اوراق بدهی چیست و چه انواعی دارد؟

اوراق بدهی به‌عنوان یکی از ابزارهای مالی کلیدی در بازارهای سرمایه، نقش مهمی در تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی و پروژه‌های دولتی ایفا می‌کنند. این اوراق، نوعی وام هستند که به سرمایه ‌گذاران این امکان را می‌دهند تا با خرید آن‌ها از ناشران، اعم از دولت یا شرکت‌های خصوصی، وام بگیرند و در عوض، به‌صورت دوره‌ای سود مشخصی دریافت کنند. در دنیای امروز که تامین منابع مالی برای رشد و توسعه اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است، اوراق بدهی به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، به‌عنوان ابزاری مطمئن و کم‌ ریسک شناخته می‌شوند. از اوراق قرضه دولتی که برای تامین کسری بودجه و پروژه‌های عمومی صادر می‌شوند تا اوراق بدهی شرکتی که به شرکت‌ها اجازه می‌دهند تا بدون وابستگی به سیستم بانکی، سرمایه لازم را تامین کنند، هر یک از این اوراق ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی جامع اوراق بدهی، انواع آن، اصطلاحات مرتبط، ویژگی‌ها و ریسک‌های موجود این اوراق پرداخته شده است.

اوراق بدهی چیست؟

اوراق بدهی (Debt Securities)، به‌عنوان یکی از ابزارهای مالی حیاتی در بازارهای سرمایه، به‌منظور تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی و پروژه‌های مختلف صادر می‌شوند. این اوراق نوعی وام هستند که در آن خریداران به‌عنوان وام‌دهنده و ناشران به‌عنوان وام‌گیرنده عمل می‌کنند. به‌عبارتی ساده‌تر، زمانی که یک نهاد (می‌تواند دولت یا یک شرکت باشد) به منابع مالی نیاز دارد، به جای دریافت وام از بانک‌ها، اقدام به انتشار اوراق بدهی می‌کند. سرمایه ‌گذاران با خرید این اوراق به ناشر وام می‌دهند و در عوض، سود مشخصی را به‌صورت دوره‌ای دریافت می‌کنند. به این ترتیب، اوراق بدهی به یک راهکار جذاب برای جذب سرمایه‌ از عموم مردم تبدیل می‌شوند.

اوراق بدهی انواع مختلفی از جمله اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه شرکتی و اوراق بدهی شهرداری دارند. اوراق قرضه دولتی، به‌ویژه در زمان‌های بحران مالی، به‌عنوان ابزاری برای تامین کسری بودجه و اجرای پروژه‌های زیرساختی استفاده می‌شوند. این اوراق به‌دلیل اعتبار بالای دولت‌ها، عموما به‌عنوان سرمایه ‌گذاری کم‌ ریسک شناخته می‌شوند. از سوی دیگر، اوراق بدهی شرکتی به شرکت‌های بزرگ این امکان را می‌دهند تا بدون وابستگی به نظام بانکی، سرمایه ‌گذاری‌های لازم را انجام دهند. این اوراق ممکن است همراه با کوپن‌های پرداخت سود باشند که در این صورت، سرمایه ‌گذاران به‌صورت دوره‌ای مبلغ مشخصی تحت عنوان سود دریافت می‌کنند.

یکی از ویژگی‌های مهم اوراق بدهی، قابلیت نقدشوندگی آن‌ها است. سرمایه ‌گذاران می‌توانند قبل از تاریخ سررسید، اوراق خود را در بازار به فروش برسانند و به وجه نقد تبدیل کنند. قیمت بازاری این اوراق تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند نرخ بهره، وضعیت اقتصادی و اعتبار ناشر قرار می‌گیرد. نرخ سود تا سررسید (YTM) نیز یکی از شاخص‌های کلیدی برای ارزیابی بازده سرمایه ‌گذاری در این اوراق است و به‌سرعت می‌تواند تصمیمات خرید و فروش را تحت تاثیر قرار دهد.

به طور کلی، اوراق بدهی ریسک‌هایی نیز به همراه دارند. ریسک نکول به معنای عدم توانایی ناشر در بازپرداخت اصل و فرع وام در زمان سررسید است. هرچند این ریسک در اوراق دولتی به‌خاطر اعتبار دولت‌ها معمولا پایین است، اما در اوراق شرکتی ممکن است بیشتر باشد. همچنین، ریسک نقدشوندگی وجود دارد که می‌تواند به‌خصوص در زمان‌هایی که حجم معاملات پایین است، تاثیرگذار باشد. بنابراین، سرمایه ‌گذاران باید با آگاهی کامل از این ریسک‌ها، تصمیمات سرمایه ‌گذاری خود را اتخاذ کنند.

آشنایی با اصطلاحات مرتبط با اوراق بدهی

آشنایی با اصطلاحات مرتبط با اوراق بدهی به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از این ابزار مالی داشته باشید و تصمیمات بهتری در زمینه سرمایه ‌گذاری اتخاذ کنید. در زیر به تشریح مهم‌ترین اصطلاحات مربوط به اوراق بدهی پرداخته شده است:

اوراق بدهی

اوراق بدهی به اسنادی اطلاق می‌شود که به‌منظور تامین مالی از سوی ناشر (که می‌تواند دولت، شرکت یا یک نهاد عمومی باشد) منتشر می‌شوند. این اوراق نشان ‌دهنده یک نوع وام هستند که در آن سرمایه ‌گذار (دارنده اوراق) به ناشر وام می‌دهد و در عوض، انتظار دریافت سود و بازپرداخت اصل مبلغ وام را دارد. اوراق بدهی می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند، از جمله اوراق قرضه دولتی، اوراق شرکتی و اوراق شهرداری.

تاریخ سررسید

تاریخ سررسید، تاریخ نهایی است که در آن ناشر موظف است ارزش اسمی اوراق را به دارندگان آن‌ها بازپرداخت کند. این تاریخ برای هر اوراق مشخص است و می‌تواند از چند ماه تا چند دهه متفاوت باشد. اهمیت این تاریخ در این است که سرمایه ‌گذاران باید بدانند که چه زمانی می‌توانند اصل سرمایه خود را دریافت کنند و آیا در این فاصله سود مشخصی نیز دریافت خواهند کرد یا خیر.

ارزش اسمی

ارزش اسمی به مبلغی اشاره دارد که در زمان خرید اوراق بدهی پرداخت می‌شود و همچنین مبلغی است که در تاریخ سررسید به دارندگان آن‌ها بازپرداخت می‌شود. این مبلغ معمولا در زمان صدور اوراق تعیین می‌شود و می‌تواند به عنوان مبنایی برای محاسبه نرخ سود و دیگر موارد مالی در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، اگر ارزش اسمی یک اوراق ۱۰۰ هزار تومان باشد، در تاریخ سررسید این مبلغ به سرمایه ‌گذار بازگردانده می‌شود.

نرخ سود اسمی

نرخ سود اسمی، نرخ بهره‌ای است که به‌صورت دوره‌ای (مثلا سالیانه) به دارندگان اوراق بدهی تعلق می‌گیرد. این نرخ در زمان انتشار اوراق تعیین می‌شود و به‌طور معمول به صورت درصدی از ارزش اسمی محاسبه می‌شود. برای مثال، اگر یک اوراق بدهی با ارزش اسمی ۱۰۰ هزار تومان دارای نرخ سود اسمی ۱۰ درصد باشد، هر سال ۱۰ هزار تومان به دارنده اوراق پرداخت می‌شود. این نرخ می‌تواند به سرمایه ‌گذاران کمک کند تا بازدهی مورد انتظار خود را محاسبه کنند.

قیمت بازاری

قیمت بازاری اوراق بدهی به قیمتی اشاره دارد که در آن اوراق در بازار معامله می‌شوند. این قیمت می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند تغییرات نرخ بهره، وضعیت اقتصادی و ریسک‌های مربوط به ناشر تغییر کند. اگر دارندگان اوراق بخواهند پیش از تاریخ سررسید آن‌ها را بفروشند، باید به قیمت جاری بازار توجه داشته باشند که ممکن است بالاتر یا پایین‌تر از ارزش اسمی باشد.

نرخ سود تا سررسید (YTM)

نرخ سود تا سررسید (Yield to Maturity یا YTM) به نرخ بازدهی کل سرمایه ‌گذاری از زمان خرید اوراق تا تاریخ سررسید آن اشاره دارد. YTM شامل نرخ سود اسمی و هر گونه تفاوت بین قیمت خرید و ارزش اسمی اوراق است. این نرخ به سرمایه ‌گذاران کمک می‌کند تا ارزیابی کنند که با توجه به قیمت فعلی بازار، چه مقدار سود در آینده دریافت خواهند کرد. برای سرمایه ‌گذاران، YTM می‌تواند معیاری مهم برای مقایسه اوراق مختلف باشد.

ریسک نکول

ریسک نکول به احتمال عدم توانایی ناشر در بازپرداخت اصل و فرع وام در زمان سررسید اشاره دارد. این ریسک در مورد اوراق بدهی شرکتی به ویژه بیشتر است، زیرا ممکن است ناشر در شرایط مالی نامناسب قرار گیرد. در مقابل، اوراق بدهی دولتی معمولا ریسک نکول کمتری دارند، زیرا دولت‌ها معمولا می‌توانند از طریق مالیات‌ها یا دیگر منابع درآمدی خود، بدهی‌های خود را پرداخت کنند.

ریسک نقدشوندگی

ریسک نقدشوندگی به احتمال عدم توانایی دارنده اوراق در فروش آن‌ها و تبدیل آن به وجه نقد اشاره دارد. این ریسک ممکن است در بازارهایی با حجم معاملات کم بروز کند، به طوری که اگر سرمایه ‌گذار بخواهد اوراق خود را پیش از سررسید بفروشد، نتواند به قیمت مناسبی آن را بفروشد یا اصلاً نتواند فروش انجام دهد. این مشکل می‌تواند در صورت وقوع نوسانات شدید بازار نیز افزایش یابد.

اوراق خزانه اسلامی

اوراق خزانه اسلامی (اخزا) اوراقی هستند که توسط دولت جمهوری اسلامی ایران به‌منظور تامین مالی و کسری بودجه منتشر می‌شوند. این اوراق بدون کوپن پرداخت سود هستند و بازپرداخت آن‌ها در زمان سررسید به‌طور مستقیم توسط خزانه‌داری کل کشور انجام می‌شود. این نوع اوراق به‌عنوان ابزاری امن برای سرمایه ‌گذاران در نظر گرفته می‌شوند و معمولا ریسک نکول کمتری دارند.

اوراق مشارکت

اوراق مشارکت، اوراقی هستند که شرکت‌ها برای تامین مالی طرح‌های اقتصادی خود منتشر می‌کنند. این اوراق به سرمایه ‌گذاران این امکان را می‌دهد که با خرید آن‌ها، در سود پروژه‌های مربوطه شریک شوند. اوراق مشارکت معمولا دارای کوپن پرداخت سود هستند و می‌توانند به سرمایه ‌گذاران این اطمینان را بدهند که از سودهای مرتبط با پروژه‌های اقتصادی بهره‌مند خواهند شد.

اوراق صکوک

صکوک به اوراق قرضه اسلامی اشاره دارد که با قوانین شریعت مطابقت دارند. این اوراق شامل انواع مختلفی از جمله اوراق اجاره، مرابحه، مضاربه و سایر انواع مالی هستند که به‌منظور تامین مالی پروژه‌ها به کار می‌روند. صکوک به سرمایه ‌گذاران این امکان را می‌دهد که در طرح‌های مختلف سرمایه ‌گذاری کنند بدون اینکه درگیر ربا شوند که در دین اسلام ممنوع است.

ویژگی‌های اوراق بدهی چیست؟

اوراق بدهی یکی از ابزارهای مالی مهم در بازارهای سرمایه هستند که ویژگی‌های خاصی دارند. اولین ویژگی بارز آن‌ها بستانکاری است. دارنده اوراق بدهی به عنوان بستانکار شناخته می‌شود و حق دریافت اصل مبلغ و سود آن را در زمان‌های معین دارد. این ویژگی به سرمایه ‌گذاران این اطمینان را می‌دهد که در موعد مقرر، اصل سرمایه و سود خود را دریافت خواهند کرد. بر خلاف سهامداران که سهمی از مالکیت شرکت دارند و در تصمیم‌گیری‌های شرکت حق رأی دارند، دارندگان اوراق بدهی تنها از حق دریافت پرداخت‌ها برخوردارند.

یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی اوراق بدهی، تاریخ سررسید مشخص آن‌هاست. هر اوراق بدهی دارای یک تاریخ سررسید است که ناشر موظف است در آن تاریخ، مبلغ اسمی و سود مربوطه را به دارندگان اوراق پرداخت کند. این ویژگی به سرمایه ‌گذاران امکان می‌دهد تا برنامه‌ریزی مالی دقیقی داشته باشند و بدانند چه زمانی می‌توانند به وجوه خود دسترسی پیدا کنند. همچنین، اوراق بدهی دارای ارزش اسمی مشخصی هستند که در زمان انتشار تعیین می‌شود و مبنای محاسبه نرخ سود و دیگر شرایط مالی قرار می‌گیرد.

نرخ سود یکی از جنبه‌های مهم دیگر اوراق بدهی است. این نرخ می‌تواند ثابت یا متغیر باشد و به‌صورت دوره‌ای به دارنده پرداخت می‌شود. بدین ترتیب، سرمایه ‌گذاران از بازدهی قابل پیش‌بینی برخوردار می‌شوند. با این حال، اوراق بدهی با ریسک‌هایی مانند ریسک نکول (عدم توانایی ناشر در بازپرداخت) و ریسک نقدشوندگی (عدم توانایی در فروش اوراق) همراه هستند. این ریسک‌ها می‌توانند بر قیمت و بازدهی اوراق تاثیر بگذارند و سرمایه ‌گذاران باید آن‌ها را در نظر بگیرند.

از دیگر ویژگی‌های اوراق بدهی، قابلیت انتقال آن‌هاست. دارنده اوراق می‌تواند آن‌ها را قبل از تاریخ سررسید در بازار به فروش برساند و به وجه نقد تبدیل کند. این ویژگی به سرمایه ‌گذاران اجازه می‌دهد تا در صورت نیاز به نقدینگی، به راحتی اوراق خود را بفروشند. همچنین، اوراق بدهی شامل انواع مختلفی از جمله اوراق خزانه اسلامی، اوراق مشارکت و صکوک هستند که هر یک دارای ویژگی‌ها و شرایط خاص خود می‌باشند.

در نهایت، یکی از نکات مهم در مورد اوراق بدهی، تقدم در دریافت مطالبات است. در صورت ورشکستگی ناشر، دارندگان اوراق بدهی در اولویت برای دریافت اصل و فرع سرمایه خود قرار دارند. این ویژگی باعث می‌شود که اوراق بدهی به‌عنوان ابزاری مطمئن برای سرمایه ‌گذاری در نظر گرفته شوند، به‌ویژه برای افرادی که به دنبال حفظ سرمایه و دریافت بازدهی پایدار هستند. در مجموع، ویژگی‌های متنوع و جذاب اوراق بدهی آن‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای سرمایه ‌گذاران با سطوح ریسک مختلف تبدیل می‌کند.

آشنایی با انواع اوراق بدهی

اوراق بدهی به عنوان ابزاری مهم در تامین مالی و سرمایه ‌گذاری، انواع مختلفی دارند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. این انواع به‌طور کلی به سه دسته اصلی، اوراق بدهی دولتی، اوراق بدهی شرکتی و اوراق بدهی شهرداری تقسیم می‌شوند. در ادامه به توضیح هر یک از این انواع پرداخته شده است:

اوراق بدهی دولتی

اوراق بدهی دولتی، اوراقی هستند که توسط دولت‌ها به‌منظور تامین مالی نیازهای مالی، پروژه‌ها یا کسری بودجه صادر می‌شوند. این اوراق معمولا به‌عنوان سرمایه ‌گذاری‌های کم‌ ریسک شناخته می‌شوند، زیرا دولت به‌عنوان ناشر آن‌ها، از اعتبار بالایی برخوردار است. این نوع اوراق شامل اوراق خزانه و اوراق قرضه دولتی است. نرخ سود این اوراق معمولا ثابت و مشخص است و در تاریخ‌های معین به دارندگان پرداخت می‌شود.

اوراق بدهی شرکتی

این اوراق توسط شرکت‌ها و مؤسسات بزرگ برای تامین مالی پروژه‌های خود منتشر می‌شوند. اوراق بدهی شرکتی می‌تواند با نرخ‌های سود متفاوت و شرایط متنوعی عرضه شود. شرکت‌ها به‌دلیل نیاز به جذب سرمایه، ممکن است از این اوراق استفاده کنند تا از روش‌های دیگر تامین مالی، مانند وام‌های بانکی، خودداری کنند. نرخ سود این اوراق معمولا بالاتر از اوراق دولتی است، اما در عوض، ریسک بیشتری نیز به همراه دارد، زیرا اعتبار شرکت ممکن است تحت تاثیر عوامل اقتصادی و تجاری قرار گیرد.

اوراق بدهی شهرداری

اوراق بدهی شهرداری یا اوراق مشارکت محلی توسط دولت‌های محلی برای تامین مالی پروژه‌های عمومی، مانند ساخت مدارس، بیمارستان‌ها و زیرساخت‌های شهری منتشر می‌شوند. این اوراق معمولا معاف از مالیات هستند. همچنین، اوراق بدهی شهرداری می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای افزایش کیفیت زندگی و توسعه شهرها در نظر گرفته شود.

دیگر انواع اوراق بدهی

علاوه بر این سه دسته اصلی، انواع دیگری از اوراق بدهی نیز وجود دارند، مانند:

اوراق خزانه اسلامی (اخزا): این اوراق برای تامین مالی کسری بودجه دولت جمهوری اسلامی ایران منتشر می‌شوند و بدون کوپن پرداخت سود هستند.

اوراق مشارکت: این اوراق به‌منظور تامین مالی پروژه‌های خاص صادر می‌شوند و سرمایه ‌گذاران در سود حاصل از این پروژه‌ها سهم خواهند داشت.

صکوک: این اوراق به‌عنوان اوراق قرضه اسلامی شناخته می‌شوند و بر اساس اصول شرعی طراحی شده‌اند. انواع مختلفی از صکوک از جمله صکوک اجاره، مرابحه و مضاربه وجود دارد.

نحوه سرمایه گذاری در اوراق بدهی چگونه است؟

سرمایه ‌گذاری در اوراق بدهی به‌عنوان یکی از روش‌های مطمئن و کم‌ ریسک در دنیای مالی، نیازمند آگاهی از مراحل و نکات کلیدی است. در ادامه، مراحل و نکات لازم برای سرمایه ‌گذاری در این نوع اوراق را به‌تفصیل بررسی شده است:

آشنایی با بازار اوراق بدهی

قبل از هر چیز، سرمایه ‌گذاران باید با ساختار بازار اوراق بدهی و انواع آن آشنا شوند. اوراق بدهی می‌تواند شامل اوراق دولتی، شرکتی، شهرداری و صکوک باشد. آگاهی از نوع اوراق و ویژگی‌های آن‌ها، به سرمایه ‌گذار کمک می‌کند تا بر اساس نیازهای مالی و ریسک‌پذیری خود، بهترین گزینه را انتخاب کند.

تحقیق و تحلیل

تحلیل دقیق اوراق بدهی به سرمایه ‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیم‌های آگاهانه‌تری بگیرند. در این مرحله، عوامل زیر را باید بررسی کرد:

نرخ سود: نرخ سود اسمی و نرخ سود تا سررسید (YTM) اوراق را مقایسه کنید تا بفهمید که چه میزان بازدهی ممکن است از سرمایه ‌گذاری خود دریافت کنید.

ریسک نکول: بررسی کنید که آیا ناشر اوراق (دولت، شرکت یا شهرداری) از اعتبار کافی برای بازپرداخت اصل و سود برخوردار است یا خیر.

شرایط بازار: عواملی مانند وضعیت اقتصادی، نرخ بهره و شرایط سیاسی می‌تواند بر قیمت و نرخ سود اوراق تاثیرگذار باشد.

انتخاب کارگزاری

برای خرید و فروش اوراق بدهی، سرمایه ‌گذاران نیاز به یک کارگزار دارند. انتخاب یک کارگزاری معتبر و با تجربه می‌تواند نقش بسزایی در تسهیل فرآیند سرمایه ‌گذاری داشته باشد. به ویژگی‌هایی مانند هزینه‌های معاملاتی، خدمات مشتری و پشتیبانی دقت کنید.

نحوه خرید اوراق بدهی

پس از انتخاب کارگزاری، می‌توانید فرآیند خرید اوراق بدهی را آغاز کنید.

افتتاح حساب کارگزاری: برای انجام معاملات، باید یک حساب در کارگزاری ایجاد کنید.

انتخاب اوراق: بر اساس تحقیق‌های انجام‌شده، اوراق مناسب را انتخاب کرده و دستور خرید را ثبت کنید. این کار می‌تواند از طریق وب‌سایت کارگزاری یا نرم‌افزار معاملاتی انجام شود.

تعیین حجم سرمایه ‌گذاری: مشخص کنید که چه مقدار از سرمایه خود را به خرید این اوراق اختصاص ‌دهید.

مدیریت سرمایه ‌گذاری

پس از خرید اوراق بدهی، لازم است که سرمایه ‌گذاری خود را به‌طور منظم مدیریت کنید. این شامل:

پیگیری قیمت اوراق: با پیگیری قیمت‌های بازار و نرخ‌های سود می‌توانید تصمیم به فروش اوراق یا نگهداری آن‌ها بگیرید.

بررسی مجدد سبد سرمایه ‌گذاری: با توجه به تغییرات بازار و نیازهای مالی شخصی، ممکن است بخواهید سبد خود را تنوع دهید یا تعدیل کنید.

توجه به تاریخ سررسید: قبل از تاریخ سررسید، از وضعیت پرداخت سود و اصل اوراق مطمئن شوید.

فروش اوراق بدهی

در صورتی که بخواهید اوراق بدهی را پیش از تاریخ سررسید بفروشید، می‌توانید از بازار ثانویه استفاده کنید. قیمت فروش اوراق به عوامل مختلفی مانند نرخ سود فعلی بازار و زمان باقی‌مانده تا سررسید بستگی دارد. بنابراین، به قیمت بازار دقت کنید و در زمان مناسب اقدام به فروش کنید.

اخذ سود در اوراق بدهی

در نهایت، در تاریخ‌های تعیین‌شده، به‌عنوان دارنده اوراق بدهی، سود خود را دریافت خواهید کرد. این می‌تواند به‌صورت نقدی به حساب شما واریز شود یا به‌صورت اصل مبلغ و سود در تاریخ سررسید پرداخت شود.

مزایا و معایب خرید اوراق بدهی

خرید اوراق بدهی به‌عنوان یکی از روش‌های سرمایه ‌گذاری در بازار مالی، دارای مزایا و معایب خاص خود است. در ادامه به بررسی این مزایا و معایب پرداخته شده است:

مزایای خرید اوراق بدهی

ریسک کم و ثبات درآمد: اوراق بدهی معمولا به‌عنوان سرمایه ‌گذاری‌های کم‌ ریسک شناخته می‌شوند، به‌ویژه اوراق دولتی که به‌عنوان امن‌ترین گزینه‌ها در نظر گرفته می‌شوند. سرمایه ‌گذاران می‌توانند انتظار داشته باشند که سود مشخصی را در زمان‌های معین دریافت کنند.

سود پیش‌بینی‌شده: نرخ سود مشخصی که بر روی اوراق بدهی تعیین شده است، به سرمایه ‌گذاران این امکان را می‌دهد که جریان نقدی قابل‌پیش‌بینی داشته باشند. این ویژگی برای افرادی که به دنبال ثبات مالی هستند، بسیار جذاب است.

تنوع سبد سرمایه ‌گذاری: افزودن اوراق بدهی به سبد سرمایه ‌گذاری می‌تواند به تنوع و کاهش ریسک کلی کمک کند. این نوع اوراق معمولا در زمان‌هایی که بازار سهام نوسان دارد، عملکرد بهتری دارند.

پیشگیری از نوسانات بازار: در زمان‌هایی که بازار سهام دچار نوسانات شدید می‌شود، اوراق بدهی معمولا از ثبات بیشتری برخوردارند. این ویژگی می‌تواند به‌عنوان یک ابزار محافظتی در برابر نوسانات اقتصادی عمل کند.

حق تقدم در بازپرداخت: در صورت ورشکستگی ناشر، دارندگان اوراق بدهی نسبت به سهامداران در اولویت قرار دارند و در دریافت اصل و فرع سرمایه خود تقدم دارند.

معایب خرید اوراق بدهی

بازدهی محدود: معمولا اوراق بدهی بازدهی کمتری نسبت به سرمایه ‌گذاری در سهام دارند. در نتیجه، اگر به دنبال بازدهی بالا هستید، اوراق بدهی ممکن است گزینه مناسبی نباشند.

ریسک نرخ بهره: با افزایش نرخ بهره در بازار، قیمت اوراق بدهی کاهش می‌یابد. بنابراین، سرمایه ‌گذاران ممکن است در صورتی که بخواهند اوراق خود را پیش از سررسید بفروشند، با ضرر مواجه شوند.

نقدشوندگی محدود: برخی از اوراق بدهی ممکن است نقدشوندگی کمتری داشته باشند. به این معنا که در صورت نیاز به نقد کردن آن‌ها، ممکن است نتوانید به‌راحتی آن‌ها را بفروشید یا با قیمت مطلوبی بفروشید.

نقص در پیش‌بینی‌ها: شرایط اقتصادی و سیاسی ممکن است به‌طور ناگهانی تغییر کند و تاثیر منفی بر بازپرداخت اوراق بدهی داشته باشد. به‌ویژه اوراق شرکتی که به سلامت مالی ناشر وابسته‌اند.

مالیات بر سود: برخی از کشورها ممکن است بر سود حاصل از اوراق بدهی مالیات وضع کنند. این موضوع می‌تواند بر بازدهی واقعی سرمایه ‌گذاری تاثیر بگذارد.

جمع‌بندی

به طور کلی می‌توان گفت که اوراق بدهی به‌عنوان یکی از ابزارهای مالی موثر، نه‌تنها به تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی و پروژه‌های دولتی کمک می‌کنند، بلکه فرصت‌های مناسبی را برای سرمایه ‌گذاران فراهم می‌آورند تا از بازدهی ثابت و کم‌ ریسک برخوردار شوند. با توجه به تنوع این اوراق از جمله اوراق قرضه دولتی، اوراق بدهی شرکتی و صکوک اسلامی، سرمایه ‌گذاران می‌توانند بسته به نیازها و تحمل ریسک خود، گزینه مناسب را انتخاب کنند. همچنین، آگاهی از اصطلاحات کلیدی مانند تاریخ سررسید، نرخ سود اسمی و ریسک‌های موجود از جمله ریسک نکول و ریسک نقدشوندگی، می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌تر در فرآیند سرمایه ‌گذاری کمک کند. علاوه بر این، با توجه به اینکه دولت‌ها معمولا به‌عنوان ناشران اوراق بدهی، از ریسک نکول کمتری برخوردارند، این ابزارها به‌ویژه در شرایط اقتصادی ناپایدار و پرنوسان، به‌عنوان گزینه‌ای مطمئن مطرح می‌شوند. به‌طور کلی، سرمایه ‌گذاری در اوراق بدهی نه‌تنها به رشد اقتصادی کشورها کمک می‌کند، بلکه برای سرمایه ‌گذاران نیز به‌عنوان یک استراتژی مطمئن و پایدار در تامین مالی شخصی و تجاری به‌شمار می‌رود. با درک عمیق‌تر از این ابزارها و ریسک‌های مرتبط با آن‌ها، سرمایه ‌گذاران می‌توانند به‌طور مؤثرتری در بازار سرمایه فعالیت کنند و از مزایای آن بهره‌مند شوند.

سوالات متداول

اوراق بدهی بورس چیست؟

اوراق بدهی به زبان ساده، یک نوع ابزار مالی است که به وسیله آن ناشر (دولت یا شرکت) برای تامین مالی از سرمایه ‌گذاران وام می‌گیرد. سرمایه ‌گذاران با خرید این اوراق، به ناشر وام می‌دهند و در عوض انتظار دارند که در زمان‌های معین سود و اصل مبلغ وام را دریافت کنند.

نرخ سود اوراق بدهی چگونه تعیین می‌شود؟

نرخ سود اوراق بدهی معمولا در زمان انتشار تعیین می‌شود و به عوامل مختلفی مانند شرایط اقتصادی، نرخ بهره بازار و اعتبار ناشر بستگی دارد.

چگونه می‌توان در اوراق بدهی سرمایه ‌گذاری کرد؟

سرمایه ‌گذاری در اوراق بدهی معمولا از طریق کارگزاری‌ها یا بانک‌ها انجام می‌شود. سرمایه ‌گذاران می‌توانند این اوراق را در بازار اولیه (در زمان انتشار) یا بازار ثانویه (پس از انتشار) خریداری کنند.

تفاوت بین اوراق بدهی و سهام چیست؟

در حالی که اوراق بدهی نشان‌دهنده بدهی ناشر به سرمایه ‌گذار است، سهام نشان‌دهنده مالکیت در شرکت است. دارندگان سهام حق رأی و سهمی از سود شرکت دارند، در حالی که دارندگان اوراق بدهی تنها حق دریافت اصل و سود را دارند.

چگونه می‌توان از بازدهی اوراق بدهی مطمئن شد؟

بازدهی اوراق بدهی به نرخ سود اسمی و قیمت خرید آن بستگی دارد. سرمایه ‌گذاران می‌توانند با بررسی نرخ YTM (نرخ سود تا سررسید) تخمین بزنند که چه میزان بازدهی نصیبشان خواهد شد.

توحید جاوید

اشتراک گذاری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مقالات مرتبط

هم در بازار فارکس و هم در بازار ارزهای دیجیتال، مفهوم اهرم (Leverage) نقشی اساسی در تعیین...

صندوق پوشش ریسک به مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و ابزارهای مالی اطلاق می‌شود که هدف اصلی آن کاهش...

در دنیای تحلیل تکنیکال، اصطلاحات و الگوهای مختلفی برای شناسایی روندهای بازار و پیش‌بینی نقاط ورود و...

تحلیل بین بازاری یکی از ابزارهای کلیدی در عرصه مالی است که به تحلیلگران و سرمایه‌گذاران کمک...