به گزارش دلتا کالج؛ در عصری که حریم خصوصی دیجیتال به یکی از گرانبهاترین کالاها تبدیل شده، میلیون‌ها کاربر به دنبال راه‌هایی برای محافظت از اطلاعات شخصی خود هستند. در کشورهایی مانند ایران که فیلترینگ تا حد زیادی بالا است، عموم کاربران به ناچار از وی‌پی‌ان‌های مختلف استفاده می‌کنند. فیلترشکن‌ها یا VPNها (شبکه خصوصی مجازی) به عنوان یکی از محبوب‌ترین ابزارهای امنیت سایبری شناخته می‌شوند، اما حقیقت تلخی در پس این اپلیکیشن‌های به ظاهر نجات‌دهنده نهفته است.
چرا VPN در دنیای امروز ضروری است؟
قبل از پرداختن به خطرات، باید درک کنیم که چرا VPNها اهمیت حیاتی پیدا کرده‌اند. در دنیایی که دولت‌ها، شرکت‌ها و حتی مجرمان سایبری مدام در تلاش برای دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران هستند، VPNها به عنوان یک تونل امن عمل می‌کنند که:
- حریم خصوصی آنلاین را حفظ می‌کنند
- دور زدن سانسور اینترنتی را امکان‌پذیر می‌سازند
- امنیت در شبکه‌های عمومی Wi-Fi را تضمین می‌کنند
- محافظت از هویت دیجیتال در برابر ردیابی‌های تبلیغاتی را به ارمغان می‌آورند
شرایط بحرانی: جنگ و نیاز فوری به امنیت دیجیتال
تنش‌های اخیر بین ایران و اسرائیل که در هفته‌های گذشته به یک درگیری تمام‌عیار تبدیل شد و در این مدت شاهد کاهش شدید دسترسی کاربران به اینترنت آزاد بودیم، اهمیت استفاده از وی‌پی‌ان‌ها را بیش از پیش آشکار کرد. دلیل این مسئله این است که در شرایط جنگی و بحرانی سانسور اطلاعات به شدت افزایش می‌یابد، نظارت دولتی بر فعالیت‌های آنلاین شدت می‌گیرد، حملات سایبری علیه زیرساخت‌های ارتباطی رایج می‌شود و علاوه بر همه این‌ها، نیاز به دسترسی آزاد به اطلاعات برای درک وضعیت واقعی بحرانی می‌شود.
در چنین شرایطی، کاربران ایرانی به شدت به VPNها روی آوردند تا بتوانند از سانسور عبور کرده و به اطلاعات دست‌اول دسترسی پیدا کنند. اما همین عجله و نیاز فوری، بسیاری را به سمت اپلیکیشن‌های رایگان و خطرناک سوق داد.
کشف حقیقت تلخ: VPNهای چینی در لباس نجات‌دهنده
براساس تحقیقات جدید پروژه شفافیت فناوری (TTP)، بسیاری از اپلیکیشن‌های VPN رایگانی که کاربران از اپ استور و گوگل پلی دانلود می‌کنند، نه‌تنها امنیت آن‌ها را تضمین نمی‌کنند، بلکه آن‌ها را در معرض تهدیدات جدی قرار می‌دهند.
گزارش TTP نشان می‌دهد که این اپلیکیشن‌ها به‌طور پنهانی تحت مالکیت شرکت‌های چینی هستند. نکته حائز اهمیت این است که شرکت‌های چینی مطابق با قوانین امنیت ملی آن کشور موظف به همکاری کامل با دولت و اشتراک‌گذاری اطلاعات کاربران هستند.
آمار نگران‌کننده
TTP در بررسی خود کشف کرد که از میان ۱۰۰ اپلیکیشن VPN رایگان برتر اپ استور آمریکا در سال ۲۰۲۴، بیش از ۲۰ مورد دارای نشانه‌هایی از مالکیت چینی بوده‌اند. این رقم نشان‌دهنده گستردگی این مشکل است.
برخی از این اپ‌ها با استفاده از شرکت‌های صوری و واسطه، منشأ واقعی خود را پنهان کرده‌اند. حتی برخی با شرکت Qihoo 360 مرتبط هستند – شرکت چینی فعال در حوزه امنیت سایبری که به‌دلیل ارتباط با ارتش چین در لیست تحریم‌های آمریکا قرار دارد.
چرا این موضوع فوق‌العاده خطرناک است؟
اپلیکیشن VPN تمام ترافیک اینترنتی کاربر را مشاهده و مدیریت می‌کند. این بدان معناست که:
- تمام وب‌سایت‌هایی که بازدید می‌کنید قابل رصد است
- پیام‌ها و ایمیل‌هایتان در معرض دید قرار می‌گیرد
- اطلاعات بانکی و مالی در خطر است
- موقعیت جغرافیایی شما ردیابی می‌شود
- الگوهای رفتاری آنلاین شما تحلیل می‌شود
بنابراین اگر اپلیکیشنی ناشناس و رایگان تمام فعالیت‌های آنلاین شما را زیر نظر دارد، نه‌تنها امنیت و حریم شخصی‌تان بی‌معنا می‌شود، بلکه عملاً تمام اطلاعات حساس‌تان در اختیار نهادهای خارجی قرار می‌گیرد.
فهرست سیاه: VPN هایی که باید فوراً حذف کنید
پروژه TTP فهرستی منتشر کرده که شامل اپلیکیشن‌های مشکوک است که همچنان در دسترس کاربران قرار دارند:
اپلیکیشن‌های مشکوک در اپ استور (آیفون):
- X-VPN – Super VPN & Best Proxy
- Ostrich VPN – Proxy Master
- VPN Proxy Master – Super VPN
- Turbo VPN Private Browser
- VPNIFY – Unlimited VPN
- VPN Proxy OvpnSpider
- WireVPN – Fast VPN & Proxy
- Now VPN – Best VPN Proxy
- Speedy Quark VPN – VPN Proxy
- Best VPN Proxy AppVPN
- HulaVPN – Best Fast Secure VPN
- Wirevpn – Secure & Fast VPN
- Pearl VPN
اپلیکیشن‌های مشکوک در گوگل پلی (اندروید):
- Turbo VPN – Secure VPN Proxy
- VPN Proxy Master – Safer VPN
- X-VPN – Private Browser VPN
- Speedy Quark VPN – VPN Master
- vpnify – Unlimited VPN Proxy
- Ostrich VPN – Proxy Unlimited
- Snap VPN: Super Fast VPN Proxy
- Signal Secure VPN – Robot VPN
- VPN Proxy OvpnSpider
- HulaVPN – Fast Secure VPN
- VPN Proxy AppVPN
پاسخ گوگل به VPN های مخرب
گوگل در پاسخ به این گزارش اعلام کرد که به رعایت کامل تحریم‌ها و قوانین بین‌المللی پای‌بند است. این شرکت تأکید کرد که اپلیکیشن‌هایی که هدفشان گمراه‌سازی، سوءاستفاده یا جمع‌آوری نادرست داده‌ها باشد، در گوگل پلی جایی ندارند.
با این حال، محققان می‌گویند گوگل هنوز سیاست مشخصی برای توسعه‌دهندگان اپ‌های VPN منتشر نکرده و به سؤالات در این زمینه پاسخی نداده است.
پاسخ اپل به VPN های مخرت
اپل توضیح داد که قوانین اپ استور خود را به‌طور جدی اجرا می‌کند، اما توسعه‌دهنده‌ها را بر اساس ملیت دسته‌بندی نمی‌کند. فقط شرکت‌ها (و نه افراد حقیقی) می‌توانند اپ‌های VPN در اپ‌استور منتشر کنند.
اپل همچنین از توسعه‌دهندگان می‌خواهد شفافیت کاملی در مورد جمع‌آوری داده‌ها داشته باشند و انتقال داده‌ها به شرکت‌های دیگر را ممنوع کرده است.
چگونه VPN امن انتخاب کنیم؟
در شرایطی که نیاز به VPN واقعی است، چگونه می‌توان گزینه‌ای امن انتخاب کرد؟
ویژگی‌های یک VPN قابل اعتماد:
- پولی بودن: VPNهای رایگان همیشه مشکوک هستند
- شفافیت در مالکیت: باید بدانید چه کسی مالک سرویس است
- سیاست عدم ثبت لاگ: نباید فعالیت‌های شما را ذخیره کنند
- مقر قانونی مناسب: در کشورهایی با قوانین حریم خصوصی قوی
- تست‌های امنیتی مستقل: توسط نهادهای مستقل بررسی شده‌اند
- پشتیبانی فنی واقعی: تیم پشتیبانی قابل دسترس و متخصص
نشانه‌های خطر:
- رایگان بودن کامل بدون هیچ محدودیتی
- عدم شفافیت در مورد مالکیت
- درخواست مجوزهای غیرضروری در گوشی
- تبلیغات مزاحم در اپلیکیشن
- سرعت غیرطبیعی برای یک سرویس رایگان
تأثیر فیلترشکن بر امنیت ملی و فردی
در شرایط جنگی اخیر، استفاده از VPNهای مشکوک نه‌تنها امنیت فردی کاربران را به خطر انداخت، بلکه می‌توانست تأثیرات گسترده‌تری داشته باشد:
- جاسوسی اطلاعاتی از سوی کشورهای خارجی
- نفوذ در شبکه‌های حساس از طریق دستگاه‌های آلوده
- دستکاری اطلاعات و انتشار اخبار جعلی
- ردیابی فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران
راه‌حل‌های عملی برای کاربران ایرانی
با توجه به شرایط خاص ایران و نیاز واقعی به دور زدن فیلترینگ، کاربران باید:
- از VPNهای معتبر و پولی استفاده کنند
- قبل از نصب تحقیق کنند و نظرات کاربران را بخوانند
- به‌روزرسانی‌های امنیتی را جدی بگیرند
- از چندین روش همزمان برای امنیت بیشتر استفاده کنند
- اطلاعات حساس را در هنگام استفاده از VPN به اشتراک نگذارند
نتیجه‌گیری: امنیت واقعی یا توهم امنیت؟
در دنیایی که اطلاعات به طلای دیجیتال تبدیل شده، انتخاب ابزار امنیت نادرست می‌تواند بدتر از عدم استفاده از هر ابزاری باشد. VPNهای رایگان و مشکوک نه‌تنها شما را محافظت نمی‌کنند، بلکه دروازه‌ای برای نفوذ به حریم خصوصی‌تان می‌شوند.
هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که نشان دهد همه اپ‌های نام‌برده مستقیماً داده‌های کاربران را رهگیری یا ذخیره می‌کنند، اما ماهیت VPNها، محل استقرار توسعه‌دهندگان، قوانین امنیت ملی سخت‌گیرانه چین و نبود شفافیت کافی، زنگ خطر را برای کاربران به صدا درآورده است.
در شرایط بحرانی مثل جنگ اخیر بین ایران و اسرائیل، نیاز به امنیت دیجیتال بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. اما این نیاز نباید ما را به سمت راه‌حل‌های خطرناک سوق دهد.
یادتان باشد: اگر محصولی رایگان است، احتمالاً شما محصول هستید. در دنیای VPNها، این قانون طلایی اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. امنیت واقعی هزینه دارد، اما قیمت از دست دادن حریم خصوصی‌تان بسیار بیشتر است.
منبع: زومیت
