متاورس چیست و چطور کار میکند؟

متاورس به‌عنوان یکی از مفاهیم پیشرو در دنیای فناوری‌های دیجیتال، یک جهان مجازی همه‌جانبه و تعاملی است که مرزهای دنیای فیزیکی و دیجیتالی را در هم می‌آمیزد. اما فضای مجازی متاورس چیست، چگونه کار می‌کند و چگونه وارد متاورس شویم؟

با استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و بلاک‌چین، متاورس به کاربران این امکان را می‌دهد تا با آواتارهای دیجیتال با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، تجربیات جدیدی کسب کنند و حتی در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی شرکت کنند. این جهان مجازی در حال تغییر و تحول بسیاری از جنبه‌های زندگی ماست و پتانسیل تبدیل شدن به بخشی جدایی‌ناپذیر از آینده دیجیتال را دارد.

متاورس چیست؟

هنگامی که به متاورس فکر می کنید، شاید شخصی را در حال انجام یک بازی ویدیویی، با عینک‌های واقعیت مجازی و یک هدست بزرگ تصور کنید. دنیای بازی دیجیتال، از اولین صنایعی بود که متاورس را پذیرفت. اما اگر متاورس تماماً در مورد بازی بود، مارک زاکربرگ تمام شرکت خود را روی آن شرط نمی‌بست!

متاورس (Metaverse) به‌عنوان یک دنیای مجازی بزرگ و فعال تعریف می‌شود که با ترکیبی از واقعیت‌های دیجیتال و فیزیکی، به کاربران امکان تعامل و فعالیت‌های مختلف را می‌دهد. این دنیای دیجیتال که از طریق اینترنت قابل دسترسی است، به افراد اجازه می‌دهد که با آواتارهای دیجیتال با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، به محیط‌های مختلف سفر کنند، بازی کنند، خرید کنند و حتی در جلسات کاری یا اجتماعی شرکت کنند.

در متاورس، فناوری‌هایی مانند واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. این فناوری‌ها به کاربران این امکان را می‌دهند که در فضاهای مجازی واقع‌گرایانه و تعاملی حضور داشته باشند. علاوه بر این، متاورس می‌تواند به‌عنوان یک بستر برای ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند، ارزهای دیجیتال و دیگر فناوری‌های مرتبط با بلاک‌چین نیز عمل کند.

تاریخچه‌ متاورس چگونه است؟

مفهوم متاورس نخستین بار توسط نیل استفنسون (Neal Stephenson) در رمان علمی-تخیلی «Snow Crash» در سال 1992 مطرح شد. در این رمان، متاورس به‌عنوان یک فضای مجازی سه‌بعدی معرفی شد که کاربران از طریق آواتارهای خود در آن زندگی و تعامل داشتند. این مفهوم در آن زمان بیشتر به‌عنوان یک ایده علمی-تخیلی مطرح شد؛ اما با پیشرفت تکنولوژی در سال‌های بعد، به تدریج به واقعیت نزدیک‌تر شد.

در سال‌های اخیر، به‌ویژه با ظهور فناوری‌های واقعیت مجازی و افزوده، مفهوم متاورس دوباره مورد توجه قرار گرفته است. شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک (که اکنون به Meta تغییر نام داده) به‌طور جدی در حال سرمایه‌گذاری در توسعه متاورس هستند. همچنین، با افزایش پذیرش ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاک‌چین، متاورس به‌ عنوان یک پلتفرم بالقوه برای ایجاد اقتصادهای دیجیتال جدید مورد توجه قرار گرفته است.

متاورس چطور کار می‌کند؟

برای پاسخ به سوال متاورس چیست و چگونه کار میکند باید با برخی از فناوری‌های اصلی آن آشنا شویم. متاورس با استفاده از ترکیبی از فناوری‌های مختلف مانند واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، اینترنت اشیا (IoT)، هوش مصنوعی (AI) و بلاک‌چین کار می‌کند. این فناوری‌ها با هم کار می‌کنند تا یک فضای دیجیتال پویا و تعاملی ایجاد کنند. در این فضا، کاربران می‌توانند به‌طور همزمان با یکدیگر تعامل داشته باشند، محتوا ایجاد کنند و در فعالیت‌های مختلف شرکت کنند. دنیای مجازی متاورس، حتی وقتی که کاربران از آن خارج می‌شوند، همیشه فعال و در دسترس است.

همچنین، بلاک‌چین به عنوان یک فناوری زیربنایی در متاورس نقش مهمی دارد. از طریق بلاک‌چین، کاربران می‌توانند مالکیت دارایی‌های دیجیتال را به‌طور ایمن و غیرقابل دستکاری تضمین کنند. این دارایی‌ها شامل ارزهای دیجیتال، NFTها (توکن‌های غیرمثلی)، املاک دیجیتال و حتی آیتم‌های بازی است. همچنین، قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین نیز تعاملات و تراکنش‌ها در متاورس را به‌طور خودکار و ایمن اجرا می‌کنند.

واقعیت مجازی «VR» در متاورس چیست؟

واقعیت مجازی (Virtual Reality) یا VR یکی از اجزای کلیدی متاورس است که به کاربران امکان حضور در دنیای دیجیتال را می‌دهد. با استفاده از هدست‌های VR، کاربران می‌توانند به محیط‌های سه‌بعدی وارد شده و با آنها به‌طور طبیعی تعامل داشته باشند. این تجربه شامل دیدن، شنیدن و حتی احساس‌کردن اجسام و محیط‌های مجازی است. در متاورس، VR کاربران را قادر به برقراری ارتباط نه‌تنها به‌صورت بصری، بلکه به‌طور کامل با فضاهای مجازی می‌کند.

علاوه بر این، VR می‌تواند به ایجاد تجارب اجتماعی در متاورس کمک کند. افراد می‌توانند در رویدادهای مجازی شرکت کنند، در کلاس‌های آموزشی حضور یابند، یا حتی به ملاقات دوستان و خانواده بپردازند.

با وجود اینکه همه این تعاملات در محیط مجازی انجام می‌شود؛ اما احساسات و واکنش‌های کاربران واقعی هستند. VR همچنین به توسعه‌دهندگان و طراحان فضایی جدید و خلاقانه فراهم می‌کند.

واقعیت افزوده «AR» در متاورس چیست؟

واقعیت افزوده (Augmented Reality) یا AR در متاورس چیست؟ واقعیت افزوده یکی دیگر از فناوری‌های مهم متاورس است که دنیای واقعی و مجازی را با هم ترکیب می‌کند. در AR، اطلاعات دیجیتال مانند تصاویر، صداها، یا داده‌های حسگری بر روی دنیای واقعی قرار می‌گیرند.

 این تکنولوژی با استفاده از دستگاه‌هایی مانند گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها یا عینک‌های خاص، به کاربران مشاهده عناصر مجازی در دنیای واقعی و تعامل با آنها را می‌دهد. کاربران از طریق AR تجربیات دیجیتالی خود را با دنیای فیزیکی تلفیق می‌کنند.

یکی از کاربردهای AR در متاورس در زمینه‌های مختلفی مانند خرید آنلاین، آموزش یا حتی بازی‌ است. به عنوان مثال، کاربران می‌توانند از AR برای مشاهده محصولات قبل از خرید یا دریافت آموزش‌های مجازی در محیط‌های فیزیکی استفاده کنند. AR همچنین به شرکت‌ها و کسب ‌و کارها کمک می‌کند تا تجربیات مشتریان خود را با افزودن لایه‌های دیجیتال بهبود بخشند.

ارتباط بین متاورس و کریپتوکارنسی چیست؟

کریپتوکارنسی‌ (ارزهای دیجیتال) و بلاک‌چین به‌عنوان زیرساخت‌های اصلی برای متاورس عمل می‌کنند و نقشی کلیدی در ایجاد اقتصاد دیجیتال درون این فضاها دارند. ارزهای دیجیتال، مانند بیت کوین، به کاربران این امکان را می‌دهند که در متاورس تراکنش‌های مالی انجام دهند، دارایی‌های دیجیتال خرید و فروش کنند، و حتی سرمایه‌گذاری کنند. بیت کوین چیست؟ با استفاده از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، کاربران می‌توانند به‌صورت ایمن و غیرمتمرکز در متاورس تجارت کنند.

بلاک‌ چین نیز به‌عنوان زیرساختی برای مدیریت مالکیت دارایی‌های دیجیتال در متاورس عمل می‌کند. از طریق فناوری بلاک‌چین، کاربران می‌توانند مالکیت آیتم‌های دیجیتال، املاک مجازی و حتی هویت‌های دیجیتال خود را به‌طور ایمن ثبت و انتقال دهند. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند می‌توانند به تعاملات خودکار و تراکنش‌ها در متاورس کمک کنند و این امکان را فراهم آورند که کاربران به‌صورت مستقیم و بدون واسطه با یکدیگر تعامل داشته باشند.

پنج رکن اساسی در توسعه متاورس

اینترنت پرسرعت و پایدار

اینترنت پرسرعت و پایدار اولین رکن در توسعه متاورس است. برای اینکه کاربران بتوانند به‌طور مداوم و بدون وقفه در دنیای مجازی متاورس حضور داشته باشند، نیاز به یک اتصال اینترنتی با پهنای باند بالا و کمترین تأخیر ممکن دارند.

اتصال مناسب به کاربران اجازه می‌دهد تا به‌صورت زنده و همزمان با دیگران تعامل داشته باشند، محیط‌های مجازی پیچیده و با جزئیات بالا را تجربه کنند، و از خدماتی مانند استریمینگ ویدیوهای با کیفیت بالا و اجرای بازی‌های چندنفره آنلاین بهره‌مند شوند.

فناوری‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)

فناوری‌ واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)، برای حضور در متاورس کلیدی است. این فناوری‌ها به کاربران امکان می‌دهند تا به‌صورت کامل در فضاهای مجازی شرکت کنند (VR) یا عناصر دیجیتال را در دنیای واقعی مشاهده کنند (AR).

این فناوری‌ها تعاملات کاربر با محیط‌های مجازی و دیگر کاربران را تسهیل کرده و به ایجاد یک تجربه نزدیک به واقعیت در دنیای دیجیتال کمک می‌کنند.

بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال

بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال زیرساخت‌های اقتصادی متاورس را تشکیل می‌دهند. بلاک چین امکان ثبت و انتقال ایمن مالکیت دارایی‌های دیجیتال را فراهم می‌کند، در حالی که ارز دیجیتال به‌عنوان وسیله‌ای برای انجام تراکنش‌های مالی غیرمتمرکز در متاورس استفاده می‌شود.

 این فناوری‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا بدون وابستگی به نهادهای مرکزی، در اقتصادهای دیجیتالی متاورس فعالیت کرده و دارایی‌های خود را مدیریت کنند.

هوش مصنوعی (AI)

هوش مصنوعی (AI) نقش مهمی در توسعه شخصیت‌های مجازی هوشمند، مدیریت داده‌های بزرگ و ایجاد تجربیات شخصی‌سازی‌شده در متاورس دارد. AI می‌تواند محیط‌های مجازی را با توجه به نیازها و ترجیحات کاربران تطبیق دهد و تعاملات واقع‌گرایانه‌تری بین کاربران و عناصر مجازی ایجاد کند.

شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات

شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای ارتباطی، رکن اساسی در ایجاد و تقویت جوامع مجازی در متاورس هستند. این ابزارها به کاربران امکان برقراری ارتباط با دیگران، شرکت در گروه‌ها و انجمن‌های مختلف و اشتراک‌گذاری تجربیات را می‌دهد. از طریق این شبکه‌ها، کاربران می‌توانند دوستی‌های جدید ایجاد کرد، همکاری‌های حرفه‌ای انجام داد و به یکدیگر کمک کرد.

آواتار در متاورس چیست؟

آواتار (Avatar) در متاورس به نمایشی دیجیتال از یک کاربر اشاره دارد که به‌عنوان هویت مجازی او در دنیای متاورس عمل می‌کند. این آواتار می‌تواند به‌صورت سه‌بعدی یا دوبعدی طراحی شده به اشکال مختلفی مانند انسان، حیوان، یا حتی موجودات خیالی دربیاید.

آواتارها به کاربران اجازه تعامل در محیط‌های مجازی، کاوش در متاورس و حتی فعالیت‌های مختلفی مانند خرید، بازی، یا کار را انجام دهند. اهمیت آواتار در متاورس در تعریف هویت مجازی است. آواتار ابزاری برای تعامل و ارتباط با دنیای مجازی و دیگر کاربران محسوب می‌شود.

آواتارها معمولاً قابل شخصی‌سازی هستند و کاربران می‌توانند ظاهر و ویژگی‌های آن‌ها را با توجه به سلیقه خود تغییر دهند. این امکان شخصی‌سازی به کاربران اجازه می‌دهد تا هویتی منحصربه‌فرد در متاورس داشته باشند و به شیوه‌ای خاص خودشان با دیگران ارتباط برقرار کنند. در برخی از پلتفرم‌های متاورس، کاربران حتی می‌توانند آواتارهای خود را با استفاده از ارزهای دیجیتال یا دیگر ابزارهای مجازی تقویت و ارتقاء دهند، که این موضوع می‌تواند به هویت مجازی کاربر ارزش بیشتری بدهد.

کاربرد متاورس چیست؟

اما کاربردهای متاورس چیست؟

• سرگرمی
• بازی‌های ویدئویی
• معامله
• آموزش
• برگزاری رویدادهای مجازی
• شرکت در جلسات کاری
• تبلیغات و فروش محصول
• و…

سرگرمی و بازی‌های ویدئویی گرفته تا آموزش، معامله و ارتباطات اجتماعی از کاربردهای متاورس است. در حوزه سرگرمی، متاورس محیط‌هایی را برای بازی‌های چندنفره آنلاین فراهم می‌کند که در آن کاربران می‌توانند با آواتارهای خود به کاوش و رقابت بپردازند.

همچنین، رویدادهای مجازی مانند کنسرت‌ها، نمایشگاه‌ها و جلسات اجتماعی نیز در این فضاها برگزار می‌شود و کاربران از راه دور و کشورهای دیگر می‌توانند در آنها شرکت کنند.

در حوزه‌های آموزش و معامله، متاورس به‌عنوان یک بستر قدرتمند برای آموزش‌های تعاملی و برگزاری جلسات کاری است. دانشجویان و کارمندان می‌توانند در محیط‌های سه‌بعدی و شبیه‌سازی‌شده یادگیری کنند و به‌صورت مجازی با اساتید و همکاران خود در تعامل باشند. همچنین، شرکت‌ها می‌توانند از متاورس برای تبلیغات، فروش محصولات، و حتی ارائه خدمات پشتیبانی به مشتریان استفاده کنند.

دلیل اهمیت متاورس چیست؟

اهمیت متاورس به دلیل توانایی آن در ایجاد یک دنیای مجازی و مشترک است که مرزهای فیزیکی را از بین برده و کاربران سراسر جهان را به یکدیگر متصل می‌کند. متاورس به کاربران امکان تعامل در محیط‌های دیجیتالی و کسب تجربیاتی را می‌دهد که در دنیای واقعی در دسترس نیست.

این قابلیت به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند آموزش، تجارت و ارتباطات اجتماعی از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا امکان ایجاد و تقویت ارتباطات بین افراد و جوامع مختلف را فراهم می‌کند. علاوه بر این، متاورس با ترکیب فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و بلاک‌چین، پتانسیل بالایی برای تحول صنایع مختلف دارد.

این پلتفرم‌ها می‌توانند به‌طور کامل نحوه کار، یادگیری، و تفریح انسان‌ها را تغییر دهند و به توسعه مدل‌های جدید کسب‌وکار و فرصت‌های اقتصادی منجر شوند. در نتیجه، متاورس می‌تواند به یک بخش اساسی از آینده دیجیتال تبدیل شود.

ویژگی‌های متاورس

متاورس دارای ویژگی‌هایی است که آن را به یک محیط دیجیتال جذاب تبدیل می‌کند.

غوطه‌وری (Immersion)

 یکی از ویژگی‌های کلیدی متاورس، غوطه‌وری (Immersion) است؛ به‌طوری که کاربران می‌توانند با استفاده از فناوری‌های واقعیت مجازی و افزوده به‌صورت کامل در دنیای مجازی فرو بروند و احساس حضور واقعی در آنجا را تجربه کنند.

تعاملی بودن

تعاملی بودن یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته متاورس است که به کاربران اجازه می‌دهد به‌صورت فعال با محیط و دیگر کاربران ارتباط برقرار کنند و تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.

پایداری (Persistence)

ویژگی دیگر متاورس پایداری و تداوم (Persistence) است. این ویژگی باعث شده تا محیط‌ها و دارایی‌های موجود در متاورس بدون نیاز به حضور دائم کاربر از بین نرفته و قابل تغییر و تکامل هستند. این پایداری به کاربران امکان می‌دهد که با گذر زمان دارایی‌های دیجیتالی خود را مدیریت کرده و از آن‌ها بهره‌برداری کنند.

انعطاف‌پذیری متاورس

 همچنین، قابلیت توسعه و انعطاف‌پذیری متاورس به توسعه‌دهندگان و کاربران اجازه می‌دهد تا فضاهای مجازی جدیدی را ایجاد کرده و امکانات مختلفی را به آن اضافه کنند.

محدودیت‌های متاورس

با وجود تمام امکانات و فرصت‌هایی که متاورس ارائه می‌دهد، این فناوری هنوز با چالش‌ها و محدودیت‌هایی مواجه است.

دسترسی نابرابر به فناوری

 یکی از مهم‌ترین محدودیت‌ها دسترسی نابرابر به فناوری است؛ به‌طوری که همه افراد قادر به دسترسی به تجهیزات پیشرفته مانند هدست‌های واقعیت مجازی و اتصال اینترنت پرسرعت نیستند. این نابرابری منجر به ایجاد شکاف دیجیتال میان افرادی می‌شود که به این فناوری دسترسی دارند.

حریم خصوصی و امنیت

علاوه بر این، مسائل مربوط به حریم خصوصی و امنیت در متاورس یک چالش جدی است. کاربران اطلاعات شخصی خود را در محیط‌های مجازی به اشتراک می‌گذارند. ممکن است این اطلاعات در معرض تهدیدات امنیتی و سرقت داده‌ها قرار بگیرد.

مالکیت دارایی‌های دیجیتال

همچنین، مسائل قانونی و حقوقی مربوط به مالکیت دارایی‌های دیجیتال و حقوق کاربران در متاورس نیز هنوز به‌طور کامل تعریف نشده است، که این موضوع می‌تواند در آینده مشکلات حقوقی و اخلاقی متعددی را به وجود آورد.

بهترین پروژه های متاورس

در سال‌های اخیر متاورس شاهد ظهور چندین پروژه برجسته بوده که هرکدام با ویژگی‌ها و امکانات منحصربه‌فرد خود، کاربران زیادی را جذب کرده‌اند. در ادامه به معرفی پنج مورد از بهترین پروژه‌های متاورس می‌پردازیم:

دیسنترالند (Decentraland)

دیسنترالند (Decentraland) یکی از مشهورترین پروژه‌های متاورس بر روی بلاک‌چین اتریوم است. این پلتفرم به کاربران اجازه خریداری و توسعه زمین‌های مجازی را می‌دهد. کاربران می‌توانند بر روی این زمین‌ها ساختمان‌ها، نمایشگاه‌ها، یا حتی بازی‌ها را بسازند و از طریق فروش یا اجاره آن‌ها کسب درآمد کنند. Decentraland به دلیل اقتصاد مبتنی بر کاربر و امکان تعامل اجتماعی بالا، یکی از پیشروان متاورس محسوب می‌شود.

سندباکس (The Sandbox)

The Sandbox نیز یک پروژه مبتنی بر بلاک‌چین اتریوم است بر روی ایجاد محیط‌های بازی و تجربه‌های تعاملی تمرکز دارد. کاربران می‌توانند در این پلتفرم بازی‌ها و ابزارهای خود را ایجاد و آن‌ها را در بازارهای دیجیتال به فروش برسانند. Sandbox با فراهم کردن ابزارهای قدرتمند برای توسعه‌دهندگان و تأکید بر خلاقیت کاربران، به یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های متاورس تبدیل شده است.

Axie Infinity

Axie Infinity یک بازی مبتنی بر بلاک‌چین است که در آن کاربران می‌توانند موجوداتی به نام «اکسی» را جمع‌آوری کنند، پرورش دهند و با آن‌ها مبارزه کنند. این پروژه ترکیبی از بازی و اقتصاد دیجیتال است و کاربران از طریق فروش و مبادله اکسی‌ها و همچنین شرکت در مسابقات، کسب درآمد می‌کنند. اکسی اینفینیتی یکی از موفق‌ترین بازی‌های بلاک‌چینی است و به‌ عنوان یک مثال موفق از ترکیب بازی و متاورس شناخته می‌شود.

Somnium Space

Somnium Space یک پلتفرم واقعیت مجازی است که به کاربران امکان ایجاد و تجربه محیط‌های مجازی را در یک دنیای باز و بی‌پایان می‌دهد. این پلتفرم از بلاک‌چین استفاده می‌کند تا مالکیت کاربران بر دارایی‌های مجازی خود را تضمین کند.

Somnium Space با تمرکز بر واقعیت مجازی و امکان تعامل در زمان واقعی، به یکی از پلتفرم‌های برجسته متاورس تبدیل شده که تجربه‌ای همه‌جانبه را برای کاربران فراهم می‌کند.

Enjin

Enjin یک پلتفرم بلاک‌چینی است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا دارایی‌های دیجیتال قابل‌مبادله و قابل‌استفاده در چندین بازی را ایجاد کنند. Enjin از توکن ENJ برای ایجاد و مدیریت این دارایی‌ها استفاده می‌کند.

این پلتفرم به دلیل ارائه ابزارهای قدرتمند برای توسعه‌دهندگان و ایجاد یک اکوسیستم اقتصادی پویا در بازی‌های متاورس، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. Enjin به‌ویژه در جامعه بازی‌سازان به‌عنوان یک ابزار نوآورانه برای ایجاد اقتصادهای درون‌بازی شناخته می‌شود.

جمع‌بندی

متاورس به‌عنوان یک فضای مجازی بی‌پایان و تعاملی، توانسته مرزهای دنیای واقعی را گسترش دهد و امکانات جدیدی را برای کاربران فراهم آورد. با ترکیب فناوری‌های نوین، این جهان مجازی فرصتی بی‌نظیر برای تجربه‌های اجتماعی، اقتصادی و تفریحی ارائه می‌دهد که در دنیای فیزیکی ممکن نیست.

با این حال، بعد از پاسخ به سوال متاورس چیست احتمالا با چالش‌های آن نیز آشنا شده‌اید. متاورس همچنان با چالش‌هایی مانند دسترسی نابرابر به فناوری، مسائل امنیتی و حقوقی مواجه است. با پیشرفت بیشتر فناوری‌ها و حل این چالش‌ها، متاورس می‌تواند به یکی از ارکان اصلی زندگی دیجیتال انسان‌ها تبدیل شود.

سوالات متداول