اگر اقتصاد آمریکا را به بدن انسان تشبیه کنیم، قطعا ستون فقرات نظام مالی ایالات متحده نهادی نیست، جز فدرال رزرو (Federal Reserve System). این نهاد قدرتمند، که گاه به اختصار «فد» (FED) نامیده میشود، نقشی حیاتی در تنظیم ضربان اقتصادی بزرگترین اقتصاد دنیا ایفا میکند؛ از تعیین نرخ بهره گرفته تا کنترل تورم و حفظ ثبات مالی، فدرال رزرو آمریکا با تصمیمات خود، نهتنها سرنوشت اقتصادی میلیونها آمریکایی، بلکه افراد جهان را شکل میدهد.
در این مقاله از دلتا کالج، قصد داریم شما را به سفری هیجانانگیز در دل این سازمان پیچیده و پر رمزوراز ببریم؛ جایی که سیاستهای پولی شکل میگیرند، تصمیمات کلان اقتصادی اتخاذ میشوند و گاه، سرنوشت اقتصاد جهانی رقم میخورد. با ما همراه باشید تا با اسرار و سیاست فدرال رزرو آشنا شوید و بفهمید چرا این نهاد، بیش از یک بانک مرکزی ساده، قلب تپنده اقتصاد آمریکا و جهان است.
فهرست مطالب:
فدرال رزرو چیست؟ (Federal Reserve System)
فدرال رزرو که به طور رسمی به عنوان سیستم فدرال رزرو (Federal Reserve System) شناخته میشود، بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا است. این نهاد در سال 1913 با هدف ایجاد یک سیستم بانکی ایمنتر، منعطفتر و پایدارتر تأسیس شد.
بانک فدرال رزرو آمریکا، برخلاف تصور عموم، یک نهاد دولتی صرف نیست؛ بلکه ترکیبی منحصر به فرد از عناصر بخش خصوصی و دولتی است که با هدف خدمت به منافع عمومی طراحی شده است.
فدرال رزرو را میتوان به مثابه مغز متفکر سیستم مالی آمریکا در نظر گرفت. این نهاد با تنظیم سیاستهای پولی، نظارت بر بانکها و ارائه خدمات مالی به دولت و نهادهای مالی، نقشی حیاتی در حفظ ثبات اقتصادی و مالی ایالات متحده ایفا میکند.
تصمیمات فدرال رزرو، از تعیین نرخ بهره گرفته تا عملیات بازار باز، میتواند تأثیری عمیق بر همه جنبههای اقتصاد، از بازار مسکن گرفته تا بازار کار و بازارهای مالی داشته باشد.
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد فدرال رزرو آمریکا، ساختار غیرمتمرکز آن است. این سیستم از 12 بانک فدرال رزرو منطقهای تشکیل شده که هر کدام بخشی از کشور را پوشش میدهند. این ساختار به فدرال رزرو اجازه میدهد تا ضمن حفظ یک دیدگاه ملی، به نیازها و شرایط خاص مناطق مختلف نیز توجه کند.
نگاهی به تاریخچه فدرال رزرو آمریکا
تاریخچه فدرال رزرو به اوایل قرن بیستم باز میگردد، زمانی که اقتصاد آمریکا با بحرانهای مالی متعددی دست و پنجه نرم میکرد. پیش از تأسیس فدرال رزرو، سیستم بانکی آمریکا بسیار ناپایدار بود و کشور به طور مکرر با بحرانهای بانکی و رکودهای اقتصادی مواجه میشد.
نقطه عطف در تاریخ فدرال رزرو، بحران بانکی سال 1907 بود. این بحران که به “وحشت بانکداران” معروف شد، نشان داد که اقتصاد آمریکا به یک سیستم بانکی مرکزی نیاز دارد که بتواند در مواقع بحران به عنوان “آخرین قرضدهنده” عمل کند.
در پی این بحران، کنگره آمریکا قانون فدرال رزرو را در سال 1913 تصویب کرد و رئیس جمهور وقت، وودرو ویلسون، آن را به امضا رساند. این قانون، فدرال رزرو را به عنوان بانک مرکزی ایالات متحده تأسیس کرد.
از زمان تأسیس، فدرال رزرو نقش مهمی در شکل دادن به اقتصاد آمریکا داشته است. این نهاد در طول رکود بزرگ دهه 1930، جنگ جهانی دوم، دوران تورم بالای دهه 1970 و بحران مالی 2008، نقشی کلیدی در مدیریت اقتصاد آمریکا ایفا کرده است.
در طول دهههای گذشته، اختیارات و مسئولیتهای فدرال رزرو گسترش یافته است. امروزه، این نهاد نه تنها مسئول سیاست پولی است، بلکه نقش مهمی در نظارت بر بانکها، حفظ ثبات مالی و ارائه خدمات مالی به دولت و نهادهای مالی دارد.
اهداف فدرال رزرو چیست؟
فدرال رزرو دارای سه هدف اصلی است که توسط کنگره آمریکا تعیین شدهاند:
- حداکثر اشتغال: فدرال رزرو تلاش میکند تا شرایطی را فراهم کند که در آن همه آمریکاییهایی که میخواهند و میتوانند کار کنند، فرصت اشتغال داشته باشند.
- ثبات قیمتها: هدف دوم، حفظ تورم در سطح پایین و قابل پیشبینی است. فدرال رزرو آمریکا معمولاً هدف تورم سالانه 2% را دنبال میکند.
- نرخهای بهره بلندمدت متعادل: فدرال رزرو تلاش میکند تا نرخهای بهره بلندمدت را در سطحی متعادل نگه دارد تا از رشد اقتصادی پایدار حمایت کند.
این اهداف که گاه به «دستور دوگانه» فدرال رزرو (با تمرکز بر دو هدف اول) شناخته میشود، گاهی میتوانند در تضاد با یکدیگر قرار گیرند. برای مثال، تلاش برای افزایش اشتغال ممکن است منجر به افزایش تورم شود؛ بنابراین یکی از چالشهای اصلی فدرال رزرو، ایجاد تعادل بین این مسائل است.
تصمیمات و وظایف فدرال رزرو چیست؟
بانک فدرال رزرو آمریکا، به عنوان بانک مرکزی ایالات متحده، وظایف متعدد و حیاتی بر عهده دارد که بر اقتصاد آمریکا و به تبع آن، اقتصاد جهانی تأثیر میگذارد. مهمترین تصمیمات و وظایف فدرال رزرو عبارتند از:
| وظایف فدرال رزرو | توضیحات |
|---|---|
| تعیین سیاست پولی | این اصلیترین وظیفه فدرال رزرو است. کمیته بازار آزاد فدرال (FOMC) با تنظیم نرخ بهره فدرال و انجام عملیات بازار باز، میزان پول در گردش و شرایط اعتباری در اقتصاد را کنترل میکند. |
| نظارت و تنظیم مقررات بانکی | فدرال رزرو بر عملکرد بانکها و سایر مؤسسات مالی نظارت میکند تا از سلامت و ایمنی سیستم بانکی اطمینان حاصل کند. |
| حفظ ثبات مالی | در مواقع بحران، فدرال رزرو به عنوان “آخرین قرضدهنده” عمل میکند و با ارائه نقدینگی به بانکها، از فروپاشی سیستم مالی جلوگیری میکند. |
| مدیریت سیستم پرداخت | فدرال رزرو مسئول اطمینان از کارآمدی و ایمنی سیستم پرداخت ملی است. |
| تحقیق و تحلیل اقتصادی | فدرال رزرو تحقیقات گستردهای در زمینه اقتصاد انجام میدهد و دادههای مهم اقتصادی را منتشر میکند. |
| ارائه خدمات مالی به دولت | فدرال رزرو به عنوان بانکدار دولت فدرال عمل میکند و خدماتی مانند نگهداری حسابهای خزانهداری را ارائه میدهد. |
| مدیریت عرضه پول | فدرال رزرو مسئول چاپ اسکناس و توزیع سکه در سراسر کشور است. |
| ارتباط با عموم و شفافیت | فدرال رزرو به طور منظم گزارشهایی را به کنگره ارائه میدهد و رئیس فدرال رزرو در جلسات استماع کنگره شرکت میکند. |
این تصمیمات و وظایف به فدرال رزرو اجازه میدهد تا نقش حیاتی خود را در هدایت اقتصاد آمریکا ایفا کند، در حالی که همزمان به دنبال حفظ تعادل بین رشد اقتصادی، اشتغال کامل و ثبات قیمتها است.
ساختار و اعضای فدرال رزرو
ساختار فدرال رزرو منحصر به فرد و پیچیده است و ترکیبی از عناصر دولتی و خصوصی را در بر میگیرد. این ساختار برای اطمینان از استقلال فدرال رزرو و در عین حال، پاسخگویی آن طراحی شده است. جروم پاول، از سال 2018 ریاست فدرال رزرو را بر عهده دارد، اما این سازمان از بخشهای دیگری هم تشکیل شده است.
ساختار اصلی و اعضای فدرال رزرو عبارتند از:
هیئت مدیره فدرال رزرو
اعضای فدرال رزرو در این بخش، متشکل از هفت نفر است که توسط رئیس جمهور منصوب و توسط سنا تأیید میشوند.
اعضا برای دورههای 14 ساله غیرقابل تجدید منصوب میشوند.
رئیس و معاون رئیس هیئت مدیره توسط رئیس جمهور از میان اعضای هیئت منصوب میشوند.
کمیته بازار آزاد فدرال (FOMC)
مسئول اصلی تصمیمگیری در مورد سیاست پولی است.
اعضای فدرال رزرو در این بخش ، شامل هفت عضو هیئت مدیره و پنج رئیس بانک فدرال رزرو منطقهای است.
رئیس فدرال رزرو، ریاست FOMC را بر عهده دارد.
بانکهای فدرال رزرو منطقهای
12 بانک فدرال رزرو منطقهای وجود دارد که هر کدام بخشی از کشور را پوشش میدهند. هر بانک منطقهای دارای هیئت مدیره 9 نفره است که شامل 6 عضو منتخب بانکهای عضو و 3 عضو منصوب هیئت مدیره فدرال رزرو است.
رؤسای بانکهای منطقهای توسط هیئت مدیره بانک منطقهای انتخاب و توسط هیئت مدیره فدرال رزرو تأیید میشوند.
بانکهای عضو
تمام بانکهای ملی و برخی بانکهای ایالتی عضو سیستم فدرال رزرو هستند. این بانکها سهام غیرقابل معامله بانکهای فدرال رزرو منطقهای را در اختیار دارند.
شوراهای مشورتی
چندین شورای مشورتی، از جمله شورای مشورتی فدرال و شورای مشورتی مصرفکنندگان، به فدرال رزرو مشاوره میدهند.
این ساختار پیچیده به فدرال رزرو اجازه میدهد تا ضمن حفظ استقلال خود از فشارهای سیاسی کوتاهمدت، به نیازها و شرایط اقتصادی مناطق مختلف کشور توجه کند. همچنین، این ساختار امکان تصمیمگیری جمعی و متوازن را فراهم میکند، که برای مدیریت مؤثر سیاست پولی یک اقتصاد بزرگ و پیچیده ضروری است.
بررسی سیاست فدرال رزرو
سیاست فدرال رزرو آمریکا که اغلب به عنوان «سیاست پولی» شناخته میشود، مجموعهای از اقدامات است که فدرال رزرو برای دستیابی به اهداف خود انجام میدهد. این سیاستها عمدتاً بر کنترل عرضه پول و نرخ بهره متمرکز هستند. ابزارهای اصلی سیاست پولی فدرال رزرو عبارتند از:
- نرخ بهره فدرال: این نرخ که توسط FOMC تعیین میشود، نرخی است که بانکها برای قرض گرفتن از یکدیگر در شب میپردازند. تغییر در این نرخ میتواند بر نرخهای بهره در سراسر اقتصاد تأثیر بگذارد.
- عملیات بازار آزاد: فدرال رزرو با خرید و فروش اوراق قرضه دولتی، میزان پول در گردش در اقتصاد را کنترل میکند. خرید اوراق قرضه باعث افزایش عرضه پول و کاهش نرخهای بهره میشود، در حالی که فروش اوراق قرضه اثر معکوس دارد.
- نرخ تنزیل: این نرخی است که بانک فدرال رزرو آمریکا برای وام دادن به بانکها تعیین میکند. تغییر در این نرخ میتواند بر تمایل بانکها به قرض گرفتن از فدرال رزرو تأثیر بگذارد.
- الزامات ذخیره قانونی: فدرال رزرو میتواند میزان سپردهای که بانکها باید به عنوان ذخیره نگه دارند را تعیین کند، اگرچه در سالهای اخیر این ابزار کمتر مورد استفاده قرار گرفته است.
سیاست فدرال رزرو میتواند «انقباضی» یا «انبساطی» باشد. سیاست انقباضی معمولاً با افزایش نرخ بهره همراه است و برای کاهش تورم استفاده میشود. سیاست انبساطی از آن سمت، با کاهش نرخ بهره همراه است و برای تحریک رشد اقتصادی و افزایش اشتغال به کار میرود.
فدرال رزرو در سالهای اخیر از ابزارهای غیرمتعارف نیز استفاده کرده است. برای مثال، در واکنش به بحران مالی 2008 و همهگیری کووید-19، فدرال رزرو از «تسهیل کمی» بهره برد. این فرایند شامل خرید مقادیر زیادی از اوراق قرضه دولتی و سایر اوراق بهادار برای تزریق نقدینگی به اقتصاد بود.
تاثیر تصمیمات فدرال رزرو بر بازارهای مالی
تصمیمات فدرال رزرو تأثیر عمیقی بر بازارهای مالی مختلف دارد. این تأثیرات را میتوان در سه بازار اصلی بررسی کرد:
تاثیر فدرال رزرو آمریکا بر بازار فارکس
تصمیمات فدرال رزرو میتواند تأثیر قابل توجهی بر ارزش دلار آمریکا و فارکس داشته باشد و به شکل زیر بر این بازار اثر میگذارد:
- نرخ بهره و ارزش دلار: افزایش نرخ بهره معمولاً باعث تقویت دلار میشود، زیرا سرمایهگذاران برای بهرهمندی از نرخهای بالاتر، سرمایه خود را به دلار تبدیل میکنند. برعکس، کاهش نرخ بهره میتواند باعث تضعیف دلار شود.
- انتظارات بازار: حتی اشاره به تغییرات احتمالی در سیاست پولی میتواند باعث نوسانات شدید در بازار فارکس شود.
- تفاوت نرخ بهره: تفاوت بین نرخ بهره فدرال رزرو و سایر بانکهای مرکزی میتواند بر جفت ارزهای مختلف تأثیر بگذارد.
به همه معاملهگران بازار فارکس توصیه میشود دائما تصمیمات فدرال رزرو را از طریق اخبار اقتصادی فارکس، بررسی و تحلیل کنند. به این منظور میتوانید اخبار روز فارکس را از تقویم اقتصادی فارکس در دلتا کالج، به زبان فارسی و به صورت لحظهای دنبال کنید.
تاثیر بر بازار کریپتو
اگرچه ارزهای دیجیتال به طور مستقیم تحت کنترل بانک فدرال رزرو آمریکا نیستند، اما تصمیمات این نهاد میتواند به شکل زیر بر بازار رمز ارزها تأثیر بگذارد:
- جریان سرمایه: در دورههای نرخ بهره پایین، سرمایهگذاران ممکن است به دنبال بازده بالاتر در بازارهای پرریسکتر مانند کریپتو باشند.
- ارزش دلار: از آنجا که بسیاری از ارزهای دیجیتال در برابر دلار قیمتگذاری میشوند، تغییرات در ارزش دلار میتواند بر قیمت کریپتو تأثیر بگذارد.
- سیاستهای تنظیمی: اظهارنظرهای فدرال رزرو درباره ارزهای دیجیتال میتواند بر احساسات بازار و چشمانداز تنظیمی تأثیر بگذارد.
تاثیر بر بازار بورس
بازار سهام به شدت تحت تأثیر سیاستهای فدرال رزرو قرار دارد. از جمله تاثیرات فدرال رزرو بر بورس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نرخ بهره و ارزشگذاری سهام: نرخهای بهره پایین معمولاً برای بازار سهام مطلوب است، زیرا هزینه استقراض را کاهش میدهد و سرمایهگذاری را تشویق میکند.
- چشمانداز اقتصادی: ارزیابی فدرال رزرو از وضعیت اقتصاد میتواند بر اعتماد سرمایهگذاران و در نتیجه، بر قیمت سهام تأثیر بگذارد.
- بخشهای مختلف بازار: تغییرات در سیاست پولی میتواند تأثیرات متفاوتی بر بخشهای مختلف بازار سهام داشته باشد. برای مثال، افزایش نرخ بهره ممکن است برای بانکها مفید باشد اما برای شرکتهای فناوری چالشبرانگیز باشد.
جمعبندی
در پایان باید بگوییم که فدرال رزرو نقشی حیاتی در شکل دادن به چشمانداز اقتصادی و مالی ایالاتمتحده و جهان ایفا میکند. درک عمیقتر از عملکرد این نهاد قدرتمند میتواند به ما کمک کند تا دینامیک پیچیده اقتصاد جهانی را بهتر بفهمیم و تصمیمات آگاهانهتری در زمینه سرمایهگذاری و مدیریت مالی اتخاذ کنیم. چه بهعنوان یک سرمایهگذار و چه به عنوان یک شهروند آگاه، آشنایی با نقش و تأثیر بانک فدرال رزرو آمریکا در دنیای مالی امروز، امری ضروری است.
سوالات متداول
1- آیا فدرال رزرو یک نهاد دولتی است؟
فدرال رزرو یک نهاد منحصر به فرد است که ترکیبی از عناصر بخش خصوصی و دولتی است. اگرچه تحت نظارت کنگره عمل میکند، اما از استقلال عملیاتی برخوردار است.
2- علت این حجم از اهمیت تصمیمات بانک فدرال رزرو چیست؟
تصمیمات فدرال رزرو میتواند تأثیر عمیقی بر اقتصاد آمریکا و جهان داشته باشد. این تصمیمات بر نرخ بهره، تورم، اشتغال و بازارهای مالی تأثیر میگذارند.
3- فدرال رزرو چگونه پول چاپ میکند؟
بانک فدرال رزرو آمریکا مستقیماً پول فیزیکی چاپ نمیکند. این کار توسط وزارت خزانهداری انجام میشود. فدرال رزرو با خرید اوراق قرضه دولتی و تنظیم نرخ بهره، عرضه پول را کنترل میکند.
4- آیا فدرال رزرو میتواند ورشکست شود؟
از نظر فنی، فدرال رزرو نمیتواند ورشکست شود؛ زیرا میتواند به طور نامحدود پول ایجاد کند. با این حال، این کار میتواند پیامدهای اقتصادی جدی داشته باشد.
5- علت مورد انتقال قرار گرفتن فدرال رزرو آمریکا چیست؟
فدرال رزرو گاهی به دلیل سیاستهایش، عدم شفافیت کافی، یا تأثیر تصمیماتش بر نابرابری اقتصادی مورد انتقاد قرار میگیرد.
