تحولات فناوری و نوآوری‌های مالی همیشه نقشی کلیدی در دگرگونی و توسعه سیستم‌های اقتصادی داشته‌اند. یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های این تغییرات، ظهور بیت کوین است؛ ارز دیجیتالی که در سال ۲۰۰۹ معرفی شد و با ورود خود به بازارهای مالی جهانی، انقلابی را در دنیای اقتصاد به پا کرد. بیت کوین نه‌تنها یک وسیله پرداخت نوین را ارائه داد، بلکه به نمادی از نوآوری و تحول اقتصادی تبدیل شد. در همین راستا، در این مطلب از دلتا کالج، به بررسی چرخه شومپیتری بیت کوین (Bitcoin Schumpeterian Cycle) خواهیم پرداخت. این نظریه که توسط اقتصاددان برجسته، یوزف شومپیتر (Joseph Schumpeter)، معرفی شده، فرایندهای نوآوری و تخریب خلاق در اقتصاد را تحلیل می‌کند. این چرخه‌ها نشان می‌دهند که چگونه نوآوری‌های جدید می‌توانند سیستم‌های قدیمی را متحول سازند و منجر به دوره‌های رشد و نزول در اقتصاد شوند.
بیت کوین، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های مالی قرن بیست‌و‌یکم، مثالی بارز از این چرخه است. ورود بیت کوین به بازار مالی، تغییراتی اساسی را در سیستم‌های پرداخت و روش‌های سرمایه‌گذاری به وجود آورده و تأثیراتی عمده بر اقتصاد جهانی داشته است. ازاین‌رو، باید ابعاد مختلف چرخه شومپیتری بیت کوین را مورد بررسی قرار دهیم تا تأثیرات این ارز دیجیتال را بر اقتصاد و بازارهای مالی شناسایی کنیم.
یوزف شومپیتر کیست؟
پیش از اینکه به چرخه شومپیتر بیت کوین بپردازیم، باید ببینیم که این چرخه توسط چه کسی و با چه هدفی معرفی شده است. یوزف آلویس شومپیتر (Joseph Alois Schumpeter) اقتصاددان، تاریخ‌نگار اقتصادی و استاد دانشگاه اتریشی-آمریکایی بود که به‌خاطر نظریه‌هایش در مورد نوآوری، چرخه‌های اقتصادی و سرمایه‌داری شناخته می‌شود. او در سال ۱۸۸۳ در ترنیز اتریش به دنیا آمد و در سال ۱۹۵۰ در تاکونیک آمریکا درگذشت. شومپیتر تأثیر عمیقی بر تفکر اقتصادی مدرن داشته و آثارش همچنان مورد مطالعه و بحث قرار می‌گیرند.
مهم‌ترین دستاوردهای شومپیتر عبارت‌اند از:
- نظریه تخریب خلاق: شومپیتر مفهوم «تخریب خلاق» (Creative Destruction) را مطرح کرد که به فرایند جایگزینی روش‌های تولید، محصولات و سازمان‌های قدیمی با روش‌ها، محصولات و سازمان‌های جدید و کارآمدتر اشاره دارد. این مفهوم به‌عنوان نیروی محرکه اصلی رشد اقتصادی در نظریه‌ی او به حساب می‌آید. تخریب خلاق نه‌تنها به بهبود تدریجی می‌پردازد، بلکه شامل نوآوری‌هایی انقلابی است که می‌توانند ساختار یک صنعت را به‌طور کامل تغییر دهند. این نظریه در چرخه شومپیتری بیت کوین کاربرد گسترده‌ای دارد.
- چرخه‌های اقتصادی: شومپیتر به مطالعه‌ی چرخه‌های اقتصادی و عوامل مؤثر بر آن‌ها پرداخت. او بر نقش نوآوری در ایجاد چرخه‌های اقتصادی تأکید داشت و مدل چرخه کوتاه‌مدت و بلندمدت را ارائه داد. این چرخه‌ها بر اساس موج‌های نوآوری و سرمایه‌گذاری شکل می‌گیرند.
- سرمایه‌داری: شومپیتر سرمایه‌داری و توسعه‌ی آن را مورد مطالعه قرار داد و نظریه خود را در مورد چرخه زندگی سرمایه‌داری در اختیار عموم گذاشت. او بر نقش کارآفرینان و نوآوری‌ها در توسعه‌ی سرمایه‌داری تأکید داشت و پیش‌بینی کرد که سرمایه‌داری در نهایت به‌دلیل عوامل درونی از بین خواهد رفت.
- کارآفرینی: او به نقش کارآفرینان به‌عنوان عوامل کلیدی در فرایند نوآوری و رشد اقتصادی تأکید داشت. شومپیتر کارآفرینان را افرادی می‌دانست که با ایده‌های جدید و نوآورانه خود، زمینه را برای تخریب خلاق و ایجاد رشد اقتصادی فراهم می‌کنند.
شومپیتر نه‌تنها نظریه‌پردازی اقتصادی بود، بلکه یک مفسر جامع و منتقد سرمایه‌داری محسوب می‌شد. او با دیدگاهی پویا و تاریخی به اقتصاد نگاه می‌کرد و نقش نوآوری و کارآفرینی را در توسعه‌ی اقتصادی مورد توجه قرار می‌داد. آثار او تأثیری عمیق بر تفکر اقتصادی مدرن داشته‌اند و همچنان مورد مطالعه و بحث قرار می‌گیرند.
اولین مرحله چرخه شومپیتری بیت کوین: تخریب خلاق
بیت‌کوین به‌عنوان یک نوآوری انقلابی، نمونه‌ای بارز از تخریب خلاق در چارچوب نظریه شومپیتر است. این تخریب خلاق نه‌تنها ازطریق ارائه سیستم پرداخت غیرمتمرکز و شفاف صورت می‌گیرد، بلکه به‌وسیله مکانیزم‌های ذاتی آن، مانند هاوینگ و نوآوری‌های پیرامونش نیز تقویت می‌شود. موارد زیر نمونه‌هایی مهم در تخریب خلاق هستند که به شکل‌گیری چرخه شومپیتری بیت کوین می‌انجامند:
- هاوینگ و کنترل تورم: هاوینگ (Halving)، با کاهش نرخ تولید بیت کوین در فواصل زمانی مشخص، به‌طور مستقیم به کنترل تورم و ایجاد کمیابی کمک می‌کند. این مکانیزم، با به‌چالش‌کشیدن سیستم‌های پولی سنتی مبتنی بر چاپ پول نامحدود، به‌عنوان یک عامل کلیدی در پایداری قیمت و ارزش بیت کوین مؤثر است و سیستم‌های سنتی را به چالش می‌کشد. کمیابیِ برنامه‌ریزی‌شده بیت کوین، یک عامل کلیدی در ارزش آن است و به این ارز کمک می‌کند تا با سیستم‌های پولی متمرکز و مستعد تورم، رقابت داشته باشد.
- توسعه زیرساخت‌ها و نوآوری‌ها: علاوه‌بر هاوینگ، توسعه زیرساخت‌های مرتبط با بیت کوین، مانند لایه‌های دوم (Layer 2) برای افزایش مقیاس‌پذیری، قراردادهای هوشمند برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و همچنین، ظهور ارزهای دیجیتال دیگر با ویژگی‌های متمایز، به تخریب خلاق در این فضا کمک می‌کند. این نوآوری‌ها نه‌تنها بهبود کارایی و مقیاس‌پذیری شبکه بیت‌کوین را به ارمغان می‌آورند، بلکه زمینه را برای کاربردهای جدید و نوآورانه فراهم می‌کنند و به‌طور مستمر سیستم‌های سنتی را به چالش می‌کشند.
- رقابت و انتخاب طبیعی: ظهور بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر، پس از بیت کوین، رقابت شدیدی را در این بازار ایجاد کرده است. در این رقابت، ارزهای دیجیتالی که توانسته‌اند نوآوری‌هایی مناسب را ارائه دهند و نیازهای بازار را بهتر برآورده کنند، موفق به بقا و رشد شده‌اند. این فرایند با عنوان «انتخاب طبیعی» (Natural Selection) در مدل شومپیتر شناخته می‌شود.
مرحله دوم چرخه شومپیتری بیت کوین: منبع طبیعی متفاوت
مرحله بعدی چرخه شومپیتری بیت کوین، این ارز را دارای منبع طبیعی متفاوتی در نظر می‌گیرد. بیت کوین، به‌عنوان یک دارایی دیجیتال محدود، شباهت‌های قابل توجهی با منابع طبیعی غیرقابل تجدید، مانند طلا یا نفت خام دارد. هرچند ماهیت دیجیتالی آن تفاوت‌هایی اساسی را ایجاد می‌کند، اما محدودیت عرضه (۲۱ میلیون بیت کوین) و افزایش تدریجی سختی استخراج، این ارز را به یک منبع طبیعی متفاوت تبدیل کرده است که چرخه‌های تخریب خلاق را تجربه می‌کند. مرحله دوم چرخه شومپیتری بیت کوین، با چالش‌های ناشی از این محدودیت‌ها و ارائه نوآوری‌هایی برای غلبه بر آن‌ها، متمایز می‌شود.
چالش‌های مرحله دوم چرخه شومپیتری بیت کوین
چالش‌های این مرحله برای بیت کوین، عبارت‌اند از:
- افزایش هزینه استخراج: با افزایش سختی استخراج، هزینه‌های عملیاتی برای ماینرها به‌طور تصاعدی افزایش می‌یابد. این چالش شامل هزینه‌های سخت‌افزار، انرژی، خنک‌سازی و نگهداری است. این افزایش هزینه‌ها، پایداری اقتصادی ماینینگ را به چالش می‌کشند.
- خطرات تمرکززدایی: هزینه‌های بالای استخراج، ماینرهای کوچک‌تر را از رقابت حذف می‌کند و منجر به تمرکز قدرت استخراج در دست شرکت‌ها و مجموعه‌های بزرگ‌تر می‌شود. این چالش می‌تواند بر تمرکززدایی شبکه تأثیر منفی بگذارد و موضوعات مربوط به امنیت و پایداری را مطرح کند.
- مصرف انرژی: استخراج بیت کوین به مصرف انرژی زیادی نیاز دارد. این موضوع باعث نگرانی‌های زیست‌محیطی شده و چالش‌های مرتبط با پایداری شبکه را به وجود آورده است.
نوآوری‌ها و راهکارهایی برای برای حل چالش‌ها
برای اینکه چرخه شومپیتری بیت کوین معیوب نباشد و مرحله دوم تکمیل شود، باید بر چالش‌های آن غلبه کرد. نوآوری‌های زیر راهکارهایی برای برطرف‌سازی این چالش‌ها هستند:
- استخراج کارآمدتر: توسعه سخت‌افزار و الگوریتم‌های استخراج کارآمدتر برای کاهش مصرف انرژی و هزینه‌ها ضروری است. این مسئله شامل استفاده از تراشه‌های پیشرفته‌تر و بهینه‌سازی فرایند استخراج می‌شود.
- انرژی‌های تجدیدپذیر: استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، مانند انرژی خورشیدی و باد، برای کاهش اثرات زیست‌محیطی استخراج بیت‌کوین، ضروری خواهد بود.
- استخراج گروهی: استخراج گروهی (Pool Mining) به ماینرهای کوچک‌تر اجازه می‌دهد تا در کنار هم کار کنند و شانس خود را برای کسب پاداش، افزایش دهند. ازاین‌طریق، پاداش استخراج در بین ماینرها توزیع می‌شود.
- لایه‌های دوم: استفاده از لایه‌های دوم (Layer 2) برای پردازش تراکنش‌ها، باعث کاهش بار روی شبکه اصلی و پایین‌آمدن میزان مصرف انرژی می‌شود.
- مدل‌های جدید کسب‌وکار: نوآوری در مدل‌های کسب‌وکار ماینینگ، مانند فروش قدرت محاسباتی یا ارائه خدمات استخراج به سایر ماینرها، می‌تواند به پایداری اقتصادی این صنعت کمک کند.
مرحله سوم چرخه شومپیتری بیت کوین: ۳ زیرچرخه کلیدی
نظریه چرخه‌های شومپیتری، با تمرکز بر نوآوری و کارآفرینی، چارچوبی را برای درک پویایی اقتصادی بلندمدت ارائه می‌دهد. در این بخش، این نظریه را به بازار بیت کوین تعمیم می‌دهیم و سه زیرچرخه اصلی آن – چرخه‌های کیچین (Kitchin Cycle)، ژوگلار (Juglar Cycle) و کندراتریف (Kondratieff Cycle) – را بررسی می‌کنیم. با تحلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر چرخه و معیارهای مناسب برای ارزیابی آن‌ها در زمینه بیت کوین، به درکی بهتر از رفتار بازار این رمزارز دست می‌یابیم.
۱. چرخه کیچین بیت کوین: ریتم چهل‌ماهه اقتصاد
درک چرخه‌های بازار برای سرمایه‌گذاری در هر حوزه‌ای، ازجمله بازار ارزهای دیجیتال، اهمیت فراوانی دارد. یکی از الگوهای قابل توجه در بازار بیت کوین، چرخه کیچین (Kitchin Cycle) است که به نوسانات کوتاه‌مدت قیمت اشاره دارد. این چرخه، برخلاف دوره‌های بلندمدت‌تر، مانند چرخه‌های تجاری بزرگ‌تر، به‌طور معمول بین ۳ تا ۵ سال (۴۴ تا ۴۸ ماه) طول می‌کشد و بر اساس تعامل بین عرضه و تقاضا و واکنش تولیدکنندگان (در این مورد، ماینرها) به تغییرات بازار شکل می‌گیرد.
مکانیزم چرخه کیچین در بازار بیت کوین
این زیرچرخه مهم از چرخه شومپیتری بیت کوین، به‌دلیل محدودیت عرضه این رمزارز و واکنش ماینرها به تغییرات قیمت، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. در فاز صعودی، افزایش تقاضا و قیمت بیت کوین، منجر به افزایش فعالیت ماینرها و بالارفتن نرخ هش می‌شود. این افزایش عرضه، در نهایت به اشباع بازار و کاهش قیمت می‌انجامد.
در فاز نزولی، کاهش قیمت، باعث پایین‌آمدن سودآوری ماینرها و در نتیجه، کاهش نرخ هش می‌شود. این کاهش عرضه، افزایش قیمت و تکمیل چرخه را به‌همراه دارد. چرخه کیچین، به‌خاطر تأخیر در واکنش ماینرها به تغییرات قیمت و همچنین تأثیر عوامل خارجی، مانند احساسات بازار و رویدادهای کلیدی، به‌طور کامل قابل پیش‌بینی نیست.
نقش نسبت I2S (موجودی به فروش)
نسبت I2S یا نسبت موجودی به فروش (Inventory to Sales)، ابزاری کلیدی برای تحلیل چرخه کیچین است. این مقدار، نسبت بیت کوین‌های موجود در دست ماینرها و هولدرهای بزرگ به میزان بیت کوین‌های معامله‌شده در بازار را نشان می‌دهد. افزایش I2S نشان‌دهنده‌ی افزایش موجودی‌ها (بیت کوین‌های نگهداری‌شده) و کاهش فشار فروش است که می‌تواند سیگنالی از پایان فاز نزولی و آغاز فاز صعودی باشد. در سوی مقابل، کاهش I2S نشان‌دهنده‌ی افزایش فشار فروش و احتمال ادامه روند نزولی است. بااینحال، تفسیر این نسبت به‌تنهایی کافی نیست و باید با سایر شاخص‌ها و تحلیل‌های بازار ترکیب شود.
چرخه هاوینگ و چرخه کیچین
چرخه هاوینگ بیت کوین، با کاهش پاداش استخراج در هر بلوک، تأثیر قابل توجهی بر عرضه بیت کوین دارد و می‌تواند چرخه کیچین را تحت‌تأثیر قرار دهد. اگرچه این دو چرخه طول مشابه و وابستگی زیادی دارند، اما لزوماً با یکدیگر همزمان نیستند. به‌این‌ترتیب، چرخه هاوینگ می‌تواند به‌عنوان یک عامل محرک در شروع یا پایان یک چرخه کیچین عمل کند. کاهش عرضه بیت کوین در اثر هاوینگ، می‌تواند به افزایش قیمت و آغاز یک فاز صعودی در چرخه کیچین منجر شود.
عوامل تأثیرگذار دیگر بر چرخه کیچین
عواملی دیگر نیز بر چرخه کیچین در بازار بیت کوین تأثیر می‌گذارند. ازجمله این عوامل می‌توان به احساسات بازار، مقررات دولتی، توسعه‌های تکنولوژیکی و پذیرش بیت کوین توسط نهادهای مالی و شرکت‌ها اشاره کرد. این عوامل می‌توانند بر تقاضا و عرضه بیت کوین تأثیر داشته باشند و طول و شدت چرخه کیچین را تغییر دهند.
۲. بررسی چرخه ژوگلار: انقلاب انرژی در ماینینگ بیت کوین
چرخه ژوگلار (Juglar Cycle)، یک چرخه اقتصادی با طول تقریبی ۷ تا ۸ سال است که با نوسانات در سرمایه‌گذاری و نوآوری مشخص می‌شود. در دنیای بیت کوین، این چرخه به‌عنوان دوره‌ای دوهاوینگی (حدود ۸ سال) در نظر گرفته شده که شامل مراحل قابل توجهی از نوآوری و سرمایه‌گذاری مجدد در زیرساخت‌های ماینینگ است. در ادامه، ویژگی‌ها و عناصر این زیرچرخه از چرخه شومپیتری بیت کوین را توضیح خواهیم داد.
چرخه شومپیتری بیت کوین و نوآوری در ماینینگ
چرخه ژوگلار در بستر وسیع‌تر چرخه شومپیتری بیت کوین قرار می‌گیرد. چرخه شومپیتری، دوره‌ای طولانی‌تر از نوآوری و تخریب خلاق است که شامل مراحل خلق، رشد، بلوغ و زوال می‌شود. در هر چرخه شومپیتری، نوآوری‌های رادیکال منجر به ایجاد صنایع جدید و تغییر در ساختار اقتصادی خواهند شد. در مورد این ارز دیجیتال نیز هر چرخه ژوگلار یک مرحله از چرخه شومپیتری بیت کوین را نشان می‌دهد که با نوآوری‌های اساسی در تکنولوژی ماینینگ و زیرساخت‌های آن همراه است.
چرخه‌های ژوگلار گذشته و آینده
اولین چرخه ژوگلار بیت کوین از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ به طول انجامید. در این دوره، شاهد تحولی چشمگیر در استخراج بیت کوین، شامل حرکت از CPUها به ASICها بودیم. این تغییر، جهشی عظیم را در کارایی و مقیاس‌پذیری ماینینگ به‌همراه داشت.
اکنون در سال ۲۰۲۴، در آستانه پایان دومین چرخه ژوگلار قرار گرفته‌ایم. این دوره با تمرکز بر پایداری و بهینه‌سازی مصرف انرژی مشخص می‌شود. شرکت‌های پیشرو در حال سرمایه‌گذاری در تأسیسات ماینینگ هستند که از انرژی‌های تجدیدپذیر، مانند انرژی بادی (Wind power) و زمین‌گرمایی (Geothermal energy) استفاده می‌کنند. این رویکرد نه‌تنها به کاهش ردپای کربن ماینینگ کمک خواهد کرد، بلکه به کاهش هزینه‌های عملیاتی نیز می‌انجامد. به‌عنوان مثال، استفاده از انرژی بادی اضافی در کنار مزارع، به افزایش رقابتی‌بودن این مزارع کمک می‌کند و همچنین، استفاده از گازهای طبیعی بلااستفاده در چاه‌های گاز، میزان گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد.
نسبت IC2CI: شاخص کلیدی چرخه ژوگلار
نسبت IC2CI (ظرفیت نصب‌شده به سرمایه‌گذاری ثابت) یک شاخص کلیدی در تحلیل چرخه ژوگلار است. این نسبت، رابطه بین ظرفیت نصب‌شده تجهیزات ماینینگ و سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده را نشان می‌دهد. در اوج چرخه ژوگلار، این نسبت به بالاترین حد خود می‌رسد و با سرریز شدن ظرفیت نصب‌شده، شروع به کاهش می‌کند. کاهش این نسبت نشان‌دهنده نیاز به سرمایه‌گذاری‌های جدید و نوآوری‌های بیشتر در تکنولوژی ماینینگ است. تحلیل دقیق این نسبت می‌تواند به پیش‌بینی روند بازار و سرمایه‌گذاری‌های آینده کمک کند.
چالش‌ها و فرصت‌های چرخه ژوگلار
درحالی‌که سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پایدار، در ماینینگ بیت کوین، فرصت‌های زیادی را برای کاهش هزینه‌ها و بهبود پایداری زیست‌محیطی ایجاد می‌کند، در این زمینه چالش‌هایی نیز وجود دارند. مقررات دولتی در مورد مصرف انرژی، نوسانات قیمت بیت کوین و ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، ازجمله این چالش‌ها هستند. بااینحال، این حوزه فرصت‌های شغلی جدید و توسعه‌ی زیرساخت‌های انرژی پایدار را نیز به‌همراه دارد.
ماینینگ در چرخه‌های ژوگلار آینده
احتمالاً در چرخه‌های ژوگلار آینده بیت کوین، شاهد نوآوری‌های بیشتری در زمینه‌هایی گوناگون، مانند هوش مصنوعی در بهینه‌سازی مصرف انرژی، توسعه‌ی تراشه‌های ماینینگ با کارایی بالاتر و سیستم‌های خنک‌کننده پیشرفته خواهیم بود. درک عمیق این زیرچرخه از چرخه شومپیتری بیت کوین و تحلیل دقیق شاخص‌هایی، مانند IC2CI، برای سرمایه‌گذاران و فعالان این حوزه ضروری است تا بتوانند در این فضای پویا و رقابتی، به موفقیت دست یابند.
۳. نگاهی به چرخه کندراتیف: آیا بیت کوین تا ابد زنده خواهد ماند؟
چرخه‌های کندراتیف (Kondratieff Waves یا K-waves)، چرخه‌های اقتصادی بلندمدتی (۴۰ تا ۶۰ ساله) هستند که توسط تغییرات بنیادی تکنولوژیکی هدایت می‌شوند. نیکولای کندراتیف (Nikolai Kondratieff)، اقتصاددان اهل شوروی، این چرخه‌ها را با بررسی قیمت کالاها شناسایی کرد. هر موج K با یک نوآوری فناورانه کلیدی آغاز می‌شود که به تحولات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای می‌انجامد. مثال‌هایی از این امواج شامل انقلاب صنعتی اول (فولاد و ماشین‌آلات)، انقلاب صنعتی دوم (نفت، برق، خودرو) و انقلاب دیجیتال (کامپیوتر و اینترنت) هستند.
بیت کوین و امواج K
با فرض طول موج ۴۰ساله، می‌توانیم چرخه شومپیتری بیت کوین را در چارچوب امواج K تحلیل کنیم. اولین موج K بیت کوین از سال ۲۰۰۹ آغاز شده و تا حدود سال ۲۰۴۹ ادامه خواهد یافت. این موج با ظهور بیت کوین و فناوری بلاک چین به‌عنوان یک نوآوری انقلابی در حوزه مالی آغاز شده است. در پایان این موج، تقریباً تمام بیت کوین‌ها استخراج می‌شوند و ارزش اقتصادی هر بلوک به‌طور نمایی افزایش می‌یابد.
موج K دوم بیت کوین (۲۰۴۹ به بعد)
این موج به نوآوری‌هایی فناورانه وابسته خواهد بود که امروزه حتی قابل تصور نیستند. این نوآوری‌ها می‌توانند شامل فناوری‌هایی جدید در حوزه محاسبات کوانتومی، هوش مصنوعی یا الگوریتم‌های رمزنگاری پیشرفته باشند. این فناوری‌ها بر نحوه استفاده و مدیریت بیت کوین تأثیرگذار خواهند بود.
نسبت S2F و *S2F
نسبت انباشت به جریان (S2F) به‌عنوان شاخصی برای پیش‌بینی قیمت بیت کوین استفاده می‌شود. بااینحال، برای تحلیل چرخه‌های کندراتیف، نیاز به اصلاح این نسبت داریم. مدل اصلاح‌شده، *S2F، سرعت بازار بیت کوین (با استفاده از شاخص Bitcoin Days Destroyed یا BDD) را نیز در نظر می‌گیرد. فرمول *S2F به شرح زیر است:
*S2F = (موجودی بیت کوین‌های استخراج‌شده) / (تولید سالانه + BDD)
فرمول *S2F با درنظر‌گرفتن BDD یا همان تعداد روزهایی که بیت کوین‌ها بلااستفاده مانده‌اند، نسبت انباشت به جریان (S2F) را اصلاح می‌کند. اگر اکثر بیت کوین‌ها برای مدت طولانی بلااستفاده باشند (BDD پایین)، *S2F به S2F نزدیک خواهد شد؛ زیرا مقدار BDD در مخرج کسر کم است و تأثیر چندانی بر نسبت ندارد. به عبارت دیگر، در این حالت، مدل اصلاح‌شده (*S2F) تقریباً همان نتیجه مدل اصلی (S2F) را ارائه می‌دهد.
بااینحال، اگر بیت کوین‌ها به‌طور فعال معامله و جابه‌جا شوند (BDD بالا)، مقدار BDD در مخرج کسر افزایش یافته و در نتیجه، *S2F کاهش می‌یابد و از S2F کمتر خواهد شد؛ زیرا BDD نشان‌دهنده افزایش گردش بیت کوین در بازار است و این افزایش گردش، نسبت انباشت به جریان را کاهش می‌دهد. به‌طور خلاصه، هرچه فعالیت و گردش بیت کوین بیشتر باشد، اختلاف بین *S2F و S2F زیادتر خواهد بود.
تحلیل بیت کوین در چارچوب امواج K، دیدگاهی بلندمدت را از آینده این ارز دیجیتال، به ما ارائه می‌دهد. با درنظر‌گرفتن نوآوری‌های فناورانه آینده و استفاده از نسبت *S2F اصلاح‌شده، می‌توانیم درک بهتری را از فازهای مختلف چرخه‌های کندراتیف بیت کوین به دست آوریم. بااین‌وجود، پیش‌بینی دقیق آینده همیشه با چالش‌هایی همراه است و این تحلیل تنها یک احتمال را ارائه می‌دهد.
چرخه شومپیتری بیت کوین: تحلیلی جامع
شکل زیر چرخه شومپیتری بیت کوین را نشان می‌دهد. موج K بیت کوین به رنگ خاکستری تیره، چرخه‌های ژوگلار به رنگ بنفش و چرخه‌های کیچین بیت کوین که با چرخه‌های هاوینگ مطابقت دارند، به رنگ آبی به نمایش درآمده‌اند.
استفاده از قیمت دلار به‌عنوان واحد اندازه‌گیری در محور عمودی، تنها یک تقریب بسیار احتمالی برای عوامل مختلف مؤثر بر اجزای چرخه شومپیتری بیت کوین است؛ به‌خصوص با توجه به طول زمانی که یک موج K بیت کوین پوشش می‌دهد. بااینحال، بررسی سایر جنبه‌ها برای ما ارزشمند خواهد بود.
در پایان موج K اول بیت کوین، انتظار می‌رود که تمام چرخه‌ها همگرا شوند. ایده اصلی این است که با شروع شکل‌گیری محرک‌های اساسی برای موج K بعدی بیت کوین، انواع جریان‌ها از ذخایر مختلف، شروع به کاهش می‌کنند؛ یعنی مجموعه‌ای جدید از فناوری‌ها برای بیت کوین وارد عمل شده‌اند که محرک موج K دوم بیت کوین خواهند بود.
در این مرحله، اغلب بیت کوین‌ها هولد می‌شوند و میزان فروش به حداقل می‌رسد که نسبت I2S را تا بالاترین حد خود افزایش می‌دهد. به‌این‌ترتیب، سرمایه‌گذاری‌های جدید متوقف می‌شوند؛ زیرا ظرفیت نصب‌شده، پیشنهادهای بازار روزافزون غیرقابل دفاعی را نشان می‌دهد و این امر باعث می‌شود که نسبت IC2CI به بالاترین حد خود برسد.
پس از آن، جریان بیت کوین در استخراج و انبارها (محل‌های ذخیره‌سازی) به سطوح بسیار پایین می‌رسد و در نتیجه نسبت *S2F به سطح بسیار بالایی دست می‌یابد. در نتیجه، تمام نسبت‌ها در موج K دوم بیت کوین مرتبط خواهند بود؛ هرچند با مرتبه‌ای کاملاً متفاوت.
بیانی ساده‌تر از تحلیل چرخه شومپیتری بیت کوین
مشابه امواج کندراتیف از زمان انقلاب صنعتی، باید انتظار داشته باشیم که نوآوری‌های تحول‌آفرین در هر یک از امواج بیت کوین بر اقتصادها و جوامع، در سطح جهانی تأثیر بگذارند. به‌این‌ترتیب، شاید بیت کوین به‌عنوان ارز ذخیره جهانی بی‌رقیب در پایان موج K اول شناخته شود. سپس این ارز می‌تواند زیرساخت صنایع دیجیتال جهانی را در موج K دوم به خود اختصاص دهد. همچنین، با یک تخیل خلاقانه و دورازذهن، ممکن است که بیت کوین به‌عنوان پایه تراکنش‌های بین‌سیاره‌ای در موج سوم مورد استفاده قرار گیرد!
تحلیل تکمیلی چرخه شومپیتری بیت کوین
تحلیلی که ارائه دادیم، با ارائه دیدگاهی کلی از چرخه شومپیتری بیت کوین، بر روی همگرایی چرخه‌ها در پایان موج K اول تمرکز دارد. بااینحال، می‌توان این تحلیل را با ارائه جزئیات بیشتر در مورد نسبت‌های I2S ،IC2CI و *S2F و همچنین، توضیح دقیق‌تر عوامل مؤثر بر هر چرخه، غنی‌تر کرد. همچنین، می‌توان با ارائه یک مدل ریاضی یا آماری برای پیش‌بینی رفتار بازار در موج K بعدی، به این تحلیل عمق بیشتری بخشید. علاوه‌بر آن، مقایسه چرخه شومپیتری بیت کوین با چرخه‌های سایر دارایی‌ها به درک بهتر این دوره‌ها کمک می‌کند.
مزایا و معایب مدل شومپیتری بیت کوین
مدل شومپیتری، با تمرکز بر نوآوری و تخریب خلاق، نشان می‌دهد که بازار بیت کوین نیز مانند هر بازاری دیگر، در معرض چرخه‌های رونق و رکود قرار دارد. درک این چرخه‌ها برای سرمایه‌گذاران بسیار مهم است؛ زیرا به آن‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات سرمایه‌گذاری آگاهانه‌تری بگیرند. ازاین‌رو، در این بخش، پیامدهای مدل چرخه شومپیتری بیت کوین را برای سرمایه‌گذاران بررسی می‌کنیم.
مزایای چرخه شومپیتری بیت کوین
مزایای این مدل عبارت‌اند از:
- فرصت‌های سرمایه‌گذاری: فازهای نوآوری و رشد در چرخه شومپیتری بیت کوین، فرصت‌های سرمایه‌گذاری قابل توجهی را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. شناسایی پروژه‌های نوآورانه و شرکت‌های مرتبط با بیت کوین، در مراحل اولیه رشد، می‌تواند منجر به بازدهی قابل توجهی شود.
- تنوع‌بخشیدن به سبد سرمایه: درک چرخه شومپیتری بیت کوین به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا پرتفوی خود را به‌گونه‌ای متنوع سازند تا در برابر نوسانات بازار مقاوم‌تر باشد. با شناسایی فازهای مختلف چرخه، می‌توان استراتژی‌های سرمایه‌گذاری متناسب با هر فاز را اتخاذ کرد.
- مدیریت ریسک: با درک چرخه‌های رونق و رکود، سرمایه‌گذاران می‌توانند ریسک‌های سرمایه‌گذاری خود را بهتر مدیریت کنند. به‌عنوان مثال، در فازهای رکود، می‌توان از فرصت‌های خرید با قیمت پایین‌تر استفاده کرد.
معایب چرخه شومپیتری بیت کوین
معایب چرخه شومپیتری بیت کوین را می‌توانیم به‌صورت زیر بیان کنیم:
- ریسک ازدست‌رفتن سرمایه: در فازهای رکود، ممکن است که سرمایه‌گذاران بخشی از سرمایه خود را از دست بدهند. این خطر سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت را بیشتر تهدید می‌کند.
- نیاز به دانش و مهارت: درک و استفاده از مدل چرخه شومپیتری بیت کوین برای سرمایه‌گذاری در BTC، نیازمند دانش و مهارت خاصی است. بنابراین، سرمایه‌گذاران باید با مفاهیم مربوط به چرخه شومپیتری و تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی آشنا باشند.
جمع‌بندی
بیت کوین یک نوآوری فناورانه انقلابی است که در طول حیات خود، مراحل مختلفی را از چرخه شومپیتری پشت‌سر می‌گذارد. درک این چرخه و موقعیت کنونی بیت کوین در آن، برای پیش‌بینی آینده و اتخاذ استراتژی‌های سرمایه‌گذاری ضروری است. در مرحله کنونی، بیت کوین با چالش‌هایی، مانند مقیاس‌پذیری، مصرف انرژی بالا، قوانین محدودکننده و نوسانات شدید قیمت دست‌وپنجه نرم می‌کند.
با وجود این چالش‌ها، بیت کوین همچنان فرصت‌های بسیاری برای رشد و توسعه دارد و باید بر چالش‌های موجود غلبه کند تا به مسیر خود ادامه دهد. بنابراین، آینده بیت کوین به توانایی آن در غیرمتمرکز ماندن، افزایش مقیاس‌پذیری و… بستگی خواهد داشت. ازاین‌رو، در این مطلب، با ارائه چشم‌اندازی جامع از چرخه شومپیتری بیت کوین، سعی کردیم تا نقشه راه این رمزارز را در اختیارتان بگذاریم. به یاد داشته باشید که برای اطلاع دقیق از روندهای آتی، باید از ابزارهای تحلیلی متعددی استفاده کنید.
سؤالات متداول؛
چرخه شومپیتر بیت کوین چیست؟
چرخه شومپیتر بیت کوین پیاده‌سازی مدل یوزف آلویس شومپیتر بر روی چرخه حیات بیت کوین است. این چرخه سه مرحله تخریب خلاق، منبع طبیعی متفاوت و ۳ زیرچرخه کلیدی – شامل کندراتیف (Kondratieff)، ژوگلار (Juglar) و کیچین (kitchin) – را شامل می‌شود.
هرکدام از زیرچرخه‌های چرخه شومپیتر بیت کوین چقدر طول می‌کشند؟
چرخه کیچین ۳ تا ۵ سال، ژوگلار ۷ تا ۸ سال و کندراتیف ۳۶ تا ۴۰ سال طول می‌کشد.
مزایای چرخه شومپیتر بیت کوین چیست؟
چرخه شومپیتر بیت کوین به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با شناخت هر مرحله، تصمیم‌گیری درستی درباره دارایی‌های خود داشته باشند و به مدیریت ریسک در این بازار بپردازند. همچنین، شناخت چشم‌انداز آینده بیت کوین از دیگر مزایای این چرخه است.
