کندل استیک یا نمودار شمعی چیست؟ معرفی 10 تا از رایج‌ترین الگوهای کندل استیک

نمودار قیمت در بازار‌های مالی به اشکال مختلفی نمایش داده می‌شود. هر دسته از معامله‌گران متناسب با ستاپ معامله‌گری خود، از نوع مشخصی از این نمودارها استفاده می‌کنند. یکی از این نمودار‌ها، نمودار مبتنی‌بر کندل استیک (Candlestick) یا نمودار شمعی است که معامله‌گران بزرگ بازار چون ال بروکس (Al Brooks) و سم سیدن (Sam Seiden) از آن استفاده می‌کنند. 

در ادامه این مقاله از دلتا کالج توضیح خواهیم داد که نمودار کندل استیک چیست، انواع الگوهای کندل استیک کدام‌اند و چه ویژگی‌هایی دارند؟ و در خصوص تفسیر و بررسی این الگوها شما را راهنمایی خواهیم کرد.

نمودار شمعی کندل استیک چیست؟ (Candlestick)

کندل استیک یا نمودار شمعی، یکی از محبوب‌ترین و کاربردی‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی است. این نوع نمودار، اطلاعات قیمتی را به شکلی بصری و قابل درک ارائه می‌دهد. هر کندل نشان‌دهنده دوره زمانی خاصی است و قیمت باز شدن، بسته شدن، بالاترین و پایین‌ترین قیمت را در آن دوره نمایش می‌دهد. درک اینکه کندل چیست و چگونه عمل می‌کند، برای هر معامله‌گر و تحلیلگر ضروری است.

✅ پیشنهاد مطالعه: معرفی انواع نمودار فارکس (خطی، میله‌ای، شمعی)

اجزای نمودار کندل استیک چیست؟

نمودار کندل استیک، از کامل‌ترین شکل‌های نمایش روند قیمت است؛ زیرا در این نمودار می‌توان اطلاعات گسترده‌ای از قبیل قیمت باز شدن بازار، قیمت بسته شدن و نوسانات قیمت را مشاهده کرد. 

هر کندل یا شمع بسته‌ به تایم فریم، عملکرد بازار در یک بازه زمانی مشخص را نشان می‌دهد؛ برای مثال در تایم فریم یک ساعته، هر کندل روند قیمت بازار در یک ساعت گذشته را نشان می‌دهد.
به طور کلی هر کندل دارای بخش‌هایی است:

• قیمت آغازین (Open Price): نشان‌ می‌دهد که در تایم فریم انتخاب‌شده، بازار با چه قیمتی باز شده است.
• قیمت پایان (Close price): نشان‌ می‌دهد که در تایم فریم انتخاب‌شده، بازار با چه قیمتی بسته شده است.
• بالاترین قیمت (High price): سایه بالایی کندل نشان‌ می‌دهد که بالاترین قیمت در این بازه به چه مقدار رسیده است.
• کمترین قیمت (Low price): سایه پایینی کندل نشان می‌دهد که پایین‌ترین قیمت در این بازه به چه مقدار رسیده است.

تاریخچه نمودارهای شمعی

نمودار کندل استیک ریشه در ژاپن قرن هجدهم دارد. مونه‌هیسا هوما، یک تاجر برنج ژاپنی، این روش را برای تحلیل قیمت برنج ابداع کرد. بااین‌حال، این تکنیک بعدها توسط استیو نیسون به غرب معرفی شد و به‌سرعت در میان تحلیل‌گران و معامله‌گران محبوبیت یافت.

کاربرد نمودارهای شمعی چیست؟

نمودارهای شمعی کاربردهای متنوعی در تحلیل تکنیکال دارند:

• شناسایی روندها
• تشخیص نقاط برگشت بازار
• پیش‌بینی حرکات قیمت
• تعیین سطوح حمایت و مقاومت

کندل استیک با حمایت و مقاومت ارتباط نزدیکی دارد و می‌تواند در شناسایی این سطوح کلیدی کمک کند.

معرفی انواع الگوی کندل استیک

به‌طور کلی الگو‌های کندل استیک به سه دسته می‌شوند: 

1. الگو‌های صعودی برگشتی
2. الگو‌های نزولی برگشتی
3. الگو‌های ادامه‌دهنده 

در ادامه انواع انواع کندل استیک ذکر شده در بالا را بیشتر توضیح داده‌ایم. با ما همراه باشید.

الگوهای کندل صعودی برگشتی

در انتهای یک روند نزولی، الگو‌های کندل صعودی برگشتی شکل می‌گیرند. به عبارت دیگر زمان شکل‌گیری این الگو‌ها، انتظار بازگشت روند را داریم. این الگو‌ها به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

الگوی کندل استیک چکش – Hammer

از پرتکرار‌ترین الگو‌های صعودی برگشتی، می‌توان به الگوی کندل استیک چکش اشاره کرد. این الگو در انتهای یک روند نزولی شکل می‌گیرد. در واقع هنگامی‌که بازار دارای روند نزولی است، الگوی چکشی به ما نشان می‌دهد که قیمت‌ نزدیک به کف است و احتمال بازگشت روند وجود دارد.

این الگو سه ویژگی اصلی دارد که عبارتند از:

• بدنه: قسمت بالایی الگو که بدنه کندل را تشکیل می‌دهد.
• سایه پایینی: این سایه می‌بایست دو تا سه برابر اندازه بدنه باشد.
• سایه بالایی: کندل نباید سایه بالایی داشته باشد یا سایه آن خیلی کوتاه باشد.

الگوی کندل استیک چکش به این معنا است که قدرت فروشندگان در بازار کاهش پیدا کرده است. آن‌ها تلاش کردند که قیمت‌ را پایین بیاورند، اما در آخر نتوانستند بر خریداران غلبه کنند. هرچه سایه پایینی بیشتر باشد، کندل قابل‌ اعتماد‌تر می‌شود.

الگوی چکش معکوس – Inverted Hammer

این الگو مانند الگوی چکشی در انتهای یک روند نزولی شکل می‌گیرد و نشان‌دهنده بازگشت احتمالی روند است. این الگو سه ویژگی اصلی دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

• بدنه: قسمت پایینی الگو که بدنه کندل را تشکیل می‌دهد.
• سایه بالایی: این سایه می‌بایست دو تا سه برابر اندازه بدنه باشد.
• سایه پایینی: کندل نباید سایه پایینی داشته باشد یا سایه آن خیلی کوتاه باشد.

الگوی چکش وارونه در طول یک روند نزولی با سایه بالایی طولانی رخ می‌دهد که منعکس کننده تلاش برای قیمت‌های بالاتر است.

الگوی سه سرباز صعودی – Three White Soldiers

از قابل اعتماد‌ترین الگو‌های برگشتی، می‌توان به الگوی کندل استیک سه سرباز صعودی اشاره کرد. این الگو از سه کندل صعودی پشت سرهم در انتهای یک روند نزولی تشکیل می‌شود. سه سرباز صعودی (سفید) یک الگوی صعودی است و هر سه کندل باید صعودی باشند.

کندل دوم در نقطه بسته شدن کندل اول باز می‌شود و کندل سوم نیز در نقطه بسته شدن کندل دوم. هر کندل باید بالاتر از بدنه کندل قبل خود بسته شود؛ همچنین هر سه کندل فاقد سایه هستند و یا سایه کوچکی دارند.

الگوی هارامی صعودی – Bullish Harami

در انتهای یک روند نزولی گاها یک کندل روند نزولی شکل می‌گیرد و سپس یک کندل صعودی دیگر اما کوچک‌تر از کندل قبلی خود شکل می‌گیرد. به این الگو، هارامی صعودی گفته می‌شود. این الگو دارای شرایطی است که عبارتند از:

• در این الگو کندل دوم همیشه کوچک‌تر از کندل اولی می‌باشد.
• در این الگوی کندل استیک، کندل اول، نزولی و کندل دوم، صعودی است. 

الگوهای کندل استیک نزولی برگشتی

در انتهای یک روند صعودی، الگو‌های کندل نزولی برگشتی شکل می‌گیرند. به عبارت دیگر زمان شکل‌گیری این الگو‌ها، انتظار بازگشت روند را داریم. انواع کندل استیک نزولی برگشتی به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

الگوی هارامی نزولی – Bearish Harami

در انتهای یک روند صعودی گاهی یک کندل روند صعودی شکل می‌گیرد و سپس یک کندل نزولی دیگر اما کوچکتر از کندل قبلی خود شکل می‌گیرد؛ به این الگو، هارامی نزولی گفته می‌شود. این الگو دارای شرایطی است که عبارتند از:

• در الگوی هارامی همیشه کندل دوم، کوچک‌تر از کندل اولی می‌باشد.
• در این الگوی کندل استیک، کندل اول صعودی و کندل دوم نزولی است.

الگوی کندل استیک ستاره دنباله‌دار – Shooting Star

الگوی ستاره دنباله‌دار (Shooting Star) یک الگوی تک‌کندلی در انتهای یک روند صعودی می‌باشد و با تشکیل آن می‌توان هشداری مبنی‌بر نزول قیمت دریافت کرد. این الگو زمانی تشکیل می‌شود که قیمت به سمت بالا رو به حرکت باشد و ناگهان با ورود پرقدرت فروشندگان قیمت کاهش می‌یابد. برای شکل‌گیری این الگو، شرط‌هایی لازم است که شامل موارد زیر می‌شوند:

• در روند صعودی شکل گرفته باشد.
• سایه بالایی کندل بیش از دو برابر بدنه و سایه پایینی باشد.
• بدنه و سایه پایینی کوتاه باشند.

کندل استیک مرد حلق آویز – Hanging Man

مرد دارآویز نام الگویی است که در روند صعودی ظاهر می‌شود و اخطار اتمام روند را می‌دهد. این الگو شبیه فردی به دار آویخته است با یک بدنه کوچک و سایه بلند در پایین خود. بهتر است طول سایه پایین حداقل دو برابر طول تنه کندل باشد و سایه بالایی نداشته باشد یا سایه بالایی بسیار کوچک باشد.

این الگو هنگامی رخ می‌دهد که روند صعودی است و با فشار فروش در بازار، قیمت به پایین‌ترین حد قیمتی روز می‌رسد و دوباره خریداران قیمت را بالا می‌برند.

الگوی سه کلاغ سیاه – Three Black Crows

نمودار کندل استیک سه کلاغ سیاه از جمله الگوهای سه کندلی است. سه کلاغ سیاه، یک الگوی برگشتی است که در انتهای روند صعودی یا پس از دوره‌ای از رنج زدن قیمت رخ می‌دهد. این الگو از سه کندل نزولی بدون سایه یا با سایه خیلی کوچک تشکیل می‌شود.

روانشناسی الگوی سه کلاغ سیاه بسیار شبیه‌ به الگوی سه‌ سرباز سفید است با این تفاوت که عکس همان اتفاقات رخ می‌دهد.

الگوی ابر سیاه – Dark Cloud Cover

کندل ابر سیاه یک الگوی دو کندلی است که کندل اول آن صعودی و کندل دوم آن نزولی است. برای شکل‌گیری این الگو شرایطی لازم است که شامل موارد زیر است:

• کندل اول صعودی و کندل دوم نزولی باشد.
• کندل دوم از نقطه پایان کندل اول باز شود و بالای نقطه باز شدن کندل اول بسته شود.
• دو کندل سایه کوچکی در پایین و بالای خود داشته باشند. 

در کندل اول این الگو خریداران کنترل بازار را به دست گرفته اند و قیمت بالا میرود، اما بعد فروشندگان وارد بازار شده و حرکات خریداران را خنثی می‌کنند.

الگوهای کندل ادامه دهنده روند

به‌طورکلی اکثر الگو‌های کندلی بازار، ادامه‌دهنده روند هستند؛ به استثنای چند الگوی بازگشتی که در مطالب فوق توضیح داده شد و الگو‌های دوجی که در ادامه توضیح داده می‌شوند، باقی الگو‌ها ادامه‌دهنده روند هستند.

الگوی کندل استیک دوجی چیست؟

الگو‌های دوجی نشانه ناحیه عدم تصمیم‌گیری و رنج می‌باشند . زمانی که قدرت خریداران و فروشندگان در بازار برابر است، این الگو‌ها شکل‌ می‌گیرند. نمودار کندل استیک دوجی در واقع یک ناحیه رنج در تایم فریم پایین‌تر است. این الگوها به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

الگوی دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji):

این الگو دارای چند ویژگی است:

• نداشتن بدنه صعودی یا نزولی.
• نداشتن سایه در پایین یا داشتن سایه بسیار کوچک.
• داشتن سایه بلند بالایی.

الگوی دوجی پادراز یا پایه بلند (Long-Legged Doji):

این الگو دارای چند ویژگی است:

• نداشتن بدنه صعودی یا نزولی
• داشتن سایه بلند و تقریبا برابر در بالا و پایین

الگوی دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji):

این الگو دارای چند ویژگی است:

• نداشتن بدنه صعودی یا نزولی.
• نداشتن سایه در بالا یا داشتن سایه بسیار کوچک.
• داشتن سایه بلند پایانی.

الگوی دوجی چهار قیمت (Four Price):

این الگو دارای چند ویژگی است:

• نداشتن بدنه صعودی یا نزولی
• نداشتن سایه بالایی و پایینی

مزایا و معایب نمودار کندل استیک چیست؟

تحلیل چارت با استفاده از نمودارهای شمعی مزایای زیادی دارد و نسبت به سایر روش‌های مشاهده و تحلیل چارت کاربرد بیشتری دارد. در ادامه چند مورد از مزایا و معایب کندل استیک‌ها را بیان می‌کنیم:

مزایای کندل استیک	معایب کندل استیک
ارائه اطلاعات بیشتر نسبت به نمودارهای خطی	محدودیت در نشان دادن حجم معاملات
شناسایی سریع الگوها و روندها	امکان تفسیر اشتباه الگوها
درک بهتر احساسات بازار	نیاز به تأیید با سایر ابزارهای تحلیلی
قابلیت استفاده در تمام بازه‌های زمانی	–

کدام الگوهای کندل استیک بیشتر از سایر الگوها تکرار می‌شوند؟

تمامی الگو‌هایی که در مطالب بالا آورده شد از پرتکرار‌ ترین الگو‌های کندل استیکی هستند؛ اما از میان آن‌ها الگو‌های چکش، هارامی، سه سرباز صعودی و سه کلاغ سیاه پرتکرار تر  می‌باشند.

توصیه مهم درباره الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال فارکس

به یاد داشته باشید که هیچ الگویی در تحلیل تکنیکال فارکس یک اطمینان 100 درصدی از حرکت‌های آتی قیمت‌ها نمی‌دهد.

استفاده موثر از انواع کندل استیک در معاملات، نیازمند درک عمیق بازار، تجربه و تحلیل چند عاملی است که ممکن است شامل خبرهای اقتصادی، روندهای بازار و دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند شاخص‎‌های میانگین حرکتی، RSI و MACD باشد.

معامله‌گران توصیه می‌کنند که تا جایی که ممکن است از الگوهای شمعی به همراه سایر ابزارهای تاییدکننده استفاده شود تا از احتمالات و ریسک‌های مرتبط با معاملات، به بهترین شکل ممکن اجتناب شود.

آنچه در مقاله “کندل استیک چیست؟” خواندید…

نمودار کندل استیک نموداری است که روند قیمت در آن با کندل‌های صعودی یا نزولی نمایش داده می‌شود. هر کندل بسته به تایم فریم، عملکرد بازار در یک بازه زمانی مشخص را نشان می‌دهد.

به‌طورکلی الگو‌های کندل استیک به سه دسته تقسیم می‌شوند: الگو‌های ادامه دهنده، الگو‌های صعودی برگشتی و الگو‌های نزولی برگشتی. در انتهای یک روند نزولی، الگو‌های کندل صعودی برگشتی و در انتهای یک روند صعودی، الگو‌های کندل نزولی برگشتی شکل می‌گیرند؛ به عبارت دیگر زمان شکل‌گیری این الگو‌ها، انتظار بازگشت روند را داریم. به استثنای چند الگوی بازگشتی و کندل‌های دوجی، اکثر الگو‌های کندلی بازار، ادامه‌دهنده روند هستند.

سوالات متداول