یکی از مفاهیم مهم در بازار سرمایه که تأثیر زیادی بر نقدشوندگی، نوسانات قیمتی و رفتار سرمایه‌گذاران دارد، سهام شناور آزاد است. این مفهوم به میزان سهامی اشاره دارد که قابلیت خریدوفروش در بازار را دارد و در اختیار سهامداران عمده نیست. بسیاری از سرمایه‌گذاران تازه‌کار و حتی حرفه‌ای، برای انتخاب سهام مناسب، میزان سهام شناور شرکت را در نظر می‌گیرند. اما آیا سهام شناور بالا همیشه خوب است؟ یا بهتر است به دنبال نمادهایی با سهام شناور پایین باشیم؟ در این مقاله، به بررسی دقیق مفهوم سهام شناور و تأثیر آن بر معاملات بورس ایران خواهیم پرداخت.

منظور از سهام شناور آزاد چیست و به چه معناست؟

سهام شناور آزاد (Free Float) بخشی از کل سهام یک شرکت است که در اختیار سهامداران خرد قرار دارد و قابلیت معامله در بازار را دارد. این سهم‌ها متعلق به سهامداران عمده، مانند دولت، نهادهای سرمایه‌گذاری، شرکت‌های هلدینگ یا اشخاص حقوقی که تمایلی به فروش سهام خود ندارند، نیستند. ویژگی‌های سهام شناور آزاد به شرح موارد زیر است:

معمولاً در بورس ایران، شرکت‌هایی که کمتر از ۵% سهام شناور دارند، نقدشوندگی ضعیفی دارند و سرمایه‌گذاران باید در خرید این سهم‌ها دقت کنند. در مقابل، شرکت‌هایی که بین ۲۰% تا ۵۰% سهام شناور دارند، شرایط متعادلی را از نظر نقدشوندگی و نوسان تجربه می‌کنند.

اهمیت سهام شناور در بورس چیست؟

سهام شناور (Free Float) بخش مهمی از بازار بورس را تشکیل می‌دهد و تاثیرات قابل‌توجهی بر نحوه عملکرد بازار، نقدشوندگی، نوسانات قیمت و جذب سرمایه ‌گذاران دارد. به طور کلی، سهام شناور به بخشی از سهام یک شرکت گفته می‌شود که در اختیار سهامداران خرد قرار دارد و در بازار قابل خرید و فروش است. سهام شناور برخلاف سهام در اختیار سهامداران عمده یا سهام خاصی که به منظور کنترل و مدیریت شرکت نگه‌داری می‌شود، در گردش است و بنابراین نقش بسیار مهمی در پویایی بازار بورس و تصمیم‌گیری‌های سرمایه ‌گذاران دارد.

افزایش نقدشوندگی بازار

نقدشوندگی به معنای این است که سهام بتواند به سرعت و بدون تاثیرات عمده بر قیمت آن، در بازار خرید و فروش شود. هرچه سهام شناور یک شرکت بیشتر باشد، حجم بیشتری از سهام آن در اختیار سرمایه ‌گذاران قرار دارد و امکان خرید و فروش آن در بازار فراهم می‌شود. در این حالت، سهامداران می‌توانند بدون نگرانی از عدم وجود خریدار یا فروشنده، به سرعت تصمیمات خود را اجرایی کنند. از این رو، نقدشوندگی بالا به سرمایه ‌گذاران این اطمینان را می‌دهد که در هر زمانی که نیاز به تغییر موقعیت خود داشته باشند، می‌توانند سهم خود را خرید و فروش کنند.

برای مثال، در شرکت‌هایی که سهام شناور بالایی دارند، حتی در زمان‌های خاصی که بازار تحت تاثیر نوسانات اقتصادی قرار می‌گیرد، سرمایه ‌گذاران قادر به خرید و فروش سهام هستند زیرا همیشه بازار از تقاضا و عرضه کافی برخوردار است. در مقابل، در شرکت‌هایی با سهام شناور کم، اگر یک یا دو نفر بخواهند سهم خود را به فروش برسانند، ممکن است تقاضای کافی برای خرید آن‌ها وجود نداشته باشد و در نتیجه، قیمت سهام به شدت تحت تاثیر قرار گیرد. بنابراین، سهام شناور بالاتر باعث می‌شود که روند خرید و فروش سهام به طور روان‌تری در بازار صورت بگیرد و سرمایه ‌گذاران راحت‌تر بتوانند تصمیمات خود را اتخاذ کنند.

کاهش نوسانات قیمت سهام

نوسانات قیمت سهام یکی از عواملی است که همواره ذهن سرمایه ‌گذاران را به خود مشغول می‌کند. شرکت‌هایی که سهام شناور بالاتری دارند، معمولا نوسانات کمتری در قیمت سهام خود تجربه می‌کنند. این امر به این دلیل است که در این شرکت‌ها، تعداد زیادی از سهام در بازار در گردش است و این باعث می‌شود که تاثیر هر معامله بر قیمت سهام کاهش یابد. وقتی تعداد سهام در گردش زیاد باشد، تغییرات کوچک در تقاضا و عرضه معمولا به تغییرات شدید در قیمت منجر نمی‌شود.

در واقع، شرکت‌هایی که شناوری پایین دارند، ممکن است به دلیل تعداد کمتر سهام در گردش، با یک معامله بزرگ یا یک تغییر کوچک در تقاضا مواجه شده و قیمت سهام به شدت دچار نوسان شود. این نوسانات می‌تواند باعث بی‌ثباتی در بازار شود و سرمایه ‌گذاران را دچار نگرانی کند. اما در شرکت‌هایی با شناوری بالا، نوسانات قیمت کمتر است زیرا حجم معاملات بزرگ‌تری در بازار وجود دارد که این امر باعث می‌شود تغییرات در قیمت‌ها به تدریج و بر اساس عرضه و تقاضای واقعی رخ دهد. این ویژگی به ویژه برای سرمایه ‌گذاران بلندمدت که به دنبال ثبات در سرمایه‌ گذاری‌های خود هستند، اهمیت دارد.

افزایش اعتماد سرمایه ‌گذاران

یکی از عوامل مهم در جذب سرمایه ‌گذاران، میزان سهام شناور یک شرکت است. سرمایه ‌گذاران تمایل دارند در شرکت‌هایی سرمایه‌ گذاری کنند که سهام آن‌ها به راحتی در بازار قابل خرید و فروش است و در دست تعداد زیادی از سهامداران مختلف قرار دارد. شرکت‌هایی که سهام شناور بالا دارند، به دلیل شفافیت بیشتر و توزیع مالکیت میان افراد مختلف، به نظر می‌رسد که از لحاظ مدیریتی سالم‌تر هستند و احتمال دستکاری قیمت‌ها در آن‌ها کمتر است.

وقتی سهام یک شرکت شناوری بالا دارد، این نشانه‌ای از این است که سهامداران عمده تمایلی به نگهداری سهم‌های خود ندارند و تمایل دارند سهام شرکت را در بازار برای فروش عرضه کنند. این ویژگی برای سرمایه ‌گذاران که به دنبال ثبات و پایداری هستند، بسیار جذاب است زیرا از این طریق می‌توانند از نقدشوندگی بالا و قیمت‌های کمتر دستکاری‌شده بهره‌برداری کنند. همچنین، هنگامی که سهام یک شرکت در دست تعداد زیادی از سرمایه ‌گذاران مختلف باشد، خطر عدم شفافیت در تصمیمات مدیریتی کاهش می‌یابد و این امر باعث می‌شود سرمایه ‌گذاران احساس امنیت بیشتری داشته باشند.

افزایش توان جذب سرمایه و تامین مالی

شرکت‌هایی که سهام شناور بالاتری دارند، به راحتی می‌توانند از طریق عرضه سهام جدید، سرمایه لازم برای پروژه‌های توسعه‌ای یا تامین مالی نیازهای خود را تامین کنند. در واقع، شناوری بالا به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که در مواقع نیاز، از بازار سرمایه به سرعت منابع مالی جذب کنند. این شرکت‌ها قادر خواهند بود سهام جدید خود را در بازار عرضه کنند و با توجه به نقدشوندگی بالای سهام‌شان، از این عرضه‌ها استفاده کنند.

در مقابل، شرکت‌هایی که سهام شناور پایین دارند، با محدودیت‌های بیشتری در جذب سرمایه از بازار مواجه هستند. زیرا عرضه کم سهام باعث می‌شود که در صورت تلاش برای فروش سهام بیشتر، قیمت سهام کاهش یابد و بازار قادر به جذب سرمایه ‌گذاران جدید نباشد. در نتیجه، شرکت‌ها در تلاش‌های تامین مالی با مشکل مواجه می‌شوند و مجبور می‌شوند از دیگر منابع مالی مانند وام‌های بانکی یا سرمایه‌ گذاری‌های خصوصی استفاده کنند که ممکن است با شرایط سخت‌تری همراه باشد.

کاهش احتمال دستکاری قیمت‌ها

یکی از معایب شرکت‌هایی که سهام شناور کمتری دارند، این است که قیمت سهام آن‌ها بیشتر در معرض دستکاری قرار می‌گیرد. دستکاری قیمت به معنای تغییر عمدی در قیمت سهام با هدف به دست آوردن سود از طریق فعالیت‌های غیرمعتبر مانند خرید و فروش عمده و خارج از چارچوب قوانین بازار است. در شرکت‌هایی با شناوری پایین، سهام عمده‌داران می‌تواند تاثیر زیادی بر قیمت‌ها بگذارد و این باعث می‌شود که بازار این شرکت‌ها بیشتر تحت تاثیر برخی افراد خاص قرار گیرد.

در مقابل، شرکت‌هایی با شناوری بالا به دلیل وجود تعداد زیادی از سهام در دست سرمایه ‌گذاران مختلف، کمتر در معرض دستکاری قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر وقتی سهام یک شرکت در دست بسیاری از افراد است، تغییرات قیمت به طور طبیعی و بر اساس عرضه و تقاضای واقعی در بازار اتفاق می‌افتد و این کاهش احتمال دستکاری قیمت‌ها را به دنبال دارد. این امر باعث می‌شود که بازار به طور کلی شفاف‌تر و عادلانه‌تر عمل کند و سرمایه ‌گذاران اطمینان بیشتری از روند معاملات داشته باشند.

تاثیر بر تحلیل‌های بازار و شاخص‌های بورس

سهام شناور نه تنها برای سرمایه ‌گذاران اهمیت دارد بلکه بر تحلیل‌های بازار و شاخص‌های بورس نیز تاثیرگذار است. تحلیلگران بازار معمولا از شاخص‌هایی مانند شاخص سهام شناور آزاد (Free Float Index) برای ارزیابی وضعیت بازار استفاده می‌کنند. این شاخص‌ها می‌توانند نشان‌دهنده قدرت نقدشوندگی یک بازار خاص یا وضعیت کلی آن باشند. همچنین، این شاخص‌ها به سرمایه ‌گذاران کمک می‌کنند تا تشخیص دهند که چه میزان از سهام یک شرکت برای سرمایه‌ گذاری در دسترس است و این اطلاعات می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌های آن‌ها تاثیر بگذارد.

علاوه بر این، سهام شناور می‌تواند بر تحلیل‌های بنیادی نیز تاثیر بگذارد. شرکت‌هایی با سهام شناور بالا معمولا نسبت به نوسانات اقتصادی و بازارهای جهانی مقاوم‌تر هستند و این می‌تواند برای تحلیلگران و سرمایه ‌گذاران به معنای پایداری بیشتر در بلندمدت باشد.

از چه طریقی می‌توان اطلاعات سهام شناور هر نماد به دست آورد؟

برای یافتن اطلاعات درباره میزان سهام شناور یک نماد بورسی، می‌توانید از منابع زیر استفاده کنید:

نحوه محاسبه سهام شناور

تعیین تعداد کل سهام منتشر شده: اولین گام در محاسبه سهام شناور، یافتن تعداد کل سهام منتشرشده توسط شرکت است. این عدد معمولا در گزارش‌های مالی و ترازنامه‌های شرکت‌ها مشخص می‌شود و شامل تمامی سهام است که توسط شرکت منتشر شده است.

شناسایی سهامداران عمده: در این مرحله باید مشخص شود که چه میزان از سهام شرکت در اختیار سهامداران عمده یا راهبردی است. این افراد معمولا سهام زیادی از شرکت را در اختیار دارند و تمایلی به فروش سهام خود ندارند. سهامداران عمده می‌توانند شامل بنیان‌گذاران، اعضای هیئت مدیره، مدیران اجرایی یا سایر سرمایه ‌گذاران نهادی باشند که سهم‌های کلانی از شرکت دارند.

کسر سهام غیرقابل معامله: از مجموع سهام کل شرکت، سهم‌های در اختیار سهامداران عمده یا سهام‌هایی که در واقع به دلایل مختلف غیرقابل معامله هستند (مانند سهام‌های اختصاصی به کارکنان یا سهام‌های در دست سهامداران استراتژیک که نمی‌خواهند آن‌ها را بفروشند)، کسر می‌شود. این سهام‌ها جزو سهام شناور به حساب نمی‌آیند.

محاسبه سهام شناور: پس از کسر سهام عمده و سهام غیرقابل معامله از کل سهام منتشر شده، باقی‌مانده همان سهام شناور است. به عبارت دیگر، سهام شناور همان سهامی است که در بازار قابل خرید و فروش است و در دست سرمایه ‌گذاران خرد قرار دارد.

به طور مثال، فرض کنید که یک شرکت 100 میلیون سهم منتشر کرده است. از این تعداد، 40 میلیون سهم در اختیار سهامداران عمده قرار دارد و 10 میلیون سهم نیز به کارکنان شرکت اختصاص داده شده است که آن‌ها نیز قصد فروش آن‌ها را ندارند. در این صورت، سهام شناور شرکت برابر با 50 میلیون سهم خواهد بود.

نمادهای با سهام شناور بالا بهتر هستند یا سهام شناور پایین؟

انتخاب بین سهام با شناوری بالا یا پایین بستگی به استراتژی سرمایه‌گذاری دارد، زیرا هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
مزایای سهام با شناوری بالا: نقدشوندگی بالاتر، یعنی خریدوفروش سهم راحت‌تر انجام می‌شود. نوسانات قیمتی کمتر، زیرا تعداد بیشتری از سرمایه‌گذاران در معاملات نقش دارند. ریسک دست‌کاری قیمت توسط سهامداران عمده کمتر است.
معایب سهام با شناوری بالا: رشد ناگهانی قیمت دشوارتر است، زیرا تقاضای بالا تأثیر کمی بر قیمت دارد. کمتر موردتوجه سفته‌بازان و نوسان گیران قرار می‌گیرد.

مزایای سهام با شناوری پایین: امکان رشد سریع‌تر قیمت در صورت افزایش تقاضا. جذابیت بیشتر برای سفته‌بازان و نوسان گیران.

معایب سهام با شناوری پایین: ریسک دست‌کاری قیمت توسط سهامداران عمده بالاتر است. در مواقع بحران، احتمال صف فروش و افت سنگین‌قیمت بیشتر است.

در نتیجه، سرمایه‌گذاران بلندمدت معمولاً سهام با شناوری متعادل (۲۰ تا ۵۰ درصد) را ترجیح می‌دهند، درحالی‌که نوسان گیران ممکن است به دنبال سهم‌هایی با شناوری پایین باشند.

بهترین میزان سهام شناور چند درصد است؟

به‌طورکلی، بهترین میزان سهام شناور به نوع صنعت و اهداف شرکت بستگی دارد. اما در بورس ایران، کارشناسان توصیه می‌کنند که:

برای اکثر سرمایه‌گذاران، سهم‌هایی با شناوری بین ۲۰ تا ۴۰ درصد انتخاب مناسبی محسوب می‌شوند.

سهام شناور صفر به چه معناست؟

سهام شناور صفر به وضعیتی گفته می‌شود که در آن تمام سهام یک شرکت در اختیار سهامداران عمده قرار دارد و هیچ سهمی برای خریدوفروش در بازار آزاد در دسترس سرمایه‌گذاران خرد نیست. در این حالت، عملاً امکان معامله سهم در بازار وجود ندارد، مگر اینکه یکی از سهامداران عمده بخواهد بخشی از سهام خود را عرضه کند.

دلایل وجود سهام شناور صفر:

مشکلات سهام با شناوری صفر یا نزدیک به صفر:

به همین دلیل، در بورس‌های معتبر، شرکت‌ها ملزم به عرضه حداقلی از سهام خود برای حفظ نقدشوندگی و شفافیت بازار هستند.

شاخص سهام آزاد شناور چیست؟

شاخص سهام آزاد شناور یکی از شاخص‌های مهم در بازارهای مالی است که برای اندازه‌گیری تغییرات قیمت سهام شرکت‌هایی که سهام شناور بالایی دارند، طراحی شده است. این شاخص تنها سهام‌هایی را در نظر می‌گیرد که در دسترس عموم برای خرید و فروش هستند و از سهام‌های متعلق به سهامداران عمده یا غیرقابل معامله صرف‌نظر می‌کند. به همین دلیل، شاخص سهام آزاد شناور بیشتر به نقدشوندگی بازار و تاثیر نوسانات عرضه و تقاضا بر قیمت سهام توجه دارد. افزایش این شاخص می‌تواند نشان‌دهنده افزایش تقاضا برای سهام‌های آزاد شناور باشد و بر نوسانات بازار اثرگذار باشد.

نحوه محاسبه شاخص سهام آزاد شناور معمولا با توجه به نسبت ارزش سهام شناور آزاد به ارزش کل بازار انجام می‌شود. این شاخص به سرمایه ‌گذاران کمک می‌کند تا درک بهتری از میزان تاثیر سهام در دسترس عموم بر نوسانات بازار به دست آورند و برای تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌ گذاری خود از آن استفاده کنند. همچنین، این شاخص به ویژه برای تحلیلگران بازار بورس مفید است چرا که اطلاعات دقیقی در مورد پویایی بازار و امکان دستکاری قیمت‌ها در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. در نهایت، شاخص سهام آزاد شناور ابزاری ارزشمند برای ارزیابی بازار و شناسایی سهم‌هایی با نقدشوندگی بالا به شمار می‌رود.

تأثیرات میزان سهام شناور بر قیمت سهم

میزان سهام شناور آزاد تأثیر مستقیمی بر رفتار قیمتی یک سهم در بازار دارد. مقدار زیاد یا کم سهام شناور می‌تواند تعیین‌کننده میزان نقدشوندگی، نوسانات قیمتی و حتی دست‌کاری‌های احتمالی قیمت باشد.

به‌طورکلی، میزان مناسب سهام شناور بستگی به استراتژی سرمایه‌گذاری دارد.

تاثیر شناوری سهام بر حباب قیمتی چیست؟

شناوری سهام یکی از عوامل اصلی در ایجاد یا جلوگیری از حباب‌های قیمتی در بازارهای مالی است. حباب قیمتی زمانی ایجاد می‌شود که قیمت یک دارایی به‌طور غیرواقعی و بیش از ارزش واقعی آن افزایش می‌یابد و این افزایش قیمت معمولا تحت تاثیر هیجان و رفتارهای غیرمنطقی سرمایه ‌گذاران شکل می‌گیرد. در صورتی که شناوری سهام یک شرکت پایین باشد، یعنی بیشتر سهام آن در اختیار سهامداران عمده و غیرقابل معامله قرار داشته باشد، این سهم‌ها به راحتی نمی‌توانند در بازار معامله شوند و در نتیجه، حتی تغییرات کوچک در عرضه و تقاضا می‌تواند منجر به نوسانات قیمتی شدید شود. این شرایط، زمینه‌ساز شکل‌گیری حباب‌های قیمتی خواهد بود، زیرا با افزایش تقاضا برای خرید سهام محدود، قیمت‌ها به سرعت رشد کرده و از ارزش واقعی خود فاصله می‌گیرند.

در عین حال، سهام با شناوری بالا به‌دلیل حجم بالای عرضه و تقاضا و امکان معامله آسان‌تر، کمتر مستعد تشکیل حباب قیمتی هستند. در این حالت، نوسانات قیمت به‌طور طبیعی در محدوده‌ای کنترل‌شده باقی می‌ماند و سرمایه ‌گذاران می‌توانند راحت‌تر بر اساس تحلیل‌های بنیادی و فنی تصمیم‌گیری کنند. با وجود شناوری بالا، بازار به‌طور کلی به تعادل نزدیک‌تر خواهد بود، زیرا افزایش تقاضا برای خرید سهام نمی‌تواند به‌سرعت قیمت‌ها را به سطوح غیرواقعی برساند. در نتیجه، میزان شناوری سهام تاثیر زیادی در کاهش یا افزایش خطر تشکیل حباب‌های قیمتی دارد. بنابراین، شرکت‌هایی با شناوری پایین بیشتر در معرض دستکاری‌های قیمتی و ایجاد حباب قرار دارند، در حالی که شرکت‌های با شناوری بالا از این خطرات در امان‌تر هستند و قیمت سهام آنها به سمت ارزش واقعی خود تمایل بیشتری دارد.

جمع‌بندی

سهام شناور یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در انتخاب سهام مناسب برای سرمایه‌گذاری است. درک مفهوم آن می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا تصمیمات بهتری درباره خریدوفروش سهام بگیرند. سهام با شناوری بالا، نقدشوندگی بیشتری دارد، اما نوسان آن کمتر است، درحالی‌که سهام با شناوری پایین می‌تواند فرصت‌های سودآوری بیشتری را برای نوسان گیران ایجاد کند، اما ریسک بالاتری نیز دارد.

سوالات متداول

سهام شناور چیست؟

سهام شناور آزاد به بخشی از سهام یک شرکت گفته می‌شود که در دسترس عموم مردم برای خرید و فروش قرار دارد. این سهام معمولا به سهامداران خرد تعلق دارد و برخلاف سهام عمده که توسط سهامداران راهبردی نگهداری می‌شود، به راحتی در بازار خرید و فروش می‌شود.

آیا افزایش سهام شناور همیشه خوب است؟

نه، اگر افزایش سهام شناور همراه با عرضه زیاد توسط سهامداران عمده باشد، ممکن است باعث کاهش قیمت سهم شود.

چرا برخی شرکت‌ها میزان سهام شناور خود را پایین نگه می‌دارند؟

زیرا کنترل بیشتری روی قیمت سهم خود دارند و از نوسانات شدید جلوگیری می‌کنند.

آیا میزان سهام شناور در طول زمان تغییر می‌کند؟

بله، با تغییر در ترکیب سهامداران عمده و عرضه عمومی، میزان سهام شناور تغییر می‌کند.

آیا سهام با شناور پایین همیشه پرریسک است؟

خیر، اما معمولاً ریسک بیشتری دارد، زیرا قیمت آن می‌تواند تحت تأثیر معاملات تعداد کمی از سهامداران قرار گیرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *