الگوی وایکوف چیست؟ آموزش الگوی Wyckoff در معاملات بازار

در دنیای ارزهای دیجیتال که نوسانات زیادی وجود دارد، داشتن یک استراتژی معاملاتی قابل اعتماد و کاربردی بسیار مهم است. یکی از استراتژی‌هایی که در بین معامله‌گران محبوبیت زیادی پیدا کرده است، روش وایکوف (Wyckoff) یا الگوی وایکوف است. این روش که در اوایل قرن بیستم ابتدا برای بازار سهام ابداع شده بود، اکنون به وفور در سایر بازارهای مالی از جمله بازار رمزارزها استفاده می‌شود و ابزار قدرتمندی برای تحلیل و پیش‌بینی روندهای قیمتی به شمار می‌رود.

در این مقاله از دلتا کالج قصد داریم تا به سوال «الگوی وایکوف چیست؟» پاسخ و نحوه استفاده آن در معاملات رمزارزها را آموزش دهیم. توصیه می‌کنیم تا انتها همراه ما باشید.

الگوی وایکوف چیست؟

الگوی وایکوف، نوعی روش تحلیل بازار با استفاده از عرضه و تقاضاست و یکی از مهم‌ترین الگوها در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود. این الگو به دنبال شناسایی رفتار «پول هوشمند» یا همان سرمایه‌گذاران بزرگ، در جهت انباشت یا فروش یک دارایی خاص است. روش وایکوف به معامله‌گران خرد کمک می‌کند تا از نوسانات بازار برای کسب سود استفاده کنند.

الگوی Wyckoff شامل مجموعه‌ای از قوانین و رویکردهای مختلف است و در مجموع دید کلی از وضعیت بازار ارائه می‌دهد.

معرفی ریچارد وایکوف

پیش از اینکه به معرفی و آموزش الگوی وایکوف بپردازیم، ابتدا بهتر است کمی با ابداع‌کننده این الگو یعنی ریچارد وایکوف آشنا شویم. ریچارد وایکوف، یکی از معامله‌گران و تحلیلگران برجسته بازار سهام آمریکا بود که علت اصلی شهرت آن، به خاطر الگوی تحلیلی معروف آن یا همان روش Wyckoff است.

وایکوف در سن 15 سالگی، رسما کار خود را در یک کارگزاری آغاز کرد اما خیلی زود پیشرفت کرد و در سن 25 سالگی، شرکت معاملاتی خودش را تاسیس کرد و رفته رفته آوازه‌اش در کل بازار وال استریت پیچید. وایکوف در طول 40 سال فعالیت خود در بازار وال استریت، به عنوان یکی از پیشگامان و چهره‌های برجسته در زمینه تحلیل تکنیکال شناخته می‌شد و حتی برخی آن را یکی از 5 غول برتر آموزش تحلیل تکنیکال می‌دانستند.

عمده شهرت وایکوف اما سه سال قبل از مرگ وی اتفاق افتاد. در آن زمان، وایکوف در کتابی با نام «Method Wyckoff»، مشاهدات خود از بازار و الگوهایی که به واسطه آن می‌توان رفتار پول هوشمند را متوجه شد را منتشر کرد. الگوهایی که امروزه آن‌ها را با نام روش یا الگوی وایکوف می‌شناسیم.

قوانین 3 گانه الگوی وایکوف

روش وایکوف بر پایه سه قانون اساسی بنا شده است:

عرضه و تقاضا

بر اساس این قانون، قیمت‌ها توسط عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند. هنگامی که تقاضا از عرضه بیشتر باشد، قیمت‌ها افزایش می‌یابند. در مقابل، زمانی که عرضه از تقاضا بیشتر باشد، قیمت‌ها کاهش می‌یابند.

علت و معلول

هر حرکتی در بازار دلیلی دارد. شناسایی علت یک حرکت می‌تواند به پیش‌بینی جهت حرکت بعدی آن کمک کند. به عنوان مثال، فشار خرید معامله‌گران در مرحله انباشت به آرامی مقدمات رشد قیمت در مرحله بعد را فراهم می‌کند.

تلاش و نتیجه

بازار دائماً در حال تلاش برای یافتن تعادل بین عرضه و تقاضا است. این تلاش منجر به نوسانات قیمتی می‌شود که الگوهای مشخصی را ایجاد می‌کند.

بر اساس این قانون، معامله‌گران می‌توانند با مشاهده ناهماهنگی‌های بین تلاش (حجم معاملات) و نتیجه (تغییرات قیمت)، تغییر روند احتمالی را پیدا کنند. به عنوان مثال زمانی که حجم معاملات بالاست، می‌توان انتظار داشت قیمت هم افزایش پیدا کند، با‌این‌حال، اگر همزمان با بالا بودن حجم معاملات، قیمت تغییرات چندانی را تجربه نمی‌کند، می‌توان انتظار داشت روند به زودی تغییر کند.

رویکرد 5 مرحله‌ای الگوی وایکوف

روش وایکوف چارچوب خوبی را برای معامله‌گرانی که به دنبال ساده‌تر کردن پیچیدگی‌های بازار کریپتو هستند ارائه می‌کند. این روش یک رویکرد 5 مرحله‌ای دارد که عبارت است از:

تشخیص روند

در گام اول شما باید روندهای بازار را تشخیص دهید و رابطه بین عرضه و تقاضا را تحلیل کنید.

تشخیص قدرت دارایی

در این گام شما باید قدرت دارایی مورد نظرتان را در مقایسه با بازار بسنجید. آیا در جهت بازار حرکت می‌کند یا خلاف آن؟

شناسایی علت‌های ورود به یک معامله

برای سرمایه‌گذاری در یک دارایی به دنبال دلایل و علت‌های کافی باشید. این باعث می‌شود تا ریسک سرمایه‌گذاری شما کاهش یابد. اگر قصد سرمایه‌گذاری دارید، به سراغ دارایی‌هایی بروید که در وضعیت «انباشت» یا «انباشت مجدد» قرار دارند.

تشخیص احتمال تغییر روند

به سراغ دلایل تغییر روند احتمالی بروید. آیا قیمت و حجم معاملات با یکدیگر همخوانی دارند؟ آیا دارایی مدنظر شما آماده صعود است؟

شناسایی زمان خرید

در گام آخر شما زمان مناسب ورود به بازار را انتخاب می‌کنید و به این پرسش پاسخ می‌دهید که آیا الان زمان خوبی برای ورود به بازار است؟

مرد نامرئی در الگوی وایکوف (Composite Man)

وایکوف در الگوی خود از اصطلاح مرد نامرئی به کار برده است. منظور از مرد نامرئی در این الگو، شخصیتی فرضی است که قدرت زیادی در بازار دارد و با رفتار خود روند بازار را شکل می‌دهد. امروزه مرد نامرئی وایکوف را با اصطلاحاتی مثل پول هوشمند (Smart Money)، نهنگ‌ها یا سرمایه‌گذاران بزرگ می‌شناسیم.

به عقیده وایکوف، اسمارت مانی در مراحل انباشت و توزیع به طور مخفیانه عمل می‌کند و سعی می‌کند تا حد امکان توجه معامله‌گران خرد را جلب نکند. آن‌ها در سطوح پایین قیمت خرید می‌کنند و در سطوح بالا را به فروش می‌رسانند و از این طریق سود کسب می‌کنند.

✅ مقالات مرتبط: اسمارت مانی چیست؟ آموزش انواع سبک‌های اسمارت مانی

مرد نامرئی، نمادی از رفتار اسمارت مانی است. وایکوف در این الگو، پول هوشمند را به یک معامله‌گر تشبیه کرده که تصمیماتش بازار را تکان می‌دهد. وی معتقد است معامله‌گران خرد می‌توانند با شناسایی اقدامات مرد نامرئی، از حرکات آتی بازار پیشی بگیرند و از نوسانات برای کسب سود استفاده کنند.

معرفی فازهای چرخه بازار وایکوف

برای درک بهتر رفتار بازار، وایکوف بازار را به چهار فاز مجزا تقسیم کرده است:

انباشت (Accumulation)

در این مرحله، شاهد انباشت دارایی‌ توسط پول هوشمند هستیم. عموما در این فاز، قیمت در یک رنج محدودی نوسان می‌کند و شاهد افزایش تقاضای خرید و کاهش فشار فروش هستیم. معامله‌گرانی که به درستی نشانه‌های فاز انباشت را تشخیص می‌دهند، می‌توانند سود خوبی از ورود به بازار کسب کنند.

ئشانه‌گذاری (Markup)

پس از فاز انباشت، مرحله نشانه‌گذاری رخ می‌دهد. مشخصه این فاز افزایش قیمت است. این فاز با افزایش تقاضای خرید هدایت می‌شود و اغلب رشد قابل توجه قیمت را به همراه دارد. البته در این مرحله ممکن است دوباره شاهد دوره‌های انباشت کوچکی باشیم که به آن‌ها «انباشت مجدد» گفته می‌شود.

توزیع (Distribution)

در این فاز، پول هوشمند یا همان مرد نامرئی شروع به فروش دارایی‌های خود به عموم می‌کند. مشخصه این فاز، افزایش فشار فروش است که به بازگشت قیمت و تغییر به روند نزولی منجر می‌شود. در این فاز، نهنگ‌ها دارایی خود را به افرادی که از روی فومو وارد بازار شده‌اند و فکر می‌کنند روند صعودی همچنان ادامه دارد، می‌فروشند؛ اما بازار رفته رفته به سمت نزولی شدن پیش می‌رود.

کاهش ارزش (Markdown)

با پایان یافتن مرحله توزیع، بازار نزولی می‌شود. در این فاز، عرضه از تقاضا بسیار بالاتر می‌رود و خرس‌ها بر بازار سوار می‌شوند. در این فاز نیز ممکن است مشابه مرحله توزیع، ممکن است شاهد روند انباشت مجدد باشیم. علاوه بر این، در این فاز تله‌های گاوی به وفور یافت می‌شوند که ممکن است معامله‌گران تازه‌کار را به خطر بیندازد.

شماتیک‌های الگوی وایکوف

دو فاز انباشت و تجمیع، مهم‌ترین بخش‌های چرخه وایکوف هستند که هرکدام از 5 مرحله تشکیل شده‌اند:

شماتیک مرحله انباشت

فاز انباشت وایکوف خود از 5 مرحله تشکیل شده که از A تا E نامیده شده‌اند. فاز A نشان‌دهنده فرسودگی روند نزولی قبلی است. این فاز با یک حمایت اولیه (PS) شروع می‌شود. در این نقطه شاهد افزایش حجم معاملات در کنار رشد تقاضای خرید هستیم که نشان می‌دهد روند نزولی در حال نزدیک شدن به پایان خود است.

در ادامه، قیمت تا نقطه اوج فروش (SC) کاهش می‌یابد. در این نقطه، سرمایه‌گذاران بزرگ یا همان مرد نامرئی شروع به جذب فشار فروش سرمایه‌گذاران خرد می‌کند و دارایی آن‌ها را می‌خرد. در نتیجه این رفتار، قیمت دوباره افزایش می‌یابد و به نقطه‌ای به اسم AR می‌رسد که مرز بالایی محدوده معاملاتی وایکوف را مشخص می‌کند. پس از آن قیمت دوباره سعی می‌کند تا نقطه اوج فروش را آزمایش کند و در نهایت در نقطه‌ای به نام ST حمایت می‌شود.

ممکن است در فاز انباشت بیش از یک نقطه ST وجود داشته باشد که در نهایت قیمت را به فاز B هدایت می‌کنند. ورود به این فاز نشان‌دهنده فعالیت سرمایه‌گذاران بزرگ است.

در این فاز قیمت ممکن است چند بار نقطه ST را آزمایش کند و احتمال تشکیل قله‌های بالاتر از AR‌ و دره‌های پایین تر از SC نیز وجود دارد. در کل در فاز B عرضه و تقاضا در تعادل هستند.

با ورود به فاز C شاهد کاهش ناگهانی قیمت هستیم که به آن فنر (Spring)  گفته می‌شود. با این حال، این کاهش قیمت دوباره سریعا جبران شده و قیمت به محدوده معاملاتی وایکوف برمی‌گردد. در این مرحله، پول هوشمند مطمئن می‌شود که عرضه بسیار کمی در بازار باقی مانده است. در این ناحیه، سرمایه‌گذاران احساسی و تازه‌کار با ترس از ریزش شدیدتر قیمت ممکن است دارایی خود را به اشتباه به فروش برسانند.

زمانی که قیمت از سطح AR بالاتر برود، فاز D آغاز می‌شود. در این مرحله شاهد افزایش چشمگیر حجم معاملات هستیم. در این فاز، نقاط LPS آخرین نقاط حمایتی پیش از جهش قیمت هستند و نقاط SOS نشان‌دهنده قدرت روند و افزایش حجم معاملات هستند. تحلیلگران بازارهای سنتی LPS را نقطه‌ای عالی برای ورودی به بازار می‌دانند.

در نهایت در فاز E، قیمت از محدوده معاملاتی TR خارج می‌شود.

شماتیک مرحله توزیع

مرحله توزیع در چرخه وایکوف، تا حد زیادی مشابه با مرحله انباشت است و از ۵ فاز تشکیل شده است. به طور خلاصه، در فاز A با کاهش تقاضا شاهد کند شدن حرکت صعودی هستیم. نقطه PSY در این فاز شاهد ظهور نیروی فروش ابتدایی است، با این حال، زور این نیروی فروش هنوز به قدری نیست که بتواند روند صعودی را متوقف کند.

در این فاز ممکن است قیمت بار دیگر افزایش یابد و به نقطه‌ای به نام نقطه اوج خرید (BC) برسد. در این نقطه معامله‌گران مبتدی به خاطر فومو به بازار وارد می‌شوند. با این حال، با تداوم فروش توسط نهنگ‌ها، قیمت دوباره کاهش می‌یابد.

فاز B توزیع مشابه همین فاز در مرحله انباشت است. با این حال، تعادل عرضه و تقاضا به سمت عرضه متمایل است.

در فاز C، قیمت ممکن است بار دیگر افزایش یابد اما اولین نشانه‌های ضعف را در نقطه‌ای به نام SOW مشاهده می‌کنیم. در این فاز ممکن است مشابه حرکت فنری که در الگوی انباشت رخ داد، قیمت به طور موقت افزایش یابد که به این حرکت UTAD گفته می‌شود و می‌تواند معامله‌گران تازه‌کار را به دام بیندازد. به گفته تحلیلگران این نقطه موقعیت خوبی برای فروش است.

در نهایت، در فاز D و E شاهد کاهش قیمت هستیم.

چگونه می‌توان از الگوی وایکوف برای پیش‌بینی بیت کوین استفاده کرد؟

برای استفاده از الگوی وایکوف در معاملات بیت کوین، ابتدا رویکرد 5 مرحله‌ای را مدنظر قرار دهید و با ارزیابی میزان عرضه و تقاضا، مرحله‌ای که بازار در آن قرار دارد را تشخیص دهید.

به خاطر داشته باشید که الگوی وایکوف همیشه کامل نیست و ممکن است همیشه سیگنال‌های دقیقی ندهد، بنابراین بهتر است از این روش در کنار سایر ابزارهای تکنیکال استفاده شود. علاوه بر این، حتما به حجم معاملات توجه داشته باشید و با مدیریت ریسک وارد بازار شوید.

جمع‌بندی

الگوی وایکوف روشی برای تحلیل بازارهای مالی است که توسط ریچارد وایکوف در دهه ۱۹۳۰ ابداع شده است. این الگو بر اساس این ایده است که پول هوشمند یا همان سرمایه‌گذاران بزرگ، بازار را دستکاری می‌کنند تا بتوانند پیش از افزایش قیمت، بیشترین میزان از یک سهم یا یک دارایی را خریداری کنند.

به طور کلی الگوی وایکوف از چهار فاز انباشت، نشانه‌گذاری، توزیع و کاهش ارزش تشکیل شده که دو فاز انباشت و توزیع اهمیت زیادی دارند. معامله‌گران می‌توانند  از الگوی وایکوف برای شناسایی نقاط بالقوه ورود و خروج به بازار استفاده کنند. به عنوان مثال، آن‌ها ممکن است زمانی که قیمت‌ها در حال افزایش هستند و عرضه در حال کاهش است، به دنبال خرید باشند و زمانی که قیمت ها در حال کاهش هستند و پول هوشمند در حال توزیع سهام خود است، به دنبال فروش باشند.

سوالات متداول