در بامداد چهارشنبه، ۱۰ مرداد ۱۴۰۳، اسماعیل هنیه، رئیس‌دفتر سیاسی حماس، در تهران ترور شد. چند ساعت بعد با بازگشایی بورس، بازار سهام به این اتفاق واکنشی شدید نشان داد. همچنین، ترور هنیه بر سایر بازارهای مالی نیز تأثیر گذاشت.
این اولین‌باری نیست که بازارهای مالی از وقایع سیاسی و ترور افراد سرشناس متأثر می‌شوند. به همین خاطر، در این مطلب از دلتا کالج، قصد داریم تا تأثیر ترور رئیس‌دفتر سیاسی حماس بر بازارهای داخلی را بررسی کنیم.
فهرست مطالب:
تأثیر ترورهای تاریخی بر بازارهای مالی
به‌طور کلی، همیشه ناآرامی‌های سیاسی روی بازارهای مالی تأثیر داشته‌اند. برخی از این وقایع بازارهای جهانی را متأثر می‌کنند و بعضی دیگر تغییرات بازارهای داخلی کشورها را در پی دارند. برای مثال، ترور جان اف کندی، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده، شاخص سهام شرکت‌های مطرح این کشور را به‌مدت ۳ روز کاهش داد. همچنین، ترور ناموفق چندهفته پیش دونالد ترامپ نیز روی بازارهای بورس و ارز دیجیتال تأثیر داشت.
بااین‌وجود، معمولاً بازارهای جهانی خود را زود بازیابی می‌کنند و دوباره به روندهای سابق خود بازمی‌گردند؛ چراکه این بازارها بر پایه عوامل بنیادین متعددی بنا شده‌اند که تحولات سیاسی، تنها یکی از آن‌ها هستند.
واکنش بازارهای داخلی به ترور هنیه
بلافاصله پس از انتشار خبر ترور اسماعیل هنیه، بازارهای داخلی به این واقعه واکنش نشان دادند. در واقع، این واکنش‌ها ناشی از احساسات بازار است و نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران از خطر جنگ ترسیده‌اند. به همین دلیل، باید ببینیم که درحال‌حاضر، بازارهای داخلی در چه وضعیتی به سر می‌برند.
بازار بورس
شاخص کلی بازار بورس تهران در واکنش به ترور هنیه، بیش از ۵۲ هزار واحد نزول کرد و به سطح ۲ میلیون و ۶۷ هزار و ۹۷۱ واحد رسید.
شاخص هم‌وزن بورس نیز ریزشی ۲۱ هزار و ۱۵۰ واحدی را نشان داد. همچنین، ارزش سهام بیش از ۹۰درصد شرکت‌ها کاهش یافت. در اثر این کاهش، ارزش کل بازار بورس تهران به ۱۳۷ میلیارد دلار سقوط کرد. دراین‌بین، نمادهای زاگرس، شگویا، انتخاب، تجلی، خاور، شاوان و آریا بیشترین تأثیر را بر سقوط کل شاخص بورس داشتند.
در معاملات چهارشنبه ۱۰ مرداد، برای فروش ۲۸۸ نماد، صف فروش ایجاد شد و تنها ۱۵ نماد صف خرید داشتند.
بازار ارز خارجی
بازار ارز نیز از خبر ترور اسماعیل هنیه دچار هیجان شد؛ به‌طوری که قیمت دلار از ۵۹٬۵۰۰ به ۶۰٬۵۰۰ تومان در بازار آزاد رسید. این مسئله نگرانی‌هایی را درباره آینده قیمت ارزهای خارجی ایجاد کرده است. علاوه‌بر آن، قیمت ارزهایی دیگر، مانند درهم امارات نیز با افزایش مواجه شدند، اما در معاملات پایان امروز، اغلب این ارزها عقب‌گرد داشتند و به قیمت‌های پایین‌تری بازگشتند.
بازار ارز دیجیتال
به‌طور کلی، بازار ارزهای دیجیتال به عوامل جهانی وابسته است و از اتفاقات ایران تأثیر نمی‌پذیرد. بااین‌حال، قیمت تتر در صرافی‌های داخلی، تا ۶۱ هزار تومان بالا رفت و سپس، تا ۶۰ هزار تومان کاهش یافت. به‌این‌ترتیب، درحال‌حاضر قیمت تتر نسبت به دلار در بازار داخلی کمتر است. البته باید به این نکته توجه داشت که بالارفتن قیمت دلار، باعث می‌شود که نرخ ارزهای دیجیتال نسبت به ریال افزایش یابد.
بازار طلا و سکه
بازار سکه و طلا، در روز چهارشنبه، به روند روبه‌رشد خود ادامه داد. به‌این‌ترتیب، قیمت طلای ۱۸ عیار ۶۲ هزار تومان و طلای ۲۴ عیار ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت. بااین‌حال، این افزایش قیمت با روند قیمت طلا در جهان همراه بوده است؛ چراکه قیمت جهانی این فلز گران‌بها نیز در کانال صعودی قرار دارد. کارشناسان معتقدند که در ساعت‌های آینده، قیمت طلا متأثر از افزایش دلار، نوساناتی را نشان خواهد داد.
بازار نفت
عوامل مختلفی بر قیمت جهانی نفت تأثیر دارند که یکی از آن‌ها میزان عرضه و تقاضا است. ازآنجاییکه یک‌سوم نفت مصرفی جهان از تنگه هرمز عبور می‌کند، خطر جنگ می‌تواند بر قیمت آن تأثیر داشته باشد؛ چراکه مسدود‌شدن تنگه هرمز، میزان عرضه نفت را در جهان، به‌شدت کاهش می‌دهد. ازاین‌رو، ۲ ساعت پس از خبر ترور اسماعیل هنیه، قیمت نفت وست تگزاس ۲ درصد افزایش یافت. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که نفت یکی از معدود بازارهای جهانی است که به‌شدت از وقایع خاورمیانه تأثیر می‌پذیرد.
نتیجه‌گیری: چه خواهد شد؟
گفتیم که بازارهای جهانی، بعد از ترورها و ناآرامی‌های سیاسی، در عرض چند روز خود را بازیابی می‌کنند. بااین‌حال، هرگز نمی‌توانیم با این قطعیت درباره بازارهای داخلی صحبت کنیم؛ چراکه تغییرات این بازارها از احساسات فعالان بازار ناشی می‌شوند و در کشورهای خاورمیانه، ترس از جنگ به‌راحتی سایه خود را از سر مردم برنمی‌دارد. به همین دلیل، می‌توان انتظار داشت که وضعیت ایجادشده در بازار تا زمانی که خطر جنگ فروکش کند، ادامه داشته باشد.
از طرفی، واکنش مقامات سیاسی ایرانی به ترور اسماعیل هنیه در تعیین روندهای آتی بازارهای داخلی نقشی اساسی خواهد داشت. درصورتی‌که تنش‌ها ادامه پیدا کنند، هیجانات بازار نیز فروکش نخواهند کرد و احتمالاً شاهد نوسانات بیشتری در این بازارها خواهیم بود. بااین‌وجود، نباید از ارزش واقعی دلار، طلا و… نیز غافل شویم. ازآنجاییکه به‌عقیده کارشناسان، درحال‌حاضر ارزش واقعی دلار در حدود ۵۷ هزار تومان است، احتمال دارد که این ارز خارجی واکنش شدیدی را به این واقعه نشان ندهد و مجدداً چند روز بعد، به محدوده قبلی خود بازگردد.
سوالات متداول
1- تأثیر کوتاه‌مدت ترور اسماعیل هنیه بر بازارهای مالی چگونه بود؟
پس از انتشار خبر ترور هنیه، بازار بورس کاهش شدیدی را نشان داد و قیمت طلا و دلار نیز افزایش یافت.
2- کدام بازار بیشترین واکنش را به ترور هنیه نشان داد؟
در روز چهارشنبه، ۱۰ مرداد ۱۴۰۳، شاخص بورس تهران بیش از ۵۲ هزار واحد کاهش داشت. بنابراین، بازار بورس بیشترین واکنش را به این واقعه نشان داده است.
3- آینده بازارهای مالی بعد از ترور هنیه چگونه خواهد بود؟
ارزیابی آینده بازارهای مالی باید با توجه به واکنش‌های مقامات سیاسی ایران صورت گیرد. در صورت تشدید ناآرامی‌ها، انتظار می‌رود که بازارهای داخلی، خصوصاً بورس، همچنان دچار تنش باشند.
4- اثرات وقایع سیاسی بر بازارهای مالی چقدر طول می‌کشند؟
معمولاً بازارهای جهانی در عرض چند روز خود را بازیابی می‌کنند و به قیمت‌های قبلی بازمی‌گردند. بااین‌وجود، عوامل دیگری، مانند پایان ناآرامی‌ها نیز در تعیین آینده بازارهای مالی نقش خواهند داشت.
