سال ۲۰۲۴ به پایان خود نزدیک میشود و دراینبین، شام آخر فدرال رزرو ایالات متحده درحالی برگزار شد که چشمهای جهانیان به آن دوخته شده بود. در تاریخ ۱۸ دسامبر، کمیته بازار آزاد فدرال (FOMC)، که مسئول تعیین سیاستهای مالی فدرال رزرو ایالات متحده است، تصمیم گرفت تا نرخ بهره فدرال را به میزان ۲۵ واحد پایهای (bps) کاهش دهد و آن را به دامنه ۴.۲۵ تا ۴.۵۰درصد برساند. این تغییر نرخ که سومین کاهش در چرخه فعلی تعیین نرخ بهره بود، پس از دو کاهش پیشین ۵۰ واحد پایهای در سپتامبر و ۲۵ واحد پایهای در نوامبر انجام شد. البته تصمیم این هفته فدرال رزرو با انتظارات بازارها همخوانی داشت.
این تصمیم، بهعنوان آخرین اقدام سیاستگذاری در سال ۲۰۲۴، پیامدهای مهمی برای آینده بازارهای مالی دارد. با بررسی دقیق تحلیلهای اقتصادی و تأثیرات آنها بر بازارهای مالی، مقامات این نهاد تلاش میکنند تا از نوسانات اقتصادی جلوگیری کرده و ثبات را به بازارهای مالی بازگردانند.
فهرست مطالب:
خروجیهای کلیدی و تصمیمات حیاتی؛ نتایج نشست فدرال رزرو
نشست آخر فدرال رزرو در سال ۲۰۲۴ شامل تصمیمات و اقداماتی کلیدی بود که تأثیرات قابل توجهی بر آینده بازارهای مالی خواهد داشت. مقامات این نهاد با تحلیل دقیق وضعیت اقتصادی و بازارها، سیاستها و تدابیری جدید را معرفی کردند که بهمنظور تثبیت بازارها و تقویت رشد اقتصادی طراحی شدهاند. ازاینرو، در ادامه، به بررسی این خروجیها و تصمیمات حیاتی خواهیم پرداخت.
برنامه خرید داراییهای فدرال رزرو؛ بیتغییر اما تحتنظر
در نشست اخیر، کمیته بازار آزاد فدرال تصمیم گرفت که برنامه خرید داراییهای خود را بدون تغییر نگه دارد. در بیانیه پس از جلسه، مقامات تأکید کردند که اقتصاد ایالات متحده همچنان با سرعتی پایدار درحال رشد است. در عین حال، نرخ بیکاری اندکی افزایش یافته؛ اما همچنان در سطوح پایین باقی مانده است.
مقامات فدرال رزرو اظهار داشتند که تورم بهتدریج به هدف ۲درصدی نزدیک میشود؛ هرچند که همچنان در سطحی بالاتر از ایدئال قرار دارد. بااینحال، همه اعضا از این تصمیم حمایت نکردند؛ چراکه رئیس بانک فدرال رزرو کلیولند، «بث هامک» (Beth Hammack)، ترجیح داد که محدوده هدف نرخ بهره فدرال را در سطح ۴.۵ تا ۴.۷۵درصد نگه دارد. این مسئله نشاندهنده نگرانیهای موجود در خصوص سیاستهای پولی و تأثیرات آن بر اقتصاد است.
نشانههای سیاست آینده؛ دیدگاه جروم پاول
پس از نشست FOMC، «جروم پاول» (Jerome Powell)، رئیس فدرال رزرو، در کنفرانس مطبوعاتی خود به تشریح جهتگیری سیاستهای آینده پرداخت. طبق گزارش بلومبرگ، پاول اعلام کرد: «ما اکنون به نقطه خنثی در نرخ بهره بسیار نزدیکتر شدهایم.» او تأکید کرد که نرخهای بهره فعلی بهطور معناداری محدودکننده هستند و از اینجا به بعد، فدرال رزرو با احتیاط بیشتری تصمیم خواهد گرفت.
همچنین، پاول توضیح داد که باید با دقت بیشتری به پیشرفتهای تورمی توجه کرد و این سخن او، اشارهای به رویکرد محتاطانهتر در آینده بود. ازاینطریق، متوجه میشویم که فدرال رزرو از اقدامات سریع و گستردهای که به اقتصاد آسیب میزنند، پرهیز میکند.
حمایتهای فدرال رزرو از اقتصاد؛ چشماندازی روشن
رئیس فدرال رزرو در خصوص وضعیت اقتصادی اعتقاد دارد که با کاهش ۱۰۰ واحد پایهای نرخ بهره، این نهاد اقدامات زیادی را برای حمایت از فعالیتهای اقتصادی انجام داده است. او همچنین اضافه کرد که چشمانداز اقتصادی «بسیار روشن» خواهد بود. پاول با بیان این موضوع نشان داد که فدرال رزرو به اقدامات خود برای تقویت اقتصاد ادامه میدهد و به پیشبینیهای مثبت در مورد آینده اقتصادی امیدوار است. این رویکرد میتواند تأثیر مثبتی بر بازارهای مالی داشته باشد و اعتماد سرمایهگذاران را تقویت کند.
نمودار نقطهای؛ نمایانگر مسیر آینده سیاستهای پولی
احتیاط جروم پاول در نشست فدرال رزرو در نمودار نقطهای یا دات پلات (dot plot) اعضای FOMC که در تاریخ ۱۸ دسامبر منتشر شد، بهوضوح قابل مشاهده است. بر اساس پیشبینیهای اقتصادی (SEP)، اعضای کمیته انتظار دارند که در سال ۲۰۲۵ دو کاهش ۲۵ واحد پایهای و در سال ۲۰۲۶ نیز دو کاهش مشابه در نرخ بهره فدرال صورت گیرد.
بهطور دقیقتر، پیشبینی کمیته فدرال رزرو (FOMC) نشان میدهد که نرخ بهره فدرال تا پایان سال ۲۰۲۵ به ۳.۸۸درصد خواهد رسید. این پیشبینی در مقایسه با پیشبینی مشابهی که در سپتامبر انجام شده بود و انتظار داشت که نرخ بهره تا پایان سال ۲۰۲۵ در حدود ۳.۳۸درصد باشد، افزایش یافته است. همچنین، برای پایان سال ۲۰۲۶، پیشبینی نرخ بهره به ۳.۳۸درصد افزایش پیدا کرده؛ درحالیکه در سپتامبر این مقدار ۲.۸۸درصد بود.
علاوهبر آن، در خصوص رشد اقتصادی، اعضای FOMC برای سال ۲۰۲۵ پیشبینی کردهاند که رشد واقعی تولید ناخالص داخلی (GDP) سریعتر باشد (۲.۵درصد در مقابل ۲.۰درصد در سپتامبر)، نرخ بیکاری در پایان سال کاهش یابد (۴.۳درصد در مقابل ۴.۴درصد) و نرخ تورم هستهای نیز سریعتر باشد (۲.۵درصد در مقابل ۲.۲درصد).
واکنش ناگهانی بازارها؛ کاهش انتظارات نرخ بهره
در پی کاهش شدید انتظارات برای پایینآمدن نرخ بهره، بازارهای مالی در معاملات اواخر ۱۸ دسامبر، واکنش نشان دادند. دادههای بلومبرگ بیان میکنند که شاخصهای اصلی سهام دچار افت قابل توجهی شدهاند؛ درحالیکه بازدهی اوراق خزانهداری افزایش یافت.
این واکنش نشاندهنده شوک سرمایهگذاران به تغییرات ناگهانی در مسیر سیاستهای پولی است. با اینکه بازارها انتظار کاهش بیشتری در نرخ بهره را داشتند، تغییرات اعلامشده باعث بروز بیاعتمادی و عدم اطمینان در بازارهای مالی شد و سرمایهگذاران برای مدیریت ریسکها، اقدام به فروش سهام و افزایش تقاضا برای اوراق خزانهداری کردند.
کاهش نرخ بهره در دوره رشد اقتصادی
همانطور که در سپتامبر نیز مورد انتظار بود، فدرال رزرو همچنان درحال کاهش نرخ بهره در دورهای از رشد قوی اقتصادی است. با اینکه تمایل به کاهش نرخها وجود دارد، تعداد نهایی کاهشها کمتر شده و روند کاهش بهتدریج و با احتیاط بیشتری انجام میشود.
بهاینترتیب، در این برهه، فدرال رزرو با بازارها هماهنگ شده است؛ زیرا سود اوراق قرضه افزایش یافته و انتظارات سرمایهگذاران نشان میدهد که اقتصاد مقاوم و بازار کار قوی، همراه با پیشرفت کُند در کنترل تورم، دست بانک مرکزی را میبندد. قیمتهای فعلی معاملات آتی فدرال رزرو نشاندهنده انتظاراتی است که بانک مرکزی در سال ۲۰۲۵ دو کاهش ۲۵ واحد پایهای را انجام داده و سپس به این روند خاتمه خواهد داد.
نکته مثبت: تمایل فدرال رزرو به تسهیل پولی
یکی از جنبههای مثبت نشست اخیر این است که فدرال رزرو همچنان تمایل به تسهیل پولی دارد. این موضوع باعث میشود که احتمال افزایش نرخ بهره در آینده کمتر باشد. همچنین، این مسئله که افزایش نرخ بهره فعلاً از دستور کار خارج شده، یک عامل حمایتکننده برای داراییهای پرریسک به شمار میرود.
این نگرش فدرال رزرو به سرمایهگذاران اطمینان میدهد که سیاستهای پولی بهشکل تسهیلی باقی خواهند ماند و همچنان از رشد اقتصادی و پایداری بازارهای مالی حمایت خواهند کرد. با وجود چالشهای اقتصادی پیش رو، این رویکرد میتواند به حفظ ثبات و تقویت اعتماد در بازارهای مالی کمک کند.
این وضعیت نشاندهنده تطبیق فدرال رزرو با شرایط بازار و تلاش برای حفظ تعادل بین تحریک رشد اقتصادی و کنترل تورم است.
واکنش بازارهای مالی به کاهش اخیر نرخ بهره
بعد از انتشار نرخ بهره جلسه دسامبر فدرال رزرو، بازارهای مالی واکنش شدیدی به این اتفاق نشان دادند. یورو/دلار و طلا ریزشهای بسیار شارپی را تجربه کردند، اما شدیدترین واکنش متعلق به بیتکوین بود که ریزش آن تا چند روز ادامه داشت. در این مدت قیمت بیتکوین از محدوده ۱۰۶ هزار دلار سقوط کرد و به ۹۲ هزار دلار رسید. آلتکوینها و سایر رمزارزها نیز نزدیک به ۳۰ الی ۴۰ درصد ریزش کردند. البته بازار کمی بعد احیا شد و بیتکوین یکی دو روز بعد به محدوده ۹۷ هزار دلار برگشت.
ریزش شدید AUD/USD
در صبح پنجشنبه، نرخ مبادله دلار استرالیا به دلار آمریکا (AUD/USD) به پایینترین سطح خود در دو سال گذشته، یعنی ۰.۶۱۹۹ رسید. این کاهش ناشی از واکنش بازدهیهای ایالات متحده و دلار آمریکا به تصمیم فدرال رزرو برای کاهش ۲۵ واحد پایهای بود.
از تاریخ ۳۰ سپتامبر، AUD/USD بیش از ۱۰.۷درصد افت کرده و شاخص قدرت نسبی (RSI) را به منطقه اشباع بیش از حد سوق داده است. پس از شکستن سطح حمایتی ۰.۶۳۷۰ – ۰.۶۳۳۵ و سپس پایینتر از ۰.۶۲۷۰ در اکتبر ۲۰۲۳، اکنون حمایت قابل توجهی تا رسیدن به سطح ۰.۶۱۷۰ اکتبر ۲۰۲۲ باقی نمانده و سطح روانی مهم ۰.۶۰۰۰ در دسترس است.
ریزش بیتکوین نشانه پایان روزهای خوش رمزارزها است؟
بیتکوین نیز پس از کاهش نرخ بهره ۲۵ واحد پایهای توسط فدرال رزرو که با لحنی تهاجمی صورت گرفت، افت کرد و به پایینترین سطح خود یعنی ۹۹٬۹۹۷ دلار (منفی ۵.۶۸درصد) رسید. این کاهش بهدنبال ضعیفشدن احساسات ریسکی و افزایش بازدهی اوراق خزانهداری آمریکا و دلار رخ داد.
صبح چهارشنبه، پیش از شروع کاهش نرخ، کارشناسان به واگرایی نزولی آشکار در شاخص قدرت نسبی (RSI) و احتمال تشکیل کندل روزانه با ازدسترفتن مومنتوم اشاره کردند. این پیشبینی نشان میداد که «احتمال یک عقبنشینی اصلاحی» از اوج تاریخی ۱۰۸٬۳۶۴ دلاری وجود دارد.
درحالیکه یک کاهش ۷.۶۷درصدی از سقف تاریخی در داراییهای سنتی یک ریزش قابل توجه است؛ اما در بازار ارزهای دیجیتال، این اتفاق بهطور اساسی روند را تغییر نمیدهد. باید بهخاطر داشت که بیتکوین پس از انتخابات ایالات متحده، بیش از ۵۶درصد افزایش یافته است.
چرا سهام با کاهش کمتر نرخ بهره سقوط میکند؟
دامینیک پاپالاردو (Dominic Pappalardo)، استراتژیست ارشد دارایی در مدیریت سرمایهگذاری مورنینگاستار، دراینباره میگوید: «پایینآمدن انتظارات برای کاهش نرخ بهره در سال ۲۰۲۵، باعث ایجاد نوسانات در بازارهای سهام شده است.»
بهطور کلی، نرخ بهره بالاتر می تواند حاشیه سود را از بین ببرد. این مسئله به ارزشگذاری و قیمت سهام آسیب میزند. به همین دلیل است که وقتی بانک مرکزی سیاستهای خود را تسهیل میکند، بازارها جان دوبارهای میگیرند. همچنین، نرخهای بالاتر تمایل سرمایهگذاران به پرداخت برای درآمدهای آتی را کاهش میدهد. این امر نیز گزینههای سرمایهگذاری با نوسان کمتر را مانند اوراق خزانهداری ایالات متحده، جذابتر میکند.
اگرچه کاهش نرخ اخیر بسیار چشمگیر به نظر میرسد، اما اغلب سرمایهگذاران انتظار چنین حرکتی را داشتند. بااینحال، آنچه کمتر انتظار میرفت، چشمانداز سیاست پولی برای سال ۲۰۲۵ بود. در واقع، اعضای کمیته بازار آزاد فدرال انتظارات خود را برای کاهش نرخ بهره به نصف آنچه در سپتامبر پیشبینی کرده بودند، کاهش دادند. اکنون آنها انتظار دارند که در سال ۲۰۲۵ نرخ بهره را تنها ۰.۵۰درصد کاهش دهند که بهمعنای دو کاهش ۰.۲۵درصدی در سال ۲۰۲۵ است. بنابراین، میتوانیم نتیجه بگیریم که احتمال سقوط بازار سهام با کاهش کمتر نرخ بهره در سال آینده وجود خواهد داشت.
سخن پایانی: چه آیندهای در انتظار اقتصاد است؟
کاهش انتظارات برای کمترشدن نرخ بهره در سال ۲۰۲۵ توسط فدرال رزرو، بازارهای مالی را تحتتأثیر قرار داد و باعث افت سهام و ارزهای دیجیتال شد. تصمیم اخیر فدرال رزرو برای کاهش نرخ بهره بهمیزان ۲۵ واحد پایهای و پیشبینیهای جدید آنها برای کاهشهای کمتر در آینده، نگرانیهایی را در فعالان بازارهای مالی ایجاد کرده است. با توجه به اینکه قیمت بیتکوین و نرخ مبادله دلار استرالیا به دلار آمریکا (AUD/USD) نیز تحتتأثیر این تصمیم کاهش یافتند، انتظار میرود که سرمایهگذاران برای مدیریت ریسکها به اوراق خزانهداری آمریکا روی بیاورند. این تغییر در سرمایهگذاری، نشاندهنده تلاش فدرال رزرو برای تطابق با شرایط اقتصادی و حفظ ثبات مالی است.
