یوجین فاما (Eugene Fama) که بهعنوان پدر علم مالی مدرن شناخته میشود، معتقد است که بیتکوین در نهایت هیچ ارزشی نخواهد داشت. اما دلیل او چیست؟ بیتکوین ارزش ذاتی ندارد، برای خریدوفروش چندان کاربردی نیست، و در سیستم بانکی سنتی نمیگنجد.
فهرست مطالب:
چرا فاما بیتکوین را بیارزش میداند؟
۱. نوسانات شدید:
فاما معتقد است که یک ارز باید پایدار باشد تا بتواند بهعنوان وسیلهای برای مبادله مورداستفاده قرار گیرد. اما قیمت بیتکوین دائماً دچار نوسان است، به همین دلیل کسبوکارها بهسختی میتوانند آن را بهعنوان روش پرداخت بپذیرند. از نظر او، این بیثباتی بزرگترین ضعف بیتکوین محسوب میشود.
۲. نبود پشتوانه دولتی:
برخلاف ارزهای سنتی که توسط دولتها و بانکهای مرکزی پشتیبانی میشوند، بیتکوین فقط بر پایه تقاضای بازار و سفتهبازی ارزش پیدا میکند. فاما هشدار میدهد که اگر روزی تقاضا برای بیتکوین از بین برود، ارزش آن به صفر خواهد رسید.
منتقدان چه میگویند؟
منتقدان دیدگاه فاما معتقدند که بیتکوین صرفاً یک ارز دیجیتال نیست، بلکه به چیزی فراتر از آن تبدیل شده است. بسیاری آن را طلای دیجیتال میدانند – یک حفظکننده ارزش که از تورم و دخالت دولتها در امان است. برخلاف ارزهای سنتی، عرضه بیتکوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است که آن را کمیاب و احتمالاً ضدتورمی میکند. به همین دلیل، برخی میگویند نوسانات بیتکوین نه یک ضعف، بلکه یک ویژگی مهم آن است.
چه چیزی میتواند باعث سقوط کامل بیتکوین شود؟
برای اینکه بیتکوین واقعاً از بین برود، چندین سناریوی شدید باید رخ دهند:
- ممنوعیت جهانی: اگر تمام کشورها نگهداری و معامله بیتکوین را غیرقانونی کنند، ممکن است تقاضای آن از بین برود.
- نقص فنی بزرگ: اگر یک اشکال جدی در پروتکل بیتکوین کشف شود، اعتماد کاربران از بین خواهد رفت.
- جایگزین بهتر: ممکن است یک فناوری پیشرفتهتر و کمهزینهتر، بیتکوین را از میدان خارج کند.
آیا فاما درست میگوید؟
تاریخ نشان داده که بیتکوین مقاوم است. تاکنون چندین سقوط شدید، فشارهای نظارتی و انتقادات چهرههای بزرگ مالی را تجربه کرده، اما هر بار قویتر از قبل بازگشته است. ممکن است در بلندمدت، پیشبینی فاما درست از آب درآید، اما تاکنون شرطبندی علیه بیتکوین، بازیِ بازندهای بوده است.
حکم نهایی: آیندهای پر از چالش و فرصت
آینده بیتکوین همچنان نامشخص است و دیدگاهها درباره آن کاملاً دوقطبی باقیماندهاند. برخی معتقدند که سرنوشت آن نابودی است، درحالیکه دیگران آن را ابزاری انقلابی در دنیای مالی میبینند. حقیقت این است که بیتکوین همچنان در حال تکامل است و سرنوشت آن به میزان پذیرش، قوانین و نیروهای بازار بستگی خواهد داشت.