مارجین (Margin) چیست و چه کاربردی دارد؟

در دنیای بازار فارکس، مارجین (Margin) نقش مهمی در تعیین توانایی معامله‌گر برای باز کردن و حفظ پوزیشن دارد. اما مارجین (Margin) چیست و چرا اینقدر مهم است؟ به بیان ساده، معنای مارجین در فارکس به این است که معامله‌گران باید برای باز کردن موقعیت های دارای لوریج (Leverage) سرمایه‌گذاری کنند. این کارمزد یا هزینه نیست، بلکه بخشی از مانده حساب معامله‌گر است که برای حمایت از معاملات آنها کنار گذاشته می‌شود.

مفهوم مارجین ارتباط نزدیکی با اهرم دارد و به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا با سرمایه‌گذاری نسبتاً کمی پوزیشن‌های بزرگ‌تر را کنترل کنند. محاسبه مارجین بسته به نیاز بروکر و نسبت لوریج انتخابی، معمولاً به صورت درصدی از اندازه کل معامله بیان می‌شود. به عنوان مثال، اگر یک بروکر اهرم 1:100 را ارائه دهد، یک معامله‌گر باید تنها 1٪ از کل ارزش معاملات را به عنوان مارجین سپرده گذاری کند.

با این حال، معاملات مارجین با خطراتی همراه است، به خصوص زمانی که سطح مارجین (Margin Level) معامله‌گر -نسبت سرمایه اولیه به مارجین استفاده شده- بسیار پایین می‌آید. اگر این سطح به زیر یک آستانه خاص برسد، بروکر ممکن است یک فراخوان مارجین (Margin) صادر کند و از معامله‌گر بخواهد وجوه اضافی را برای باز نگه داشتن پوزیشن‌ها واریز کند. اگر فراخوان مارجین (Margin Call) نادیده گرفته شود، کارگزار ممکن است به طور خودکار معاملات را ببندد تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند.

برای مدیریت موثر مارجین، معامله‌گران باید بالانس (Balance)، مارجین آزاد (Free Margin) و سطح مارجین (Margin Level) خود را کنترل کنند. بالانس (Balance) به مجموع پول موجود در حساب قبل از باز کردن معاملات اشاره دارد، در حالی که مارجین آزاد (Free Margin) نشان‌دهنده سرمایه باقی‌مانده برای افتتاح پوزیشن‌های جدید است. مارجین آزاد (Free Margin) سالم انعطاف‌پذیری در معاملات را تضمین می کند و خطر لیکوئید شدن را کاهش می‌دهد.

درک مارجین برای معامله گران فارکس ضروری است، زیرا مستقیماً بر مدیریت ریسک و موفقیت معاملات تأثیر می گذارد. در بخش‌های بعدی، مفهوم و معنی مارجین، نحوه‌ی عملکرد مارجین، نحوه‌ی محاسبه‌ی مارجین و همه‌ی آن چیزی که نیاز دارید درباره مارجین بدانید، می‌پردازیم.

مفهوم و معنی مارجین (Margin) چیست؟

به همان صورتی که شخص می‌تواند در ازای افتتاح حساب از بانک وام بگیرد؛ شرکت‌های کارگزاری نیز در برابر ارزش سهام، اوراق قرضه و وجوه موجود در پرتفوی، به سرمایه‌گذاران وام می‌دهند. چنین وجوهی را وام مارجین (Margin) می‌نامند و به عبارت دیگر مارجین مانند یک اعتبار است و سرمایه‌ای مازاد بر دارایی خود فرد به شمار می‌رود که به وسیله صرافی یا بروکر در اختیار وی قرار می‌گیرد تا بتواند درصد سود بیشتری را کسب نماید.. مارجین در فارکس شرایط وام‌گرفتن از بروکر را فراهم و از دارایی‌های موجود در حساب شما به عنوان وثیقه استفاده می‌کند.

مفهوم مارجین در فارکس به مبلغی اطلاق می‌شود که هنگام قرض‌گرفتن پول برای خرید (یا معامله) دارایی نزد بروکر سپرده می‌شود. وقتی یک سرمایه‌گذار دارایی را با مارجین خریداری می‌کند، درواقع از پولی که از بروکر قرض‌گرفته‌، برای سرمایه‌گذاری در بازار فارکس استفاده می‌کند.

معنی مارجین به مقدار دارایی سرمایه‌گذار در حساب بروکر خود اشاره دارد. اصطلاح «خرید در ماجین یا To buy on margin» به معنای استفاده از پول قرض‌گرفته شده از بروکر برای خرید بیشتر دارایی است. برای انجام این کار، به جای یک حساب بروکر استاندارد، باید یک حساب مارجین داشته باشید. حساب مارجین، نوعی حساب است که در آن کارگزار به شخص وام می‌دهد تا دارایی بیشتر از توانایی حساب خود خریداری کند.

 استفاده از مارجین برای خرید عملاً مانند استفاده از دارایی موجود در حساب خود به عنوان وثیقه برای وام است. وام وثیقه نرخ بهره دوره‌ای دارد که باید توسط سرمایه‌گذار پرداخت شود. معامله‌گر وقتی از پول قرض‌گرفته‌شده استفاده می‌کند، ضرر و سود او به همان نسبت بیشتر می‌شود. برای مثال، اگر مارجین اولیه ۵۰ درصدی برای حساب مارجین خود داشته و ۱۰,۰۰۰ دلار دارایی خریداری کنید، مارجین شما ۵۰۰۰ دلار خواهد بود و می‌توانید بقیه را از بروکر خود قرض بگیرید.

نحوه عملکرد مارجین چگونه است؟

معاملات مارجین (Margin) به شما این امکان را می‌دهند که سهام بیشتری نسبت به حالت عادی بخرید. خرید با مارجین به معنای قرض‌گرفتن از بروکر به منظور خرید سهام (یا معامله با سرمایه بالاتر) است.

برای معامله به این روش ، به یک حساب مارجین نیاز دارید. با یک حساب مارجین، شما پولی را واریز می‌کنید که به عنوان وثیقه برای خرید دارایی مورد نظر شما عمل می‌کند. بروکر در ازای وام از شما بهره دریافت می‌کند که باید آن را بازپرداخت کنید.

برای درک بهتر اینکه نحوه عملکرد مارجین چیست، بیایید یک مثال را بررسی کنیم: تصور کنید که ۱۰۰ دلار دارایی دارید که تحت تاثیر تغییر قیمت ۱۵ دلار رشد می‌کند. در این حالت با سرمایه‌گذاری عادی، بدون استفاده از مارجین، شما ۱۵ درصد سود کسب می‌کنید.

همچنین باید توجه داشته باشید که معامله با مارجین در فارکس، سود و زیان شما در این بازار را افزایش می‌دهد. مثال بالا را در نظر بگیرید، همانطور که گفتیم در شرایط عادی و بدون استفاده از مارجین، شما ۱۵ درصد سود کسب می‌کنید. در حالی که اگر با مارجین ۱۰ درصدی معامله کرده بودید، برای باز کردن این پوزیشن معاملاتی تنها به ۱۰ دلار نیاز داشتید.

مارجین در فارکس چیست؟

بازار معاملات فارکس را می‌توان بزرگ‌ترین بازار مالی جهان دانست. حجم بالای معاملات روزانه و نقدینگی بالا، این بازار را به گزینه جذابی برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است. یکی از مفاهیم مهمی که هنگام معامله در بازار فارکس با آن برخورد می‌کنید، مارجین در فارکس است.

معامله‌گر برای شروع معاملات خود، باید مبلغی را به  حساب معاملاتی‌اش  واریز کند. معنی مارجین در فارکس برابر با بخشی از وجوه معامله‌گر است که برای باز نگه‌داشتن پوزیشن‌های معاملاتی یا حفظ آنها سپرده می‌شود. مفهوم مارجین در فارکس عملکردی مانند سپرده یا وثیقه دارد که نزد شرکت کارگزاری قرار می‌گیرد و میزان مارجینی که برای معامله باید داشته باشید در حساب‌های کارگزاری‌ها متفاوت است. درک اینکه مارجین فارکس چیست اهمیت بالایی دارد؛ زیرا به طور مستقیم با معامله شما مرتبط است. معاملات مارجین از بخشی از سرمایه معاملاتی شما استفاده می‌کند و باقی آن را از بروکر قرض می‌گیرید. هنگام استفاده از معامله مارجین، توجه به مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه اهمیت بسیار بیشتری پیدا می‌کند. 

هنگام معامله در بازار فارکس، با استفاده از مارجین می‌توانید به فرصت‌های بیشتر و معاملات بزرگ‌تری دسترسی داشته باشید. این امر باعث شده که معامله با مارجین به یکی از روش‌های معاملاتی ضروری مورد استفاده معامله‌گران و در عین‌حال  یکی از روش‌های پرریسک تبدیل شود.

فرض کنید بروکر شما اهرم ۱:۵۰ ارائه می‌دهد. در چنین شرایطی به ازای هر ۵۰ واحد ارز، ۱ واحد از آن برای مارجین نیاز است. در چنین شرایطی اگر یک معامله ۵۰ دلاری باز کنید،  مارجین پوزیشن شما تنها ۱ دلار خواهد بود و به صورت ۱/۵۰ نشان داده می‌شود.

آموزش اصطلاحات مربوط به مارجین

اصطلاح مارجین به موارد زیادی در بازار مالی اشاره دارد. وقتی صحبت از سرمایه‌گذاری باشد، معامله با مارجین به معنای قرض‌گرفتن پول از بروکر برای خرید اوراق بهادار، مانند سهام یا کلاس‌های دیگر دارایی است. در واقع مارجین، تفاوت بین ارزش کل سرمایه‌گذاری و مبلغی است که از یک بروکر وام می‌گیرید. در ادامه نگاهی به اصطلاحات مربوط به مارجین خواهیم داشت:

• سطح مارجین (Margin Level)

سطح مارجین یا مارجین لول (Margin Level) به عنوان سرمایه در دسترس معامله‌گر برای بازکردن پوزیشن‌های بیشتر تعریف می‌شود. این سطح با استفاده از نسبت حقوق صاحبان سهام به مارجین استفاده‌شده محاسبه می‌شود:

سطح مارجین = (مانده حساب ÷ مارجین استفاده‌شده) × ۱۰۰

مارجین لول نشان می‌دهد که آیا شخص قادر به بازکردن پوزیشن معاملاتی جدید است یا خیر. صفر بودن سطح مارجین نشان می‌دهد که شخص پوزیشن بازی ندارد. اگر سطح مارجین برابر با  ۱۰۰ باشد، بروکر تا زمانی که شخص پولی به حساب خود واریز نکند، اجازه بازکردن حساب را نمی‌دهد.

• کال مارجین (Call Margin)

کال مارجین (Call Margin) زمانی اتفاق می‌افتد که درصد سرمایه صاحبان دارایی در یک حساب مارجین، کمتر از مقدار مورد نیاز بروکر باشد. در حقیقت حساب مارجین سرمایه‌گذار، شامل دارایی‌ای است که با ترکیبی از پول خود فرد  و مارجین  قرض‌گرفته شده از بروکر خریداری شده است وکال مارجین به تقاضای بروکر برای واریز پول بیشتر به حساب سرمایه‌گذار اشاره می‌کند. این اصطلاح معمولاً نشانگر کاهش ارزش دارایی موجود در حساب مارجین است.

اگر معامله‌گر وجوهی را واریز نکند، بروکر ممکن است معامله‌گر را مجبور به فروش دارایی‌ها، بدون توجه به قیمت بازار کند. سرمایه‌گذاران با بررسی حقوق صاحبان سهام خود و نگهداری وجوه کافی در حساب‌شان، می‌توانند از کال مارجین جلوگیری کنند.

• فری مارجین (Free Margin)

فری مارجین را می‌توان به دو صورت طبقه‌بندی کرد:

۱- میزان مارجین موجود برای باز کردن پوزیشن جدید.

۲- مقدار پول آزادی که قبل از دریافت کال مارجین و در معاملات باز در ضرر به کمک معامله‌گر می‌آيد.  

فری مارجین، پول موجود در حساب معامله‌گر است که برای پوزیشن‌های باز فعلی در مارجین استفاده نمی‌شود. گاهی به آن مارجین قابل‌ استفاده (Usable Margin) نیز گفته می‌شود؛ زیرا نشان‌دهنده وجوه موجود برای بازکردن معاملات جدید است.

• مارجین سود (Profit margin)

مارجین سود یک معیار رایج برای نشان‌دادن میزان درآمد یک شرکت یا یک فعالیت معاملاتی خاص است. این عدد که به صورت درصد بیان می‌شود، نشان‌دهنده بخشی از درآمد فروش دارایی است که پس از کسر تمام هزینه‌های آن، به عنوان سود خالص باقی می‌ماند. به صورت کلی، مارجین سود با تقسیم میزان سود خالص بر میزان کل درآمد به دست می‌آید.

انواع مختلفی از مارجین سود وجود دارد، مهم‌ترین و متداول‌ترین آن، مارجین سود خالص است که پس از محاسبه سایر هزینه‌ها، از جمله مالیات، برای شرکت محاسبه می‌شود. البته سرمایه‌گذاران و معامله‌گران حرفه‌ای نیز برای طراحی استراتژی‌های معاملاتی خود از مارجین سود استفاده می‌کنند.

• فول مارجین (Full margin)

فول مارجین در فارکس به مقدار پولی اشاره دارد که یک معامله‌گر، در حساب معاملاتی خود، برای بازکردن و حفظ یک پوزیشن معاملاتی، در دسترس دارد. اصطلاح فول مارجین به مقدار کامل مارجینی اشاره دارد که برای بازکردن و حفظ پوزیشن در بازار فارکس لازم است.

• مارجین مورد نیاز (Required Margin)

مارجین مورد نیاز درصدی از دارایی است که قبل از بازکردن پوزیشن معاملاتی، به عنوان وثیقه، قفل می‌شود. این اصطلاح به تفاوت بین ارزش فعلی وثیقه و ارزش وام اشاره دارد.

• مارجین استفاده شده (Used Margin)

مارجین استفاده شده، تمام مارجین‌های «قفل شده» است و نمی‌توان از آنها برای بازکردن پوزیشن‌های معاملاتی جدید استفاده کرد. این مارجین در حال استفاده است، از این رو به آن مارجین استفاده شده می‌گویند.

مزایا و معایب استفاده از مارجین در فارکس چیست؟

استفاده از مارجین با افزایش پوزیشن معاملاتی شما، تاثیر مستقیمی بر روی سود و ضرر شما دارد. در ادامه چند مورد از مزایا و معایب استفاده از مارجین را بررسی می‌کنیم.

مزایا ✅	معایب ❌
افزایش سود حاصل از معاملات	افزایش ضرر حاصل از معاملات
افزایش قدرت خرید (لوریج)	وجود ریسک کال مارجین
انعطاف پذیری بازپرداخت	وجود کارمزد و هزینه اضافی
نرخ بهره پایین‌تر از سایر وام‌ها	خطر برآورده نشدن کال مارجین و لیکوئید شدن
گزینه‌های سرمایه‌گذاری بیشتر (معاملات آپشن و پوزیشن‌های فروش)

مزایای مارجین چیست؟

دلیل اصلی استفاده از مارجین در فارکس، سرمایه‌گذاری با استفاده از اهرم است. استفاده از مارجین قدرت خرید معامله‌گر را افزایش می‌دهد. وام‌های مارجین نیز نسبت به سایر وام‌ها، نرخ بهره پایین‌تر و انعطاف‌پذیری بیشتری را ارائه می‌دهند،؛ زیرا برنامه بازپرداخت ثابتی وجود ندارد. به همین دلیل، معاملات مارجین، می‌تواند سود را افزایش دهد.

علاوه بر این، یک حساب مارجین شرایط استفاده از استراتژی‌های خاص را فراهم می‌کند. معامله‌گران می‌توانند با پوزیشن‌های معاملاتی کوتاه‌مدت سود خوبی به دست آورند.

معایب مارجین چیست؟

اکثر سرمایه‌گذاران برای افزایش سود خود از وارد معاملات مارجین می‌شوند؛ در حالی که معاملات مارجین، میزان ضرر شخص را نیز افزایش می‌دهد. اگر در معامله‌ای از مارجین استفاده کنید و ارزش آن دارایی کاهش یاید، ضرر شما از معامله چندبرابر خواهد شد.

 معامله مارجین هزینه دارد. بروکرها اغلب بهره دریافت می‌کنند و این کارمزد صرف‌نظر از عملکرد حساب مارجین شما ارزیابی می‌شود.

علاوه بر این موارد، اگر نتوانید الزامات مارجین را برآورده کنید، ریسک کال مارجین (Call Margin) نیز وجود دارد. اگر کال مارجین شوید، بروکر می‌تواند حساب شما را تسویه کرده و امتیازات مارجین شما را لغو کند.

مدیریت ریسک معاملات با Margin

همانطور که پیش از این اشاره شد، مارجین به همان اندازه که توانایی افزایش سود شما را دارد، می‌تواند ضرر شما را نیز به شدت افزایش دهد. علاوه بر این، ریسک کال مارجین شدن نیز وجود دارد. یکی از اشتباهاتی که معامله‌گران جدید مرتکب می‌شوند استفاده از سطح بالای مارجین با هدف کسب سود سریع و بالا در زمان کوتاه است. . در حالی که اگر بازار بر خلاف معامله شما حرکت کند، متحمل ضرر سنگینی می‌شوید. در نتیجه، مدیریت ریسک از اهمیت بالایی برخوردار است.

برای مقابله با این امر، به معامله‌گران مبتدی توصیه می‌کنیم تا از نسبت اهرم کمتری استفاده کنند. هرگاه تجربه شما در معاملات بیشتر شد، معامله با اهرم‌های بالاتر را نیز امتحان کنید. استفاده از اهرم کمتر به عنوان یک استراتژی مدیریت ریسک عمل می‌کند؛ زیرا فضای بیشتری را برای معامله، بدون ریسک بر روی تمام سرمایه شما، فراهم می‌کند.

تفاوت لوریج با مارجین چیست؟

وقتی شخصی از یک بروکر یا نهاد دیگری وام بگیرد تا سرمایه اضافی برای معامله داشته باشد؛ وارد معاملات مارجین شده است. در مقابل، در صورتی که معامله به سمت دیگری پیش رود، فرد مبلغ وام گرفته‌شده را با بهره پرداخت خواهد کرد.

مبلغ سرمایه‌گذاری‌شده توسط یک فرد، از جمله وثیقه ارائه‌شده، مارجین نامیده می‌شود و این عمل، قدرت معاملاتی به نام اهرم یا لوریج را ایجاد می‌کند. مارجین عمدتاً برای به‌دست‌آوردن و ایجاد لوریج بالا استفاده می‌شود که توانایی افزایش سود و زیان را دارد.

 تفاوت عمده بین معاملات مارجین و لوریج در این است که لوریج نشان‌دهنده قدرت خریدی است که هنگام پذیرش بدهی ارائه می‌شود. علاوه بر این، معاملات مارجین مستلزم استفاده از وثیقه موجود در حساب مارجین است که باید با بهره بازپرداخت شود.

هر دو مفهوم عمدتاً به هم مرتبط هستند، با این حال، معامله مارجین تنها راه ایجاد لوریج نیست؛ زیرا می‌توان لوریج را با استفاده از استراتژی‌هایی ایجاد کرد که هیچ ارتباطی به حساب‌های مارجین ندارند. به صورت کلی، تجربه نشان داده که لوریج، در بازه زمانی بلندمدت گزینه مطمئن‌تری است و باعث کاهش ضرر می‌شود. در مقابل، سرمایه‌گذاری‌های مارجین کوتاه‌مدت بازده مناسبی را در بازارهایی با نقدینگی بالا ارائه می‌کنند. 

نحوه محاسبه مارجین در فارکس

درک نحوه محاسبه مارجین در فارکس برای مدیریت ریسک و بهینه سازی عملکرد معاملات ضروری است. فرمول محاسبه مارجین فارکس به معامله گران کمک می کند تا قبل از باز کردن یک موقعیت، مارجین مورد نیاز را تعیین کنند. فرمول حاشیه این است:

حجم معامله تقسیم بر لوریج مساوی است با مارجین. 

مارجین = حجم معامله ÷‍‍ لوریج

اندازه تجارت به کل ارزش تصوری موقعیت اشاره دارد.

لوریج توسط بروکر ارائه می‌شود که تعیین می‌کند چه مقدار سرمایه برای باز کردن معامله لازم است.

​به عنوان مثال، اگر یک معامله‌گر بخواهد یک پوزیشن حاوی 1 لات (100000 واحد) را به یورو/دلار آمریکا باز کند و بروکر او اهرمی 1:100 ارائه دهد، مارجین مورد نیاز این خواهد بود:

 100.000 ÷‍‍ 100 = 1000 USD

این بدان معناست که معامله‌گر باید حداقل 1000 دلار در حساب خود داشته باشد تا بتواند این معامله را باز کند.

الزامات مارجین بسته به بروکر، ابزار معاملاتی و شرایط بازار ممکن است متفاوت باشد. برخی از کارگزاران همچنین ممکن است سطح‌بندی‌های متفاوتی از مارجین را ارائه دهند که در آن‌ها پوزشین‌های بزرگ‌تر به درصد مارجین بالاتری نیاز دارند. محاسبه مارجین قبل از انجام معامله به معامله‌گران کمک می کند تا سرمایه در دسترس خود را به طور موثر مدیریت کنند و از فراخوان های مارجین (Margin Call) غیرمنتظره به دلیل کمبود بودجه جلوگیری کنند.

جمع‌بندی

سرمایه‌گذارانی که به دنبال تقویت پتانسیل سود و زیان خود در معاملات هستند، معمولا در معاملات خود از مارجین استفاه می‌کنند. اما مارجین چیست؟ همانطور که در این مقاله به آن اشاره کردیم، معامله مارجین عمل قرض‌گرفتن پول و سپرده‌گذاری وجه نقد به عنوان وثیقه است. استفاده از مارجین در فارکس ممکن است منجر به سود بیشتری شود. معامله‌گران از مارجین استفاده می‌کنند تا با مبلغی بیشتر از دارایی‌های خود معامله  کنند. از سوی دیگر، در صورت کاهش ارزش‌ دارایی خریداری شده، ممکن است سرمایه‌گذار با بدهی بیشتری نسبت به وثیقه خود مواجه شود.

حال که جواب سوال مارجین چیست را می‌دانید، به یاد داشته باشید که استفاده از مارجین برای همه سرمایه‌گذاران مناسب نیست. در حالی که استفاده از مارجین در فارکس می‌تواند سرمایه شما برای معاملات را افزایش دهد، اما جنبه‌های منفی‌ای نیز دارد. یکی از این جنبه‌های منفی کال مارجین (Call Margin) است. بروکر ممکن است از شما بخواهد که پول و دارایی بیشتری را واریز کنید. حتی ممکن است مجبور شوید دارایی‌های خود را بفروشید یا پوزیشن معاملاتی مارجین خود را با ضرر ببندید. قبل از معامله با مارجین، حتما از تمام جنبه‌های استفاده از آن آگاه شوید. اگر تازه معاملات فارکس را شروع کرده‌اید شاید بهتر باشد از مارجین و لوریج‌های بالا استفاده نکنید. به یاد داشته باشید که بازارهای مالی همواره با ریسک زیادی همراه است. کال مارجین ممکن است در نوسان بازارها رخ دهد، از این رو شاید مجبور به فروش دارایی‌های خود با قیمتی پایین‌تر از حد انتظار شوید.

سوالات متداول