فارکس چیست؟ «Forex» یا «Foreign Exchange Market» به بازار مبادلات ارزهای خارجی گفته میشود. بازار فارکس به عنوان بزرگ‌ترین بازار مالی جهان شناخته میشود و روزانه تریلیون‌ها دلار ارز در آن معامله میشود.
این روزها بورس جهانی فارکس جذابیت زیادی برای سرمایهگذاران و معاملهگران دارد. افراد مختلف از جمله بانکها، شرکتها، سرمایهگذاران حرفهای و حتی افراد عادی میتوانند در فارکس معامله کنند.
اگر شما هم راجع به دنیای گسترده و بی‌انتهای فارکس کنجکاو هستید، این مقاله برای شماست! در این مقاله قصد داریم به صورت کامل به سوال “بازار فارکس چیست؟” پاسخ دهیم و به بررسی صفر تا صد این بازار جهانی بپردازیم.
فارکس چیست به زبان ساده
پیش از شروع مطالعه مقاله فارکس چیست، پیشنهاد می‌کنیم ویدئوی کوتاه زیر را حتما ببینید. در این ویدئو به طور مختصر و مفید به سوالات شما همراهان در خصوص این که “فارکس چیه؟”، “معنی فارکس چیه؟” و… پاسخ داده‌ایم. این ویدئو را از دست ندهید!
برای آشنایی با بازار فارکس بیایید با یک مثال ساده شروع کنیم:
فرض کنید قصد خرید یک کتاب را دارید. در کشور خودتان بهای آن را با پول رایج در کشور خود پرداخت می‌کنید، اما اگر در یک کشور دیگر باشید، چطور؟ برای تغییر ارزش و تبدیل ارز چه باید کرد؟
این دقیقا همان پرسشی بود که سال‌ها پیش افراد به دنبال پاسخی قانع‌کننده برای آن بوده‌‌اند تا در نهایت منجر به شکلگیری اولین صرافیها شد. در همین راستا تفاوت نرخ ارز در کشورهای مختلف توجه افراد را به خود جلب کرد.
رفته رفته جوامع متوجه شدند که قادر هستند از این تفاوت نرخ ارز، سود کسب کنند و این سنگ بنای اولیه تشکیل بازاری بینالمللی شد که بعدها تحت عنوان تجارت فارکس شناخته شد.
معنی فارکس در لغت عبارت است از بازار تبادل ارزهای خارجی و ترکیبی از دو عبارت Foreign + Exchange می‌باشد.
Forex : Foreign Exchange Market
شما در این بازار قادر هستید از خرید و فروش ارزش ارزهای سایر کشورها سود کسب کنید. از سوی دیگر با گسترش روزافزون این بازار و افزایش تعداد بازیگران آن، ارائه خدمات متنوع دیگری همچون خرید و فروش ارزهای دیجیتال و یا معامله روی شاخص‌های سهام بسیار مطرحی چون داوجونز و نزدک نیز میسر شده است که همین امر، آن را به بازاری جذاب برای معاملهگران تبدیل کرده است.
فارکس متعلق به کیست؟ محل قرارگیری آن کجاست؟
حالا که متوجه شدید دقیقا تجارت فارکس چیست، شاید با خودتان بگویید که تجارتی با این عظمت و حجم وسیع معاملات در سراسر دنیا، در کجا واقع شده است؟
جواب شما این است که هیچ مکان فیزیکی مشخصی برای این بازار وجود ندارد؛ چرا که معاملات در بازار فارکس به صورت 24 ساعته و از طریق کانال‌های مختلف در سراسر جهان و هر جا که یک ارز با ارز دیگری مبادله میشود، انجام میشود.
اما صاحب فارکس کیست؟ حقیقت این است که هیچ نهاد واحدی مالک بازار فارکس نیست. فارکس یک بازار جهانی است که برای هر شخصی که بخواهد معامله کند، باز است. البته چندین بازیگر کلیدی در بازار فارکس وجود دارند که تاثیرات قابل‌توجهی بر عملیاتی که در این بازار صورت میگیرد، دارند.
بازیگران اصلی بازار فارکس
بازیگران بازار فارکس شامل افراد و نهادهایی هستند که در این بازار فعالیت میکنند و به عنوان عامل تعیین‌کننده در تحولات بازار ایفای نقش میکنند. این بازیگران عبارتند از:
- بانکها و نهادهای مالی: بانکها، صرافیها و نهادهای مالی بزرگ به عنوان اصلیترین شرکتهای فعال در بازار فارکس، در تبادل ارزهای مختلف به عنوان خریدار و فروشنده حضور دارند. بانکها همچنین نقش مهمی در تأمین نیازهای مالی شرکتها و سرمایهگذاران ایفا میکنند.
- ارائه‌دهندگان نقدینگی الکترونیکی (ELP): شرکتهای تخصصی هستند که با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و الگوریتم‌های معاملاتی، برای تامین نقدینگی فعالان بازار، به بازیگران اصلی بازار تبدیل شده‌اند. آن‌ها به عنوان واسطه بین خریداران و فروشندگان در بازار ارز عمل میکنند و دائماً قیمتهای پیشنهادی و درخواستی را برای جفت ارزهای مختلف اعلام میکنند.
- سرمایهگذاران حرفهای: افرادی که سرمایه زیادی دارند و به عنوان سرمایهگذاران حرفهای در بازار فارکس فعالیت میکنند، معمولاً از روش‌‌های سرمایهگذاری پایدار و با درآمد بالا استفاده میکنند. این افراد ممکن است معاملات خود را به وسیله مشاوران مالی یا شرکتهای معاملاتی انجام دهند.
- معاملهگران حرفهای: افرادی که به عنوان معاملهگر حرفهای در بازار فارکس فعالیت میکنند، بر اساس تحلیل فنی و اخبار اقتصادی، به خرید و فروش ارزها میپردازند. این افراد معمولا یا در شرکتهای معتبر معاملاتی یا به صورت شخصی فعالیت میکنند.
- سرمایهگذاران حقیقی: افرادی که به عنوان سرمایه‌‌گذار حقیقی در بازار فارکس فعالیت میکنند، معمولاً با استفاده از بروکرهای معتبر و مشاوران مالی، به خرید و فروش ارزها میپردازند. این افراد ممکن است به‌صورت پایداری در بازار فعالیت کنند یا به صورت تجربی و با ریسک بیشتر تلاش کنند تا سود بیشتری کسب کنند.
شیوه عملکرد اولیه فارکس چیست؟
در ابتدای شکلگیری بازار فارکس، تنها ارزش ارزها در مقابل یکدیگر مورد معامله قرار می‌‌گرفت، اما رفته رفته با شکلگیری رقابت تنگاتنگ میان کارگزاران فارکس، معاملات نیز گسترده‌‌تر شد و دارایی‌های مختلفی از جمله طلا، نفت، سهام، کریپتو و… نیز در کنار ارزها در این بازار مورد معامله قرار گرفت.
نکته‌‌ای که در معاملات فارکس باید به آن توجه داشت، این است که از آن جایی که در بازار فارکس همیشه یک کالا در مقابل کالایی دیگر مورد معامله قرار میگیرد، شما هم از خرید و هم از فروش یک کالا میتوانید سود کسب کنید.
برای مثال اگر یورو در مقابل دلار در حال افزایش قیمت است، معنای دیگر آن این است که دلار در برابر یورو در حال کاهش است و بدین صورت شما میتوانید از هر دو شکل معامله (خرید و فروش) سود کسب کنید.
نقش بروکر در فارکس چیست؟ (نحوه خرید و فروش در فارکس)
حتما تا الان این سوال برای‌تان پیش آمده است که روش ورود به Forex چیست و برای عضویت و یا ثبت نام در بورس جهانی فارکس باید چه کاری انجام داد؟
مشابه معامله در بازار بورس، برای این که به خرید و فروش سهام در بازار فارکس بپردازید، نیاز به ثبت نام در یک کارگزاری معتبر فارکس دارید که شاید با اسم بروکر نیز آن را بشناسید.
بروکرها همانند یک واسطه بین خریدار و فروشنده در بازار عمل میکنند و خود آن‌ها تحت نظر نهادهای نظارتی (یا همان رگولاتورها) هستند تا از ایجاد تخلفات و بروز مشکلات در بازار جلوگیری شود.
✅ بیشتر بخوانید: بروکر فارکس چیست؟ آشنایی با انواع کارگزاری فارکس
مهم ترین رگولاتورها در فارکس
در حالی که تمام معاملات در بازارهای سهام تحت نظارت یک صرافی انجام میشود، فارکس یک بازار فرابورس است که طرفین معامله میتوانند از هر نقطه‌ای در گوشه و کنار جهان باشند. بنابراین، نظارت دقیق بر کارگزاران و بروکرهای تسهیل‌کننده معاملات برای مقامات نظارتی اهمیت بیشتری پیدا میکند.
از مهمترین نهادهای نظارتی که در نقاط مختلف جهان مشغول فعالیت هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| رگوله | نام فارسی | کشور |
|---|---|---|
| NFA (National Futures Association) | انجمن ملی فیوچرز واقع در ایالات متحده آمریکا | آمریکا |
| FCA (Financial Conduct Authority) | سازمان راهبرد امور مالی انگلستان | انگلستان |
| FINMA (Swiss Financial Market Supervisory Authority) | مرجع نظارت بر بازار مالی سوئیس | سوئیس |
| ASIC (Australian Securities & Investments Commission) | کمیسیون اوراق بهادار و سرمایه گذاری استرالیا | استرالیا |
| FMA (Financial Market Authority) | سازمان بازارهای مالی واقع در نیوزلند | نیوزلند |
بازار OTC فارکس
با توجه به گستردگی بیش از پیش بازار مالی فارکس، بی‌شک نوع فعالیت‌‌های آن نیز در قالب بازاری ساده مانند صرافی یا بورس قابل‌نجام نبود؛ بدین ترتیب بازار فارکس در قالب معاملات OTC (Over The Counter) یا اصطلاحا فرابورس فعالیت میکند.
فرابورس به معنی تجارت از طریق شبکه‌‌ای از معاملهگران غیرمتمرکز است. ساختار OTC به سرمایهگذاران این امکان را میدهد تا یک بازار فاقد مکان مرکزی ایجاد کنند. این نوع از مبادلات نسبت به مبادلات بورسی نظارت کم‌تری دارند که باعث پدید آمدن فرصت‌ها و البته خطراتی نیز شده است.
معاملات CFD در فارکس
معاملات در بازار فارکس از نوع معاملات CFD (Contract For Difference) هستند؛ بدین معنا که معاملات بر اساس ارزش ارزها یا کالاها صورت میگیرد و هیچ مبادله فیزیکی کالا یا ارز وجود ندارد.
در بازار فارکس شما از تغییر ارزش هر یک از دارایی‌ها به سود خواهید رسید.
چه چیزی در فارکس معامله میشود؟
در جدول زیر میتوانید دارایی‌های قابل معامله در فارکس را ببینید. در ادامه درباره هر یک از این دارایی‌ها بیشتر توضیح خواهیم داد:
جفت ارزها
جفت ارز عبارت است از مظنه دو ارز مختلف که ارزش یک ارز در برابر ارز دیگر سنجیده میشود. عمده معاملات فارکس شامل خرید یک ارز و فروش ارز دیگر است؛ به همین دلیل است که قیمت آن‌ها به صورت جفتی تعیین میشود.
در هر جفت ارز، اولین ارز به عنوان ارز پایه و ارز دوم، ارز مظنه نامیده میشود.
جفت ارز EUR/USD نقدشونده‌ترین جفت ارز در جهان به شمار می‌آید و USD/JPY دومین جفت ارز محبوب در جهان است.
جفت ارزها بر اساس حجمی که به صورت روزانه معامله میشوند، به سه دسته اصلی، فرعی و ناشناس تقسیم میشوند:
- ارزهایی که بیشترین حجم را در برابر دلار آمریکا معامله میکنند، ارزهای اصلی نامیده میشوند. این دسته از ارزها بیشترین نقدینگی را در بازار دارند.
- جفت ارزهایی که با دلار آمریکا مرتبط نیستند، تحت عنوان ارزهای فرعی نامیده میشوند. این جفت ارزها به اندازه جفت ارزهای اصلی نقدشونده نیستند.
- جفت ارزهای ناشناس نیز شامل ارزهای بازارهای نوظهور هستند. این جفت ارزها نسبت به سایرین از نقدشوندگی پایینی برخوردارند. به عنوان یک جفت ارز ناشناس می‌توان به USD/SGD (دلار آمریکا / دلار سنگاپور) اشاره کرد.
✅ بیشتر بخوانید: جفت ارز چیست؟ معرفی جفت ارزهای اصلی و فرعی در فارکس
نرخ ارز ها در بازار فارکس چگونه تعیین میشود؟
همانطور که قبل‌تر ذکر شد، عمده معاملات بازار فارکس بر مبنای جفت ارزها هستند؛ یعنی ارزهای خارجی که نسبت به یکدیگر معامله میشوند. سوال اینجاست که نرخ این ارزها توسط چه کسانی تعیین میشود؟
نرخ ارز هر کشور ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با سلامت اقتصادی آن کشور دارد. وضعیت اقتصاد یک کشور می‌تواند بر اساس رویدادهای جاری و آتی دستخوش تغییر شود؛ اما معاملهگران حرفهای میدانند که نباید تنها به این عامل اکتفا کنند، بلکه باید مجموعه‌ای از عوامل را در کنار یکدیگر در نظر داشته باشند و به قوانین معاملاتی خود پایبند باشند.
اگر بخواهیم درباره عواملی که بر نرخ ارز تاثیرگذارند، ریزتز و دقیق‌تر شویم، می‌توانیم به فاکتورهایی مانند تورم، نرخ بهره، رکود / رونق اقتصادی، ثبات سیاسی و عرضه و تقاضا نیز اشاره کنیم؛ به عنوان مثال، تقاضای بیشتر برای کالاهای بریتانیایی سبب افزایش قدرت و قیمت ارز پوند خواهد شد.
کامودیتی‌ها
کامودیتی‌ها، کالاهای اولیه و مواد خامی هستند که برای ساخت کالاهای دیگر استفاده میشوند. گاز، نفت و فلزاتی مانند طلا و نقره از جمله کامودیتی‌هایی هستند که نماد آن‌ها را اغلب بروکرها ارائه می‌دهند و امکان معامله آن‌ها در فارکس وجود دارد.
شاخص‌ها
شاخص‌ها از جمله مواردی هستند که امکان معامله آن‌ها در فارکس فراهم شده است. شاخص‌ها در فارکس نشان‌دهنده عملکرد یک بازار یا اقتصاد خاص هستند. S&P500، نزدک (NASDAQ) و شاخص داوجونز از جمله شاخص‌های موجود در بازار فارکس هستند.
سهام
احتمالا برای شما جذاب باشد که بدانید امکان معامله سهام‌های خارجی هم در فارکس وجود دارد. شما این امکان را دارید که حتی از ایران هم سهام شرکت‌هایی مانند اپل، مایکروسافت، گوگل و آمازون را خریداری کنید.
عوامل تاثیرگذار بر بازار فارکس چیست؟
بازار فارکس عمدتا تحت تاثیر اخبار کلان اقتصادی می‌باشد. این اخبار علاوه بر بازار، بر تصمیمات معاملهگران و درنهایت روی ارزش ارزهای مورد معامله نیز تاثیر می‌گذارند.
معاملهگران ارز بر اساس شاخص‌های اقتصاد جهانی، حرکت بازار را پیش‌بینی میکنند و بر اساس آن، استراتژی‌های معاملاتی خود را طرح‌ریزی میکنند و به انجام معاملات میپردازند.
در کنار اخبار اقتصادی مهم مانند نرخ تورم، اخبار سیاسی نیز اهمیت به‌سزایی برای معاملهگران فارکس دارد؛ مخصوصا زمانی که این اخبار منجر به رخداد نتایج غیر منتظره میشوند.
پس از اخبار اقتصادی و سیاسی جهان، اخبار مربوط به بازارهای سرمایه، سهام و تجارت بینالمللی نیز در فارکس نقش مهمی را ایفا میکنند. با استفاده از اخبار مهمی که دربردارنده اطلاعاتی نظیر اعلام رقم شاخص‌های اقتصادی است، شما بهتر خواهید توانست پوزیشن معاملاتی خود را مدیریت کنید.
به عنوان مثال در صورتی که مایل به معامله بر روی جفت ارز EUR/USD هستید، با نگاهی به تقویم اقتصادی و رویدادهای منطقه یورو یا ایالات متحده آمریکا و آنالیز و تحلیل بنیادی این رویدادها قادر خواهید بود روند آتی این جفت ارز را پیش‌بینی کنید و بر اساس آن، پوزیشن خرید یا فروش باز کنید.
✅ کلیک کنید و تقویم اقتصادی فارکس را به صورت لحظه‌ای و روزانه دنبال کنید.
ویژگیهای بازار فارکس چیست؟
بازار فارکس ویژگیهای منحصربه‌فردی دارد که این بازار را برای معاملهگران خرد و کلان به یکی از جذاب‌ترین بازارهای مالی دنیا تبدیل کرده است. در ادامه به برخی از برجسته‌ترین این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم:
- بازار فارکس با دارا بودن حجم معاملات روزانه بیش از 8.4 تریلیون دلار، بزرگ‌ترین و نقدشونده‌ترین بازار مالی جهان به شمار می‌آید.
- بازار فارکس 5 روز در هفته، به صورت 24 ساعته در مناطق زمانی مختلف در سراسر دنیا فعال است و معاملهگران در سراسر دنیا میتوانند به معامله در آن بپردازند.
- بازار فارکس هیچ مکان فیزیکی ندارد؛ بدین معنا که هیچ ساختمانی در هیچ نقطه‌ای از دنیا وجود ندارد که مکانی را به عنوان “بازار فارکس” تعیین کرده باشد.
- فارکس به واسطه داشتن بیشترین حجم معاملات در جهان، به نقدشونده‌ترین بازار مالی نیز تبدیل شده است؛ یعنی هر کسی که مایل به خرید یا فروش دارایی خود باشد، می‌تواند این کار را در عرض چند ثانیه با یک کلیک و با حداقل کاهش ارزش، انجام دهد.
- قیمتهای فارکس به راحتی توسط افراد و سازمان‌‌های مختلف در جهان بی‌درنگ اعلام میشوند. همچنین از آن جایی که در سراسر دنیا واسطه‌‌های زیادی در این بازارهای ارزی معامله میکنند، هزینه‌‌های مبادلاتی برای چنین معاملاتی بسیار پایین است.
- کارمزد کم یکی از مهمترین ویژگیهای بازار فارکس است. این ویژگی باعث میشود که هزینه معاملاتی شما بسیار کاهش پیدا کند.
- معاملهگران در بازار فارکس به حجم ثابتی برای شروع معاملات نیاز ندارند. این ویژگی به افراد این امکان را میدهد که با حساب‌های کوچک‌تر نیز بتوانند وارد بازار فارکس شوند و معامله کنند.
- امکان استفاده از لوریج، این امکان را فراهم میکند تا معاملهگران با مقدار سرمایه کم‌تر، مقدار بیشتری از معاملات را کنترل کنند.
حجم معاملات در بازار فارکس
طبق آخرین آمار منتشر شده در سال 2024، حجم معاملات بازار فارکس که بزرگ‌ترین و نقدشونده‌ترین بازار مالی در جهان است، به بیش از 8.4 تریلیون دلار در روز می‌رسد که همین امر آن را به فعال‌ترین بازار در سطح جهان نیز تبدیل میکند.
مقایسه حجم بازار فارکس و بورس نیویورک
بورس اوراق بهادار نیویورک (New York Stock Exchange) بزرگ‌ترین بازار سهام جهان به شمار می‌آید. حجم معاملات در این بازار چیزی در حدود 200 میلیارد دلار در روز می‌باشد. اگر چه حجم آن چندین برابر بورس تهران می‌باشد، اما باز هم در مقایسه با فارکس، بسیار ناچیز است.
ساعات کار بازار فارکس
یکی از مهمترین اطلاعاتی که هر معاملهگر پیش از ورود به بازار فارکس باید داشته باشد، آشنایی با ساعات کاری این بازار است. هر چه دانش شما نسبت به بهترین ساعات معاملاتی در فارکس بیشتر باشد، میتوانید معاملات موفق‌تری را تجربه کنید.
بازار فارکس ۵ روز در هفته از دوشنبه تا جمعه به صورت ۲۴ ساعته فعال است و فقط از عصر جمعه تا عصر یکشنبه بسته میشود؛ اما در این میان ساعاتی وجود دارند که نسبت به ساعت‌های دیگر اهمیت بیشتری دارند و دلیل آن، باز بودن بازارهای بزرگ با حجم نقدینگی بالا می‌باشد.
پیشنهاد میشود برای آشنایی بیشتر با بهترین زمان‌های معامله در فارکس، مقاله ساعت فارکس در دلتا کالج را مطالعه کنید.
مقایسه بازار فارکس و بورس تهران
شاید برای شما هم به عنوان یک تازه وارد به بازارهای مالی بینالمللی، مهم باشد که بدانید تفاوت‌ها و شباهت‌های بازار فارکس با بورس تهران چیست؟ در اینجا به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- نوع معاملات: معاملات بازار فارکس از نوع CFD هستند؛ یعنی کالای فیزیکی مبادله نمی‌شود، فقط نرخ برابری ارزها مبادله میشود. معاملات بازار بورس از نوع STP هستند؛ شما سهام یک شرکت واقعی را مبادله می‌کنید و یک دارایی واقعی رد و بدل میشود.
- دارایی‌های مورد معامله: بورس تهران تنها شامل سهام شرکتهای ایرانی می‌باشد، اما در فارکس طیف وسیعی از دارایی‌ها شامل ارزهای کشورها، سهام بینالمللی، نمادهای انرژی، فلزات و… معامله میشود.
- عوامل تاثیرگذار بر بازار: نوسانات بازار بورس مستقیما به اقتصاد کشور ایران وابسته است که یک اقتصاد معیوب و ضعیف به شمار می‌آید؛ اما عوامل تاثیرگذار بر نوسانات بازار فارکس محدود به یک یا دو کشور نیست، بلکه اقتصاد مجموعه‌ای از کشورهای مختلف در این نوسانات نقش دارند.
- ساعت فعالیت: بازار بورس تهران در ساعات محدود و مشخصی فعالیت میکند، اما بازار فارکس به صورت 24 ساعته فعال می‌باشد.
مقایسه فارکس و بازار ارزهای دیجیتال (کریپتو)
احتمالا در بحبوحه آشنایی با بازار فارکس، اسم بازار کریپتو کارنسی (ارز دیجیتال) را نیز شنیده باشید و مشتاق باشید درباره آن نیز اطلاعات بیشتری کسب کنید و از مزایا و معایب آن در مقایسه با فارکس آگاه شوید. این جا به طور مختصری به مقایسه این دو بازار می پردازیم:
- نوع معاملات: معاملات بازار فارکس از نوع CFD هستند، اما معاملات بازار ارز دیجیتال از هر دو نوع CFD و STP می‌باشند.
- دارایی‌های مورد معامله: درحالی‌که معاملات ارزها در بازار فارکس فقط به صورت جفتی انجام میشود، در بازار کریپتو این‌طور نیست و ارزها به تنهایی مورد معامله قرار می‌گیرند. جدا از این، ارزهای مورد مبادله در بازار فارکس ارزهای واقعی و رایج کشورها هستند، اما ارزهایی که در بازار کریپتو مورد مبادله قرار می‌گیرند، متعلق به دولت یا کشور خاصی نیستند و حتی وجود فیزیکی ندارند.
- شفافیت مبادلات: در بازار کریپتو تمام تبادل‌هایی که یک کیف پول انجام داده است، برای تمام کسانی که در این بازار فعال هستند، قابل مشاهده است (بر اساس مشخصات کیف پول، نه مشخصات فردی)؛ اما در بازار فارکس چنین نیست و مبادلات انجام شده فقط توسط بروکرها قابل رویت است. از این منظر می‌توان گفت بازار کریپتو نسبت به فارکس شفاف‌تر است.
- پشتوانه: بازار فارکس بر خلاف بازار ارز دیجیتال، بازاری دارای پشتوانه قوی و معتبر است و باثبات‌تر می‌باشد.
اگر برای معامله و سرمایهگذاری مردد هستید که فارکس بهتر است یا ارز دیجیتال و می‌خواهید بیشتر با مزایا و معایب این دو بازار مالی آشنا شوید، به شما پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله “فارکس یا ارز دیجیتال؟” را مطالعه کنید.
مزایا و معایب فارکس چیست؟
در بخش‌های قبلی بازار فارکس را با سایر بازارهای مالی مقایسه کردیم، در این بخش دقیق‌تر بررسی می‌کنیم که تفاوت بین سایر بازارهای مالی و فارکس چیست؟ چه مزایایی سبب میشود تا کاربران به معامله در فارکس ترغیب شوند و بالعکس، چه معایبی آنان را از معامله در فارکس باز می‌دارد؟
از مزیت‌های بازار فارکس نسبت به سایر بازارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حجم بالای میزان نقدینگی در بازار فارکس
- در بازار فارکس بر خلاف سایر بازارها صف خرید و فروش وجود ندارد.
- معاملات فارکس 5 روز در هفته به صورت ۲۴ ساعته و بدون وقفه در سراسر جهان انجام میشود.
- در بازار فارکس شما میتوانید طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها را معامله کنید؛ از جمله ارزها، سهام، نمادهای نفتی و… .
- شما برای شارژ و برداشت از حساب‌تان نیازی به پرداخت هزینه اضافه ندارید.
- به دلیل محبوبیت بالای این بازار و جمعیت عظیم کاربران و همچنین به واسطه دسترسی گسترده به اینترنت و بسترهای معاملاتی قدرت‌مندی مانند متاتریدر 4، این بازار مورد توجه بسیاری از معاملهگران خرد قرار گرفته است.
- معاملات فارکس معمولاً از قوانین مشابه معاملات عادی پیروی میکند و به سرمایه اولیه بسیار کم‌تری نیاز دارد. بنابراین شروع معامله در فارکس آسان‌تر از سهام است.
- هیچ صرافی متمرکزی وجود ندارد که بر عملیات تجارت ارز در فارکس تسلط داشته باشد و پتانسیل دست‌کاری در بازار کم‌تر است.
باید در نظر داشت که در کنار این مزایا، بازار فارکس معایبی نیز دارد:
- اگر چه کنترل نشدن بازار توسط نهادهای مشخص مزیت‌هایی به همراه دارد، اما خطراتی نیز ایجاد میکند؛ زیرا هیچ نظارت قابل‌توجهی وجود ندارد که بتواند معاملات بدون ریسک را تضمین کند.
- از آن جایی که هیچ محدودیت مشخصی برای اهرم‌ها در بازار فارکس وجود ندارد، سرمایهگذاران در صورت حرکت در جهت اشتباه، مقدار زیادی پول را از دست خواهند داد.
چگونه وارد بازار مالی فارکس شویم؟
چالشی که کاربران تازه وارد در همان ابتدا با آن مواجه میشوند، این است که چگونه وارد بازار فارکس شوند. در زیر به مراحل ورود به بازار فارکس اشاره می‌کنیم:
- آموزش و یادگیری فارکس: اولین گام برای ورود به بازارهای مالی، آموزش و یادگیری مباحث آن است. بازار فارکس هم یکی از تخصصی‌ترین حوزه‌ها به شمار می‌رود و ورود به آن، بدون آموزش مفاهیم مهم، می‌تواند سرمایه شما را تهدید کند.
- انتخاب بروکر: بروکر یک شرکت معاملاتی است که امکان دسترسی شما را به بازار فارکس فراهم میکند. هزینه معاملاتی، پلتفرم معاملاتی، اعتبار بروکر و نحوه واریز و برداشت، از جمله مواردی است که باید در انتخاب بروکر مدنظر قرار دهید.
- افتتاح حساب معاملاتی: برای ثبت نام و ایجاد حساب معاملاتی، شما باید اطلاعاتی مانند نام و نام خانوادگی، شماره همراه، آدرس محل زندگی و ایمیل را وارد کنید. همچنین برای اثبات اطلاعات وارده شده، باید مدارکی مانند عکس اسکن شناسنامه، کارت ملی و تصویر قبوض را به بروکر مورد نظر ارائه دهید.
- انتخاب نوع حساب: بروکرها برای پاسخ‌گویی به نیازهای کاربران‌شان، حساب‌های مختلفی را ارائه می‌دهند. داشتن آشنایی از ویژگیهای هر نوع از حساب‌ها، به شما در انتخاب حساب متناسب با نیازهای‌تان، کمک خواهد کرد.
- نصب پلتفرم معاملاتی: پس از انتخاب و ایجاد حساب، شما برای شروع معاملات خود نیاز به نصب پلتفرم معاملاتی که توسط بروکر انتخابی‌تان پشتیبانی میشود، دارید.
- سرمایه گذاری و معامله: پس از گذراندن مراحل قبل شما آماده هستید که اولین معاملات خود را انجام دهید. توجه داشته باشید که مدیریت ریسک را در معاملات خود فراموش نکنید.
- تمرین و آزمایش: برای تبدیل شدن به یک معاملهگر حرفهای، هیچ چیز بیشتر از تمرین و آزمایش به کمک شما نخواهد آمد. بسیاری از بروکرها حساب دمو را برای کسب تجربه و آزمایش استراتژی‌های معاملاتی به کاربران خود ارائه می‌دهند.
در صورت تمایل برای مطالعه بیشتر در این مورد میتوانید به مقاله مربوط به ورود به بازار فارکس مراجعه کنید.
آموزش فارکس
تا اینجای مقاله درباره اینکه بازار فارکس چیست و چه ماهیت و ویژگی‌هایی دارد، اطلاعات کافی بدست آوردید؛ اما برای شروع معامله در فارکس و کسب سود، نیاز به اطلاعات بیشتری دارید. اطلاعاتی از قبیل انواع دارایی‌هایی که در فارکس معامله میشوند، انواع استراتژی‌های معاملاتی که در بازار فارکس استفاده میشوند و… .
به عبارت دیگر، شما اکنون نیاز دارید تا درباره فارکس و نحوه معامله در آن آموزش ببینید. اگر آموزش فارکس اصولی و بر اساس واقعیت‌های موجود در بازار باشد، میتوانید در مدت زمان مناسبی تبدیل به یک تریدر حرفهای شوید و در این بازار غول پیکر، سودهای قابل توجه کسب کنید.
از آن جایی که بحث آموزش فارکس بسیار مفصل است و در این مقاله نمی‌گنجد، در ادامه تنها اشاره کوتاهی به مفاهیم آموزش بازار فارکس می‌کنیم؛ اما راهنمای کامل و جامعی را برای شما در مقاله “آموزش فارکس از صفر تا صد برای مبتدیان و حرفه‌ای‌ها” در وب‌سایت دلتا کالج آماده کرده‌ایم.
مفاهیم آموزش فارکس مقدماتی
همانطور که گفته شد، یادگیری مفاهیم فارکس اولین گام برای ورود به فارکس است. آموزش فارکس را می‌توان به سه قسمت آموزش فارکس مقدماتی، سطح متوسط و پیشرفته تقسیم کرد.
مفاهیم مقدماتی که در ابتدا باید فرا بگیرید، شامل اصطلاحات رایج زیر میشوند:
- معاملات خرید و فروش (Long and Short)
- اسپرد (Spread)
- لوریج (Leverage)
- مارجین (Margin)
- پیپ (PIP)
- لات (Lo)
- حد سود و حد ضرر (Stop Loss & Take Profit)
- بالانس (Balance)
- و…
مفاهیم آموزش فارکس در سطح متوسط (شناخت انواع تحلیل فارکس)
پس از آموزش مقدماتی بازار فارکس، در سطح بعدی شما باید با انواع تحلیل فارکس آشنا شوید. انواع تحلیل در فارکس به‌طورکلی به سه نوع تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال و تحلیل سنتیمنتال تقسیم میشوند.
تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال فارکس یک روش برای پیش‌بینی جهت حرکت قیمت‌ها در بازار فارکس بر اساس نمودارها، شاخص‌های فنی و الگوهای قیمتی است. تحلیل تکنیکال یا تحلیل فنی، بر این ایده تمرکز دارد که بر اساس نمودارها و تاریخچه قیمتی بازار، می‌توان رفتار آینده یک دارایی را پیش‌بینی کرد.
✅ بیشتر بخوانید: آموزش تحلیل تکنیکال فارکس
تحلیل فاندامنتال
تحلیل فاندامنتال فارکس به مطالعه عوامل اقتصادی، مالی، و سیاسی که بر قیمت ارزها تاثیر می‌گذارند، می‌پردازد. این عوامل شامل نرخ بهره، نرخ تورم، رشد اقتصادی، سیاست‌های مالی و پولی کشورها، تنش‌های ژئوپلیتیک، اخبار و رویدادهای مهم اقتصادی جهانی میشوند.
در تحلیل فاندامنتال یا تحلیل بنیادی فارکس، معاملهگران به بررسی اطلاعات اقتصادی مرتبط با کشورهایی که ارزهای‌شان معامله میشوند، میپردازند. به عنوان مثال، اعلام نتایج اقتصادی، تصمیمات بانک‌های مرکزی و اطلاعاتی که از نظر اقتصادی میتوانند تاثیر بر بازار داشته باشند.
✅ بیشتر بخوانید: آموزش فاندامنتال فارکس
تحلیل سنتیمنتال
تحلیل سنتیمنتال به بررسی احساسات، عقاید و نظرات معاملهگران و سرمایهگذاران در بازارها می‌پردازد. این نوع تحلیل تلاش میکند تا بفهمد که آیا شرکت‌کنندگان در بازار اکثرا به خرید علاقه دارند یا فروش.
✅ بیشتر بخوانید: تحلیل سنتیمنتال فارکس چیست؟ آموزش تحلیل احساسات بازار فارکس
مقاهیم آموزش پیشرفته فارکس
پس از گذراندن آموزش‌های سطح مقدماتی و متوسط فارکس، میتوانید آموزش‌های پیشرفته فارکس را شروع کنید. مهمترین مفاهیم پیشرفته فارکس که باید بیاموزید، مفاهیم تدوین استراتژی معاملاتی در فارکس و مدیریت ریسک و سرمایه هستند که در ادامه به توضیح مختصری از هر کدام می‌پردازیم:
- استراتژی معاملاتی: استراتژی معاملاتی در فارکس به مجموعه سیاست‌های تحلیلی و سایر مواردی می‌پردازد که معاملهگران برای انجام معاملات ارزی در نظر می‌گیرند. این استراتژی‌ها بر اساس تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال یا ترکیبی از هر دو هستند. استراتژی‌های معاملاتی شامل زمان‌بندی ورود و خروج از معاملات، مدیریت ریسک و استفاده از اندیکاتورها و الگوهای قیمتی است. هر معاملهگر ممکن است استراتژی خود را با توجه به سبک معاملاتی و تجربه شخصی خود بهینه‌سازی کند. مهمترین نکته این است که استراتژی انتخابی با هدف‌ها و شرایط معاملهگر هماهنگ باشد.
- مدیریت ریسک: مدیریت ریسک یکی از مهمترین عوامل موفقیت در معاملات فارکس است. این اصل به معنای شناسایی، ارزیابی و کنترل ریسک‌های مرتبط با معاملات است. هدف اصلی مدیریت ریسک در فارکس، کاهش مخاطرات مالی و حفظ سرمایه معاملهگر است.
برای معامله در فارکس از کجا باید شروع کنیم؟
پس از گذراندن آموزش‌های اولیه، نخستین قدم برای شروع معامله در فارکس، ثبت نام در یک کارگزاری معتبر فارکس است.
پس از افتتاح حساب در بروکر، با افتتاح حساب و واریز وجه به حساب معاملاتی خود، قادر به ترید در فارکس خواهید بود. انجام معاملات فارکس، نیازمند انجام مراحلی است که در مقاله‌ای جداگانه در دلتا کالج، به آن‌ها پرداخته‌ایم؛ کافیست روی این لینک کلیک کنید: معاملات فارکس
چه کسانی در فارکس معامله می کنند؟
بازار فارکس دارای تنوع بسیار گسترده‌ای از شرکت‌کنندگان است که هرکدام اهداف و استراتژی‌های به خصوصی را از معامله در بازار دنبال میکنند. از بانک‌های مرکزی قدرت‌مند و شرکتهای جهانی گرفته تا سرمایهگذاران خرد و معاملهگران مبتدی.
اگرچه که موسسات مالی (همانند بانک‌های مرکزی و صندوق‌های تامین) بازیگران اصلی در بورس جهانی فارکس به حساب می‌آیند و معاملهگران خرد درصد بسیار کمی از شرکت‌کنندگان بازار را تشکیل می‌دهند، اما بخش مهمی از اکوسیستم فارکس به حساب می‌آیند.
تمام افراد میتوانند به این جامعه بزرگ شرکت‌کنندگان بپیوندند و هیچ محدودیتی وجود ندارد. تنها شرط لازم برای آغاز معامله در فارکس، این است که آموزش ببینید و در یک بروکر معتبر ثبت نام کنید.
علت محبوبیت بازار فارکس چیست؟
به‌طورکلی، جذابیت بالای این بازار به همراه فرصت‌های درآمدزایی بی‌شمار آن، سبب گردیده تا توجه معاملهگران بسیاری را از سراسر دنیا به خود معطوف کند؛ بنابراین نکته حائز اهمیت درباره بازار مالی فارکس نسبت به سایر بازارها، حجم بالای معاملات روزانه انجام شده در آن هست.
بر اساس گزارش بانک تسویه بینالمللی، نتایج جهانی اولیه از بررسی سه ساله بانک مرکزی در سال 2022، از فعالیت بازارهای مشتقه ارز و فرابورس، نشان میدهد که معاملات در بازار فارکس در آوریل 2022 به طور متوسط 7.5 تریلیون دلار در روز بوده است.
این رقم از 6.6 تریلیون دلار آمریکا که در سال 2019 بوده است، افزایش یافته است. این امر خود به تنهایی می‌تواند حاکی از میزان اهمیت، اعتبار و پتانسیل بالای درآمدزایی این بازار باشد.
تاریخچه پیدایش بازار مالی فارکس چیست؟
بازار ارزهای خارجی در اوایل دهه 1900 توسط استاندارد طلا حمایت میشد. کشورها با یکدیگر تجارت می‌کردند، زیرا می‌توانستند ارزهای دریافتی خود را به طلا تبدیل کنند. با این حال، استاندارد طلا نتوانست در طول جنگ‌های جهانی پابرجا بماند.
در طول جنگ جهانی دوم، سیستم برتون وودز معرفی شد. این سیستم جانشینی برای استاندارد شکست خورده (طلا) بود. نقش دلار آمریکا در سیستم برتون وودز بسیار برجسته بود، زیرا این پول به ارز ذخیره جهانی تبدیل شد. در واقع تمام ارزهای خارجی به دلار آمریکا وابسته بودند كه ارزش آن با قیمت طلا مرتبط بود.
این توافق‌نامه دارای ویژگیهای کلیدی مانند استفاده از سیستم نرخ ارز ثابت بین کشورها و ایجاد آژانس‌‌های بینالمللی برای نظارت بر فعالیت‌‌های اقتصادی بود و این اولین جرقه‌‌های تشکیل بازار فارکس در زمان معاصر بود.
اما این سیستم نیز دوامی نداشت و در سال 1973، استاندارد طلا توسط ریچارد نیکسون (رئیس جمهور وقت آمریکا) به‌طور کامل لغو شد و دلار آمریکا دیگر توسط ذخایر طلا پشتیبانی نمی‌‌شد و ارز خارجی به سیستم شناور آزاد تبدیل شد.
ارزها آزاد بودند که به هر ارزی که انتخاب می‌کردند، بچسبند یا بدون پیوند باقی بمانند و به عرضه و تقاضا اجازه دهند که ارزش آن را تعیین کند.
در اواخر دهه 1990 و با تولد اینترنت، بازارهای ارز پیچیده‌‌تر و سریع‌‌تر از همیشه رشد کردند؛ زیرا پول و نحوه مشاهده و استفاده مردم از آن، در حال تغییر بود و اولین پلتفرم‌های خرده فروشی فارکس نیز پدیدار شدند.
شخصی که در خانه نشسته بود، می‌توانست تنها با یک کلیک، قیمت دقیقی را بیابد که تا چند سال قبل به ارتشی از تاجران، دلالان و تلفن نیاز داشت.
در این برهه از زمان، برای فارکس همه چیز تغییر کرد. ارزهایی که قبلاً در نظام‌های سیاسی توتالیتر بسته شده بودند، قابل معامله بودند. بازارهای نوظهور مانند بازارهای آسیای جنوب شرقی، شکوفا شدند و سفته بازی سرمایه و ارز را به خود جذب کردند.
دلیل پیدایش بازار فارکس چیست؟
دلیل پیدایش فارکس چیست؟ همانطور که گفتیم، با پیشرفت تکنولوژی بازارهای ارز پیچیده‌‌تر و سریع‌‌تر از هر زمان دیگر رشد کردند؛ زیرا پول و نحوه نگرش و استفاده مردم از آن در حال تغییر بود.
با تقویت ارزهایی که تا پیش از این زیر پرچم سیستم‌‌های سیاسی وابسته به حکومت، ساکن باقی مانده بودند و شکلگیری بازارهای نوظهور در جنوب شرقی آسیا که پتانسیل جذب سرمایه‌‌ها و ارزهای جدید را داشتند، لزوم شکلگیری بازار ارزی چندمنظوره بیش از پیش احساس میشد.
بازار فارکس در ابتدا برای تبادلات ارزی بین بانکی شکل گرفت و بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف با یکدیگر تبادل پول انجام می‌دادند. اما دلیل انجام این کار چه بود؟
از آن جایی که در یک کشور منابع ارزی متفاوتی وجود دارد، برای معامله کردن و صادرات و واردات با هر کشور، نیاز به استفاده از ارزهای گوناگون بود؛ به عنوان مثال برای معامله با چین از یوآن و برای معامله با انگلیس از پوند استفاده میشود.
هر زمان که بالانس این ارزها نسبت به نوع صادرات و واردات تغییر پیدا می‌‌کرد، کشورهای مختلف ملزم به تبدیل ارز بودند و برای این تبدیل ارز از بازار تبادلات بانکی بهره می‌‌بردند.
رفته رفته این روند گسترش یافت و شرکت‌هایی چون نهادهای سرمایهگذاری و موسسات بیمه‌گذار نیز وارد این بازار شدند تا از نوسانات ایجاد شده در این بازار سود کسب کنند. گسترش این بازار تا جایی ادامه یافت که کارگزاران بازار فارکس وارد عرصه شدند.
با بررسی ها و برآورد ظرفیت‌‌های این بازار توسط کارگزار فارکس، مشخص شد که این نوع بازار قابلیت ورود مشتریان خرد را نیز دارد و آن‌ها نیز میتوانند از نوسانات این بازار سود ببرند.
شغل فارکس چیست؟ کسب درآمد از فارکس
اگر شما هم “شغل فارکس“ به گوش‌تان خورده است، بهتر است بدانید که فارکس در واقع شغل محسوب نمی‌شود؛ چراکه معامله‌گری در آن به معنای سرمایهگذاری بر روی مازاد درآمد می‌باشد. البته در صورتی که در این بازار حرفهای شوید، میتوانید بر روی درآمد آن به عنوان شغل اول خود حساب کنید.
در اصطلاح تخصصی به کسی که در فارکس معامله انجام میدهد، تریدر فارکس (Trader) یا همان معاملهگر گفته میشود.
میزان کسب درآمد فارکس برای هر شخصی متفاوت است و نمی‌‌توان عدد یا بازه مشخصی را تعیین کرد. درحالی‌که برخی از معاملهگران خرد به معامله در فارکس به چشم سرگرمی نگاه میکنند، افراد مشتاقی نیز هستند که رویای ترک شغل تمام وقت خود و تبدیل شدن به یک تریدر حرفهای را در سر می‌پرورانند.
آیا فارکس در ایران قانونی است؟
در بیشتر کشورهای دنیا، فعالیت در بازار مالی فارکس قانونی تلقی میشود و نهادهای مختلفی نیز با وضع کردن قوانین، بر انجام معاملات در این بازار نظارت دارند. اما در تاریخ 16 فروردین 1390، فارکس به‌طور رسمی در ایران غیرقانونی اعلام شده است.
طبق اعلامیه سازمان بورس تهران، اصلیترین دلیل غیرقانونی بودن فارکس خروج ارز و سرمایه از کشور اعلام شده است؛ چرا که برای انجام معامله در فارکس، معاملهگر ایرانی باید ریال خود را به دلار تبدیل کند و این امر خروج ارز از کشور تلقی میشود.
البته که باید در نظر داشت در صورتی که یک معاملهگر حرفه‌ی به معامله بپردازد، می‌تواند با کسب سود در بازار سبب ارزآوری و برگشت پول به کشور شود.
علاوه‌بر غیرقانونی بودن، فارکس در ایران از نظر فقهای دینی نامشروع نیز اعلام شده است؛ چرا که سود بدست آمده از معاملات، حکم ربا دارد.
نتیجه‌گیری
در مقاله “فارکس چیست به زبان ساده” دریافتید که بازار جهانی فارکس برخلاف برخی که آن را بازاری نوظهور میدانند، ریشه در گذشته دارد. اما طی دهه‌های اخیر و با پیشرفت تکنولوژی این بازار نیز پیشرفت کرده و بروزرسانی شده است.
با توجه به حجم معاملاتی این بازار و بزرگی و گستردگی آن، برای موفقیت، بی شک باید سیستم معاملاتی خاص و منحصربه‌فرد خود را دنبال کنید. همچنین وجود بازیگران بسیار در این حوزه، معامله در این بازار را با چالش‌هایی مواجه ساخته است که لزوم یادگیری و آموزش بورس جهانی فارکس را پر رنگ‌تر می‌نماید. در این خصوص، وب‌سایت دلتا کالج یک مرجع کامل و تخصصی برای آموزش رایگان فارکس به شمار می‌رود.
سوالات متداول
❓ معنی فارکس چیست؟
✅ کلمه Forex از ترکیب دو کلمه Foreign به معنای خارجی و Exchange به معنای مبادله به وجود آمده است و به معنی بازار تبادل ارزهای خارجی می‌اشد.
❓ کسب درآمد از فارکس چگونه است؟
✅ در فارکس شما از طریق مبادله ارزش نمادها با یکدیگر میتوانید درآمد کسب کنید. یعنی یک ارز همیشه نسبت به ارز دیگر معامله میشود. اگر ارزی را بفروشید، ارز دیگری را می‌‌خرید و اگر ارزی بخرید، ارز دیگری را می‌فروشید. سود از تفاوت بین قیمت تراکنش شما حاصل میشود.
❓ چگونه در فارکس سرمایهگذاری کنیم؟
✅ ابتدا باید در یک بروکر معتبر حساب معاملاتی افتتاح کنید، حساب خود را شارژ کنید و از طریق پلتفرم ارائه شده توسط بروکر به معامله و سرمایهگذاری در فارکس بپردازید.
❓ تفاوت بازار ارزهای دیجیتال (کریپتو) با بازار فارکس چیست؟
✅ در بازار فارکس، ارزهای واقعی کشورها معامله میشوند و معاملات فقط به صورت جفتی انجام میشوند؛ اما در بازار ارزهای دیجیتال، ارزها مجازی هستند و برخلاف فارکس، به تنهایی قابل معامله‌اند. همچنین معاملات در بازار فارکس از نوع CFD هستند، اما در بازار کریپتو معاملات هم به صورت CFD و هم به صورت STP انجام میشوند.