فناوری بلاکچین یکی از مهمترین نوآوریهای عصر دیجیتال است که ساختار غیرمتمرکز آن، اساس تحول در حوزههای مالی، فناوری و حتی زندگی روزمره شده است. در این میان، نود (Node) یکی از اجزای کلیدی شبکههای بلاکچین به شمار میرود. هر نود در بلاکچین به عنوان یک گره عمل میکند و مسئولیت ذخیرهسازی، انتقال، و تایید اطلاعات در شبکه را بر عهده دارد. اما نود دقیقاً چیست و چرا اینقدر مهم است؟ برای درک عمیقتر بلاکچین، آشنایی با مفهوم نود و کاربردهای آن ضروری است.
در این مقاله قصد داریم مفهوم نود در بلاکچین را به طور کامل معرفی کنیم و در ادامه، به کاربردهای نود در بلاکچین، انواع نودها و نقش آنها در شبکههای مختلف بلاکچین مانند بیتکوین و اتریوم، اهمیت نودها در امنیت و تمرکززدایی شبکه و چگونگی مشارکت آنها در فرآیند اجماع بپردازیم.
فهرست مطالب:
نود (Node) چیست؟
کلمه «Node» در زبان انگلیسی به معنای «گره» است. نود در بلاکچین به دستگاههایی اطلاق میشود که به یکدیگر متصل میشوند و اطلاعات را بین خود به اشتراک میگذارند. این دستگاهها میتواند یک کامپیوتر، سرور، یا هر وسیلهای باشد که نرمافزار بلاکچین روی آن نصب شده است. در شبکه بلاکچین، هر نود یک نقطه ارتباطی است که با سایر نودها در تعامل است. این ساختار باعث میشود که بلاکچین غیرمتمرکز باقی بماند، به این معنا که هیچ نقطه مرکزی یا مدیریتی در شبکه وجود ندارد. وظیفه اصلی نود، ذخیره، انتقال، و تایید دادهها در شبکه است. نودها در واقع قلب تپنده بلاکچین هستند که بدون آنها، هیچ شبکه غیرمتمرکزی نمیتواند به درستی کار کند.
هر نود به طور مستقل عمل کرده و نسخهای از دفترکل (Ledger) را ذخیره میکند، که این امر باعث افزایش شفافیت و امنیت در شبکه میشود. نودها در بلاکچین وظایف متعددی دارند که مهمترین آنها مشارکت در فرآیند اجماع (Consensus) و تایید تراکنشها است. وقتی یک کاربر در شبکه بلاکچین تراکنشی را ارسال میکند، نودها وظیفه دارند که صحت اطلاعات این تراکنش را بررسی کرده و در صورت معتبر بودن، آن را تایید کنند. به عبارت دیگر، نودها به عنوان «نگهبانان» شبکه عمل میکنند و از حملات و فعالیتهای مخرب جلوگیری میکنند.
کاربرد نود در بلاکچین
نود در بلاکچین کاربردهای متعددی دارد که در ادامه با مهمترین این کاربردها آشنا خواهید شد:
1. تایید تراکنشها
یکی از اصلیترین کاربردهای نود در بلاکچین، تایید تراکنشها است. هر زمان که یک تراکنش جدید در شبکه ارسال میشود، نودها وظیفه دارند که اطلاعات مربوط به آن را بررسی کنند. اگر تراکنش از نظر قوانین شبکه معتبر باشد (مانند داشتن امضای دیجیتال معتبر و موجودی کافی)، نودها آن را تایید کرده و به سایر نودها اطلاعرسانی میکنند. این فرآیند تضمین میکند که تراکنشهای غیرمعتبر یا مشکوک از سیستم حذف شوند.
2. نگهداری دفترکل
نودها به عنوان حافظه شبکه عمل میکنند و نسخهای کامل یا بخشی از دفترکل بلاکچین را نگهداری میکنند. دفترکل شامل تمامی تراکنشهایی است که تاکنون در شبکه انجام شده است. نگهداری این دادهها توسط نودها باعث میشود که تاریخچه تراکنشها همیشه در دسترس باشد و هیچ اطلاعاتی از بین نرود.
3. حفظ امنیت شبکه
نودها با همکاری یکدیگر امنیت شبکه را حفظ میکنند. چون دادهها به صورت توزیعشده بین نودها ذخیره میشود، حمله به شبکه نیازمند کنترل بیش از ۵۱ درصد از نودهاست که در عمل تقریباً غیرممکن است. این ویژگی، بلاکچین را به یک فناوری بسیار امن تبدیل کرده است.
4- مشارکت در اجماع
یکی دیگر از کاربردهای کلیدی نودها، مشارکت در فرآیند اجماع است. اجماع به معنای توافق نودهای شبکه بر سر صحت بلاکهای جدید است. هر بلاک جدید فقط زمانی به زنجیره اضافه میشود که اکثریت نودها با آن موافق باشند. این فرآیند، از صحت اطلاعات و جلوگیری از دو بار خرج کردن (Double Spending) اطمینان حاصل میکند.
انواع نود در بلاکچین
شبکههای بلاکچین از نودهای مختلفی تشکیل شدهاند که هرکدام وظایف و نقشهای خاصی در حفظ عملکرد و امنیت شبکه دارند. انتخاب نوع نود برای هر کاربر یا سازمان بستگی به اهداف، نیازها و منابع در دسترس آنها دارد. در ادامه، به بررسی انواع مختلف نودها را معرفی میکنیم و عملکرد هرکدام را بهطور مفصل توضیح میدهیم.
1. نود کامل آرشیوی (Archival Full Nodes)
نودهای کامل آرشیوی نسخهای کامل از بلاکچین را ذخیره میکنند، بهطوری که تاریخچه تمام تراکنشها و بلاکها از ابتدای شبکه تا زمان حال را شامل میشود. این نودها تمام دادههای بلاکچین را بهطور کامل نگه میدارند و به همین دلیل، برای دسترسی به هرگونه اطلاعات تراکنشی و بلاکهای گذشته مورد استفاده قرار میگیرند. یکی از ویژگیهای مهم نودهای آرشیوی این است که میتوانند دادهها را در اختیار سایر نودها قرار دهند و همچنین میتوانند تاریخچه هر تراکنش خاصی را حتی در بلاکهای قدیمی بازیابی کنند. این نودها معمولاً در شبکههایی که نیاز به دسترسی به اطلاعات دقیق از تمامی مراحل بلاکچین دارند، استفاده میشوند.
2. نودهای کامل تعدیلیافته (Pruned Full Nodes)
نودهای کامل تعدیلیافته (یا Pruned Nodes) نسخهای از بلاکچین را نگه میدارند، اما برخلاف نودهای کامل آرشیوی، فقط تعداد محدودی از بلاکها را ذخیره میکنند. این نودها تنها آخرین بلاکهای شبکه را در حافظه نگه میدارند و بلاکهای قدیمیتر را از بین میبرند تا فضای ذخیرهسازی را مدیریت کنند. به این ترتیب، نودهای کامل تعدیلیافته قادر هستند تا عملیات خود را سریعتر انجام دهند و منابع کمتری مصرف کنند. این نودها در شبکههایی که نیازی به دسترسی دائمی به تاریخچه کامل بلاکچین ندارند، مناسب هستند و در عین حال، قابلیت تایید تراکنشها و بلاکهای جدید را نیز حفظ میکنند.
3. نودهای سبک (Light Nodes)
نودهای سبک یا لایت نودها بهطور خلاصه تنها بخشی از بلاکچین را ذخیره میکنند و به همین دلیل منابع بسیار کمتری نسبت به نودهای کامل نیاز دارند. لایت نودها برای تایید تراکنشها به نودهای کامل وابسته هستند. این نودها معمولاً بهصورت یک راهحل ایدهآل برای دستگاههای موبایل یا سیستمهای با منابع محدود مانند لپتاپها و کامپیوترهای شخصی عمل میکنند. لایت نودها معمولاً فقط هشهای بلاکهای اخیر را ذخیره میکنند و بهطور مستقیم از نودهای کامل برای دریافت اطلاعات مورد نیاز خود استفاده میکنند.
4. مستر نودها (Masternodes)
مستر نودها نوعی از نودهای ویژه هستند که علاوه بر تایید تراکنشها، نقشهای اضافی در شبکه ایفا میکنند. در شبکههایی مانند داش (Dash) یا زیکش (Zcash)، مستر نودها مسئولیتهایی مانند پشتیبانی از خدمات مختلف مانند پرداختهای فوری، رایگیری در تصمیمگیریهای شبکه، و حفظ خصوصیسازی تراکنشها را بر عهده دارند. این نودها معمولاً بهعنوان نودهای قوی و با منابع بالا شناخته میشوند که در ازای خدمات خود در شبکه، پاداشهای ویژهای دریافت میکنند. مستر نودها نقش کلیدی در شفافیت، تمرکززدایی و ایجاد ویژگیهای اضافی برای شبکه ایفا میکنند.
5. نودهای استخراج (Mining Nodes)
نودهای استخراج بهطور خاص در شبکههای بلاکچین که از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده میکنند، وظیفه استخراج بلاکهای جدید را دارند. این نودها با استفاده از قدرت پردازشی خود برای حل مسائل ریاضی پیچیده اقدام میکنند تا بلاکهای جدیدی به بلاکچین اضافه کنند. در شبکههایی مانند بیتکوین، نودهای استخراج بهعنوان نودهای ماینینگ شناخته میشوند و به ازای حل هر مسئله و اضافه کردن بلاک جدید به شبکه، پاداشی دریافت میکنند.
6. نودهای مرجع (Authority Nodes)
نودهای مرجع نودهایی هستند که در شبکههای بلاکچین خصوصی یا permissioned، مسئول اعتبارسنجی تراکنشها و بلاکها هستند. این نودها معمولاً توسط نهادهای خاص و معتمد راهاندازی میشوند و وظیفه دارند تا تراکنشها را تایید کنند و مطمئن شوند که قوانین و الزامات شبکه رعایت میشود. این نوع نودها در شبکههایی مانند هایپرلجر (Hyperledger) و سایر بلاکچینهای خصوصی کاربرد دارند.
7. نودهای استیکینگ (Staking Nodes)
نودهای استیکینگ در شبکههایی که از الگوریتم اثبات سهام (PoS) استفاده میکنند، وظیفه تایید تراکنشها و ایجاد بلاکهای جدید را بر عهده دارند. این نودها با استیک کردن (مسدود کردن) داراییهای خود بهعنوان وثیقه، در فرآیند اجماع شبکه مشارکت میکنند. در ازای مشارکت در اجماع و تایید تراکنشها، نودهای استیکینگ پاداشی بهصورت ارز دیجیتال دریافت میکنند. این نودها برخلاف نودهای ماینینگ، نیازی به تجهیزات سختافزاری قوی ندارند و بیشتر بر اساس میزان استیکینگ خود برای اعتبارسنجی بلاکها عمل میکنند.
8. نودهای لایتنینگ (Lightning Nodes)
نودهای لایتنینگ بهطور خاص در شبکه لایتنینگ بیتکوین برای انجام تراکنشهای سریع و ارزانقیمت استفاده میشوند. این نودها به شبکه لایتنینگ متصل میشوند که یک لایه دوم بر روی بلاکچین بیتکوین است و امکان تراکنشهای فوری و با کارمزد پایین را فراهم میآورد. نودهای لایتنینگ مسئول برقراری ارتباط بین کانالهای پرداخت هستند و به کاربران اجازه میدهند تا تراکنشهای خود را خارج از بلاکچین اصلی انجام دهند، بدون آنکه نیاز به تایید بلاکهای جدید توسط تمام نودهای شبکه باشد.
9. نود سبک (Light Node)
نود سبک یا Light Node یکی از انواع نودهایی است که برای استفاده در سیستمهای کمحجم و دستگاههای محدود طراحی شده است. این نودها بهطور کامل بلاکچین را ذخیره نمیکنند و تنها به بخشی از آن دسترسی دارند. نودهای سبک برای تایید تراکنشها به نودهای کامل وابسته هستند و این باعث میشود که سرعت پردازش تراکنشها در این نودها بیشتر و مصرف منابع کمتر باشد. این نودها برای استفاده در موبایلها، مرورگرهای وب و دستگاههای کمقدرت ایدهآل هستند.
کاربرد نود در بلاکچینهای مختلف
نودها در شبکههای بلاکچین وظایف متعددی دارند که بسته به نوع بلاکچین و الگوریتم اجماع مورد استفاده، ممکن است تفاوتهایی در نقشها و عملکرد آنها وجود داشته باشد. هر شبکه، با توجه به اهداف و معماری خود، از انواع مختلف نودها برای حفظ امنیت، تمرکززدایی، و پردازش تراکنشها بهره میگیرد. در ادامه، کاربرد نودها در برخی از بلاکچینهای محبوب را بررسی میکنیم.
1. بیتکوین (Bitcoin)
بیتکوین به عنوان اولین و محبوبترین بلاکچین، ساختاری ساده اما کارآمد برای نودها دارد. نودها در این شبکه نقش اصلی در تایید تراکنشها و ایجاد بلاکهای جدید ایفا میکنند. شبکه بیتکوین به دلیل استفاده گسترده از فول نودها و نودهای ماینینگ، تمرکز ویژهای بر امنیت و عدم تمرکز دارد. این ساختار موجب شده بیتکوین به عنوان مقاومترین شبکه بلاکچین در برابر حملات شناخته شود.
نقش فول نودها در بیتکوین:
- فول نودها نسخهای کامل از تاریخچه تمام تراکنشها و بلاکها را ذخیره میکنند.
- این نودها مسئولیت بررسی صحت تراکنشها و بلاکها را دارند و اطمینان حاصل میکنند که قوانین پروتکل شبکه رعایت شده است.
- فول نودهای بیتکوین به صورت مستقل کار میکنند و نیازی به اعتماد به دیگر نودها ندارند.
نقش نودهای ماینینگ در بیتکوین:
- نودهای ماینینگ با استفاده از الگوریتم اثبات کار (PoW)، مسائل ریاضی پیچیدهای را حل میکنند تا بلاکهای جدیدی ایجاد کنند.
- این نودها تراکنشهای موجود در شبکه را پردازش کرده و با افزودن آنها به بلاکهای جدید، امنیت و شفافیت شبکه را تضمین میکنند.
- با افزایش تعداد نودهای ماینینگ، امنیت شبکه بیتکوین نیز بیشتر میشود.
2. اتریوم (Ethereum)
اتریوم به عنوان دومین بلاکچین بزرگ جهان و پیشگام در قراردادهای هوشمند، ساختاری پیچیدهتر و پیشرفتهتر برای نودها دارد. تنوع نودها و قابلیت پردازش قراردادهای هوشمند باعث شده اتریوم به عنوان یک بلاکچین چندمنظوره با کاربردهای فراوان در حوزههای مختلف شناخته شود.
انواع نودها در اتریوم:
فول نودها:
- مشابه بیتکوین، فول نودهای اتریوم نیز نسخه کاملی از بلاکچین را ذخیره کرده و وظیفه تایید تراکنشها و اجرای قراردادهای هوشمند را بر عهده دارند.
- این نودها بخش مهمی از فرآیند اجماع شبکه هستند و از طریق اجرای کامل قوانین شبکه، از صحت عملیات در بلاکچین اطمینان حاصل میکنند.
لایت نودها:
- لایت نودها تنها دادههای ضروری و مربوط به تراکنشهای اخیر را ذخیره میکنند و برای بررسی صحت اطلاعات به فول نودها متکی هستند.
- این نودها بیشتر در کیف پولهای سبک و دستگاههایی با منابع محدود استفاده میشوند.
نودهای آرشیوی (Archive Nodes):
- این نودها تاریخچه کاملی از تمامی دادههای شبکه، از جمله تغییرات وضعیت قراردادهای هوشمند را ذخیره میکنند.
- نودهای آرشیوی معمولاً توسط توسعهدهندگان و محققانی که به دادههای کامل بلاکچین نیاز دارند، مورد استفاده قرار میگیرند.
با تحول بزرگ شبکه اتریوم و تغییر الگوریتم اجماع این شبکه از الگوریتم اثبات کار (PoW) به الگوریتم اثبات سهام (PoS) در نسخه اتریوم 2.0، ساختار نودها در این شبکه دستخوش تغییرات اساسی شده است. در این نسخه، نقش نودهای اعتبارسنج (Validator Nodes) به عنوان یکی از اجزای کلیدی شبکه پررنگتر شده است. این نودها جایگزین نودهای ماینینگ در سیستم قدیمی PoW شده و وظیفه تایید تراکنشها و ایجاد بلاکهای جدید را بر عهده دارند. نودهای اعتبارسنج از طریق استیک کردن اتر (ETH) به شبکه متصل میشوند؛ به این معنا که کاربران با قفل کردن مقدار مشخصی از اتر خود، حق مشارکت در فرآیند اجماع و تایید بلاکها را به دست میآورند. این روش نه تنها امنیت و کارایی شبکه را افزایش داده، بلکه مصرف انرژی را به شکل چشمگیری کاهش داده است و به تمرکززدایی شبکه کمک میکند.
3. سایر بلاکچینها
بلاکچینهای جدیدتر مانند کاردانو (Cardano) و پولکادات (Polkadot) با طراحی ساختارهای نوآورانه و بهرهگیری از انواع مختلف نودها، تحولی چشمگیر در نحوه عملکرد و مقیاسپذیری شبکههای بلاکچینی ایجاد کردهاند. این شبکهها تلاش دارند تا امنیت، سرعت و مصرف انرژی را بهینهسازی کرده و تمرکززدایی را در سطح بالاتری به اجرا درآورند.
شبکه کاردانو به عنوان یکی از برجستهترین بلاکچینهای مبتنی بر اثبات سهام (PoS)، نودهای اعتبارسنج را به عنوان هسته اصلی فرآیند اجماع در نظر میگیرد. نودهای اعتبارسنج در کاردانو با استیک کردن (قفل کردن) توکنهای ADA، نقش حیاتی در تایید تراکنشها و تولید بلاکهای جدید ایفا میکنند. این ساختار مبتنی بر PoS نه تنها از نظر مصرف انرژی بسیار کارآمدتر از الگوریتم اثبات کار (PoW) است، بلکه با توجه به طراحی منحصر به فرد خود، توانسته تمرکززدایی بیشتری را فراهم کند. کاردانو با استفاده از این مکانیزم به امنیت بالاتر و مقیاسپذیری بهتر دست یافته است، به طوری که در مقایسه با بسیاری از بلاکچینهای قدیمیتر، قابلیت پردازش تعداد بیشتری از تراکنشها در هر ثانیه را دارد.
پولکادات نیز به عنوان یک شبکه پیشرفته برای ایجاد ارتباط میان بلاکچینهای مختلف (Interoperability)، از یک ساختار پیچیده و متنوع برای نودها بهره میبرد. این شبکه از انواع نودهای اعتبارسنج، نودهای کولاتور (Collator Nodes) و نودهای رله چین (Relay Chain Nodes) استفاده میکند. نودهای کولاتور مسئول جمعآوری تراکنشها و ایجاد بلاکها برای زنجیرههای خاص در شبکه پولکادات هستند، در حالی که نودهای رله چین در فرآیند اجماع و برقراری ارتباط بین زنجیرههای مختلف (Parachains) نقش دارند. این طراحی به پولکادات اجازه میدهد تا ارتباطات میان بلاکچینهای مختلف را تسهیل کرده و از این طریق مقیاسپذیری و امنیت شبکه را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
علاوه بر کاردانو و پولکادات، سایر شبکههای پیشرفته مانند سولانا (Solana)، آوالانچ (Avalanche) و تزوس (Tezos) نیز ساختارهای منحصر به فردی برای نودها ارائه دادهاند. این شبکهها با هدف افزایش مقیاسپذیری و سرعت تراکنشها، بهبود عملکرد و کاهش هزینههای پردازش تراکنشها، انواع مختلفی از نودها را به کار میبرند. در سولانا، به عنوان مثال، نودها به طور خاص برای پردازش سریع تراکنشها و بهینهسازی مصرف انرژی طراحی شدهاند. همچنین در این شبکهها، نودهای اعتبارسنج و نودهای ذخیرهساز (Storage Nodes) به منظور افزایش امنیت و مقیاسپذیری در دسترس قرار دارند و به حفظ یکپارچگی شبکه کمک میکنند. این نوآوریها سبب شده که شبکههای جدیدتر از عملکرد بهتری در مقایسه با بلاکچینهای قدیمیتر برخوردار باشند.
اهمیت نود در بلاکچین
نودها در بلاکچین بهعنوان اجزای اصلی و حیاتی این فناوری عمل میکنند و نقشی کلیدی در امنیت، شفافیت و تمرکززدایی شبکه ایفا میکنند. بلاکچین بهعنوان یک سیستم توزیعشده، بر اساس اعتماد بین نودهای مختلف که در سراسر جهان پراکنده هستند، فعالیت میکند. هر نود با ذخیرهسازی نسخهای از دفترکل توزیعشده و مشارکت در فرآیند اجماع، تراکنشها و بلاکهای جدید را تایید میکند. این تعاملات و همکاریها باعث میشود که هیچگونه دستکاری یا تقلب در دادههای شبکه امکانپذیر نباشد و امنیت شبکه حفظ شود. به عبارت دیگر، بدون وجود نودها، بلاکچین نمیتواند بهطور موثر و امن فعالیت کند، چرا که آنها هستند که از طریق همراستایی با یکدیگر، اعتبار تراکنشها و بلوکها را تایید میکنند.
علاوه بر این، نودها نقش عمدهای در تحقق اهداف بلاکچین، از جمله عدم تمرکز اطلاعات و حذف نیاز به شخص ثالث، دارند. در سیستمهای متمرکز، تمام دادهها و فرآیندهای تصمیمگیری تحت کنترل یک نهاد یا سازمان قرار دارند، اما در بلاکچین، اطلاعات بهطور توزیعشده بین نودهای مختلف در سراسر شبکه ذخیره میشود. هرچه تعداد نودهای موجود در شبکه بیشتر باشد، قدرت تمرکززدایی افزایش مییابد و این شبکه به اهداف اصلی خود که همان شفافیت، امنیت و استقلال از نهادهای مرکزی است، نزدیکتر میشود.
جمع بندی
نودها بهعنوان اجزای بنیادی و حیاتی شبکههای بلاکچین، نقش کلیدی در اعتبارسنجی، ذخیرهسازی و انتقال اطلاعات در محیطهای غیرمتمرکز ایفا میکنند. این نودها با ایجاد ارتباط میان تراکنشها و بلاکها، و با بهرهگیری از مکانیزمهای اجماع، به شبکه این امکان را میدهند که بهطور خودکار و بدون نیاز به واسطهها، به اجماع برسد و امنیت اطلاعات حفظ شود. به عبارت دیگر، نودها موتورهای اصلی بلاکچین هستند که تضمین میکنند اطلاعات در این شبکهها بهدرستی و بدون امکان تغییر، منتقل و ذخیره شوند.
وجود نودها نه تنها برای تضمین یکپارچگی و امنیت شبکه ضروری است، بلکه مکانیزمهای اجماع نیز در این زمینه نقش تعیینکنندهای دارند. این مکانیزمها به نودهای مختلف اجازه میدهند تا بر سر وضعیت بلاکچین و صحت تراکنشها به توافق برسند، که هرکدام ویژگیها و چالشهای خاص خود را دارند. برای مثال، در شبکههایی که از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده میکنند، نودها باید با حل مسائل پیچیده ریاضی، بلاکها را تایید کنند، در حالی که در الگوریتمهای اثبات سهام (PoS)، نودها بر اساس میزان سهام خود برای تایید تراکنشها عمل میکنند.
آشنایی با انواع نودها، مانند نودهای کامل، لایت نودها، مسترنودها و نودهای استیکینگ، به ما این امکان را میدهد که با درک دقیقتری از نحوه عملکرد و ساختار بلاکچین، قادر به تحلیل و استفاده از ویژگیهای مختلف این فناوری باشیم. شناخت این نودها نه تنها به ما کمک میکند تا تفاوتهای میان انواع شبکههای بلاکچین را بهتر درک کنیم، بلکه میتوانیم از این اطلاعات برای بهبود و بهینهسازی تعاملات خود با این اکوسیستمهای غیرمتمرکز استفاده کنیم.
سوالات متداول
1. نود بلاکچین چیست؟
نود بلاکچین یک دستگاه یا سیستم است که بخشی از شبکه بلاکچین را تشکیل میدهد و دادهها را ذخیره، انتقال و تایید میکند.
2. چرا نودها در بلاکچین اهمیت دارند؟
نودها امنیت، تمرکززدایی و شفافیت شبکه بلاکچین را تضمین میکنند و در تایید تراکنشها و اجماع نقش کلیدی دارند.
3. آیا راهاندازی نود هزینه زیادی دارد؟
راهاندازی فول نود ممکن است به سختافزار قدرتمند و اینترنت پایدار نیاز داشته باشد، اما لایت نودها هزینه کمتری دارند و به منابع کمتری نیاز دارند.
4. انواع نود در بلاکچین چیست؟
فول نود، لایت نود، نود ماینینگ، و نود اعتبارسنج از انواع رایج نود در بلاکچین هستند.