شاخص CPI یا قیمت مصرف کننده چیست؟ بررسی تأثیر CPI بر دلار

شاخص CPI که با نام شاخص قیمت مصرف کننده شناخته می‌شود، یکی از حیاتی‌ترین پارامترهای اقتصادی است که روی تورم و قیمت‌گذاری کالا، تأثیر بسیار فراوانی دارد. معامله‌گران فارکس همیشه CPI را به‌عنوان یک شاخص بسیار مهم رصد می‌کنند، زیرا هر تغییری در این شاخص می‌تواند منجر به تغییرات مهمی در سیاست‌های پولی-مالی فدرال رزرو بشود که در نهایت به ضعف یا تقویت دلار در برابر سایر جفت ارزهای مهم بازار فارکس می‌انجامد. ما در این مقاله از دلتا کالج به‌صورت کاربردی شاخص CPI را برای شما شرح خواهیم داد.

شاخص CPI چیست؟

هنگام ورود به فارکس قطعاً در آموزش‌ها متوجه شده‌اید که شاخص‌های مهم اقتصادی وجود دارند که چندبار در سال منتشر می‌شوند و شما به‌عنوان یک معامله‌گر حرفه‌ای همیشه باید ضمن دنبال کردن این شاخص‌ها، بیاموزید که چه تأثیری روی بازار می‌گذارند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها شاخص CPI است. بخصوص اگر جز تحلیلگران فاندامنتال باشید اهمیت اعداد و ارقام شاخص CPI برای شما بسیار حیاتی خواهد بود.

شاخص CPI که نام کامل آن Consumer price index است به زبان ساده، عددی است که میانگین وضعیت هزینه مصرف کننده در ایالات‌متحده آمریکا را برای یک دوره زمانی مشخص نشان می‌دهد.

شاخص قیمت مصرف ‌کننده (CPI) یک ابزار کلیدی در تحلیل اقتصاد کلان است که برای اندازه‌گیری تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی در یک دوره زمانی خاص به‌کار می‌رود. به‌عبارت ساده، این شاخص نشان می‌دهد که چطور هزینه زندگی مردم در طول زمان تغییر کرده است. شاخص CPI به‌ویژه برای اندازه‌گیری تورم اهمیت زیادی دارد، زیرا نشان‌دهنده تغییرات در قدرت خرید مصرف‌کنندگان است. این شاخص به‌طور معمول توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی برای تحلیل وضعیت اقتصادی و اتخاذ تصمیمات مالی استفاده می‌شود.

درواقع شاخص CPI به‌صورت ماهانه، تغییرات قیمت‌های پرداخت شده توسط مردم (مصرف کننده واقعی) را اندازه‌گیری می‌کند. وظیفه این اندازه‌گیری بر عهده اداره کار BLS است که شاخص CPI را به‌عنوان میانگین وزنی قیمت‌ها برای سبک کالاها و خدمات اصلی کل هزینه‌های مصرف کنندگان آمریکایی محاسبه می‌کند.

تأثیر شاخص CPI بر روی تورم

یکی از دلایلی که شاخص CPI را تا این حد با اهمیت کرده، نقش پررنگ آن روی تورم است. در واقع این شاخص یکی از مهم‌ترین معیارهایی است که تورم با آن اندازه‌گیری می‌شود. در گزارش CPI از روش نظرسنجی و نمونه‌برداری قیمتی-وزنی استفاده می‌شود که با روش به دست آمد شاخص تولید کنند PPI کاملاً متفاوت است و در مقابل تغییر وضعیت قدرت مصرف کننده نسبت به هزینه‌های تولید کننده را سنجیده و آلارم های اولیه را درباره تورم به ما می‌دهد.

وقتی سرنخ را دنبال کنیم به این نکته می‌رسیم که تورم مسئله‌ای بسیار حساس برای فدرال رزرو است، کوچک‌ترین افزایش تورم به این معناست که ممکن است بانک مرکزی آمریکا سیاست‌های انقباضی و ضد تورمی را در پیش بگیرید که تأثیر بسیار سریع و عمیقی روی ارزش قیمت هر دلار در برابر سایر جفت ارزها خواهد گذاشت. به همین دلیل است که تغییر در شاخص CPI به دلیل تأثیرگذاری مستقیم روی تورم، بسیار مهم است و نوعی آلارم های اولیه برای اتفاقات آینده بازار فارکس را به ما می‌دهد.

شاخص CPI چگونه محاسبه می‌شود؟

اداره کار امریکا BLS هر ماه حدود 80000 قیمت را از حدود 23000 خرده فروشی و موسسه خدمات جمع‌آوری می‌کند. در جمع‌آوری این اعداد سعی می‌شود تا طیف گسترده‌ای از انواع شهروندان ایالات‌متحده که 93% از جمعیت را شامل می‌شوند پوشش دهد. این قیمت‌ها 3/1 شاخص را تشکیل می‌دهند، مسئله بعدی قیمت اجاره مسکن است که BLS سعی می‌کند تا هر ماه 50000 واحد مسکونی اجاره رفته را مورد بررسی قرار دهد تا سهم میزان هزینه مصرف کننده برای مسکن را منعکس کند. نکته مهمی که در شاخص CPI در نظر گرفته می‌شود؛ تغییر تمایل مدل مصرف است. به‌عنوان مثال هرزمان که میزان پرداخت مصرفی به‌صورت کل کاهش نیابد اما آمارها نشان دهد که مردم بجای هزینه برای دسته‌بندی‌های گران و غیر ضروری، به سمت خرید بیشتر ضروریات می‌رود، این خود نشان دهنده شروع یک بحران اقتصادی است. پس نکته مهم بعدی برای محاسبه شاخص CPI مربوط به الگوی های هزینه مصرف کننده است که از یک نظرسنجی جداگانه به دست می‌آید.

فرمول محاسبه شاخص قیمت مصرف ‌کننده

برای محاسبه شاخص قیمت مصرف ‌کننده (CPI)، ابتدا هزینه سبد کالا و خدمات مصرفی در یک دوره خاص محاسبه می‌شود. سپس این هزینه با هزینه همان سبد در سال پایه مقایسه شده و نسبت به آن به صورت درصدی بیان می‌شود:

1. انتخاب سال پایه: در ابتدا یک سال پایه انتخاب می‌شود که به عنوان مبنای محاسبه CPI در نظر گرفته می‌شود. سال پایه، سالی است که به آن عدد 100 تخصیص می‌دهند.

2. انتخاب سبد کالا و خدمات مصرفی: شاخص قیمت مصرف ‌کننده با استفاده از یک سبد از پیش تعیین‌شده کالاها و خدمات مصرفی محاسبه می‌شود. این سبد شامل کالاهایی است که افراد در زندگی روزمره خود خریداری می‌کنند و می‌تواند شامل اقلامی مانند غذا، مسکن، حمل و نقل، بهداشت، آموزش و سایر خدمات باشد. در هر کشور و بر اساس هر جامعه مصرفی، این سبد ممکن است متفاوت باشد.

3. جمع‌آوری داده‌ها: اداره‌های مربوطه، مانند اداره آمار کار ایالات متحده یا مرکز آمار ایران، هر ماه اطلاعات قیمت‌ها را از بازارهای مختلف جمع‌آوری می‌کنند. این داده‌ها از طریق تماس با فروشگاه‌ها، ارائه‌دهندگان خدمات مختلف (مانند خدمات تلویزیون، خطوط هوایی و…) و کسب‌وکارهای محلی به دست می‌آید.

4. محاسبه هزینه کل سبد کالا و خدمات: برای هر دوره (مثلا ماهانه یا سالانه) قیمت‌های هر یک از کالاها و خدمات مصرفی در سبد محاسبه می‌شود. این قیمت‌ها با استفاده از تعداد و وزن هر کالا در سبد مصرفی خانوار ترکیب می‌شوند تا هزینه کل سبد محاسبه شود.

5. محاسبه شاخص قیمت مصرف ‌کننده (CPI):

در این فرمول، هزینه سبد کالا و خدمات در دوره جاری به هزینه سبد در سال پایه مقایسه می‌شود. اگر CPI در دوره جاری بالاتر از 100 باشد، نشان‌دهنده تورم است و اگر کمتر از 100 باشد، به معنای کاهش قیمت‌ها (کاهش تورم) است.

6. گزارش و انتشار داده‌ها: این شاخص معمولا به صورت ماهانه یا سالانه منتشر می‌شود و به عنوان یک ابزار اساسی برای اندازه‌گیری تورم و تغییرات قدرت خرید استفاده می‌شود.

انواع شاخص CPI

اداره کار ایالات‌متحده هرماه دو شاخص را منتشر می‌کند. اولی شاخص قیمت مصرف کننده برای مصرف کنندگان شهری CPI-U که 93% جمعیت را شامل می‌شود و این شاخص شامل هزینه افراد و خانواده‌ها کشاورزی یا خانواده‌هایی که در پایگاه‌های نظامی زنگی می‌کنند نمی‌شود. و شاخص CPI-W که شامل هزینه‌های زندگی حقوق بگیران و کارگان است که 29% جمعیت آمریکا را نشان می‌دهد و عمدتاً افرادی با دستمزد ساعتی هستند.

معمولاً آن چیزی که شما به‌عنوان شاخص CPI می‌شناسید همان شاخص CPI-U است که اهمیت بالایی در بازار فارکس دارد و بسیار جامع‌تر است.

 BLS معمولاً به‌صورت ماهانه تغییرات را نسبت به ماه قبل در 8 دسته کلیدی منتشر می‌کند که این دسته‌بندی را می‌توانید در جدول زیر ببینید:

دسته‌های CPI بر اساس تغییرات سبد وزنی از فوریه 2023

• مسکن 34.4%
• غذا 13.5%
• حمل و نقل 5.7%
• کالاها 21.3٪
• مراقبت‌های بهداشتی 6.6%
• انرژی 7.1%
• تحصیلات 4.9%
• سایر هزینه‌ها 6.5%
• کل هزینه‌ها 100%

این آمارگیری آن‌قدر دقیق است که در ریز جزییات آن می‌توان تغییرات را تقریباً برای همه چیز از سیب گرفته تا سس خردل، تعمیرات خودرو و حتی بلیت استادیوم و… در نظر می‌گیرد. این تغییر قیمت‌ها با یا بدون تعدیل فصلی ارائه می‌شوند. همچنین شاخص CPI در جزییات خود کل تغییرات را به‌صورت منطقه‌ای از شهرهای کوچک گرفته تا کلان شهرهای آمریکا منتشر می‌کند.

تاریخ‌های انتشار شاخص CPI

شاخص قیمت مصرف ‌کننده (CPI) هر ماه توسط اداره آمار کار ایالات متحده (Bureau of Labor Statistics – BLS) منتشر می‌شود و این داده‌ها نقش مهمی در تحلیل وضعیت اقتصادی و سیاست‌های پولی کشور دارند. گزارش CPI به‌طور معمول در دومین یا سومین هفته ماه بعدی منتشر می‌شود، به این معنی که برای داده‌های مربوط به ماه ژانویه، گزارش معمولا در ماه فوریه منتشر خواهد شد. این گزارش‌ها برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و مالی به‌ویژه در بازارهای مالی، بانک‌های مرکزی و تحلیلگران اقتصادی اهمیت زیادی دارند.

در هر ماه، داده‌های CPI به‌طور دقیق و با بررسی قیمت کالاها و خدمات مختلف در طول یک دوره زمانی منتشر می‌شود. گزارش‌های ماهانه معمولا در روزهای دوشنبه یا سه‌شنبه در هفته‌ای خاص منتشر می‌شوند، اگرچه این تاریخ‌ها می‌توانند بسته به تعطیلات یا سایر شرایط تغییر کنند. به‌عنوان مثال، گزارش CPI مربوط به ماه سپتامبر معمولا در ماه اکتبر منتشر می‌شود و داده‌های ماه دسامبر معمولا در ژانویه سال بعد اعلام می‌شود.

برای پیگیری تاریخ‌های دقیق انتشار، تحلیلگران و سرمایه‌ گذاران می‌توانند از تقویم‌های اقتصادی معتبر استفاده کنند. همچنین وب‌سایت رسمی اداره آمار کار (BLS) نیز هر ساله تاریخ‌های دقیق انتشار گزارش‌های CPI را اعلام می‌کند. این تاریخ‌ها برای کسانی که به دنبال پیش‌بینی تغییرات اقتصادی و تاثیر آن‌ها بر بازارهای مالی و تصمیم‌گیری‌های پولی هستند، بسیار مهم است.

اقلام تاثیرگذار بر شاخص قیمت مصرف کننده

شاخص قیمت مصرف ‌کننده (CPI) شامل مجموعه‌ای از اقلام و خدمات مختلف است که در دسته‌بندی‌های مختلف قرار دارند. این اقلام به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر هزینه‌های زندگی تاثیر می‌گذارند. برای محاسبه CPI، هر کدام از این اقلام وزن خاصی دارند که نشان‌دهنده اهمیت آن‌ها در هزینه‌های خانوار است. اقلام تاثیرگذار بر شاخص CPI معمولا به هشت دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

1. غذا و نوشیدنی‌ها (Food and Beverages): این دسته شامل اقلامی چون مواد غذایی اولیه مانند نان، گوشت، میوه، سبزیجات و نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه، آب‌میوه و سایر نوشیدنی‌ها است. تغییرات در قیمت این کالاها تاثیر زیادی بر CPI دارند زیرا بخش عمده‌ای از هزینه‌های مصرف‌کنندگان را تشکیل می‌دهند.

2. مسکن (Housing): مسکن بخش بزرگی از هزینه‌های خانوار را شامل می‌شود. این دسته شامل هزینه‌هایی مانند اجاره مسکن، هزینه مالکیت مسکن، هزینه‌های نگهداری و تعمیرات خانه، خدمات مربوط به انرژی (مثل برق، گاز و آب) و سایر هزینه‌های مرتبط با مسکن است.

3. حمل‌ونقل (Transportation): هزینه‌های حمل‌ونقل شامل قیمت سوخت، هزینه‌های تعمیر و نگهداری خودرو، بیمه خودرو و هزینه حمل‌ونقل عمومی می‌شود. نوسانات در قیمت سوخت به‌ویژه تاثیر زیادی بر CPI دارند.

4. پوشاک (Apparel): این دسته شامل قیمت لباس، کفش، لوازم جانبی و سایر محصولات مرتبط با پوشاک است. تغییرات قیمت در این دسته به‌ویژه در فصول مختلف می‌تواند نوساناتی را در CPI ایجاد کند.

5. مراقبت‌های بهداشتی (Medical Care): هزینه‌های پزشکی شامل هزینه‌های درمانی، داروها، بیمه‌های درمانی و خدمات پزشکی است. تغییرات در قیمت‌های مراقبت‌های بهداشتی معمولا بر CPI تاثیر مستقیم دارند زیرا این هزینه‌ها به‌طور فزاینده‌ای در بسیاری از کشورها بالا می‌رود.

6. سرگرمی و تفریحات (Recreation and Culture): این دسته شامل هزینه‌هایی چون بلیط سینما، سفر، کتاب‌ها، لوازم ورزشی، هزینه‌های مربوط به سرگرمی و فعالیت‌های فرهنگی است. تغییرات در این دسته ممکن است تاثیر کمتری در CPI داشته باشد، اما همچنان از لحاظ اقتصادی قابل توجه است.

7. تحصیلات و ارتباطات (Education and Communication): هزینه‌های تحصیلی و ارتباطات شامل هزینه‌های مربوط به تحصیلات، مدارس، دانشگاه‌ها، تلفن، اینترنت و خدمات ارتباطی است. این دسته به‌ویژه در برخی کشورها در حال رشد است و تاثیر قابل توجهی بر CPI می‌گذارد.

8. لوازم خانگی و خدمات (Household Goods and Services): این بخش شامل هزینه‌های مربوط به خرید لوازم خانگی، اثاثیه، لوازم الکترونیکی و سایر خدمات خانگی مانند نظافت و تعمیرات منزل است.

شاخص قیمت مصرف ‌کننده یا CPI در ایران

شاخص قیمت مصرف ‌کننده (CPI) در ایران، مشابه سایر کشورها، به عنوان یک ابزار کلیدی برای اندازه‌گیری تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی استفاده می‌شود. این شاخص به‌ویژه برای ارزیابی تورم و تغییرات هزینه زندگی بسیار حائز اهمیت است. برای محاسبه CPI در ایران، داده‌های مربوط به قیمت اقلام مختلف در سبد مصرفی خانوارها جمع‌آوری می‌شود. این سبد شامل کالاهایی مانند مواد غذایی، مسکن، حمل‌ونقل، بهداشت، آموزش، پوشاک و تفریحات است. هر یک از این اقلام، بسته به میزان اهمیت‌شان در هزینه‌های روزانه خانوار وزنی خاص دارند. به طور معمول، هزینه‌های مسکن و مواد غذایی سهم زیادی در تغییرات CPI دارند.

یکی از ویژگی‌های بارز شاخص CPI در ایران، تاثیر مستقیم نوسانات ارزی و تورم بر آن است. قیمت ارز، به‌ویژه دلار، تاثیر زیادی بر قیمت کالاها و خدمات داخلی دارد، چرا که بسیاری از کالاها و خدمات وارداتی هستند. بنابراین، هر گونه تغییر در نرخ ارز می‌تواند موجب افزایش یا کاهش شدید قیمت‌ها در کشور و در نتیجه تاثیر بر CPI شود. علاوه بر این، مسکن به عنوان یکی از مهم‌ترین اقلام در سبد مصرفی خانوار ایرانی، تاثیر زیادی بر نوسانات این شاخص دارد. اجاره‌بها، هزینه‌های آب، برق و گاز از جمله اقلام پرهزینه‌ای هستند که تغییرات آن‌ها به طور مستقیم بر CPI تاثیر می‌گذارند.

استفاده از CPI در ایران در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و سیاست‌گذاری‌های دولت بسیار مهم است. این شاخص به دولت و بانک مرکزی کمک می‌کند تا وضعیت تورم و قدرت خرید مردم را ارزیابی کرده و بر اساس آن، سیاست‌های پولی و مالی خود را تنظیم کنند. برای مثال، زمانی که نرخ CPI افزایش می‌یابد و تورم بالا می‌رود، بانک مرکزی می‌تواند از ابزارهایی مانند تغییر نرخ بهره برای کنترل تورم استفاده کند. علاوه بر این، بسیاری از حقوق‌ها، دستمزدها و پرداخت‌های دولتی نیز بر اساس تغییرات CPI تنظیم می‌شود تا با تغییرات هزینه زندگی همخوانی داشته باشد.

در نهایت، شاخص CPI در ایران به‌ویژه در شرایط تحریمی و نوسانات اقتصادی اخیر، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. با توجه به تاثیرات تورم و تغییرات قیمت بر زندگی مردم، این شاخص به‌عنوان یک معیار کلیدی برای سنجش رفاه اجتماعی و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی در کشور نقش اساسی دارد. در نتیجه، مطالعه و تحلیل CPI می‌تواند به مدیران اقتصادی و شهروندان کمک کند تا تصمیمات بهتری در مواجهه با چالش‌های اقتصادی اتخاذ کنند.

تاثیر شاخص قیمت مصرف‌ کننده بر نرخ ارز

شاخص قیمت مصرف ‌کننده (CPI) تاثیر قابل توجهی بر نرخ ارز یک کشور دارد. این تاثیر معمولا از طریق ارتباط با نرخ تورم و سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی شکل می‌گیرد. در اینجا، برخی از جنبه‌های تاثیر شاخص قیمت مصرف‌ کننده بر نرخ ارز بررسی شده است:

1.  تورم و کاهش ارزش پول ملی: شاخص قیمت مصرف ‌کننده به‌طور مستقیم نشان‌دهنده نرخ تورم در یک کشور است. هنگامی که CPI افزایش می‌یابد، نشان‌دهنده رشد قیمت‌ها و تورم بالاتر است. این امر معمولا موجب کاهش قدرت خرید پول ملی می‌شود. به عبارت دیگر، هنگامی که نرخ تورم بالا باشد، ارزش پول ملی کاهش می‌یابد. این کاهش ارزش پول می‌تواند باعث کاهش نرخ ارز ملی در مقابل ارزهای دیگر شود. برای مثال، اگر CPI در یک کشور افزایش یابد، سرمایه‌ گذاران ممکن است از آن کشور خارج شوند و به دنبال دارایی‌هایی با تورم پایین‌تر بروند، که این خروج سرمایه می‌تواند به کاهش ارزش ارز ملی منجر شود.

2.  سیاست‌های پولی بانک مرکزی: بانک‌های مرکزی برای کنترل تورم معمولا از ابزارهایی مانند تغییر نرخ بهره استفاده می‌کنند. اگر CPI نشان‌دهنده تورم بالاست، بانک مرکزی ممکن است برای مهار آن نرخ بهره را افزایش دهد. افزایش نرخ بهره می‌تواند موجب تقویت ارز ملی شود، زیرا با افزایش نرخ بهره، دارایی‌های با بازده بالاتر جذاب‌تر می‌شوند و سرمایه‌ گذاران بیشتری به آن کشور جذب می‌شوند. بنابراین، سیاست‌های پولی که بر اساس تغییرات CPI اتخاذ می‌شوند، می‌توانند تاثیرات زیادی بر نرخ ارز داشته باشند.

3.  انتظارات بازار و تقاضا برای ارز: تغییرات CPI می‌تواند انتظارات بازار را نیز تحت‌تاثیر قرار دهد. اگر تورم در کشوری بالا برود، سرمایه‌ گذاران ممکن است انتظار کاهش بیشتر ارزش پول آن کشور را داشته باشند و در نتیجه تقاضا برای ارز آن کشور کاهش یابد. این کاهش تقاضا می‌تواند منجر به افت نرخ ارز شود. برعکس، در صورتی که تورم کاهش یابد یا CPI ثابت بماند، می‌تواند موجب افزایش تقاضا برای ارز آن کشور و تقویت نرخ ارز شود.

4.  رقابت در بازارهای جهانی: در بازارهای جهانی، نرخ ارز یک کشور به میزان رقابت‌پذیری آن کشور بستگی دارد. اگر CPI یک کشور افزایش یابد، نشان‌دهنده هزینه بالاتر برای تولید و مصرف است. این افزایش هزینه می‌تواند باعث کاهش رقابت‌پذیری کالاها و خدمات آن کشور در بازارهای جهانی شود و در نتیجه تقاضا برای ارز آن کشور کاهش یابد، که این امر می‌تواند نرخ ارز را تحت فشار قرار دهد.

به طور کلی، رابطه بین شاخص قیمت مصرف ‌کننده و نرخ ارز پیچیده است و تحت تاثیر عوامل متعددی مانند سیاست‌های پولی، انتظارات بازار و وضعیت اقتصادی کلی کشور قرار دارد. با این حال، تغییرات CPI به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر ارزش پول ملی و نرخ ارز تاثیرگذار است.

تاثیر شاخص قیمت مصرف کننده یا CPI در فارکس و ارز دیجیتال

شاخص قیمت مصرف ‌کننده (CPI) تاثیر زیادی بر بازارهای مختلف مالی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به بازار فارکس و ارز دیجیتال اشاره کرد. در بازار فارکس، CPI به عنوان یک شاخص کلیدی برای اندازه‌گیری تورم و تغییرات قیمت‌ها در یک کشور، بر سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی تاثیر می‌گذارد. افزایش CPI معمولا به معنای افزایش تورم است که بانک‌های مرکزی را به سمت سیاست‌های انقباضی و افزایش نرخ بهره سوق می‌دهد. این موضوع می‌تواند باعث تقویت ارز ملی در مقابل سایر ارزها شود زیرا نرخ بهره بالاتر جذب سرمایه‌ گذاران خارجی را آسان‌تر می‌کند. از سوی دیگر، کاهش CPI می‌تواند به کاهش نرخ بهره و تقویت فعالیت اقتصادی منجر شود، که در نتیجه ممکن است باعث کاهش ارزش ارز شود.

در بازار ارز دیجیتال، CPI  نیز می‌تواند به‌طور غیرمستقیم تاثیرگذار باشد. بسیاری از سرمایه‌ گذاران ارزهای دیجیتال را به عنوان یک پوشش در برابر تورم و کاهش ارزش پول‌های فیات می‌بینند. به این ترتیب، در صورت افزایش CPI و تورم، تقاضا برای ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین افزایش می‌یابد، چرا که این دارایی‌ها به دلیل عرضه محدودشان به‌عنوان ابزارهایی برای حفظ ارزش در برابر تورم شناخته می‌شوند. در مقابل، اگر CPI کاهش یابد و تورم در سطح پایینی قرار گیرد، سرمایه‌ گذاران ممکن است تمایل کمتری به خرید ارزهای دیجیتال به عنوان دارایی‌های ریسک‌پذیر داشته باشند.

از سوی دیگر، تاثیر CPI بر بازارهای مالی می‌تواند به صورت غیرمستقیم نیز بر بازار ارز دیجیتال تاثیر بگذارد. در شرایطی که بانک‌های مرکزی به دلیل تورم بالا، نرخ بهره را افزایش دهند، ممکن است این موضوع باعث تقویت ارزهای ملی و کاهش جذابیت ارزهای دیجیتال شود، زیرا سرمایه‌ گذاران به دنبال دارایی‌هایی با بازدهی ثابت و کمتر پرریسک می‌روند. به طور مشابه، در شرایطی که نرخ بهره کاهش یابد و پول بیشتری به بازار تزریق شود، ارزهای دیجیتال می‌توانند جذاب‌تر شوند و تقاضا برای آن‌ها افزایش یابد.

بنابراین، تاثیر CPI در بازارهای فارکس و ارز دیجیتال به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به‌واسطه تغییرات در سیاست‌های پولی و تغییرات تورمی قابل مشاهده است. این شاخص برای معامله‌گران و سرمایه‌ گذاران به عنوان ابزاری برای پیش‌بینی روندهای بازار و تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌ گذاری در این دو بازار اهمیت زیادی دارد.

شاخص قیمت مصرف ‌کننده (CPI) یک شاخص اقتصادی است که تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی را در طول زمان اندازه‌گیری می‌کند و به طور عمده برای سنجش میزان تورم یا کاهش قدرت خرید استفاده می‌شود. این شاخص به‌ویژه برای ارزیابی تاثیر افزایش یا کاهش قیمت‌ها بر زندگی روزمره مردم و همچنین برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و مالی اهمیت دارد.

تورم خالص یا شاخص Core CPI چیست؟

تورم خالص یا شاخص Core CPI (Core Consumer Price Index) نسخه‌ای از شاخص قیمت مصرف ‌کننده (CPI) است که تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی را اندازه‌گیری می‌کند، اما تغییرات قیمت کالاهای پرنوسان مانند مواد غذایی و انرژی را از محاسبات خود خارج می‌کند. هدف از محاسبه Core CPI  این است که از اثرات کوتاه‌مدت نوسانات قیمت در این اقلام که می‌توانند به طور موقت و غیرعادی تغییر کنند، صرف‌نظر شود. با این کار، اقتصاددانان و تحلیلگران می‌توانند تصویر بهتری از روندهای بلند مدت تورم در اقتصاد بدست آورند.

Core CPI  به‌ویژه برای تحلیلگران اقتصادی و بانک‌های مرکزی مانند فدرال رزرو اهمیت دارد. زیرا این شاخص می‌تواند نمایانگر فشارهای تورمی پایدارتر و ساختاری باشد که به تغییرات در سطح عمومی قیمت‌ها مربوط می‌شود. تغییرات در مواد غذایی و انرژی معمولا ناشی از عوامل کوتاه‌مدت مانند تغییرات فصل، رویدادهای طبیعی یا نوسانات بازارهای جهانی هستند که می‌توانند اثرات ناپایدار بر نرخ تورم داشته باشند. بنابراین، حذف این اقلام از محاسبات می‌تواند به سیاست‌گذاران کمک کند تا تصمیمات مالی و پولی بلند مدت‌تری را اتخاذ کنند.

برای محاسبه Core CPI، به طور معمول از همان روش‌های استفاده‌شده در محاسبه CPI استفاده می‌شود. با این حال، در محاسبات Core CPI، قیمت‌های مربوط به مواد غذایی و انرژی از فهرست اقلام مورد نظر حذف می‌شوند. به عبارت دیگر، فقط قیمت کالاها و خدمات دیگر که تغییرات قیمت آن‌ها به‌طور مستقیم تحت تاثیر عواملی مانند تغییرات فصل یا بحران‌های جهانی نیستند، در نظر گرفته می‌شود.

قیمت مواد غذایی و انرژی از محاسبه شاخص تورم خالص (Core CPI) حذف می‌شود به‌دلیل نوسانات زیاد و غیرقابل پیش‌بینی این اقلام. قیمت‌های مواد غذایی و انرژی معمولا تحت تاثیر عوامل موقتی مانند بحران‌های جهانی، تغییرات در تولید نفت، شرایط آب و هوایی یا تحولات سیاسی قرار می‌گیرند که می‌توانند باعث نوسانات شدید و غیرقابل پیش‌بینی شوند. این نوسانات کوتاه‌مدت قادرند تصویری دقیق از وضعیت تورم در بلند مدت ارائه ندهند. به همین دلیل، حذف این اقلام از محاسبه Core CPI به تحلیلگران و سیاست‌گذاران کمک می‌کند که تورم اصلی و پایدار اقتصاد را بهتر شبیه‌سازی کنند و از آن برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی و سیاست‌های پولی استفاده کنند. همچنین، این حذف باعث می‌شود تا روندهای ساختاری و بلند مدت تورم به‌طور دقیق‌تری بررسی شوند، بدون اینکه نوسانات موقتی قیمت‌ها تاثیر زیادی بر تحلیل‌ها بگذارند.

هنگام انتشار خبر شاخص CPI چطور باید با آن معامله کنیم؟

حالا که با شاخص CPI آشنا شدیم بیایید بررسی کنیم که چه اتفاقی در بازار هنگام انتشار آن رخ می‌دهد. 1 ساعت قبل از انتشار شاخص، تحلیل‌گران پیش‌بینی خود را اعلام می‌کنند و معمولا معامله‌گران بازار سعی می‌کنند ترید خود را به سمت پیش‌بینی هدایت کنند. هنگامی که عدد شاخص CPI اعلام می‌شود، اگر فاصله عدد اعلامی با عدد پیش بینی یا عدد ماه قبل کم باشد، ممکن است بجز یک حرکت جزئی سریع؛ چیزی در بازار مشاهده نشود. اما اگر فاصله عدد زیاد باشد باید منتظر حرکت کندلی بزرگ در ابتدا و تغییر جهت کلی باشیم. در کل اتفاقی که هنگام اعلام خبرهای بسیار مهم رخ می‌دهد، تغییر وضعیت اسپرد و حتی کمیسیون معاملات است. اینکار را بیشتر کارگزاری‌ها به دلیل آشفتگی آن لحظه و برای جلوگیری از ضرر کاربران انجام می‌دهند.

نکته مهم درباره شاخص CPI و معامله با آن این است که هنگام اعلام شاخص CPI معامله‌گران صبر می‌کنند تا واکنش فدرال رزرو به آن را برای کنترل تورم ببینند. پس بجز یک حرکت هیجانی اولیه نباید انتظار داشته باشید که شاخص خیلی سریع روی بازار اثر بگذارد.

رفتار تریدرها چطور باید باشد:

• تریدر اسکلپ: اسکلپرها باید در لحظه انتشار بر اساس عدد و جهتی که به بازار می‌دهد معامله خود را باز کنند. این حرکت می‌تواند سریع باشد و سریع نیز به پایان برسد. معمولا مشکل اینجاست که اسپرد معاملات در لحظه اخبار تا حد زیادی بالا می‌رود پس ترجیحا چند لحظه قبل از اعلام خبر و براساس پیشبینی خود بهتر است ترید را باز کنید.
• سوئینگ تریدر: اگر یک معامله بلند باز دارید؛ از حرکت ناگهانی که هنگام اعلام عدد شاخص CPI رخ می‌دهد نترسید. چون هیجان آن لحظه مربوط به اسکلپرها است. اما بعد از اعلام شاخص، سعی کنید که تاثیر آن در بازار را بررسی کنید، اگر حدس میزنید که احتمال دارد شاخص سبب تغییر وضعیت روند حرکتی بازار شود باید معامله خود را مجددا بازنگری کنید.
• دی تریدر: معامله‌گران روزانه باید بسیار به انتشار شاخص CPI دقت کنند. ترجیحا 20 دقیقه قبل و بعد از انتشار شاخص معامله‌ نکنید. ابتدا بگذارید بازار هیجان اولیه را رد کند تا اسپردها و کمیسون‌ها به حالت عادی برگردد و سپس بر اساس شرایط جدید برای معامله خود تصمیم‌گیری کنید.

هشدار: معمولا معاملگران حرفه‌ای در روزهای که خبرهای مهمی مانند نرخ بهره، شاخص CPI یا FOMC اعلام می‌شود از ترید کردن خودداری می‌کنند.

چطور از شاخص CPI استفاده کنیم؟

شاخص CPI به‌صورت بسیار مهم توسط معامله‌گران بازار فارکس برای پیش‌بینی و سنجش تورم و تنظیم سیاست‌های پولی فدرال رزرو مورد توجه قرار می‌گیرد. از آنجا که هدف فدرال رزرو نگاه‌داشتن تورم روی 2% است، ممکن است برای تحریک اقتصاد در صورت رکود بازار سیاست انبساطی را بکار بگیرد یا اگر گرانی‌ها سرعت بگیرند سیاست انقباضی اعمال شود. از طرف دیگر از آنجا که سازمان COLA بر اساس شخص CPI، پرداختی‌های تأمین اجتماعی یا مزایای دیگر را به بیش از 70 میلیون آمریکایی انجام می‌دهد یا هزینه‌های دیگر مانند برنامه‌های بازنشستگی، یارانه غذای مدارس، مالیات بر درامد و …. همگی به میزان هزینه مصرف کننده بستگی دارد، بنابراین کوچک‌ترین تغییر در شاخص CPI به معنای تغییر بزرگ بر زندگی میلیون‌ها آمریکایی خواهد بود و این تغییرات مستقیماً بر ارزش دلار آمریکا تأثیر می‌گذارد.

بنابراین از آنجا که میانگین تغییر قیمت در شاخص مصرف کننده معیار مهمی از اقتصاد است، هرماه در زمان انتشار آن شما باید ببینید که آیا شاخص بالاتر از ماه قبل است یا خیر. اگر شاخص منتشرشده بالاتر از ماه قبل باشد تا یک محدوده معمول، سبب می‌شود که ارزش دلار آمریکا در برابر سایر ارزها (البته با در نظر گرفتن سایر فاکتورهای داخلی و جهانی) افزایش می‌یابد و اگر کم‌تر از ماه قبل باشد سبب کاهش ارزش دلار در بازار خواهد شد.

جمع بندی

همان‌طور که گفتیم شاخص CPI یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تأثیرگذار در بازار است. اما صرف تغییرات در این شاخص به معنای امکان تصمیم‌گیری راحت بر اساس آن نیست بلکه باید ابتدا صبر کنید تا ببینید این تغییرات شاخص CPI منجر به اعمال چه سیاست‌هایی از سوی فدرال رزرو می‌شود. استفاده از شاخص‌هایی مانند شاخص CPI نیاز به مهارت دارد شما می‌توانید در یک کارگزاری معتبر مانند دلتا اف ایکس ابتدا یک حساب معاملاتی دمو ایجاد کنید و بر اساس تحلیل‌های خود به تست معاملات بر اساس شاخص‌ها بپردازید. دقت کنید که تا زمانی که به بازار مسلط نشده‌اید، نباید از روی تغییر شاخص‌ها معامله کنید.