شاخص PMI چیست؟ تحلیل آخرین گزارش مدیران خرید (ژانویه 2025)

شاخص PMI چیست؟ شاخص PMI یا Purchasing Managers Index که در فارسی به آن شاخص مدیران خرید نیز گفته می‌شود، یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای تشخیص روندهای اقتصادی در بخش‌های تولیدی و خدماتی است. 

اگر به بیان ساده بخواهیم بگوییم PMI چیست و یا اینکه شاخص PMI در فارکس چه کاربردی دارد، باید گفت مفهوم این شاخص آن است که آیا شرایط بازار که توسط مدیران خرید مشاهده می‌شود، در حال گسترش، کاهش یا ثابت است؟ هدف از انتشار این شاخص ارائه اطلاعات در زمینه وضعیت فعلی و آینده کسب و کارها به مدیران، تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران است.

برای آشنایی بیشتر با شاخص PMI و تأثیر آن روی بازار باتوجه به آخرین گزارش منتشر شده در ژانویه 2025، با ما در دلتا کالج همراه باشید.

شاخص PMI چیست؟

👈 شاخص PMI یا همان مدیران خرید، یک ابزار کلیدی برای آگاهی از وضعیت روندهای اقتصادی در بخش‌های خدماتی و تولیدی ایالات متحده آمریکاست. شاخص PMI بطور خلاصه نشان می‌دهد که شرایط بازار از دید مدیران خرید در چه وضعیتی است؛ در حال رشد است، رو به افول است یا از ثبات برخوردار است؟

هدف اصلی این شاخص که به صورت ماهانه یا فصلی منتشر می‌شود، ارائه اطلاعاتی در مورد شرایط فعلی و آینده کسب و کارها به تصمیم گیرندگان، تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران شرکت‌ها است تا درک کنند که اقتصاد به چه سمتی در حال حرکت است و برای تحلیل و پیش‌بینی روندهای اقتصادی و بازارها از آن استفاده کنند. استفاده از شاخص PMI در تحلیل فاندامنتال فارکس نیز بسیار حائز اهمیت است.

شاخص PMI یکی از قابل اعتمادترین شاخص‌های پیشرو در اقتصاد ایالات متحده است.

شاخص PMI خروجی نهایی اطلاعات بدست آمده از نظرسنجی های مدیران است که با عددی بین ۰ تا ۱۰۰ نشان داده می‌شود. اعداد شاخص به این صورت تفسیر می شوند: 

• اگر شاخص PMI روی 50 باشد، نشان‌دهنده عدم تغییر نسبت به ماه گذشته است. 
• اگر خوانش شاخص مدیران خرید بالای ۵۰ و بالاتر از ماه قبل باشد، نشان‌دهنده رشد است و به اصطلاح می گویند بازار “گاوی” است.
• اگر شاخص زیر ۵۰ باشد و کمتر از ماه قبل، نشان‌دهنده نزول در بازار است که به آن بازار “خرسی” می‌گویند. 

اهمیت این شاخص به اندازه‌ای است که اگر PMI یک کشور برای دو ماه متوالی زیر 50 باشد، می‌تواند نشانه هشدار برای یک رکود اقتصادی در نظر گرفته شود.

استفاده از اصطلاح بازار گاوی و خرسی، از آنجایی نشات می‌گیرد که در یک مبارزه، گاو نر شاخ‌هایش را به هوا پرتاب می‌کند؛ در حالی که یک خرس به سمت پایین می‌کشد و این عکس‌العمل‌ها به صورت استعاری به حرکات یک بازار ارتباط داده شده؛ به این معنا که اگر روند بازار صعودی بود، به آن بازار گاوی و اگر روند بازار کاهشی بود، به آن بازار خرسی می‌گویند.

انواع شاخص مدیران خرید

اکنون که متوجه شدید شاخص PMI چیست، لازم است بدانید که این شاخص محدود به یک مدل نیست و انواع مختلفی دارد. شاخص مدیران خرید با نشان دادن روندهای اقتصادی در هر دو بخش تولید و خدمات، به عنوان نوعی فشارسنج برای کل اقتصاد عمل می‌کند. هر کدام از این شاخص‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند که در ادامه به توضیح هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.

شاخص PMI بخش تولیدی

همانطور که از اسم آن پیداست، شاخص PMI تولیدی میزان تغییر سطح تولید در سراسر اقتصاد ایالات متحده را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص بر اساس نظرسنجی از مدیران خرید در بیش 300 شرکت تولیدی اعلام می‌شود. این شاخص بر ارائه گزارش تغییرات کسب و کارها در بخش تولید کالا در ۵ حوزه اصلی به شرح زیر متمرکز می‌باشد:

• سفارش‌های جدید
• سطح موجودی
• میزان تولید
• اشتغال
• تحویل به مشتری

شاخص PMI بخش غیر تولیدی (خدماتی)

شاخص PMI بخش خدماتی نمای جامع و دقیقی از اقتصاد ایالات متحده از نقطه نظر غیر تولیدی ارائه می‌دهد و بر اساس نظرسنجی از بیش از 400 مدیر خرید و عرضه شرکت‌های غیر تولیدی یا خدماتی بدست می‌آید. داده‌های موجود در شاخص PMI غیر تولیدی دیدگاه وسیع‌تری را در رابطه با شرایط معامله در اختیار تحلیل‌گران و معامله‌گران قرار می‌دهد تا با استفاده از آن‌ها بتوانند درک بهتری در رابطه با شرایط بازار پیدا کرده و اطلاعات ارزشمندی را در زمینه‌های اقتصادی کسب کنند.

مدیران خرید چه داده‌هایی را گزارش می‌دهند؟

PMI معمولا توسط یک انجمن حرفه‌ای مانند انجمن مدیران خرید (CIPS) یا انجمن مدیران خرید تولید (ISM) تهیه می‌شود. این اندازه‌گیری از طریق نظرسنجی از مدیران خرید و تصمیم‌گیران اقتصادی درباره فعالیت، تولید سفارشات، اشتغال و شرایط کسب و کار انجام می‌شود. در نظر سنجی‌ای که هر ماه برای مدیران خرید ارسال می‌شود، از آن‌ها خواسته می‌شود تا اطلاعات مربوط به کسب و کار خود را بر اساس شاخص‌های معینی گزارش دهند. برخی از این شاخص‌ها عبارتند از:

• سفارشات جدیدی که از مشتریان خود دریافت کرده‌‎اند.
• میزان و جهت تغییر در سطح تولید
• افزایش یا کاهش سطح اشتغال
• تامین‌کنندگان در تحویل کند هستند یا سریع؟
• سطح موجودی در انبارها افزایش یافته است یا کاهش؟
• سطح قیمت‌ها افزایش یافته است یا کاهش؟ سازمان‌ها و مشتریان برای محصولات و خدمات بیشتر پرداخت می‌کنند یا کمتر؟
• اندازه‌گیری میزان افزایش یا کاهش سفارشات برای ثبت سفارشات عقب افتاده
• اندازه‌گیری سطح سفارشات صادراتی جدید
• اندازه‌گیری میزان تغییرات در واردات مواد

پاسخ‌دهندگان اطلاعات خواسته شده در این نظرسنجی را فقط برای ماه جاری گزارش می‌دهند. ISM این داده‌ها را جمع آوری می‌کند و گزارش را برای انتشار در اولین روز کاری ماه بعد آماده می‌کند.

زمان و منبع انتشار شاخص مدیران خرید آمریکا

شاخص PMI یک شاخص مبتنی‌بر نظرسنجی است که هر ماه توسط موسسات مختلفی گردآوری و منتشر می‌شود، اما مهم‌ترین و معتبرترین آن‌ها موسسات ISM (Institute of Supply Management) و S&P Global هستند. 

اطلاعات مربوط به این شاخص، بر اساس فرم نظرسنجی که توسط این شرکت‌ها برای بیش از ۴۰۰ مدیر ارشد فعال در ۱۹ صنعت مختلف فرستاده می‌شود؛ جمع‌آوری می‌گردد و بر اساس سهم آن شرکت‌ها در تولید ناخالص داخلی ایالات متحده (GDP) وزن‌دهی می‌شود. واضح است که هر چقدر که سهم تولید ناخالص داخلی آن شرکت در اقتصاد آمریکا بزرگ‌تر باشد، پاسخ‌های آن مدیر وزن بیشتری دریافت خواهد کرد.

داده‌های PMI در سراسر جهان برای دانلود، از طریق تهیه اشتراک در سایت S&P Global (منبع منتشرکننده این داده‌ها) در دسترس هستند. داده‌های نظرسنجی شاخص PMI بخش تولیدی در اولین روز کاری هر ماه میلادی منتشر می‌شود و پس از آن، گزارش شاخص PMI بخش خدماتی در سومین روز کاری منتشر می‌شود. برخی کشورها همچنین دارای PMI ساخت و ساز و PMI کل اقتصاد هستند که داده‌های مربوط به آن‌ها نیز در ابتدای هر ماه منتشر می‌شوند.

علت تفاوت در شاخص PMI خروجی از موسسات ISM و S&P Global

تفاوت بین این دو موسسه در محاسبه شاخص PMI آنجاست که S&P در محاسبه شاخص از وزن‌های زیر استفاده می‌کند: 

• تولید (۰.۲۵)
• سفارشات جدید (۰.۳۰)
• اشتغال (۰.۲۰)
• تحویل تامین‌کننده (۰.۱۵) 
• سطوح موجودی (۰.۱۰) 

در حالی که ISM به هر یک از این متغیرها وزن یکسانی را هنگام محاسبه PMI نسبت می‌دهد.

بررسی تاثیر شاخص مدیران خرید بر بازارهای مختلف

همانطور که متوجه شدید، شاخص PMI به عنوان یک اندازه‌گیری اولیه از شرایط اقتصادی و تجاری کشورها، نقش مهمی در روندهای بازار دارد که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. بازارهای سهام: رشد یا کاهش PMI ممکن است بر تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران در بازار سهام تاثیر بگذارد. رشد PMI ممکن است باعث افزایش امیدواری به سودآوری شرکت‌ها گردد و در نتیجه، بازار سهام رشد کند.
2. بازار ارز: PMI ممکن است بر ارزش ارزها تأثیر بگذارد. افزایش در PMI ممکن است منجر به تقاضای بیشتر برای ارز ملی شود.
3. بازار سفارشات: PMI ممکن است به عنوان یک پیشگو برای عملکرد بعدی بورس‌های کالا عمل کند.
4. بازار کار: PMI ممکن است نشان‌دهنده شرایط بازار کار و سرمایه‌گذاری‌های آینده شرکت‌ها باشد. افزایش PMI نیز ممکن است به افزایش شرایط استخدامی و ایجاد امید به رشد اقتصادی منجر شود.
5. سیاست‌های بانکی: PMI می‌تواند تاثیر زیادی بر تصمیم گیری‌های بانک‌ها و نرخ‌های بهره داشته باشد. 

بررسی تاثیر شاخص PMI در فارکس

اگر چه بیشتر تاثیر این شاخص بر مسائل تولیدی و چشم‌اندازهای صنعتی آمریکاست، اما نمی‌توان از میزان اثرگذاری آن روی بازار فارکس چشم پوشی کرد. شاخص PMI در فارکس می‌تواند به معامله‌گران نشان دهد که امکان رشد، ثبات یا عدم رشد اقتصادی بازار آمریکا چگونه است و همین تاثیر مستقیما بر روی دلار آمریکا در نظر گرفته شود. هر نوع تاثیری بر روی دلار آمریکا نیز این قابلیت را دارد که بر کل بازار فارکس تاثیر بگذارد. از این جهت می‌توان گفت که شاخص PMI آمریکا می‌تواند روی بازار فارکس تاثیرگذار باشد؛ بنابراین یکی از مولفه‌های مهمی که تحلیل‌گران خبره و افرادی که به سبک فاندامنتال به تحلیل می‌پردازند به آن نیاز دارند، اخبار و اطلاعات اقتصادی مربوط به بازار است که قطعا بخش بزرگی از این اطلاعات را می‌توان با استفاده از شاخص PMI آمریکا به دست آورد.

🟠 برای رصد دائم خبر PMI و تفسیر این شاخص و بررسی اثرات آن بر بازار، پیشنهاد می‌کنیم از یک تقویم اقتصادی استفاده کنید. دلتا کالج برای تحلیل‌گران و معامله‌گران ایرانی، تقویم اقتصادی فارکس فارسی ارائه داده است. برای دسترسی به این تقویم، روی لینک کلیک کنید.

تاثیر شاخص PMI بر دلار

شاخص PMI به‌عنوان یک شاخص کلیدی سلامت اقتصاد ارتباط مستقیمی با ارزش ارز ملی یک کشور دارد. این اهمیت اما برای دلار آمریکا به مراتب بالاتر است. دلیل این ارتباط، نقش PMI در سنجش فعالیت‌های اقتصادی و تأثیر آن بر انتظارات بازار و سیاست‌های پولی است.

• PMI بالای 50 و تأثیر آن بر دلار:
  عدد بالای 50 در شاخص PMI نشان‌دهنده گسترش فعالیت‌های اقتصادی و رشد بخش تولید و خدمات است. این وضعیت باعث افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به اقتصاد آمریکا می‌شود و احتمالاً فدرال رزرو را به سمت سیاست‌های انقباضی (افزایش نرخ بهره) سوق می‌دهد. و طبیعتا نتیجه تقویت نرخ بهره و افزایش تقاضا برای دلار، ارزش آن را در برابر سایر ارزها بالا می‌برد.
• PMI زیر 50 و تأثیر آن بر دلار:
  اما زمانی که شاخص PMI کمتر از 50 اعلام می‌شود، این امر نشان‌دهنده کاهش فعالیت اقتصادی و احتمال رکود است. این داده منفی باعث افزایش نگرانی‌ها درباره عملکرد اقتصادی آمریکا می‌شود و سرمایه‌گذاران به‌دنبال دارایی‌های امن مانند ین ژاپن یا طلا می‌روند. در نهایت کاهش شاخص PMI به تضعیف دلار منجر خواهد شد.

نکته مهم: شدت واکنش دلار به شاخص PMI بستگی به فاصله آن از پیش‌بینی‌های بازار دارد. اگر داده منتشرشده به‌طور چشمگیری بهتر یا بدتر از پیش‌بینی‌ها باشد، نوسانات شدیدتری در جفت‌ارزهایی مانند EUR/USD یا USD/JPY مشاهده خواهیم کرد.

تاثیر شاخص PMI بر طلا

شاخص PMI به‌طور غیرمستقیم اما قابل‌توجهی بر قیمت طلا نیز تأثیر می‌گذارد. این تأثیر به رابطه طلا و دلار برمی‌گردد؛ چرا که طلا معمولاً با دلار آمریکا رابطه‌ای معکوس دارد.

• PMI بالای 50 و شرایط احتمالی طلا:
  همانطور که گفتیم زمانی که شاخص PMI بالاتر از 50 منتشر می‌شود، نشان‌دهنده رشد اقتصادی و افزایش فعالیت‌های تولیدی و خدماتی است. این داده مثبت، تقویت دلار آمریکا را به دنبال دارد زیرا بازار آن را نشانه‌ای از بهبود اقتصاد آمریکا تلقی می‌کند. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به نگهداری دلار به‌عنوان دارایی سودآور داشته و از طلا دور می‌شوند. پس افزایش شاخص PMI باعث کاهش تقاضا برای طلا و افت قیمت آن می‌شود.
• PMI زیر 50 و شرایط احتمالی طلا:
  در صورتی که شاخص PMI کمتر از 50 اعلام شود، این وضعیت نشانه‌ای از انقباض اقتصادی است. در چنین شرایطی، نگرانی‌ها از رکود اقتصادی افزایش یافته و دلار آمریکا تضعیف می‌شود. هم‌زمان، طلا به‌عنوان یک دارایی امن در زمان‌های عدم اطمینان اقتصادی مورد توجه قرار می‌گیرد و تقاضای آن افزایش می‌یابد. بنابراین کاهش شاخص PMI منجر به رشد قیمت طلا خواهد شد.

روش محاسبه شاخص PMI

روش‌های مختلفی برای محاسبه PMI وجود دارد، اما معمولا از یک فرمول استاندارد برای ترکیب داده‌های مختلف استفاده می‌شود. در اینجا به یکی از روش‌های معمول برای محاسبه PMI اشاره می‌کنیم:

• بررسی ابعاد مختلف: ابتدا داده‌های جمع آوری شده از نظرسنجی، مورد بررسی قرار می‌گیرد تا اطلاعات مربوط به تولید سفارشات جدید، تحویل و سطح اشتغال ارزیابی شود. 
• وزن دهی: برخی از ابعاد مانند تولید و سفارشات ممکن است وزن بیشتری داشته باشند؛ زیرا از اهمیت بیشتری برخوردارند.
• محاسبه فرمولی: با استفاده از داده‌های وزن دار، طبق فرمول محاسبه شده و PMI نهایی ارائه می‌شود.

پس از انجام محاسبات، PMI به عنوان یک شاخص عددی اعلام می‌شود که نشان دهنده روند فعالیت‌های خرید و تولید در یک بازار یا صنعت خاص است. 

تحلیل آخرین گزارش ارائه شده شاخص PMI (ژانویه 2025)

می‌دانیم شاخص PMI یا همان شاخص مدیران خرید ایالات متحده به صورت ماهانه منتشر شود اکنون که در دی ماه سال 1403 در حال آپدیت این مقاله هستیم آخرین گزارش منتشر شده PMI در ژانویه 2025 به 49.3 درصد رسید که نسبت به رقم 48.4 درصدی در دسامبر، افزایش یافته است. با این حال، این شاخص همچنان زیر 50 درصد قرار دارد که نشان‌دهنده ادامه انقباض در بخش تولید است.

نکات کلیدی شاخص مدیران خرید ژانویه 2025:

• افزایش سفارشات جدید: شاخص سفارشات جدید با بیش از 2 واحد افزایش به 52.5 درصد رسید که بیانگر رشد تقاضا و بازگشت به منطقه انبساطی است.
• تولید و اشتغال: شاخص تولید به 50.3 درصد افزایش یافته. با این حال، شاخص اشتغال با کاهش 45.3 درصدی همراه بود.
• قیمت‌ها: شاخص قیمت‌ها نیز به 52.5 درصد افزایش یافت که افزایش قیمت‌های ورودی و فشارهای هزینه‌ای بر تولید کنندگان را نشان می‌دهد.

تحلیل شاخص مدیران خرید در آخرین گزارش  ژانویه:
کاهش شاخص PMI به زیر سطح 50 نشان‌دهنده انقباض در بخش تولیدی است که بر رشد اقتصادی کلی تأثیر منفی می‌گذارد. این وضعیت ممکن است فدرال رزرو را به بازنگری در سیاست‌های پولی وادارد تا از رکود اقتصادی جلوگیری کند.
پیش‌بینی‌ ماه آینده:
با توجه به بهبود در سفارشات جدید و تولید، انتظار می‌رود شاخص PMI در ماه‌های آینده به بالای 50 درصد برسد و وارد منطقه انبساطی شود. با این حال، فشارهای هزینه‌ای و چالش‌های بازار کار کماکان بر سرعت بهبود تأثیرگذار است.

👈 منبع تحلیل: US ISM Manufacturing PMI | Forex Factory

مزایا و معایب شاخص PMI چیست؟

باید بدانید که شاخص PMI در کنار مزایای فراوان، معایبی نیز دارد. در اینجا مهم‌ترین موارد را برای شما ارائه می‌دهیم تا بتوانید تصمیمات سنجیده‌تری برای معاملات خود بگیرید.

مزایای شاخص PM:

• از آنجایی که این شاخص به صورت ماهانه و در اولین روز کاری هر ماه منتشر می‌شود، اطلاعات به روزی درباره فعالیت‌های اقتصادی در بخش‌های تولیدی و خدماتی ارائه می‌دهد که به سرمایه‌گذاران، سیاست‌گذاران و تحلیل‌گران این امکان را می‌دهد شرایط اقتصادی فعلی را به سرعت ارزیابی کنند.
• جمع آوری اطلاعات درباره عواملی مانند سفارشات جدید، اشتغال، تولید و… سبب شده تا شاخص PMI به درک ابعاد مختلف فعالیت‌های اقتصادی کمک شایانی کرده باشد و نقاط ضعف یا قوت بالقوه را در این بخش‌ها نمایان سازد.
• ماهیت شاخص PMI به گونه‌ای است که در دوره‌های زمانی و همچنین کشورهای مختلف، قابل مقایسه است و همین امر، تفسیر آن را نیز آسان می‌سازد.
• PMI یک شاخص اقتصادی پیشرو شناخته می‌شود، چرا که قبل از نمایان شدن تغییرات در سایر شاخص‌هایی نظیر رشد تولید ناخالص داخلی یا اشتغال، نمایی از روندهای اقتصادی و تغییرات در داده‌های اقتصادی ارائه می‌دهد.
• داده های PMI برای بسیاری از کشورهای جهان در دسترس است.

معایب شاخص PMI:

• هرچند در مزایای این شاخص گفته شد که انتشار ماهانه آن یک مزیت است، اما از معایب انتشار ماهانه آن می‌توان به این نکته اشاره کرد که انتشار داده‌های اولیه بر دقت این شاخص تاثیر می‌گذارد. ممکن است نوسانات ماهانه شاخص PMI به علت عواملی همچون تغییرات فصلی، اختلالات زنجیره تامین یا تغییر در احساسات بازار باشد و با انتشار داده‌های دقیق‌تر، داده‌های این شاخص نیز مورد تجدید نظر قرار بگیرند. این امر سبب می‌شود تا علاوه بر اینکه تفسیر داده‌ها دستخوش تغییر شود، تشخیص روندهای بلندمدت نیز چالش برانگیز شود.
• از آنجایی که پاسخ‌های نظرسنجی این شاخص بر تفسیرهای ذهنی مدیران از شرایط تجاری متکی است، می‌توان گفت شاخص PMI تحت تاثیر ادراکات فردی، سوگیری‌ها یا حتی نوسانات موقتی می‌باشد و این عوامل از دقت آن می‌کاهد.
• عوامل خارجی مانند سیاست‌های تجاری یا بلایای طبیعی می‌توانند بر فعالیت‌های اقتصادی اثرگذار باشند؛ اما از آنجایی که شاخص PMI همه پیامدهای بالقوه را پوشش نمی‌دهد، این تغییرات را صراحتا منعکس نمی‌کند.
• به دلیل اینکه اطلاعات شاخص PMI از نمونه نسبتا کوچکی از شرکت‌ها بدست می‌آید، ممکن است حاوی اطلاعات دقیقی درباره اینکه کدام صنایع باعث رشد و انقباض می‌شوند، نباشد.

شاخص PMI جهانی و تفاوت آن با شاخص PMI آمریکا

اگر چه در این مقاله ما تماما به معرفی شاخص PMI ایالات متحده پرداخته‌ایم، اما بد نیست بدانید که یک شاخص PMI جهانی نیز وجود دارد که از پرسشنامه‌های ارسال شده به حدود 28 هزار شرکت خدماتی و تولیدی در بیش از 40 کشور مختلف جهان بدست می‌آید. 

سهم این کشورها 89% از تولید ناخالص داخلی جهانی (GDP) می‌باشد؛ اما از آنجایی که شاخص مدیران خرید ایالات متحده مهم‌ترین و موثرترین شاخص در بازارهای مالی و سهام به شمار می‌آید، بیشتر به آن پرداخته می‌شود.

نتیجه‌گیری

ما در مقاله شاخص PMI چیست به طور جامع این شاخص را مورد بررسی قرار دادیم. این رویداد در تقویم اقتصادی یکی از موارد فاندامنتالی است که لحظه اعلام شدن اخبار در نمادهای وابسته به دلار آمریکا نوسانات زیادی را ایجاد می‌کند و توانایی تحلیل آن برای تریدرهای فارکس نقطه قوت ارزشمندی محسوب می‌شود. باتوجه‌ به این ضرورت سعی کردیم تمام اطلاعاتی که باید راجع به شاخص مدیران خرید داشته باشید را به زبان ساده توضیح دهیم. امیدواریم از مطالب این مقاله بهره کافی را برده باشید.

سوالات متداول