صندوق های قابل معامله (ETFs) با ترکیبکردن صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و بورس، به سرمایهگذاران اجازه میدهند تا با خریدوفروش واحدهای صندوق، بهصورت متنوع و با هزینههای کمتر در بازارهای مالی شرکت کنند. به همین خاطر، در این مطلب، به سؤال «صندوق ETF چیست» میپردازیم و نحوه سرمایهگذاری در آنها را بهصورت کامل برایتان شرح دهیم.
فهرست مطالب:
- صندوق سرمایه گذاری قابل معامله یا صندوق ETF چیست؟
- انواع صندوق ETF در بورس چیست؟
- تفاوت صندوقهای سرمایهگذاری مشترک با صندوق های ETF چیست؟
- مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟
- نحوه سرمایهگذاری در صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله
- میزان سود در صندوق قابل معامله چقدر است؟
- جمعبندی
- سوالات متداول
صندوق سرمایه گذاری قابل معامله یا صندوق ETF چیست؟
کلمه ETF مخفف عبارت Exchange Traded Fund است. اگر بخواهیم به سؤال صندوق ETF چیست به زبانی ساده پاسخ دهیم، باید بگوییم که صندوق سرمایه گذاری قابل معامله، سبدی از داراییهای متفاوت مانند سهام، اوراق قرضه، کالاها و حتی ترکیبی از این موارد را شامل میشوند که میتوان آنها را بهصورت عمومی در بورس معامله کرد.
سرمایهگذاران میتوانند با خرید واحدهای صندوق های ETF، بهصورت مستقیم و شفاف در بازارهای مالی فعالیت داشته باشند. بنابراین، ETFها فرصتی مناسب برای متنوعسازی پرتفوی و کاهش ریسک سرمایهگذاری هستند.
واحدهای این صندوقها بهصورت عمومی در بورس معامله میشوند و شما میتوانید آنها را در طول روز معاملاتی، با قیمتهایی متفاوت، خریدوفروش کنید. بهاینترتیب، ETFها نسبت به صندوقهای سرمایهگذاری مشترک انعطافپذیری بیشتری دارند. همچنین، شفافیت صندوق های قابل معامله به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا اطلاعات دقیقی را درباره سهام یا اوراق بهادار موجود در آنها به دست آورند.
👈 مقالات مرتبط: منظور از صندوق سرمایه گذاری در بورس چیست
انواع صندوق ETF در بورس چیست؟
صندوق های ETF را میتوان به چند دسته متفاوت تقسیم کرد که عبارتند از:
صندوق سرمایهگذاری ETF با درآمد ثابت
صندوق ETF با درآمد ثابت، به دلیل اینکه درصد بالایی از داراییهای آن از اوراق درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت بانکی، سپردههای بانکی یا سایر اوراق دولتی تشکیل شده، تقریباً بدون ریسک هستند. بسیاری از سرمایهگذارانی که ریسکپذیری پایینی دارند، از این صندوقهای ETF استفاده میکنند.
صندوق ETF طلا
در صندوق ETF طلا به جای آنکه سرمایهگذار اقدام به خرید و فروش طلا بهصورت فیزیکی کند، واحدهای آن را در صندوق معامله میکند.
صندوق سهامی ETF
با بررسی پرتفوی صندوق سهامی ETF میتوان متوجه شد که سهامهای متفاوت بخش بزرگی از این صندوق را تشکیل میدهند. همین امر سبب شده تا میزان ریسک این صندوق سرمایهگذاری در مقایسه با صندوق سرمایهگذاری ثابت بالاتر باشد. البته احتمال دریافت سود بیشتر با سرمایهگذاری در آن نیز بالاتر است.
صندوق ETF مختلط
در پرتفوی صندوقهای ETF مختلط، میتوان ترکیبی از سهام و اوراق درآمد ثابت را مشاهده کرد. همین امر سبب شده تا میزان ریسک و سوددهی این صندوقها بین صندوقهای درآمد ثابت و صندوقهای سهامی قرار گیرد.
صندوق ETF شاخصی
اصلیترین ویژگی صندوقهای ETF شاخصی انطباق آنها با یکی از شاخصهای بازار سهام است. معمولاً در حدود 85 درصد از داراییهای این صندوقها به سهام شرکتهای فعال در شاخص مدنظر اختصاص دارد.
صندوق ETF بخشی
برخی سرمایهگذاران علاقه دارند تا سرمایه خود را روی صنعتی خاص سرمایهگذاری کنند تا از سود و بازدهی آن استفاده مطلوب را ببرند. صندوقهای ETF بخشی این امکان را به وجود آوردهاند تا سرمایههای فرد تنها روی یک صنعت خاص مانند پتروشیمی، تکنولوژی، صنایع غذایی، املاک و بسیاری موارد دیگر سرمایهگذاری شود.
صندوق ETF دولتی
یکیدیگر از انواع صندوقهای ETF، نوع دولتی آنهاست. تمام دارایی این صندوقها به سهام یک صنعت اختصاص دارد. دولت این صندوقها را با هدف فروش سهام خود در این شرکتها به وجود آورده است.
تفاوت صندوقهای سرمایهگذاری مشترک با صندوق های ETF چیست؟
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و صندوق های ETF دو روش محبوب سرمایهگذاری محسوب میشوند. اما تفاوت صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و صندوق سرمایه گذاری ETF چیست؟ در ادامه مهمترین تفاوتهای این دو صندوق سرمایهگذاری را با هم بررسی خواهیم کرد.

1- نحوه معامله و زمان خرید و فروش
از نحوه معامله میتوان بهعنوان یکی از مهمترین تفاوتهای این دو روش سرمایهگذاری نام برد. واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری را نمیتوان بهصورت مستقیم در بورس خریدوفروش کرد.
برای این کار سرمایهگذار باید مستقیماً با شرکت سرمایهگذاری تماس بگیرد و خرید در پایان روز و بر اساس NAV (ارزش خالص دارایی) انجام میشود. این در حالی است که واحدهای صندوق قابل معامله را میتوان مانند سهام در بورس خرید و فروش کرد و قیمت آنها بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین میشود. همین موارد سبب شده تا خرید و فروش و میزان نقدشوندگی صندوق های ETF بسیار بالاتر باشد.
2- میزان شفافیت
میزان شفافیت این دو روش سرمایهگذاری نیز با هم تفاوت دارد. معمولاً اطلاعات مربوط به پرتفو و عملکرد صندوقهای سرمایهگذاری مشترک بهصورت مداوم، مرتب و منظم منتشر نمیشود و در بسیاری مواقع سرمایهگذاران با تأخیر این اطلاعات را مشاهده میکنند؛ درحالیکه اطلاعات مربوط به صندوق های ETF بهصورت روزانه و شفاف در مراجع متفاوت مانند وبسایتهای بورسی یا شرکتهای سرمایهگذاری منتشر میشوند.
3- هزینههای معاملاتی
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک به دلیل وجود هزینههایی مانند صدور، ابطال، مخارج مدیریتی و بازاریابی، هزینهای بالاتر از صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله دارند. در حقیقت، صندوق ETF به دلیل ساختاری که دارد، کارآمدتر است و هزینههای معاملاتی کمتری را به سرمایهگذاران تحمیل میکند.
مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟
در این بخش توضیح میدهیم که مهمترین مزایا و معایب صندوق ETF چیست؟ آشنایی با این مزایا و معایب میتواند در تصمیمگیری بهتر افراد برای سرمایهگذاری در این صندوقها تاثیرگذار باشد.
مزایای صندوق سرمایه گذاری ETF چیست؟
- خرید و فروش واحدهای ETF مانند سهام بسیار آسان است.
- امکان خرید و فروش واحدهای ETF بهصورت آنلاین وجود دارد.
- اطلاعات مربوط به پرتفو و عملکرد صندوقها بهصورت مرتب منتشر میشوند.
- هزینههای معاملاتی صندوق قابل معامله در مقایسه با بسیاری از روشهای سرمایهگذاری دیگر کمتر است.
- در زمان خرید و فروش واحدهای ETF کاربران به طیف وسیعی از داراییها با میزان ریسک متفاوت دسترسی دارند.
- سرمایه فرد با ترکیبی از داراییهای متفاوت در گردش است و در بسیاری مواقع نیازی به ورود مستقیم سرمایهگذار نیست.
- میزان کارمزد صندوق های ETF کمتر از سهامهاست.
معایب صندوق ETF چیست؟
- صندوق های ETF مانند روشهای دیگر سرمایهگذاری با ریسک ذاتی همراه هستند و میتوانند نوسانات بالایی داشته باشند.
- برخی از صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله از استراتژیهای پیچیدهای استفاده میکنند که درک این استراتژیها برای برخی از سرمایهگذاران دشوار است.
- عملکرد صندوق ETF میتواند تحت تأثیر عوامل کلان اقتصادی قرار گیرد.
نحوه سرمایهگذاری در صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله
با توجه به ویژگیها و مزایای صندوق سهامی ETF، بسیاری از افراد به سرمایهگذاری در آنها علاقه دارند. بااینحال، شما باید نحوه سرمایهگذاری در ETFها را یاد بگیرید تا فعالیت هوشمندانهای در بازار داشته باشید.
انتخاب صندوق مناسب
اولین گام برای سرمایهگذاری در ETFها، انتخاب صندوق مناسب بر اساس اهداف و نیازهای معاملاتی شما است. به همین منظور، باید به عوامل مختلفی توجه داشته باشید:
- نوع داراییها: ETFها میتوانند شامل سهام، اوراق قرضه، کالاها یا ترکیبی از این داراییها باشند. بنابراین، باید صندوقی را انتخاب کنید که ترکیب داراییهای آن با استراتژی معاملاتیتان سازگاری دارد.
- شاخصهای مورد تعقیب: بسیاری از ETFها شاخصهای بازارهای مختلف را تعقیب میکنند. ازاینرو، بهسراغ صندوقی بروید که به تعقیب شاخص مورد نظر شما بپردازد.
- هزینههای مدیریتی: هزینههای مدیریتی پایینتر بازدهی بیشتری را برای شما به ارمغان میآورند. بنابراین، به هزینههای مرتبط با صندوق توجه داشته باشید.
بازکردن حساب کارگزاری
برای خرید و فروش واحدهای ETF، نیاز به حساب کارگزاری یا سامانههای معاملاتی آنلاین دارید. اگر هنوز حساب خود را ایجاد نکردهاید، حتماً بهسراغ یک کارگزاری معتبر بروید. بااینحال، به این نکته توجه داشته باشید که برای استفاده از سامانههای معاملاتی ایرانی، ابتدا باید در سامانه سجام ثبتنام و احراز هویت کنید.
تحلیل و بررسی
پیش از سرمایهگذاری، باید صندوقهای موجود را بهدقت بررسی کنید. بنابراین، تحقیقات گستردهای را درباره گذشته صندوق، ترکیب داراییها، شاخصهای مورد تعقیب و روند بازار انجام دهید. همچنین، از منابع معتبر و تحلیلهای کارشناسان برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه استفاده کنید.
خرید واحدهای ETF
پس از انتخاب صندوق مناسب و بازکردن حساب کارگزاری، میتوانید واحدهای ETF مورد نظر خود را خریداری کنید. به همین منظور، وارد پلتفرم معاملاتی شوید و نماد (Ticker Symbol) صندوق را جستجو کنید. سپس، مقدار واحدهای مد نظرتان را وارد کرده و سفارش خرید خود را ثبت کنید.
مدیریت و نظارت
پس از خرید واحدهای ETF، باید نظارت دقیقی بر عملکرد سرمایهگذاری خود داشته باشید. در واقع، تغییرات بازار، نوسانات قیمت و عوامل اقتصادی مختلف میتوانند بر عملکرد صندوق تاثیر بگذارند. بهاینترتیب، با نظارت منظم، میتوانید برای خرید و فروش داراییها و یا نگهداری از آنها، تصمیماتی بهروز و مناسب بگیرید. همچنین، استراتژی دقیقی برای تعیین زمان خروج از بازار تنظیم کنید و در استراتژی خود، روشهای کاهش ریسکهای احتمالی را مد نظر قرار دهید.
میزان سود در صندوق قابل معامله چقدر است؟
حال که کاملا متوجه شدید صندوق ETF چیست و با انواع این صندوقها آشنا شدید، شاید از خود بپرسید که میزان سود صندوق های ETF چقدر است؟ در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که نمیتوان هیچ عدد دقیقی را بهعنوان میزان سود صندوق های قابل معامله بیان کرد. عوامل متفاوتی مانند ماهیت صندوق، میزان ریسک داراییها، عملکرد داراییها در زمان سرمایهگذاری فرد و بسیاری موارد دیگر، در میزان سود این صندوقها تاثیرگذار هستند.
در این میان تنها میتوان به میزان سود یک نوع از انواع ETF، یعنی صندوقهای درآمد ثابت اشاره کرد: میزان سود صندوقهای درآمد ثابت به سود سپرده بانکی نزدیک است.
جمعبندی
صندوق های قابل معامله در بورس یا ETFها، جزو روشهای محبوب سرمایهگذاری در تمام دنیا هستند. این صندوقها انواع مختلفی دارند که دلیل این تنوع، برآورده کردن نیازهای سرمایهگذاری طیفهای مختلفی از سرمایهگذاران است. برخی از این ETFها برای افراد کمریسک و برخی دیگر برای سرمایهگذاران پرریسک طراحی شدهاند. با همه اینها، سرمایهگذاری در ETFها همچنان یکی از راههای محبوب کسب سود برای افرادیست که دانش تخصصی در زمینه بازارهای مالی ندارند.
سوالات متداول
1- صندوق ETF چیست؟
صندوق های قابل معامله در بورس (Exchange Traded Fund) که بهصورت مخفف به آنها ETF گفته میشود، نوعی از صندوقهای سرمایهگذاری هستند که شامل ترکیبی از داراییهایی متفاوت مانند طلا، سهام و بسیاری موارد دیگر میشوند.
2- مزایای سرمایهگذاری در صندوق های ETF چیست؟
صندوق های ETF با داشتن مزایایی مانند کارمزد پایین، تنوع بالا، سوددهی مناسب، معامله ساده و چندین مورد دیگر میان سرمایهگذاران محبوبیت بالایی دارند.
3- میزان سود صندوق های قابل معامله چقدر است؟
میزان سود صندوق های ETF با توجه به ماهیت صندوق، میزان ریسک، نوع داراییهای درون آن و بسیاری موارد دیگر با یکدیگر تفاوت دارند و نمیتوان عدد مشخصی را بهعنوان سود آنها بیان کرد.