با پیشرفت فناوری بلاک چین و ظهور ارزهای دیجیتال، بازارهای مالی و سرمایهگذاری به تنوع بیشتری دست یافتهاند. مثل بقیه مارکتها، بازار رمز ارزها نیز دارای مفاهیم و اصطلاحات مختص به خود است. یکی از مفاهیم پرکاربرد در این زمینه، توکن ارز دیجیتال است. در این مقاله با ما در سفری هیجانانگیز به دنیای توکنها همراه باشید، تا از اصول پایهای این مفهوم گرفته تا پیچیدگیهای کاربردیاش، هر آنچه لازم است درباره مفهوم توکن بدانید را در کنار هم بیاموزیم.
در ابتدا با زبان ساده، توضیح میدهیم که توکن چیست، سپس انواع توکنها، ویژگیهای آنها، زیرساختهای ساخت توکن و دیگر موارد مرتبط با این مفهوم را بررسی میکنیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب:
- مفهوم توکن (Token) چیست؟
- هدف از ساخت توکن ارز دیجیتال چیست؟
- ویژگیهای توکنها
- انواع توکنها
- توکن بانکی (CBDC) چیست؟
- نحوه ساخت توکن
- استانداردهای ساخت توکن
- مقایسه توکن ارز دیجیتال و کریپتو
- چگونه توکنهای کلاهبرداری را تشخیص دهیم؟
- نحوه خرید و فروش توکن
- مزایا و معایب خرید و فروش توکن
- ایردراپ توکن چیست؟
- سوالات متداول
مفهوم توکن (Token) چیست؟
توکن یک نوع دارایی دیجیتال است که قابلیت انتقال به دیگران و نگهداری ارزش در خود را دارد. هر توکن کاربرد خاص و منحصربهفردی دارد و ارزش توکنها با یکدیگر متفاوت است.
توکنها بلاک چین مختص به خود را ندارند و افراد میتوانند با بهرهمندی از قابلیت شبکههای بلاکچینی دیگر مانند اتریوم، بایننس و کاردانو، توکنهای مورد نیاز خود را ایجاد کنند.
🟠 مقالات مرتبط: بلاک چین چیست؟
تفاوت کوین (Coin) و توکن چیست؟
ارز دیجیتال اصلی هر شبکه بلاکچینی را کوین مینامند و این کوینها نقش سوخت اصلی برای انجام تراکنشها و اجرای عملیات در آن شبکه را ایفا میکنند.
در مقابل، توکنها به عنوان واحدهای دیجیتالی عمل میکنند که بلاک چین مختص به خود را ندارند و فعالیت آنها روی شبکههای بلاک چینی دیگر انجام میشود. به عنوان مثال، رمز ارز تتر به عنوان یک توکن شناخته میشود و در بستر شبکههای مختلف مانند ترون، بایننس، اتریوم و… مورد استفاده قرار میگیرد.
هدف از ساخت توکن ارز دیجیتال چیست؟
افراد و پلتفرمهای مختلف، اهداف خاص خود را از ایجاد توکن در نظر دارند. بااینحال به صورت کلی میتوان اهداف زیر را برای توکنها در نظر گرفت:
- کاهش هزینهها
ایجاد توکنها با استفاده از برنامهنویسی و قراردادهای هوشمند، هزینههای راهاندازی و نگهداری پروژهها را کاهش میدهد و از طریق عرضه اولیه ارزهای دیجیتال (ICO)، امکان جمعآوری سرمایه برای پلتفرمها را فراهم میکند.
- سهولت و سرعت در ایجاد
ایجاد توکن نسبت به ساخت یک بلاک چین کامل، فرآیند بسیار سادهتری است. برای ایجاد توکن، تنها نیاز است از قراردادهای هوشمند در بلاک چینهای موجود مانند اتریوم استفاده کرد، که این امر به شرکتها و توسعهدهندگان امکان میدهد با سرعت و با کمترین هزینه وارد بازار شوند.
- امنیت بیشتر
بسیاری از توکنها به دلیل امنیت بالا و کاهش هزینهها روی بلاکچینهای معتبر مانند اتریوم ایجاد میشوند. این انتخاب امنیت و پایداری فعالیتهای یک توکن را افزایش میدهد.
- جذب سرمایه
توکنها به پلتفرمهای کریپتویی امکان جذب سرمایه در مراحل اولیه پروژه را میدهند، بهویژه برای استارتآپها و پروژههای نوپا که منابع مالی محدودی دارند. با فروش توکنها، این پروژهها میتوانند بدون نیاز به سرمایهگذاریهای بزرگ اولیه، فعالیتهای خود را آغاز و سریعتر رشد کنند.
- تسهیل تبادل و استفاده در پلتفرمها
توکنهای ارز دیجیتال به عنوان ابزاری برای پرداخت هزینهها یا دسترسی به خدمات در پلتفرمهای مختلف عمل میکنند. این ابزارها باعث میشوند فرآیندهای تبادل و استفاده در اکوسیستمهای دیجیتال به صورت سادهتر و کارآمدتری انجام شود.
🟠 مقالات مرتبط: ارز دیجیتال چیست به زبان ساده
ویژگیهای توکنها
از مهمترین ویژگیهای توکنها میشود به موارد زیر اشاره کرد:
قابلیت برنامهریزی: توکنها میتوانند برای انجام عملکردهای مختلف، از جمله پرداخت، حفظ ارزش و یا انتقال داراییها در شبکه بلاکچین برنامهریزی شوند.
قابلیت توسعه قرارداد هوشمند: بسیاری از توکنها قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را دارند. این موضوع به طراحان و توسعهدهندگان این امکان را میدهد که شرایط و ضوابط دقیقی برای استفاده از توکنها تعریف کنند.
ردیابی و شفافیت: تمام تراکنشهای انجام شده با توکنها در بلاکچین ثبت میشوند و قابل مشاهده هستند. این ویژگی شفافیت بالایی را برای فعالیتهای مالی ارائه میدهد.
قابلیت تبادل: بسیاری از توکنها قابلیت تبادل با دیگر ارزها و توکنها را دارند. براساس این ویژگی، کاربران میتوانند بهراحتی توکنهای خود را به دیگر ارزها تبدیل کنند.
انواع توکنها
در بازار ارزهای دیجیتال انواع مختلفی از توکنها وجود دارند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای منحصربهفرد خود را دارند. در ادامه با هر کدام از انواع توکن بیشتر آشنا خواهید شد.

توکن پرداخت (Currency Tokens)
توکنهای پرداخت، ارزهای دیجیتالی هستند که برای انجام تراکنشهای مالی استفاده میشوند. این ارزها برای انتقال ارزش و پرداخت هزینهها درون یک سیستم یا پلتفرم خاص طراحی شدهاند.
توکن با ارزش ثابت (Stablecoin)
توکنهای با ارزش ثابت یا Stablecoinها، بهطور ویژه برای ایجاد پایداری در قیمت و ارزش، در برابر نوسانات بازار طراحی شدهاند. این توکنها اغلب یک ارز ملی یا دارایی ارزشمند مانند طلا را بهعنوان پشتوانه خود دارند و این ارتباط به آنها امکان میدهد تا نرخ برابری ثابتی نسبت به ارزش دارایی پشتوانهای خود داشته باشند.
توکن اوراق بهادار (Security Tokens)
توکنهای اوراق بهادار یا Security Tokens، بر اساس داراییها یا اوراق بهادار فیزیکی صادر میشوند. توکنهای اوراق بهادار به دلیل وابستگی مستقیم به داراییهای فیزیکی، امنیت بیشتری برای سرمایهگذاران فراهم میآورند و به آنها اجازه میدهند تا به صورت الکترونیکی و در بستر بلاکچین در این داراییها سرمایهگذاری کنند.
توکن کاربردی (Utility Tokens)
توکنهای کاربردی یا Utility Tokens، ارزهای دیجیتالی هستند که برای دسترسی به خدمات یا محصولات خاص درون یک پلتفرم دیجیتالی استفاده میشوند. این توکنها به دارندگانشان امکان میدهند تا درون پلتفرم، از خدمات و امکانات مختلف بهرهمند شوند و در فعالیتهای تصمیمگیری و مالی پروژه نیز مشارکت کنند.
توکن مثلی یا قابل تعویض (Fungible Tokens)
توکنهای قابل تعویض یا توکنهای مثلی، مانند بیتکوین (BTC) و اتریوم (ETH)، به آسانی با یکدیگر قابل مبادله هستند. این توکنها به عنوان واحدهای استاندارد برای تراکنشهای مالی و انتقال داراییها شناخته میشوند.
توکن غیرمثلی یا غیرقابل تعویض (Non-Fungible Tokens)
توکنهای غیرمثلی یا NFTs، ارزهای دیجیتالی خاصی هستند که دارای خصوصیات یکتا و منحصربهفرد هستند و قابلیت معامله با نمونههای دیگر از همین نوع را ندارند. این توکنها معمولاً در هنر دیجیتال، بازیهای آنلاین و… استفاده میشوند.
توکن اجتماعی (Social Tokens)
توکنهای اجتماعی (Social Tokens) توسط افراد یا جوامع برای تقویت ارتباطات اجتماعی و تعاملات درون شبکه به کار میروند. این توکنها بر اساس اعتبار اجتماعی و تعاملات شبکه افراد صادر میشوند و اغلب در اکوسیستمهای دیجیتال و وب 3 به عنوان ابزاری برای تحرکات اجتماعی و اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرند.
توکن بانکی (CBDC) چیست؟
مفهوم توکن بانکی (CBDC) بهعنوان ارز دیجیتال بانک مرکزی معروف است که توسط Central Bank یک کشور صادر میشود. این توکنها معمولاً بر پایه فناوری بلاک چین یا زیرساختهای فنی مشابه صادر میشوند و ارتباط مستقیمی با واحد پول ملی دارند. هدف اصلی از ایجاد توکنهای بانکی، بهبود سیستمهای پرداخت، تقویت امنیت مالی و ارائه پایگاهی مطمئن برای تسهیل تراکنشهای مالی در داخل کشور است.
نحوه ساخت توکن
ساخت یک توکن دیجیتال اغلب به نوع توکن و استفاده مورد نظر از آن، بستگی دارد. در این بخش، یک روش کلی برای ساخت توکنهای اتریومی و با استاندارد ERC-20 آورده شده است:
تعریف ویژگیها: ابتدا باید ویژگیهای توکن از جمله نام، نماد، تعداد کل توکنها، تعداد اعشار، ویژگیهای مهم (مثل قابلیت انتقال) و سایر جزئیات مورد نیاز را مشخص کنید.
انتخاب پلتفرم: برای استفاده از استاندارد ERC-20، نیاز به یک پلتفرم مانند Ethereum دارید که امکان ایجاد توکنها را فراهم میکند.
نوشتن قرارداد هوشمند: برای ایجاد توکن، باید یک قرارداد هوشمند ERC-20 بنویسید. این قرارداد باید توابعی مانند انتقال توکن، مشاهده موجودی و توابع مدیریتی دیگر را پیادهسازی کند.
تست و اجرا: بعد از نوشتن قرارداد هوشمند، باید آن را بر روی یک شبکه تستی مانند Ropsten یا Kovan تست کنید تا از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل کنید.
انتقال به شبکه اصلی: پس از اطمینان از کارکرد درست، میتوانید قرارداد هوشمند را بر روی شبکه اصلی Ethereum استقرار دهید و توکن خود را به عنوان یک توکن ERC-20 منتشر کنید.
استانداردهای ساخت توکن
استانداردهای ساخت توکن مجموعهای از قواعد، پروتکلها و الگوهای مشخصی هستند که توسعهدهندگان باید در طراحی و پیادهسازی توکنهای خود رعایت کنند.

از مهمترین و پرکاربردترین استانداردهای ساخت توکن عبارتند از:
استاندارد ERC-20
ERC-20 مخفف Ethereum Request for Comment 20 است و یک استاندارد قرارداد هوشمند است که توسط واحد توسعه Ethereum برای ساخت توکنهای قابل تبادل بر روی شبکه Ethereum تدوین شده است.
استاندارد ERC-721
استاندارد ERC-721 برای توکنهایی طراحی شده است که هر یک از آنها منحصر به فرد هستند و قابلیت تعویض با دیگر توکنها را ندارند. توکنهای ERC-721 نمایانگر اثرات دیجیتال هنری، کالاهای مجازی در بازیها و دیگر داراییهای منحصربهفرد است.
استاندارد ERC-1155
استاندارد ERC-1155 یا همان Multi-Token Standard، این امکان را فراهم میکند که یک قرارداد هوشمند بر روی شبکه Ethereum توکنهای مختلفی را که شامل توکنهای مثلی و توکنهای غیرمثلی است، به صورت ترکیبی ارائه دهد.
استاندارد ERC-777
استاندارد ERC-777 به توسعهدهندگان امکان میدهد تا توکنهایی با ویژگیهای پیشرفته مانند مدیریت انتقالهای مالی بهبود یافته و امکانات امنیتی بهتری ارائه دهند. از جمله ویژگیهای استاندارد ERC-777، قابلیت اطمینان از تراکنشها و پشتیبانی از استفادههای گسترده در اکوسیستمهای مالی است.
استاندارد ERC-1400
استاندارد ERC-1400 که به Security Token Standard معروف است برای توکنهای امنیتی طراحی شده است که به شرکتها اجازه میدهد ارزشهای مالی دیجیتال را با استفاده از تکنولوژی بلاک چین صادر کنند و اطمینان حاصل کنند که تراکنشهای آنها ایمن و قابل اعتماد هستند.
مقایسه توکن ارز دیجیتال و کریپتو

توکنهای ارز دیجیتال، نوعی از ارزهای الکترونیکی هستند که بر پایه فناوری بلاک چین تولید میشوند و ارزش مالی دارند. این توکنها برای استفاده در اکوسیستمهای دیجیتالی و بلاک چینی طراحی شدهاند و به عنوان واحدهای تبادل در معاملات الکترونیکی مورد استفاده قرار میگیرند.
از سوی دیگر، کریپتو به عنوان واژهای گستردهتر است که ارزهای دیجیتال و توکنهای مختلف را شامل میشود. هرچند که تمامی توکنهای ارز دیجیتال جزو ارزهای کریپتو محسوب میشوند، اما این عبارت بهطورکلی به تکنولوژی و ارزهای رمزنگاریشده که بر پایه بلاک چین و دیگر فناوریهای مشابه ساخته شدهاند، اشاره دارد.
کاربرد توکن کریپتو چیست؟
کاربرد توکنهای کریپتو بسیار گسترده و متنوع است که از جمله مهمترین این کاربردها عبارتند از:
- واحد تبادل مالی: توکنهای کریپتو به عنوان واحدهای تبادل در بازارهای مالی دیجیتال عمل میکنند. افراد میتوانند این توکنها را برای خرید و فروش کالاها و خدمات، تبادل با دیگر ارزها یا شرکت در معاملات مالی استفاده کنند.
- ذخیرهسازی ارزش: برخی توکنهای کریپتو به عنوان وسیلهای برای ذخیره ارزش و حفظ داراییها مورد استفاده قرار میگیرند، بهویژه در شرایطی که ارزش ارزهای ملی تحت تأثیر تورم یا نوسانات باشد.
- مبادلات بینالمللی: توکنهای کریپتو میتوانند به عنوان یک وسیله سریع و کم هزینه، بدون نیاز به واسطههای مالی سنتی، برای انتقال پول بین کشورها استفاده شوند.
- پلتفرمهای غیرمتمرکز: توکنهای کریپتو اغلب در پروژهها و پلتفرمهای غیرمتمرکز مورد استفاده قرار میگیرند، که این امر به کاربران اجازه میدهد تا بدون واسطه مرکزی، بهصورت مستقیم با یکدیگر تعامل داشته باشند.
چگونه توکنهای کلاهبرداری را تشخیص دهیم؟
تشخیص توکنهای کلاهبرداری یکی از مسائل مهم و چالشبرانگیز در جهان ارزهای دیجیتال است. به منظور شناسایی توکنهای کلاهبرداری، میتوان از این نکات بهره برد:
بررسی تیم توسعهدهنده: شفافیت و تجربه اعضای تیم توسعه امری بسیار حیاتی است. تیم باید رزومه و تجربه معتبری در حوزه فناوری و بلاکچین داشته باشد و برنامههای واقعی برای توسعه و ارتقاء توکن را ارائه دهد.
کاربرد و مصرف: یکی دیگر از نکات، بررسی چگونگی خدمترسانی توکن به جامعه است و این که آیا این توکن دارای کاربردهای مستندی است یا نه.
کارایی و تکنولوژی پشتیبانی: تکنولوژی استفاده شده برای ایجاد توکن را ارزیابی کنید. اینکه این توکن چگونه کار میکند و آیا دارای مشکلات فنی یا امنیتی هست یا خیر.
پشتوانه و تأییدپذیری: اطمینان حاصل کنید که ارزش توکن قابل تأیید است و دارای پشتوانه معتبری است. برای اینکار میتوانید در مرورگرهای بلاکچینی مانند اتر اسکن، آدرس توکن را جستوجو و تراکنشهای آن را بررسی کنید.
نحوه خرید و فروش توکن
برای خرید و فروش توکنها، ابتدا باید به یک صرافی معتبر ارز دیجیتال مراجعه کنید. صرافیها به عنوان مکانهایی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال عمل میکنند و امکان تبادل ارزهای دیجیتال را بین کاربران فراهم میسازند.
مراحل خرید توکن به شرح زیر است:
- ثبت نام و احراز هویت: در ابتدا باید در یک صرافی معتبر ثبتنام و هویت خود را تایید کنید. این مرحله برای امنیت شما و پیشگیری از کلاهبرداریها، لازم است.
- شارژ حساب: پس از ثبتنام، باید حساب خود را شارژ کنید. این به معنای واریز ارز دیجیتال یا پول محلی به حساب صرافی است که بعداً میتوانید از آن برای خرید توکن استفاده کنید.
- انتخاب توکن: پس از شارژ حساب، باید توکن مورد نظر خود را انتخاب کنید. صرافیها معمولاً انواع مختلفی از توکنها را پشتیبانی میکنند که شما میتوانید از بین آنها، توکن موردنظر خود را انتخاب کنید.
- خرید توکن: با وارد کردن مقدار توکن مورد نظر و تایید تراکنش، صرافی میتواند توکن مورد نظر را برای شما خریداری کند. پس از خرید، توکن به حساب شما در صرافی یا به کیف پول دیجیتال شما ارسال میشود.
برای فروش توکن، مراحل مشابهی طی میشود:
- انتخاب توکن و تأیید موجودی: ابتدا باید از موجودی توکن خود در حساب صرافی اطمینان حاصل کنید.
- فروش توکن: با انتخاب توکن مورد نظر برای فروش و تأیید تراکنش، صرافی میتواند توکن را از شما خریداری کند و معادل آن را به شما پرداخت کند.
مزایا و معایب خرید و فروش توکن
خرید و فروش توکنها در دنیای ارزهای دیجیتال با مزایا و معایب مختلفی همراه است که آگاهی از آنها برای سرمایهگذاران و کاربران اهمیت بالایی دارد.
مزایای خرید و فروش توکن | معایب خرید و فروش توکن |
---|---|
دسترسی آسان و سریع: خرید و فروش توکنها به راحتی از طریق اینترنت و صرافیهای دیجیتال امکانپذیر است. این ویژگی به کاربران اجازه میدهد تا در هر زمان و مکانی به تبادل ارزهای دیجیتال بپردازند. | نوسانات شدید قیمتی: یکی از بزرگترین معایب ارزهای دیجیتال، نوسانات شدید قیمتی آنهاست. این نوسانات میتواند به سرعت، ارزش سرمایهگذاری را افزایش یا کاهش دهد و ریسک بالایی را به همراه دارد. |
تنوع سرمایهگذاری: بازار ارزهای دیجیتال انواع مختلفی از توکنها را ارائه میدهد که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. این تنوع به سرمایهگذاران امکان میدهد تا سبد سرمایهگذاری متنوعی داشته باشند و ریسک را کاهش دهند. | خطر کلاهبرداری و تقلب: با توجه به محبوبیت و رشد سریع بازار ارزهای دیجیتال، برخی افراد سودجو اقدام به راهاندازی پروژههای کلاهبرداری میکنند. عدم آگاهی و تحقیق کافی میتواند منجر به از دست دادن سرمایه شود. |
شفافیت و امنیت: بلاک چین که توکنها بر پایه آن ساخته میشوند، با استفاده از تکنولوژی رمزنگاری اطلاعات، امنیت بالایی را فراهم میکند. تراکنشها شفاف و قابل پیگیری هستند و از جعل و تقلب جلوگیری میشود. | مسائل قانونی و نظارتی: بسیاری از کشورها هنوز قوانین و مقررات شفافی برای ارزهای دیجیتال ندارند. این عدم قطعیت میتواند به محدودیتهایی در خرید و فروش توکنها منجر شود و سرمایهگذاران را با مشکلات قانونی مواجه کند. |
پتانسیل سود بالا: ارزهای دیجیتال و توکنها به دلیل نوسانات قیمتی بالا، میتوانند سود قابل توجهی را برای سرمایهگذاران به همراه داشته باشند. | نیاز به دانش فنی: برای خرید و فروش امن توکنها، نیاز به دانش فنی و آگاهی از نحوه کار با کیف پولهای دیجیتال و صرافیها است. ناآگاهی از این موضوعات میتواند به از دست دادن توکنها منجر شود. |
ایردراپ توکن چیست؟
ایردراپ توکن، به فرایندی گفته میشود که در آن توکنها به صورت رایگان در میان کیف پول کاربران توزیع میشود. این روش معمولاً توسط پروژههای بلاکچینی و ارزهای دیجیتال به عنوان یک استراتژی بازاریابی و با هدف جذب کاربران جدید، افزایش آگاهی عمومی و گسترش اکوسیستم پروژه استفاده میشود.
جمعبندی
در این مطلب سعی شد مفهوم توکن چیست به زبان ساده را توضیح دهیم و سایر موارد مرتبط با آن را مورد بررسی قرار دهیم. توکنها یکی از مفاهیم اساسی و مهم در فناوری ارزهای دیجیتال و بلاک چین هستند که برای مبادله و انتقال ارزش بین شبکهها، اپلیکیشنها و کاربران استفاده میشوند. این داراییهای دیجیتالی به صورت الکترونیکی در شبکههای بلاک چینی ذخیره شده و میتوانند نماینده انواع داراییها مانند آثار هنری، املاک و خدمات باشند. انواع مختلفی از توکنها وجود دارد که هر یک برای کارکرد خاصی طراحی شدهاند و در بازار ارزهای دیجیتال برای خرید و فروش به کار میروند.
سوالات متداول
❓ توکن چیست؟
✅ توکن یک نوع دارایی دیجیتال است که بلاک چین مختص به خود را ندارد و امکان انتقال و نگهداری ارزش در خود را داراست.
❓ تفاوت اصلی کوین و توکن چیست؟
✅ کوینها، ارزهای دیجیتالی هستند که ارزش مستقلی دارند و دارای بلاک چین اختصاصی خود هستند، در حالی که توکنها بر اساس بلاک چینهای موجود ایجاد میشوند و وظایف متنوعی مانند نمایندگی داراییها را بر عهده دارند.
❓ هدف اصلی از ساخت توکن ارز دیجیتال چیست؟
✅ هدف اصلی از ساخت توکن، فراهم کردن یک واحد معاملاتی دیجیتال برای تبادل ارزش درون شبکههای بلاکچین است.