سیاست پولی چیست؟ بانک مرکزی کشورهای مختلف به ابزارهای کنترلی دسترسی دارند که با استفاده از قانون‌گذاری و تغییر شرایط در زمینه‌های پولی؛ سعی می‌کنند تا شرایط اقتصادی را کنترل کنند. مثلاً آن‌ها می‌توانند با چاپ پول، کم کردن نرخ بهره بانکی، تغییرات ذخایر ارزی و غیره، روی نرخ‌های مختلف اقتصادی-پولی کشور خود تأثیر بگذارند. به این مجموعه اختیارات بانک مرکزی، سیاست‌های پولی گفته می‌شود که نقش بسیار پررنگ و تعیین‌کننده‌ای در وضعیت اقتصادی یک کشور دارد. ما در این مقاله از دلتا کالج سیاست‌های پولی و کاربرد آن‌ها در اقتصاد را به شما معرفی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب:
سیاست پولی چیست؟
سیاست پولی در واقع یک مجموعه کامل از اختیاراتی است که بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف و فدرال رزرو در اختیار دارد تا مسائل پولی و اقتصادی را با آن کنترل کند. در امریکا فدرال رزرو به دنبال آن است که با استفاده از سیاست پولی به دو هدف مهم حداکثر اشتغال و کمترین تورم دست پیدا کند و همان‌طور که گفته شد برای رسیدن به این مهم، از سیاست پولی استفاده می‌کند.
به‌طور خلاصه باید گفت که سیاست پولی مربوط به کنترل میزان پول موجود در اقتصاد یک کشور و کانال‌هایی است که از طریق آن، حجم جدید پول داخلی یا ارزی را وارد اقتصاد می‌کند. تمامی شاخص‌های اقتصادی یک کشور روی اعمال سیاست‌های پولی تأثیرگذار هستند. مثلاً شاخص GDP، نرخ بهره، نرخ تورم، نرخ رشد صنایع، آمار اشتغال و … همگی اعدادی هستند که توسط فدرال رزرو رصد می‌شوند تا در نهایت سیاست‌های پولی مناسب برای متعادل کردن و رشد اقتصادی اعمال شود.
برای مثال هر بانک مرکزی ممکن است نرخ‌های بهره بانکی را همیشه تغییر بدهد. این تغییرات روی افزایش یا کاهش نرخ‌هایی که بانک‌ها به مشتریان خود برای خرید خانه، ماشین، کالا یا راه‌اندازی کسب‌وکار وام می‌دهند تأثیر زیادی بگذارد. همچنین اوراق قرضه دولتی نیز بخشی از این تغییرات است که سبب می‌شود روی خرید و فروش آن‌ها تغییراتی اعمال شود. همچنین سیاست پولی مشخص می‌کند که بانک‌ها چه میزان نقدینگی را در هر زمان باید به‌عنوان ذخایر استراتژیک خود نگهداری کنند.
انواع سیاست‌های پولی
روش‌های مختلفی در زیر مجموع سیاست‌های پولی وجود دارد که بسته به وضعیت سطح رشد یا رکود اقتصادی به مدل‌های انبساطی یا انقباضی اعمال می‌شود.
سیاست پولی انقباضی
یکی از مهم‌ترین مدل‌ها، سیاست انقباضی است. سیاست انقباضی نرخ‌های بهره را افزایش می‌دهد و عرضه پول موجود را محدود می‌کند تا رشد قیمت را کاهش دهد و تورم را کم کند، جایی که قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد افزایش می‌یابد و قدرت خرید پول را کاهش می‌دهد. زنگ خطر خطرناکی برای اقتصاد است و در این جا بانک مرکزی با اعمال سیاست پولی انقباضی برای کنترل وارد می‌شود.
سیاست پولی انبساطی
در زمان کاهش رشد یا شروع رکود اقتصادی، اعمال سیاست انبساطی باعث رشد فعالیت اقتصادی می‌شود. با کاهش نرخ بهره، پس‌انداز جذابیت کمتری پیدا می‌کند و هزینه مصرف کننده و استقراض افزایش می‌یابد. یعنی وام گرفتن و راه‌اندازی کار یا خرید برای مردم آسان‌تر می‌شود و به همین دلیل بازارها از رکود خارج می‌شوند.
هدف سیاست پولی چیست؟
کنترل تورم
یکی از کارکردهای اصلی سیاست پولی انقباضی برای کنترل و کاهش تورم و میزان پول در اقتصاد است. این سیاست سعی دارد تا فشار تورمی را کنترل کند و کمک کند تا پول‌های ساکن در بانک‌ها به سمت سرمایه‌گذاری و خرید و فروش سرازیر شود.
کنترل بیکاری
بانک مرکزی با اعمال سیاست پولی انبساطی سعی می‌کند تا بیکاری را کاهش دهد، آن‌ها عرضه پولی را افزایش می‌دهند و نرخ‌های بهره جذاب‌تری را به بازار عرضه می‌کنند تا سبب تحریک فعالیت‌های تجاری گسترده‌تری شوند و نیاز به استخدام و جذب نیرو افزایش یابد.
نرخ تبدیل
سیاست‌های پولی بانک مرکزی روی نرخ تبدیل ارز داخلی با سایر ارزهای خارجی اثرگذار است. مثلاً اگر عرضه پول از طریق بانک مرکزی بیشتر شود، ارزش پول داخلی در برابر پول خارجی کاهش می‌یابد.
ابزارهای سیاست پولی
عملیات بازار باز
در عملیات بازار آزاد (OMO)، بانک فدرال رزرو اوراق قرضه را از سرمایه‌گذاران خریداری می‌کند یا اوراق قرضه اضافی را به سرمایه‌گذاران می‌فروشد تا تعداد اوراق بهادار دولتی و پول موجود در کل اقتصاد را تغییر دهد.
هدف OMO ها تعدیل سطح موجودی ذخیره برای دستکاری نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت و تأثیرگذاری بر سایر نرخ‌های بهره است.
نرخ بهره
بانک مرکزی ممکن است نرخ سود یا وثیقه مورد نیاز خود را تغییر دهد. در ایالات‌متحده، این نرخ به‌عنوان نرخ تنزیل شناخته می‌شود. بانک‌ها بسته به این نرخ بهره کم و بیش آزادانه وام می‌دهند.
سیاست پولی در مقابل سیاست مالی؛ تفاوت چیست؟
سیاست پولی درواقع سیاست‌هایی است که توسط بانک مرکزی برای پایین نگه داشتن آمار بیکاری، حفظ ارزش پول ملی، کنترل تورم و رشد اقتصادی اعمال می‌شود. بانک مرکز سعی می‌کند با دستکاری در نرخ بهره و ذخیره الزامی بانک‌ها بر موارد گفته شده در بالا تأثیر بگذارد.
اما سیاست‌های مالی در واقع ابزار دیگری است که در دست دولت است نه در اختیار بانک مرکزی. مثلاً همان‌طور که فدرال رزرو می‌توان بر عرضه پول در آمریکا اثر بگذارد، وزارت خزانه‌داری نیز می‌تواند از طریق سیاست مالی، پول چاپ کند یا نرخ‌های مالیات را تغییر دهد. این موارد نیز به صورت مستقیم یا غیر مستقیم بر اقتصاد اثر می‌گذارند. هردوی این سیاست‌ها در هماهنگی با یکدیگر استفاده می‌شود تا اقتصاد یک کشور را در مسیر صحیح قرار دهد.
همچنین فدرال رزرو به‌عنوان آخرین وام دهنده، سعی می‌کند تا با وام دادن و کمک به بانک‌هایی که نیاز به نقدینگی در شرایط خاص اقتصادی دارند کمک کند تا از ورشکستگی آن‌ها جلوگیری کند.
جمع‌بندی
همان‌طور که گفته شد سیاست پولی مجموعه ابزاری است که توسط بانک مرکزی آمریکا برای کنترل تمام فاکتورهای اقتصادی استفاده می‌شود. فدرال رزرو بر اساس وضعیت اقتصادی سعی می‌کند تا سیاست‌های انقباضی یا انبساطی را برای کنترل تورم، کنترل نرخ بیکاری، رشد اقتصادی، نرخ بهره و … اعمال کند. شما برای استفاده از این آمارها می‌توانید در یک بروکر معتبر فارکس مانند دلتا اف ایکس یک حساب معاملاتی واقعی یا دمو ایجاد کنید.
