اخیرا فناوری بلاک چین بیش از همیشه مورد توجه قرار گرفته؛ اما افزایش محبوبیت آن منجر به افزایش جرایم سایبری مختلف نیز شده است. یکی از مثالهای رایجی که بسیاری را به دام انداخته، حملات فیشینگ (Phishing) است. فیشینگ نوعی کلاهبرداری ارز دیجیتال است که کلیدهای خصوصی یا اطلاعات شخصی قربانیان به سرقت میرود. مهاجم معمولاً برای جلب اعتماد قربانی خود را به عنوان یک نهاد یا شخص معتبر جلوه میدهد. وقتی کلاهبرداری انجام شد، مهاجم از اطلاعات قربانی برای سرقت ارزهای دیجیتال استفاده میکند. اما حمله فیشینگ چیست و چطور میتوان از بروز آن جلوگیری کرد؟
فهرست مطالب:
فیشینگ چیست؟
فیشینگ نوعی حمله سایبری است که در آن مهاجم با استفاده از تکنیکهای مختلف سعی در فریب کاربر و به دست آوردن اطلاعات حساس مانند نام کاربری، رمز عبور و اطلاعات کارت اعتباری دارد. این حملات اغلب از طریق ایمیلهای جعلی، پیامهای متنی و وبسایتها انجام میشوند. طراحی این ایمیلها به صورتی است که به نظر میرسد از منابع معتبر و شناختهشده ارسال شدهاند.
حمله فیشینگ معمولاً با ارسال یک ایمیل یا پیام انبوه به قربانیان احتمالی شروع میشود. اغلب این پیام به صورتی طراحی شده که از یک منبع قانونی، مانند کیف پول یا صرافی ارز دیجیتال ارسال شده است. این پیام معمولا حاوی لینکی است که به یک وب سایت جعلی منتهی میشود. این وب سایت به صورت یک کپی از سایت معتبر طراحی شده است.
هنگامی که قربانی روی لینک کلیک کرده و وارد سایت میشود، از او اطلاعات خاصی خواسته میشود. این اطلاعات معمولا شخصی بوده و مربوط به اطلاعات حساب شخص میشود. مهاجم از این اطلاعات برای دسترسی به حساب قربانی استفاده میکند.
حمله فیشینگ چطور اتفاق میافتد؟
در دنیای امروز، استفاده از فناوری و اینترنت به بخش مهمی از زندگی روزمره تبدیل شده است و همزمان با افزایش استفاده از خدمات آنلاین، تهدیدات سایبری نیز زیادتر شده است. فیشینگ یکی از رایجترین و خطرناکترین این تهدیدات است که میتواند به سرعت اطلاعات حساس کاربران را به دست مهاجمان برساند.
همانطور که اشاره شد، فیشینگ یک نوع حمله سایبری است که در آن مهاجم با استفاده از تکنیکهای مختلف سعی در فریب کاربر و به دست آوردن اطلاعات حساس مانند نام کاربری، رمز عبور و اطلاعات کارت اعتباری دارد. این نوع حمله معمولاً با ارسال یک پیام فریبنده آغاز میشود که کاربران را ترغیب به کلیک روی یک لینک و ارسال اطلاعات میکند. این اطلاعات برای اهداف مختلفی از جمله سرقت هویت، دسترسی به حسابهای بانکی و انجام معاملات غیرمجاز استفاده میشود.
حملات فیشینگ با توسل به احساس ترس، هدف را وادار به عمل میکند. به عنوان مثال، یکی از رایجترین انواع فیشینگ، دریافت پیامی مبتنی بر وجود مشکل در حساب کاربر است. این پیام ادعا میکند که مشکلی در حساب قربانی وجود دارد و آنها باید فوراً برای رفع آن وارد سیستم شوند. در مواردی دیگر، قربانی با ارائه یک جایزه جعلی یا ایردراپ جذب میشود. حتی در برخی موارد، مهاجمان با هشدار وجود فعالیت مشکوک در حساب، شخص را نگران میکنند.
خطرات حملات فیشینگ
در یک حمله فیشینگ، مهاجم ابتدا یک پیام جعلی ایجاد میکند که به نظر میرسد از یک منبع معتبر مانند بانک، سرویسدهنده ایمیل، یا یک سایت خرید آنلاین ارسال شده است. این پیام معمولاً شامل یک لینک به یک وبسایت جعلی است که دقیقاً شبیه به وبسایت اصلی طراحی شده است. وقتی کاربر روی لینک کلیک میکند و اطلاعات خود را وارد میکند، این اطلاعات به دست مهاجم میافتد. بهطور کلی، مهاجمان از روشهای مختلفی برای ایجاد حس اضطرار یا فوریت در پیامها استفاده میکنند تا کاربران را ترغیب کنند اطلاعات خود را سریعاً وارد کنند.
با بررسی تاریخچه فیشینگ متوجه میشوید که یکی از روشهای متداول فیشینگ استفاده از ایمیلهای جعلی حاوی لینکهایی به صفحات وبسایتهای تقلبی است. این صفحات به طور دقیق شبیه به وبسایتهای اصلی طراحی شدهاند تا کاربران نتوانند تفاوت را تشخیص دهند. مهاجمان همچنین ممکن است از پیامهای متنی، تماسهای تلفنی و حتی پیامهای شبکههای اجتماعی برای انجام حملات فیشینگ استفاده کنند. به علاوه، تکنیکهای پیشرفتهتر فیشینگ شامل حملات فیشینگ هدفمند (Spear Phishing) میشود که در آن مهاجمان تلاش میکنند تا اطلاعات خاصی را از افراد یا سازمانهای مشخصی به دست آورند.
فیشر به چه کسی میگویند؟
فیشر به فرد یا گروهی از افراد گفته میشود که حملات فیشینگ را برنامهریزی و اجرا میکنند. فیشرها اغلب از تکنیکهای پیشرفتهای برای فریب کاربران استفاده کرده و معمولاً در قالب نهادها یا سازمانهای معتبر ظاهر میشوند. این افراد به صورت مستقل یا بخشی از یک شبکه بزرگتر عمل میکنند.
فیشرها معمولاً از ابزارهای اتوماتیک و اسکریپتهای پیچیده برای ارسال انبوه پیامهای فیشینگ و جمعآوری اطلاعات حساس استفاده میکنند. این افراد معمولاً مهارتهای بالایی در زمینه روانشناسی و مهندسی اجتماعی دارند و از این مهارتها برای طراحی پیامهایی استفاده میکنند که به نظر از منابع معتبر ارسال شدهاند.
فیشرها همچنین به تکنیکهای پیشرفتهتری مانند فیشینگ هدفمند (Spear Phishing) و فیشینگ از طریق شبکههای اجتماعی (Social Media Phishing) روی بیاورند تا اطلاعات بیشتری را از قربانیان به دست آورند. در مواردی فیشر زمانی را برای شناخت شخص و بررسی شبکههای احتماعی او صرف میکند تا پیام خود را تا جای ممکن شخصیسازی کند. به این ترتیب اعتماد قربانیان جلب میشود.
انواع فیشینگ کداماند؟
فیشینگ به روشها و اشکال مختلفی انجام میشود که هر کدام دارای تکنیکها و اهداف خاصی هستند.
فیشینگ از طریق ایمیل (Email Phishing)
یکی از روشهای رایج، حمله فیشینگ از طریق ایمیل است. در این حمله مهاجمان از ایمیلهای جعلی برای به دست آوردن اطلاعات حساس کاربران استفاده میکنند.
فیشینگ هدفمند (Spear Phishing)
نوع دیگری از فیشینگ، فیشینگ هدفمند (Spear Phishing) است که در آن حملات به طور خاص به سمت یک فرد یا سازمان مشخص انجام میشود و معمولاً از اطلاعات شخصیسازی شده برای فریب قربانی استفاده میشود.
فیشینگ از طریق شبکههای اجتماعی (Social Media Phishing)
فیشینگ از طریق شبکههای اجتماعی یکی دیگر از انواع فیشینگ است که مهاجمان از پیامها و پستهای جعلی در شبکههای اجتماعی برای به دست آوردن اطلاعات کاربران استفاده میکنند. هر یک از این روشها دارای تکنیکهای خاصی هستند که مهاجمان برای دستیابی به اطلاعات حساس کاربران از آنها استفاده میکنند. از انواع این نوع حمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
فیشینگ صوتی (Vishing)
Vishing که مخفف فیشینگ صوتی (Voice Phishing) است، از تماسهای تلفنی تقلبی برای فریب قربانیان و ارائه اطلاعات حساس مانند اعتبارنامه ورود، شماره کارت اعتباری یا جزئیات بانکی استفاده میکند.
فیشینگ پیامکی (Smishing)
Smishing یک حمله مهندسی اجتماعی است که از پیامهای متنی جعلی برای فریب افراد برای دانلود بدافزار، اشتراکگذاری اطلاعات حساس یا ارسال پول برای مجرمان سایبری استفاده میکند. اصطلاح «smishing» ترکیبی از «SMS» یا « short message service » و «phishing» است.
فرق فیشینگ و فارمینگ چیست؟
فیشینگ و فارمینگ هر دو از حملات سایبری برای دستیابی به اطلاعات حساس کاربران هستند؛ اما روشها و تکنیکهای اجرایی آنها به طور قابل توجهی با هم تفاوت دارند. فیشینگ عمدتاً بر تکنیکهای مهندسی اجتماعی تکیه دارد و از طریق پیامهای جعلی مانند ایمیل، پیام متنی و وبسایتهای تقلبی انجام میشود. مهاجمان در این حملات با ارسال پیامهایی که به نظر میرسد از منابع معتبر ارسال شده، سعی در فریب کاربران و دستیابی به اطلاعات حساس مانند نام کاربری، رمز عبور و اطلاعات بانکی دارند.
در مقابل، فارمینگ از دستکاری و تغییر آدرسهای DNS (سیستم نام دامنه) برای هدایت ترافیک کاربران به وبسایتهای تقلبی استفاده میکند. این حملات به دانش تکنیکال بیشتری نیاز داشته و معمولاً گستردهتر از حملات فیشینگ هستند. مهاجمان با دستکاری DNS سعی میکنند ترافیک اینترنتی را به سمت وبسایتهای تقلبی هدایت کنند که دقیقاً شبیه به وبسایتهای اصلی طراحی شدهاند.
فارمینگ چیست؟
فارمینگ نوعی حمله سایبری با تغییر آدرسهای DNS (سیستم نام دامنه) است. کاربران بدون اطلاع از اینکه در یک وبسایت جعلی هستند، اطلاعات حساس خود را وارد میکنند. برخلاف فیشینگ که نیازمند ارسال پیامهای جعلی برای جلب توجه کاربران است، فارمینگ بدون نیاز به تعامل مستقیم با کاربر و تنها با دستکاری در زیرساخت اینترنتی، میتواند تعداد زیادی از کاربران را به وبسایتهای تقلبی هدایت کند.
کاربران حتی با وارد کردن آدرس صحیح وبسایت در مرورگر، به وبسایت جعلی منتقل میشوند. وبسایت جعلی دقیقاً شبیه به وبسایت اصلی طراحی شده و کاربران بدون دانستن اینکه در وبسایت تقلبی هستند، اطلاعات حساس خود را وارد میکنند.
راههای پیشگیری از حملات فیشینگ
یکی از موثرترین راهها برای پیشگیری از حملات فیشینگ، آموزش و آگاهی کاربران در مورد روشهای مختلف این حملات است. کاربران باید توانایی تشخیص پیامهای جعلی و مشکوک را داشته باشند و از کلیک کردن روی لینکها یا وارد کردن اطلاعات حساس در این پیامها خودداری کنند.
استفاده از نرمافزارهای امنیتی مانند آنتیویروسها و فایروالها به کاهش خطرات فیشینگ کمک میکند. این نرمافزارها پیامهای مشکوک را شناسایی و بلاک کنند و کاربران را از خطرات احتمالی آگاه میکنند.
همچنین گزارش حملات فیشینگ به نهادهای مربوطه و سرویسدهندگان اینترنتی به کاهش این نوع حملات کمک میکند. این نهادها وبسایتهای جعلی را مسدود کرده و فیشرها را دستگیر میکنند.
بعد از حمله فیشینگ چه کنیم؟
پس از وقوع یک حمله فیشینگ، اقدامات سریع و دقیق برای کاهش آسیب و بازیابی وضعیت ضروری است. در اینجا مراحل کلیدی برای مقابله با پیامدهای حمله فیشینگ آورده شده است:
تغییر رمزهای عبور
فوراً رمزهای عبور تمامی حسابهای آنلاین خود را تغییر دهید، بهویژه حسابهایی که مورد حمله قرار گرفتهاند. از رمزهای عبور جدید و منحصر به فرد استفاده کنید.
اطلاعرسانی به نهادهای مربوطه
به سازمانها و نهادهای خدماتی که درگیر حمله هستند (مانند بانکها و سرویسهای آنلاین و پلیس فتا) اطلاع دهید. این نهادها میتوانند اقدامات اضافی برای امنیت و جلوگیری از سوءاستفادههای احتمالی انجام دهند.
بررسی حسابها
تمامی حسابهای مالی و آنلاین خود را بررسی کنید. در صورت مشاهده تراکنشهای غیرمجاز، با مؤسسه مالی مربوطه تماس بگیرید و اقدامات لازم برای مسدود کردن حساب را انجام دهید.
نصب و بهروزرسانی نرمافزارهای امنیتی
نرمافزارهای ضدویروس و فایروال خود را بهروزرسانی کنید و اسکن کامل سیستم را برای شناسایی بدافزارهای احتمالی انجام دهید.
پیگیری و نظارت
به طور مداوم وضعیت حسابها و سیستمهای خود را نظارت کنید تا از عدم تکرار حملات مطمئن شوید و به محض شناسایی فعالیتهای مشکوک، اقدامات مناسب را انجام دهید. بهروزرسانیهای امنیتی را با دیگران به اشتراک گذاشته و در مورد روشهای شناسایی حملات فیشینگ و اقدامات پیشگیرانه آموزش دهید.
چگونه از فیشینگ سازمانی جلوگیری کنیم؟
فیشینگ سازمانی یکی از تهدیدهای جدی برای امنیت اطلاعات سازمانها است. این نوع حملات معمولاً به منظور دستیابی به اطلاعات حساس و محرمانه سازمان، مانند اطلاعات مالی، دادههای مشتریان و اطلاعات محرمانه تجاری انجام میشود. جلوگیری از فیشینگ سازمانی نیازمند یک رویکرد چند جانبه است که شامل آموزش، استفاده از فناوریهای امنیتی مناسب و پیادهسازی سیاستهای امنیتی قوی میشود.
· آموزش کارکنان برای شناسایی ایمیلها و پیامهای مشکوک
· اجرای برنامههای شبیهسازی برای آمادهسازی کارکنان
· تشویق کارکنان به گزارش هرگونه پیام مشکوک
· استفاده از نرمافزارهایی برای شناسایی و مسدود کردن ایمیلهای فیشینگ
· تأیید هویت دو مرحلهای (2FA) برای دسترسی به سیستمها
· بروزرسانی مداوم نرمافزارها
· محدود کردن دسترسی به اطلاعات حساس
· استفاده از سیستمهای مانیتورینگ برای شناسایی الگوهای مشکوک
· تهیه پشتیبان از دادههای حساس برای بازیابی سریع
جمعبندی
فیشینگ یکی از رایجترین و خطرناکترین انواع حملات سایبری است که به سرعت اطلاعات حساس کاربران را به دست مهاجمان میرساند. این حملات معمولاً با استفاده از تکنیکهای مهندسی اجتماعی و ارسال پیامهای جعلی انجام میشود تا کاربران را فریب داده و اطلاعاتی مانند نام کاربری، رمز عبور و اطلاعات کارت اعتباری را سرقت کنند.
برای جلوگیری از فیشینگ، کاربران باید توانایی شناسایی پیامهای جعلی و مشکوک را داشته باشند و از کلیک کردن روی لینکها یا وارد کردن اطلاعات حساس در این پیامها خودداری کنند. استفاده از نرمافزارهای امنیتی، آموزش مداوم و پیادهسازی سیاستهای امنیتی مناسب در سازمانها میتواند به کاهش خطرات فیشینگ ارز دیجیتال و فارکس کمک کند.
سوالات متداول
1-فیشینگ چیست و چگونه کار میکند؟
فیشینگ یک نوع حمله سایبری است که در آن مهاجمان با استفاده از پیامهای جعلی مانند ایمیلها و وبسایتهای تقلبی سعی در فریب کاربران دارند.
2-تفاوت فیشینگ و فارمینگ چیست؟
فیشینگ عمدتاً از طریق پیامهای جعلی و وبسایتهای تقلبی انجام میشود، در حالی که در حمله فارمینگ از تغییر آدرسهای DNS برای هدایت ترافیک کاربران به وبسایتهای جعلی استفاده میکند.
3-انواع فیشینگ کداماند؟
فیشینگ انواع مختلفی دارد از جمله فیشینگ از طریق ایمیل، فیشینگ هدفمند (Spear Phishing)، فیشینگ از طریق شبکههای اجتماعی (Social Media Phishing)، فیشینگ صوتی (Vishing) و فیشینگ پیامکی (Smishing). هر یک از این روشها با تکنیکهای خاص خود سعی در فریب کاربران دارند.
4-چگونه از حملات فیشینگ جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از فیشینگ، کاربران باید از کلیک کردن روی لینکهای مشکوک خودداری کرده و اطلاعات حساس خود را تنها در وبسایتهای معتبر وارد کنند. استفاده از نرمافزارهای امنیتی، آموزش کارکنان و پیادهسازی سیاستهای امنیتی مناسب در سازمانها از دیگر روشهای مؤثر در پیشگیری از این نوع حملات هستند.