عرضه اولیه (Initial Public Offering – IPO) فرآیندی است که طی آن یک شرکت برای اولین بار سهام خود را به عموم عرضه میکند. این مرحله مهم در مسیر رشد و توسعه شرکتها، به ویژه شرکتهای خصوصی، دولتی یا تازه تاسیس، فرصتی استثنایی برای جذب سرمایه و تامین منابع مالی مورد نیاز برای گسترش کسبوکار فراهم میآورد.
در این مقاله قصد داریم به بررسی جامع سوال “عرضه اولیه چیست” بپردازیم و نحوه خرید عرضه اولیه سهام، روشهای متداول در خرید، بهترین زمان برای فروش عرضه اولیه و دیگر موارد مرتبط با این مفهوم را توضیح دهیم.
فهرست مطالب:
عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه سهام (Initial Public Offering) یا به اختصار IPO به فرآیند فروش سهام یک شرکت برای اولین بار در بورس یا فرابورس گفته میشود.
با انجام عرضه اولیه، شرکت از وضعیت سهامی خاص به سهامی عام تغییر میکند و امکان خرید و فروش سهام آن در بازار سرمایه برای عموم فراهم میشود. این اقدام به شرکتها فرصتی میدهد تا منابع مالی مورد نیاز برای رشد و توسعه را تامین کنند.
پس از عرضه اولیه، سهام شرکت در بازار ثانویه قابل معامله است. در این بازار، شرکتهایی که الزامات قانونی لازم را برآورده کردهاند، معمولاً در بورس پذیرفته میشوند؛ در حالی که سایر شرکتها ممکن است به فعالیت در فرابورس ادامه دهند.
خرید عرضه اولیه چگونه است؟
اولین قدم برای خرید عرضه اولیه بورس، داشتن کد بورسی است. برای دریافت این کد، باید در سامانه سجام ثبتنام کرده و سپس به یکی از کارگزاریهای مجاز مراجعه کنید. کارگزاریها با ارائه نام کاربری و رمز عبور به شما، دسترسی به سامانه معاملاتی بورس را فراهم میکنند.
✅ بیشتر بخوانید: کد بورسی چیست؟ هر آنچه که باید درباره کد معاملات بورسی بدانید.
نحوه خرید آنلاین عرضه اولیه سهام
برای خرید آنلاین عرضه اولیه سهام، در روز برگزاری عرضه و در ساعتی که توسط ناظر بازار اعلام میشود، باید وارد سامانه معاملاتی خود شوید. ابتدا اطمینان حاصل کنید که موجودی حساب شما به اندازه مبلغ مورد نیاز برای خرید سهام عرضه اولیه شارژ شده است. سپس، نام نماد مورد نظر را در سامانه جستوجو کرده و پس از وارد کردن مبلغ و تعداد سهام مورد نظر، اقدام به ثبت سفارش کنید.
با دنبال کردن این مراحل، میتوانید بهصورت آنلاین در عرضه اولیه سهام شرکت کرده و شانس خود را برای خرید این سهامها افزایش دهید.
خرید عرضه اولیه بورس به صورت آفلاین
اگر به هر دلیل موفق به ثبت سفارش آنلاین عرضه اولیه در زمان مشخص نشوید، امکان خرید بهصورت آفلاین نیز وجود دارد. این روش به شما اجازه میدهد تا از یک روز تا چند ساعت قبل از زمان عرضه سهام، سفارش خود را ثبت کنید.
برای استفاده از این روش، باید ابتدا به پنل کاربری خود در کارگزاری وارد شوید و به بخش مربوط به عرضههای اولیه بروید. سپس با پذیرش شرایط ثبت سفارش آفلاین، میتوانید سفارش خود را وارد کرده و مبلغ آن از موجودی شما کسر خواهد شد. سیستم بهطور خودکار سفارش شما را در زمان عرضه سهام ثبت خواهد کرد، بدون اینکه نیاز به اقدام در زمان دقیق عرضه باشد.
نحوه خرید عرضه اولیه سهام از اپلیکیشن آساتریدر
برای خرید عرضه اولیه بورس از طریق اپلیکیشن آساتریدر، ابتدا اپلیکیشن را روی گوشی موبایل خود نصب کنید. پس از این کار، وارد صفحه اصلی در اپلیکیشن شوید. در بالای صفحه پیامی زرد رنگ ظاهر میشود؛ با لمس این پیام، به صفحه خرید عرضه اولیه هدایت میشوید. در این صفحه، قیمت و حجم مورد نظر خود را وارد کرده و دکمه «خرید» را لمس کنید. همچنین، میتوانید با انتخاب گزینه «بیشتر» در نوار پایینی اپلیکیشن، پیام عرضه اولیه را مشاهده کرده و از آن جا به صفحه خرید دسترسی پیدا کنید.
خرید سهام عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ
برای خرید سهام عرضه اولیه به روش «بوک بیلدینگ» (Book Building)، در ابتدا شرکت پیش از عرضه اولیه سهام خود، توسط مشاوران سرمایهگذاری ارزشگذاری میشود و دامنه قیمتی شامل حداقل و سقف قیمتی تعیین میگردد. سپس اطلاعیه مربوط به عرضه اولیه سهام شرکت شامل تاریخ عرضه، دامنه قیمت و تعداد سهام قابل سفارش، حدود ۴۸ ساعت قبل از عرضه منتشر میشود.
در روز عرضه، ناظر بازار زمان شروع ثبت سفارشات را اعلام کرده و سرمایهگذاران به مدت ۲ ساعت فرصت دارند تا درخواست خود را ثبت کنند. سپس، سازمان بورس سهام را بر اساس تعداد متقاضیان و سقف تعداد سهام تخصیص میدهد.
تفاوت خرید و فروش سهام در بورس با خرید عرضه اولیه چیست؟
در پاسخ به این سوال که خرید و فروش سهام در بورس چه تفاوتی با خرید عرضه اولیه دارد به موارد زیر باید اشاره کرد:
زمان و قیمت: عرضه اولیه (IPO) به فروش سهام یک شرکت برای اولین بار در بورس اشاره دارد و معمولاً با قیمتهای مشخص و پایینتر از ارزش واقعی آن انجام میشود. در مقابل، خرید سهام عادی در بازار بورس، شامل خرید سهام شرکتهای موجود است که قیمت آنها در بازار بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود و ممکن است بالاتر از قیمت اولیه باشد.
محدودیتها: در عرضههای اولیه، اطلاعاتی نظیر تاریخ عرضه، تعداد سهام، دامنه قیمتی و سهمیه خریداران مشخص است و معمولاً تقاضا برای آنها زیاد است؛ در حالی که خرید سهام عادی هیچ محدودیتی ندارد و میتوان سهام را به قیمتهای موجود در بازار خریداری کرد تا زمانی که بازار فعالیت دارد.
فرآیند خرید: در روز عرضه، خریداران باید در بازه زمانی مشخصی سفارش خود را ثبت کنند و در برخی موارد، محدودیتهایی برای تخصیص سهام وجود دارد؛ اما در خرید سهام عادی، میتوانید در هر زمانی که بازار باز است، اقدام به خرید کنید و محدودیتی در تعداد یا زمان سفارش وجود ندارد.
تحلیل و بررسی: سهام عرضه اولیه ممکن است پس از عرضه به بازار دچار نوسانات قیمتی شود و به تحلیلهای بیشتری نیاز داشته باشد. در حالی که سهام عادی که قبلاً در بازار مورد معامله قرار گرفته، اطلاعات تاریخی بیشتری برای تحلیل فراهم میکند و بهطور معمول، قیمتها و نوسانات آنها قابل پیشبینیتر هستند.
لیست عرضههای اولیه اخیر
در جدول زیر، لیست آخرین عرضههای اولیه را مشاهده میکنید:
نام شرکت | نماد | تاریخ عرضه اولیه | قیمت مبنا (ریال) |
شرکت صبا فولاد خلیج فارس | فصبا | چهارشنبه ۲۸ تیر ۱۴۰۲ | ۳۲.۸۲۹ |
توسعه صنایع و معادن کوثر | کتوسعه | دوشنبه ۵ تیر ۱۴۰۲ | ۲۴.۲۰۷ |
تامین سرمایه کاردان | تکاردان | چهارشنبه ۸ شهریور ۱۴۰۲ | ۶.۴۴۰ |
مولد نیروگاهی تجارت فارس | بمولد | چهارشنبه ۲۵ مرداد ۱۴۰۲ | ۶.۴۵۴ |
نیان الکترونیک | نیان | چهارشنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۲ | ۷۷.۲۱۶ |
گروه مالی داتام | داتام | چهارشنبه ۰۶ دی ۱۴۰۲ | ۱.۴۰۹ |
شرکت نخریسی و نساجی خسروی خراسان | نخریس | دوشنبه ۱۱ دی ۱۴۰۲ | ۶۰.۸۹۳ |
شرکت پارس فنر | فنر | سهشنبه ۱۰ بهمن ۱۴۰۲ | ۷.۸۸۱ |
شرکت آنتی بیوتیک سازی ایران | بیوتیک | چهارشنبه ۱۸ بهمن ۱۴۰۲ | ۱۸.۳۴۰ |
شرکت نشاسته و گلوکز آردینه | آردینه | چهارشنبه ۲۵ بهمن ۱۴۰۲ | ۵۸.۹۵۹ |
شرکت تولیدی و صنعتی گوهرفام | شفام | چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ | ۸.۴۸۷ |
شرکت سهامی بیمه ایران معین | معین | یکشنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۳ | ۲،۴۲۲ |
بهترین زمان فروش عرضه اولیه سهام
بهترین زمان برای فروش سهام عرضه اولیه، زمانی است که عرضه و تقاضای آن به تعادل رسیده و قیمتها به میزان معقولی افزایش یافتهاند.
از فردای روز عرضه اولیه در بورس، معمولاً به دلیل رشد سریع قیمت و تقاضای بالا، فروش سهام دشوار است و قیمت بهطور پیوسته افزایش مییابد. با رشد روزانه ۵ درصدی قیمتها، نهایتاً قیمت سهام به نقطهای میرسد که عرضه و تقاضا متعادل میشوند. بنابراین، زمانی که تقاضا برای سهم کاهش یافته و قیمتها به تعادل نزدیک میشود، فرصت مناسبی برای فروش سهام است.
همچنین، لازم است وضعیت کلی شرکت و پیشبینیهای آینده را بررسی کنید تا تصمیم بگیرید آیا بهتر است سهام را در کوتاهمدت بفروشید یا بهعنوان سرمایهگذاری بلندمدت نگه دارید.
علت استقبال از عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه سهام به دلایل متعددی مورد استقبال گسترده سرمایهگذاران قرار میگیرد. یکی از دلایل اصلی این است که سهام شرکتها معمولاً در زمان عرضه اولیه، زیر ارزش ذاتی خود قیمتگذاری میشود و همین موضوع برای سرمایهگذاران جذاب است. علاوهبراین، تجربه نشان داده است که بسیاری از عرضههای اولیه، بازدهی قابلتوجهی برای سرمایهگذاران به همراه داشتهاند. این بازدهی سریع و مطلوب باعث جذب سرمایهگذاران، بهویژه افراد تازهوارد به بازار و به منظور خرید عرضه اولیه بورس میشود.
سوالات متداول
۱- عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه بورس فرایندی است که طی آن یک شرکت برای اولین بار سهام خود را به عموم عرضه میکند. با این اقدام شرکت میتواند سرمایه مورد نیاز برای توسعه و رشد خود را تامین کند.
۲- نحوه خرید عرضه اولیه سهام چگونه است؟
نخستین اقدام برای خرید عرضه اولیه اخذ کد بورسی از یکی از کارگزاریها است. با داشتن کد بورسی میتوانید در زمان برگزاری عرضه اولیه، وارد سامانه معاملاتی شده و سفارش خرید خود را ثبت کنید.
۳- خرید سهام عرضه اولیه به چند روش انجام میشود؟
عرضه اولیه سهام را به چندین روش میتوان خریداری کرد که عبارتاند از: خرید آنلاین عرضه اولیه سهام – خرید آفلاین عرضه اولیه بورس – خرید عرضه اولیه از اپلیکیشن آساتریدر – خرید عرضه اولیه سهام به روش بوک بیلدینگ
۴- عرضه اولیه را چه زمانی بفروشیم؟
زمان مناسب برای فروش عرضه اولیه در بورس زمانی است که قیمت آن به یک نقطه تعادل رسیده و تقاضا کاهش یافته است. این زمانی است که قیمتها به میزان معقول افزایش یافته و نوسانات شدید کاهش یافتهاند.