بازارهای مالی نوسانات زیادی را تجربه میکنند و وقوع ریزش یا اصلاح قیمت، بخشی از ذات بازار است. بازار نزولی (خرسی) به دورهای اشاره دارد که قیمت داراییها به طور مداوم کاهش مییابد و احساسات بدبینی و ناامیدی در میان سرمایهگذاران حاکم میشود. این شرایط میتواند چالشهای زیادی را برای سرمایهگذاران ایجاد کند؛ اما با اتخاذ استراتژیهای مناسب، میتوان در این دوران نیز به سود دست یافت. در این مطلب، به بررسی استراتژیهای مختلفی خواهیم پرداخت که به سرمایهگذاران و تریدرها کمک میکنند تا در بازارهای نزولی یا زمان اصلاح قیمتها، به موفقیت دست یابند و از فرصتهای موجود بهره ببرند.
فهرست مطالب:
۱. صبور باشید
هنگامی که بازارها در وضعیت نزولی یا اصلاحی قرار دارند و ارزش سهام شروع به افت میکند، بسیاری از افراد وسوسه میشوند که برای جلوگیری از ضرر، داراییهای خود را بفروشند. بااینحال، اصولاً سرمایهگذاران بلندمدت در دوران رکود اقتصادی نیز از داراییهای خود نگهداری میکنند.
برای مثال، تحقیقات نشان میدهند که بازدهی شاخص S&P 500 در هر دوره ۲۰ساله از سال ۱۹۱۹ تا ۲۰۲۲ مثبت بوده است. بهاینترتیب، هر کسی که در هر نقطهای بین سالهای ۱۹۰۰ تا ۲۰۰۰ در صندوق شاخص S&P 500 سرمایهگذاری کرده و حداقل به مدت ۲۰ سال سهام خود را نگه داشته، در نهایت سود کرده است.
۲. پیدا کردن نقطه ورود مناسب
هنگامیکه بازار فاز نزولی میگیرد، بسیار مهم است که یک نقطه ورود مناسب را در نظر داشته باشیم و بعد از رسیدن بازار به آن سطح، بر اساس استراتژی و مدیریت سرمایه وارد مارکت شویم. از آنجاییکه همیشه احتمال ریزش بیشتر بازار وجود دارد، باید حتماً از استراتژیهای مدیریت ریسک برای جلوگیری از ضررهای احتمالی استفاده کنید.
۳. برداشت سود در فواصل منظم
در بازارهای نزولی، مسیر حرکت قیمت به سمت پایین است. بااینحال، این روند نزولی میتواند فرصتی برای نقد کردن سودها بهصورت منظم باشد. همچنین، حتی در بازارهای نزولی، گاهی قیمتها حرکتهایی صعودی را نیز نشان میدهند؛ بنابراین، داشتن یک استراتژی مناسب برای برداشت سودها در زمانهای مناسب میتواند به شما کمک کند تا از نوسانات بازار بهرهمند شوید و ریسکها را مدیریت کنید.
۴. معامله شاخصها و صندوقهای ETF
شاخصها و صندوقهای قابل معامله (ETFs) ابزارهایی مفید برای سرمایهگذاری در بازارهای نزولی هستند. شاخصهایی، مانند FTSE 100، مجموعهای از سهام شرکتها را بر اساس ارزش بازار آنها نمایندگی میکنند. همچنین، صندوقهای قابل معامله نیز با تشکیل سبد سرمایهای از انواع داراییها، امکان کسب سود را برای شما فراهم خواهند کرد.
۵. میانگینگیری
به یاد داشته باشید که بازار نزولی نیز بخشی از روندهای طبیعی اقتصاد جهانی است. اگر شما یک سرمایهگذار بلندمدت هستید، یکی از گزینهها، استفاده از استراتژی میانگینگیری است که به آن متوسط هزینه دلاری (Dollar Cost Averaging) یا DCA نیز میگویند. در این روش، شما بهطور منظم و بدون توجه به قیمت، داراییها را خریداری میکنید. وقتی بازار در وضعیت نزولی است، این فرصت را خواهید داشت که داراییها را با قیمتهایی پایینتر بخرید. در طولانیمدت، این کار باعث میشود که میانگین هزینههای پرداختیتان کاهش یابد و در نهایت، متوسط قیمتهای ورودیتان بهبود یابد. با این استراتژی، از نوسانات بازار بهرهبرداری کرده و ریسکها را مدیریت میکنید.
۶. تنوعبخشی به پرتفوی
شما میتوانید با سرمایهگذاری در سهام، فلزات گرانبها، صندوقهای قابل معامله، ارزهای دیجیتال و… به سبد سرمایهتان تنوع ببخشید. نحوه تقسیمبندی پرتفوی به تحمل ریسک، افق زمانی و اهداف شما بستگی دارد؛ بنابراین، حتی اگر برخی از بازارها نزولی شوند، داراییهای دیگر با رشد خود، ضررهای احتمالیتان را کاهش خواهند داد. بنابراین به قول معروف: هیچوقت همه تخممرغهای خود را در یک سبد نگذارید.
۷. سرمایهگذاری با پولی که توان ازدستدادنش را دارید
سرمایهگذاری اهمیت زیادی دارد، اما اولویتهایی مانند تأمین غذا و مسکن نیز حیاتی هستند. استفاده از هزینههای جاری زندگیتان، مانند اقساط وام یا خرید مواد غذایی، برای سرمایهگذاری، تصمیمی عاقلانه نیست. بهطور کلی، سرمایهگذاران نباید وارد بازار سهام شوند؛ مگر اینکه افق سرمایهگذاری حداقل پنجساله (و ترجیحاً طولانیتر) داشته باشند. همچنین، هرگز نباید پولی را سرمایهگذاری کنید که توان ازدستدادنش را ندارید.
۸. استراتژی مارتینگل
استراتژی مارتینگل (Martingale) شامل افزایش سرمایهگذاری پس از هربار ضرر است. بهاینترتیب، هر زمانی که یک معامله با ضرر مواجه میشود، مقدار سرمایهگذاری دوبرابر خواهد شد. این روش به جبران سریع ضررها در صورت برگشت قیمتها کمک میکند. البته باید توجه داشت که این استراتژی نیاز به مدیریت دقیق ریسک و سرمایه دارد؛ زیرا افزایش مداوم سرمایهگذاری میتواند منجر به زیانهایی بزرگ شود.
۹. اتخاذ موقعیت فروش استقراضی
همراه شدن با روند بازار، یکی دیگر از روشهای سود در بازارهای ریزشی است. هنگامی که بازار نزولی میشود، میتوانید از استراتژی فروش استقراضی (short-selling position) استفاده کنید تا از کاهش قیمتها سود ببرید. این روش به شما اجازه میدهد که با پیشبینی کاهش قیمت داراییها، آنها را به فروش رسانده و در آینده با قیمت پایینتری خریداری کنید. اگر پیشبینی شما درست باشد، سود خواهید کرد. بااینحال، در بازارهای نزولی نیز قیمتها با نوساناتی مواجه میشوند و احتمال دارد که برخلاف پیشبینی شما حرکت کنند. در این صورت شما متحمل زیان خواهید شد. معمولاً این استراتژی با دنبالکردن روند بازار انجام میشود و به تریدرها کمک میکند تا از شرایط نزولی بازار بهره ببرند.
سخن پایانی: آیا سرمایهگذاری در بازارهای نزولی خوب است؟
سرمایهگذاری در بازارهای نزولی میتواند چالشبرانگیز باشد؛ اما اگر با استراتژیهای مناسب و مدیریت ریسک انجام شود، فرصتهایی خوب را فراهم میکند. بازارهای نزولی به سرمایهگذاران اجازه میدهند تا سهام را با قیمتهایی پایینتر خریداری کنند و در طولانیمدت، از بازدهی بالاتری بهرهمند شوند.
با استفاده از استراتژیهایی، مانند میانگینگیری، تنوعبخشی، سرمایهگذاری در صنایع تدافعی و استراتژی مارتینگل، میتوان ریسکها را مدیریت کرد و از فرصتهای موجود در بازارهای نزولی بهره برد. مهمترین نکته این است که تصمیمات سرمایهگذاری با توجه به تحمل ریسک، اهداف و افق زمانی شما گرفته شوند. به یاد داشته باشید که هیچ استراتژیای بدون ریسک نیست و همیشه باید تحقیقاتی کامل و مشاورههای لازم را انجام دهید تا بهترین تصمیمات را بگیرید.