تفاوت شمش طلا با طلای آب شده در چیست؟

سرمایه گذاری روی طلا در ایران با توجه به تورم سال‌های اخیر رسما به روش مورد علاقه اکثر افراد برای سرمایه گذاری تبدیل شده است. در این مدت همزمان با افزایش نرخ دلار و تاثیر مستقیم آن روی افزایش قیمت طلا، چارت اونس جهانی نیز سقف‌های جدیدی ثبت کرده و رشد قابل توجهی داشته است. طلای زینتی بخاطر هزینه‌هایی از قبیل کارمزد ساخت و مقدار مالیاتی که به آن تعلق می‌گیرد مناسب سرمایه‌گذاری نیست و از طرفی سکه‌های بهار آزادی همیشه درگیر حباب‌های چند میلیون تومانی هستند. این وضعیت مردم را به سمت خرید شمش طلا و یا طلای آب شده سوق داده است.

در این مقاله از بلاگ دلتا کالج، ابتدا از تفاوت‌‌های شمش طلا با طلای آب شده می‌گوییم و در ادامه سرمایه‌گذاری روی طلا را به صورت عمیق‌تری بررسی می‌کنیم. 

شمش یا طلای آب شده؟ بررسی تفاوت شمش طلا با طلای آب شده

شکل و ظاهر

شمش‌های طلا به‌صورت قالب‌های استاندارد تولید می‌شوند و ظاهری یکنواخت و براق دارند. این شمش‌ها معمولاً لبه‌های صاف، سطحی صیقلی و مهر مخصوصی روی خود دارند که اصالت و خلوص آن‌ها را تضمین می‌کند. از سوی دیگر، طلای آب شده ظاهری نامنظم و غیر استاندارد دارد؛ این نوع طلا از ذوب کردن زیورآلات به‌دست می‌آید و قالب خاصی ندارد.

اطلاعات ثبت شده روی طلا

بر روی شمش طلا اطلاعاتی مانند نام برند تولیدکننده، خلوص (عیار)، وزن، و شماره سریال آن حک می‌شود. این اطلاعات به سرمایه‌گذاران اطمینان می‌دهد که شمش معتبر و قابل اعتماد است. در مقابل، طلای آب شده معمولاً فاقد این اطلاعات است و به ارزیابی تخصصی‌تری نیاز دارد.

عیار و کیفیت

شمش‌های طلا معمولاً با عیار 24 (99.9 درصد خلوص) ساخته می‌شوند که بالاترین درجه خلوص را دارد. هر شمش دارای گواهی معتبر است. اما طلای آب شده خلوص کمتری در اندازه 18 عیار دارد که به آن طلای 750 نیز می‌گویند. عیار آن باید به‌دقت سنجیده شود. این تفاوت ممکن است باعث تغییر در ارزش و قیمت نهایی هم بشود.

استاندارد وزنی

شمش طلا در وزن‌های مشخص و استاندارد مانند 1 گرم، 5 گرم، 10 گرم، 100 گرم و همانطور که اشاره کردیم در استانداردترین حالت 400 اونس معادل 12.5 کیلوگرم، تولید می‌شود. این استاندارد وزنی باعث می‌شود که معامله آن در بازارهای جهانی راحت‌تر باشد. طلای آب شده اما وزنی نامشخص دارد و به‌صورت تکه‌های مختلف در بازار ارائه می‌شود.

قابلیت نقد شوندگی

شمش‌های طلا به دلیل استاندارد بودن و اطلاعات مشخص روی آن‌ها، به‌راحتی و با اطمینان بالا در بازارهای جهانی خرید و فروش می‌شوند. این نوع طلا از نقدشوندگی بالایی برخوردار است. در مقابل، طلای آب شده بیشتر در بازار محلی معامله می‌شود و به دلیل نبود استانداردهای مشخص، نقدشوندگی آن جزء در همان بازار محلی کمی پایین‌تر است اما به طور کلی برای سرمایه‌گذاران ایرانی چالشی برای خرید و فروش طلای آب شده وجود ندارد.

قیمت و کارمزدها

شمش طلا معمولاً با قیمت بالاتری به فروش می‌رسد زیرا هزینه‌های تولید، حمل‌ونقل، و صدور گواهی را شامل می‌شود. همچنین، ممکن است کارمزدهای اضافی نیز برای این نوع طلا دریافت شود. طلای آب شده به دلیل هزینه‌های کمتر، قیمت مناسب‌تر و خالص‌تری دارد. 

کاربرد

شمش طلا عمدتاً برای سرمایه‌گذاری بلندمدت و ذخیره‌سازی در بانک‌ها یا گاوصندوق‌ها خریداری می‌شود. این طلا در صنعت به‌ندرت استفاده می‌شود. در مقابل، طلای آب شده بیشتر توسط جواهرسازان برای ساخت زیورآلات جدید یا برای سرمایه‌گذاری‌های میان‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سرمایه مورد نیاز

برای خرید شمش طلا، معمولاً به سرمایه بیشتری نیاز است زیرا شمش‌ها به‌صورت تکه‌های بزرگ‌تر با قیمت بالاتر معامله می‌شوند. اما برای خرید طلای آب شده، سرمایه کمتری نیاز است و این نوع طلا برای افرادی با بودجه محدود مناسب‌تر است و انعطاف‌پذیری بیشتری دارد.

مالیات

در بسیاری از کشورها، خرید و فروش شمش طلا مشمول مالیات می‌شود و سرمایه‌گذاران باید مالیات بر ارزش افزوده یا مالیات بر عایدی سرمایه پرداخت کنند. در ایران طبق بند الف از ماده 9 قانون مالیات این نوع طلا معاف از مالیات است. بنابر متن این قانون انواع شمش طلا و حواله‌های کاغذی یا الکترونیکی با پشتوانه صد در صد طلا از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند. طلای آب شده نیز از مالیات بر ارزش افزوده معاف است، به شرطی که به همان صورت خام و بدون تغییر باقی بماند.

برای سرمایه‌گذاری شمش بهتر است یا طلای آب شده؟

تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری بین شمش طلا و طلای آب شده به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله وضعیت اقتصادی کشور، نرخ ارز، و سیاست‌های مالیاتی. در ادامه به بررسی هر دو گزینه با توجه به شرایط و مسائل خاص ایران می‌پردازیم.

بررسی مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در شمش طلا

سرمایه‌گذاری در شمش طلا به دلیل خلوص بالا و قابلیت اطمینان، یکی از گزینه‌های محبوب برای افرادی است که به دنبال یک دارایی امن و پایدار برای سرمایه‌گذاری میان‌مدت تا بلندمدت هستند.

مزایا:

• امنیت بالا در برابر تورم: با توجه به نرخ تورم بالا در ایران، شمش طلا به عنوان یک محافظ قوی در برابر کاهش ارزش پول عمل می‌کند. 
• قابل قبول در بازارهای بین‌المللی: شمش طلا به دلیل دارا بودن استاندارد‌های لازم و گواهی‌های معتبر، به‌راحتی در بازارهای جهانی نیز خرید و فروش می‌شود، که در شرایط بی‌ثبات اقتصادی می‌تواند یک مزیت برای کسانی باشد که به دنبال فرصت‌های خارج از ایران هستند.
• خلوص بالا و شفافیت: همانطور که گفتیم شمش‌های طلا معمولاً با عیار 24 (99.9 درصد خلوص) تولید می‌شوند و به همین دلیل، اعتبار بالاتری میان افراد دارد.

معایب:

• هزینه‌های جانبی بالا: در ایران، شمش‌های طلا ممکن است به دلیل هزینه‌های بالای تولید، حمل و نقل، و نگهداری، گران‌تر از قیمت واقعی طلا باشند. این هزینه‌ها شامل اجرت ساخت و بسته‌بندی می‌شوند.
• هزینه و ریسک نگهداری: با توجه به ارزش بالای شمش، نگهداری آن نیاز به مکان امنی دارد. در ایران، بسیاری از مردم مجبور به استفاده از صندوق‌های امانات بانک‌ها یا گاوصندوق‌های مخصوص در خانه هستند که خود می‌تواند هزینه‌های اضافی و ریسک غیرقابل انکاری را شامل شود. 
• نیاز به سرمایه نسبتا بالا: طبیعتا برای خرید شمش طلا، نیاز به سرمایه بالایی دارید که ممکن است برای بسیاری از مردم در شرایط اقتصادی فعلی کشور مقدور نباشد.

بررسی مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در طلای آب شده

طلای آب شده، که از ذوب زیورآلات و سایر طلاهای قدیمی به دست می‌آید، در بازار ایران به عنوان یک گزینه پرطرفدار شناخته می‌شود، به‌خصوص برای سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت.

مزایا:

• قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تر: در مقایسه با شمش، طلای آب شده هزینه‌های جانبی کمتری دارد، چرا که نیازی به گواهی استاندارد یا هزینه‌های اضافی برای بسته‌بندی ندارد. این امر باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاری در طلای آب شده برای افرادی با بودجه کمتر جذاب باشد.
• انعطاف در خرید و فروش: در ایران، طلای آب شده به‌راحتی در بازار طلا و توسط جواهرسازان قابل معامله است. این ویژگی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با توجه به نوسانات سریع بازار، سود کسب کنند یا در مواقع اضطراری به پول نقد دسترسی پیدا کنند.
• عدم پرداخت مالیات در حالت خام: در ایران، طلای آب شده به عنوان یک ماده خام معاف از مالیات بر ارزش افزوده است، که این موضوع برای سرمایه‌گذاران مزیت مهمی محسوب می‌شود.

معایب:

• ریسک‌های مرتبط با خلوص: عیار طلای آب شده می‌تواند متفاوت باشد و همیشه باید توسط آزمایشگاه‌های معتبر تأیید شود. در صورتی که ارزیابی به‌درستی انجام نشود، سرمایه‌گذار ممکن است با کاهش ارزش مواجه شود.
• نقدشوندگی کمتر در سطح جهانی: برخلاف شمش، طلای آب شده در بازارهای بین‌المللی چندان شناخته شده نیست و این امر در صورت معامله خارج از ایران با چالش‌هایی رو‌به‌رو است.
• ریسک‌های نگهداری و اصالت: طلای آب شده به دلیل امکان تقلب و عدم شفافیت در خلوص و کیفیت، سرمایه‌گذاران را در معرض خطراتی مانند خرید طلای ناخالص یا تقلبی قرار می‌دهد. در ایران، برخی از افراد ممکن است به‌دلیل ناآگاهی از این خطرات، متضرر شوند.   

جمع‌بندی

در این مقاله در مرحله اول به طور کامل تفاوت‌های شمش طلا و طلای آب شده را بررسی کردیم و بعد به مزایا و معایب سرمایه گذاری در هر کدام پرداختیم. 

به عنوان جمع‌بندی، باید بگوییم انتخاب میان شمش طلا و طلای آب شده به اهداف سرمایه‌گذاری، میزان بودجه شما بستگی دارد. هر کدام از این دارایی‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند؛ شمش طلا به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری مطمئن و بلندمدت با استانداردهای بین‌المللی مناسب است، در حالی که طلای آب شده برای معاملات سریع و سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت در بازار داخلی جذابیت بیشتری دارد. امیدواریم اکنون با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی کشورد و نیازهای شخصی، بتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید.

سوالات متداول