صرافی ارز دیجیتال چیست؟ آشنایی با نحوه عملکرد و انواع صرافی‌های رمز ارزی

با روی کار آمدن ارزهای دیجیتال، در راس آن‌ها بیت‌کوین و به‌دنبال افزایش آگاهی و شناخت مردم نسبت به این بازار، نیاز به صرافی‌های ارز دیجیتال و پلتفرم‌های واسطه برای خرید و فروش این دارایی‌های دیجیتال به سرعت حس شد. صرافی‌های ارز دیجیتال نقش مهمی در تبادل این ارزها دارند و امکان خرید، فروش و معامله ارزهای دیجیتال را برای کاربران فراهم می‌کنند.

اگر این سوال برای شما پیش آمده که صرافی ارز دیجیتال چیست و چه انواعی دارد و نحوه عملکرد هر یک از این صرافی‌ها به چه صورت است، در این مقاله از دلتا کالج تلاش کردیم به تمام سوالات شما پاسخ دهیم.

صرافی ارز دیجیتال چیست؟

صرافی‌‌های ارز دیجیتال یا «کریپتو اکسچنج» (Crypto Exchange)، پلتفرم‌های آنلاینی هستند که امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را برای کاربران فراهم می‌کنند. این صرافی‌ها نقش مشابهی با کارگزاران در بازارهای مالی سنتی ایفا می‌کنند و ابزارهای لازم برای مبادله، خرید و فروش ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین، اتریوم، تتر و غیره را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

البته پیش از این، باید بدانیم خود ارز دیجیتال چیست؟ به‌طور خلاصه ارزهای دیجیتال دارایی‌های رمزنگاری شده بر بستر شبکه بلاک‌ چین هستند که به‌عنوان روشی برای سرمایه‌گذاری، انتقال پول و حفظ ارزش دارایی‌ها کاربرد دارند. در ادامه بیشتر درباره کریپتو‌ها صحبت می‌کنیم.

همچنین در ادامه مقاله، ضمن توضیح این موضوع که صرافی های ارز دیجیتال چگونه کار می‌کنند، به بررسی انواع صرافی‌های ارز دیجیتال و نحوه عملکرد هر یک خواهیم پرداخت.

صرافی های ارز دیجیتال چگونه کار می کنند؟

همن‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، صرافی‌های ارز دیجیتال پلتفرم‌هایی هستند که امکان خرید، فروش و معامله آنلاین دارایی‌های دیجیتال مثل بیت‌کوین (BTC)، اتریوم (Ether)، کاردانو (ADA)، لایت‌کوین (LTC)، دوج‌کوین (DOGE) و غیره را برای کاربران خود فراهم می‌کنند.

✅ مقالات پیشنهادی مرتبط: راهنمای صفر تا صد ارز دیجیتال بیت کوین

عملکرد صرافی‌های ارز دیجیتال عمدتا از طریق یک دفتر سفارش (Order Book) انجام می‌شود. این دفتر، سفارش‌های خرید و فروش ارزهای دیجیتال را نمایش می‌دهد و به طور مستقیم بر نرخ مبادله ارز دیجیتال مربوطه تاثیر می‌گذارد. برای فعالیت در صرافی ارز دیجیتال، بعد از تایید و فعال‌سازی حساب کاربری می‌توانید وجوه خود را به صورت ارزهای فیات (مثل ریال، دلار و …) یا ارزهای دیجیتال به حساب صرافی منتقل کنید و به خرید و فروش ارزهای دیجیتال بپردازید.

انواع صرافی ارز دیجیتال

بعد از آشنایی با مفهوم صرافی ارز دیجیتال و نحوه عملکرد آن، لازم است که با انواع صرافی‌ ارز دیجیتال آشنا شوید.

۱- صرافی ارز دیجیتال متمرکز (CEX)

صرافی ارز دیجیتال متمرکز (Centralized Exchange – CEX) توسط یک نهاد، شرکت یا گروه خاصی از افراد اداره می‌شود. در این نوع از صرافی، کنترل کامل دارایی کاربران به عهده خود صرافی است و کاربران برای ایجاد حساب کاربری و انجام فعالیت، نیاز به احراز هویت دارند.

اگرچه کار با صرافی‌های ارز دیجیتال متمرکز در مقایسه با نوع غیرمتمرکز آن ساده‌تر است و سرعت انجام تراکنش‌ها بالاتر و کارمزد آن پایین‌تر است، اما متمرکز بودن این صرافی‌ها خصوصا برای کاربران ایرانی که همواره در معرض خطر تحریم قرار دارند یکی از نقاط ضعف آن به‌شمار می‌رود. صرافی‌های مشهور دنیا مانند بایننس (Binance)، کوکوین (Kucoin)، کراکن (Kraken) و کوین‌بیس (Coinbase) از نوع صرافی‌های متمرکز هستند.

۲- صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز (DEX)

صرافی‌های ارز دیجیتال غیرمتمرکز (Decentralized Exchange – DEX) بر خلاف صرافی‌های متمرکز، بر اساس یک زیرساخت غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند. این صرافی‌ها امکان مبادله ارزهای دیجیتال را بدون نیاز به احراز هویت و بدون هیچ‌گونه دخالت و نظارتی برای کاربران فراهم می‌کنند. در صرافی ارز دیجیتال غیر متمرکز، کاربران کنترل کامل کلیدهای خصوصی و دارایی‌های دیجیتال خود را در اختیار دارند.

۳- صرافی ارز دیجیتال همتا به همتا (P2P Exchange)

صرافی‌های همتا به همتا (Peer-to-Peer – P2P)، این امکان را فراهم می‌کنند که کاربران به طور مستقیم و بدون نیاز به واسطه با یکدیگر معامله کنند.. در این نوع صرافی‌ها، خریداران و فروشندگان درخواست‌های خرید و فروش ارز دیجیتال خود را ثبت می‌کنند و دیگر کاربران می‌توانند از میان گزینه‌های موجود، یکی را انتخاب کنند و به معامله بپردازند.

۴- صرافی ارز دیجیتال هیبریدی (Hybrid Exchange)

صرافی‌های ارز دیجیتال هیبریدی، همان‌طور که از نامش پیداست، ترکیبی از ویژگی‌های صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز هستند که به منظور بهره‌برداری از مزایای هر دو نوع صرافی ایجاد شده‌اند. این صرافی‌ها به کاربران امکان می‌دهند از سهولت و راحتی صرافی‌های متمرکز بهره‌مند شوند؛ در حالی که از نظر حریم خصوصی و امنیت مشابه صرافی‌های غیرمتمرکز عمل می‌کنند.

به عبارت دیگر، صرافی‌های هیبریدی تلاش می‌کنند تا بهترین ویژگی‌های هر دو مدل را ترکیب کنند، به طوری که کاربران بتوانند تجربه‌ای مطمئن و کاربر پسند داشته باشند.

انواع کارمزد در صرافی های ارز دیجیتال چیست؟

همان‌طور که گفتیم، کارمزد معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز بیشتر از صرافی‌های متمرکز است. دلیل این تفاوت هم متغیر بودن کارمزدها در صرافی‌های غیرمتمرکز و تاثیر نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال، به ویژه اتریوم است. از آنجایی که اکثر صرافی‌های ارز دیجیتال غیرمتمرکز بر بستر بلاک‌چین اتریوم فعالیت می‌کنند و کارمزدها از طریق ارز دیجیتال این شبکه یعنی اتر پرداخت می‌شود، کاربر باید برای پرداخت این کارمزدها مقدار مشخصی اتریوم در کیف پول ارز دیجیتال خود داشته باشد و به همین دلیل، نوسانات قیمت اتریوم می‌تواند تاثیر زیادی بر هزینه‌های معاملاتی کاربران داشته باشد.

✅ مقالات پیشنهادی مرتبط: بررسی جامع رمز ارز اتریوم

در مقابل، کارمزدها در صرافی‌های ارز دیجیتال متمرکز ثابت و مشخص است. این کارمزدها یا به صورت درصدی از حجم معامله کاربر یا با استفاده از استیبل کوین‌هایی مثل تتر (USDT) دریافت می‌شود. به همین دلیل، کارمزدها در صرافی‌های متمرکز شفاف‌تر و پایین‌تر از صرافی‌های غیرمتمرکز است.

مهم ترین ویژگی های صرافی ارز دیجیتال چیست؟

توجه به نکات امنیتی و ویژگی‌های مهم صرافی می‌تواند کمک شایانی به افراد در انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال خوب و مطمئن کند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های صرافی ارز دیجیتال اشاره کردیم.

1. امنیت صرافی ارز دیجیتال: امنیت، اصلی‌ترین ویژگی هر صرافی ارز دیجیتال است. یک صرافی ارز دیجیتال مناسب باید از احراز هویت دو مرحله‌ای، رمزنگاری قوی اطلاعات و کیف پول‌های امن برای حفاظت از دارایی‌های کاربران استفاده کند.
2. دسترسی به لیست متنوعی از ارزهای دیجیتال: یک صرافی ارز دیجیتال برتر باید امکان معامله با تعداد زیادی از ارزهای دیجیتال را فراهم کند تا گزینه‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری بیشتری در دسترس کاربران قرار گیرد.
3. احراز هویت: احراز هویت مشتریان در صرافی‌ها برای جلوگیری از پولشویی، فساد مالی و سرقت امری ضروری است. این فرآیند به صرافی‌ها کمک می‌کند تا هویت کاربران را به درستی تأیید کرده و از انجام معاملات غیرقانونی جلوگیری کنند.
4. رابط کاربری ساده: رابط کاربری ساده و آسان به کاربران کمک می‌کند تا به راحتی و بدون پیچیدگی، معاملات خود را در صرافی ارز دیجیتال انجام دهند.
5. کارمزد معاملات: کارمزد معاملات یکی از چالش‌ها و نگرانی‌های اصلی سرمایه‌گذاران است. انتخاب صرافی با کارمزد مناسب می‌تواند تاثیر زیادی بر سودآوری نهایی کاربران داشته باشد.
6. نقدینگی و حجم معاملات: میزان نقدینگی و حجم معاملات، یکی دیگر از موارد مهم در انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال معتبر است. صرافی‌ها با میزان نقدینگی پایین، محدودیت‌هایی را برای کاربران به همراه دارد که می‌تواند منجر به انجام چندین معامله با حجم کم‌تر و افزایش هزینه و زمان برای کاربران شود.
7. پشتیبانی ۲۴ ساعته: پشتیبانی ۲۴ ساعته در هفت روز هفته از دیگر ویژگی‌های مهم یک صرافی ارز دیجیتال معتبر است. به این ترتیب کاربران می‌توانند در هر زمان که نیاز به راهنمایی یا حل مشکل دارند، با تیم پشتیبانی تماس بگیرند که همین موضوع سبب افزایش اعتماد آن‌ها به صرافی می‌شود.

نحوه ثبت نام و ایجاد حساب در صرافی های ارز دیجیتال

نحوه ثبت‌نام در صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی کار سختی نیست. با توجه به این‌که ثبت‌نام و احراز هویت کاربران ایرانی به دلیل تحریم های موجود، در بسیاری از صرافی‌های خارجی ناممکن و با خطراتی همراه است، در ادامه شما را با مراحل ایجاد حساب کاربری در صرافی‌های داخلی آشنا می‌کنیم.

• انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال

قبل از شروع ثبت‌نام و ایجاد حساب کاربری، ابتدا باید صرافی ارز دیجیتال مناسب و مطمئنی را با در نظر گرفتن ویژگی‌های کلیدی که در بالا به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کردیم انتخاب کنید.

• ثبت‌نام اولیه و احراز هویت

بعد از انتخاب صرافی مناسب، در مرحله بعد نوبت به ثبت‌نام و انجام مراحل احراز هویت می‌رسد. پس از ثبت‌نام اولیه، صرافی‌ها برای تایید هویت شما به مدارک شناسایی، متن دست‌نوشته و اسکن امضای شما نیاز دارند که باید این مدارک را اسکن و در بخش مربوطه آپلود کنید.

• واریز ریالی و شارژ حساب کاربری

بعد از اینکه هویت شما توسط صرافی تایید شد، حساب کاربری شما ایجاد می‌شود و از این پس می‌توانید خرید و فروش ارزهای دیجیتال مورد نظر خود را شروع کنید. برای خرید ارزهای دیجیتال، شما نیاز به شارژ حساب کاربری با ارز رایج ایران یعنی ریال را دارید. توجه داشته باشید برخی صرافی‌ها امکان خرید مستقیم ارزهای دیجیتال مثل بیت‌کوین، اتریوم و … با ریال را ندارند و برای این‌کار شما باید در ابتدا موجودی ریال خود را به تتر تبدیل کنید و سپس اقدام به خرید رمز ارزهای خود کنید.

معرفی برخی از صرافی های ارز دیجیتال معتبر

در ادامه با برخی از معروف‌ترین و معتبرترین صرافی‌های ارز دیجیتال دنیا آشنا خواهید شد.

• صرافی متمرکز بایننس (Binance)
• صرافی متمرکز کراکن (Kraken)
• صرافی متمرکز کوین‌بیس (Coinbase)
• صرافی متمرکز کوکوین (Kucoin)
• صرافی متمرکز هوبی گلوبال (Hubi Global)
• صرافی غیرمتمرکز یونی‌سواپ (UniSwap)
• صرافی غیرمتمرکز وان ‌اینچ (1Inch)
• صرافی غیرمتمرکز پنکیک‌سواپ (PancakeSwap)

جمع بندی

در این مقاله تلاش کردیم تا دیدگاهی کلی درباره صرافی‌ ارز دیجیتال و نحوه عملکرد آن‌ ارائه دهیم. صرافی‌های ارز دیجیتال پلتفرم‌هایی هستند که امکان انجام معاملات آنلاین ارزهای دیجیتال را برای کاربران فراهم می‌کنند. همچنین در ادامه، با انواع مختلف صرافی‌ ارز دیجیتال و ویژگی‌های کلیدی آن‌ها آشنا شدید که می‌تواند به شما در شناسایی یک صرافی معتبر و مناسب کمک کند. در نهایت، انتخاب صرافی مناسب به نیازها و شرایط شما بستگی دارد، اما با توجه به تحریم‌های بین‌المللی موجود علیه کاربران ایرانی، بهترین نقطه شروع انتخاب یک صرافی معتبر ایرانی است.

سوالات متداول