیته بازار آزاد فدرال (FOMC) به چشم یک فرصت می‌نگرند. بررسی معاملات آتی نرخ بهره (Fed Funds Futures) نشان می‌دهد که احتمال کاهش ۰.۲۵ درصدی نرخ بهره در نشست سپتامبر هرچند کم‌رنگ، اما در حال افزایش است — به ویژه در صورت کاهش سرعت رشد اشتغال و افت شاخص‌های پیشرو.

کاهش نرخ بهره به شکل مستقیم باعث کاهش بازده اوراق خزانه و کاهش جذابیت دلار برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی می‌شود، در نتیجه دارایی‌های بدون بازده مانند بیت‌کوین می‌توانند تقاضای بیشتری جذب کنند. تجربه اخیر در مارس ۲۰۲۰ و نیز در بازه ۲۰۱۸-۲۰۱۹ نشان داده که این نوع سیاست پولی می‌تواند جرقه‌ای برای آغاز روندهای صعودی در بازار کریپتو باشد.

جمع بندی: بازگشت تدریجی یا رکود طولانی؟

بازار رمزارزها پس از سال‌ها هیجان، اکنون بیش از هر زمان دیگری با واقعیات اقتصاد کلان گره خورده است. پذیرش نهادی رمزارزها و ورود ابزارهایی چون ETFها، ساختار حمایتی مهمی ایجاد کرده، اما در مقابل، حساسیت قیمت‌ها به سیاست‌های بانک‌های مرکزی نیز افزایش یافته است.

سرمایه‌گذاران بلندمدت این شرایط را فرصتی برای انباشت با قیمت‌های پایین‌تر می‌دانند، اما تجربه نشان داده که بازارهای نوپا ممکن است پس از یک اصلاح عمیق، مدت طولانی‌تری در فاز رکودی باقی بمانند. آنچه مسلم است، دوران «نوسان‌گیری آسان» به سر رسیده و تنها دارایی‌ها و پروژه‌هایی که پشتوانه واقعی دارند خواهند توانست از این طوفان جان سالم به در ببرند.