فومو (FOMO) در بازارهای مالی به چه معناست؟

FOMO چیست؟ شاید برخی از شما پس از شنیدن آن به این فکر کنید با واژه‌ای لاتین برای تبلیغ کالا مواجه هستید. اما باید بدانید که این واژه مخفف عبارت fear of missing out به معنای ترس از دست دادن است. به طور کلی همه ما این حس را در زندگی تجربه می‌کنیم. اما این حس از دیدگاه بازارهای مالی اندکی متفاوت خواهد بود. FOMO نه تنها می‌تواند تاثیر احساسی منفی در معامله‌گر ایجاد کند بلکه می‌تواند قضاوت و منطق یک معامله‌گر را تحت الشعاع قراردهد. بنابراین در هنگام تصمیم‌گیری‌های تجاری فرد با مشکل مواجه می‌شود. در این مقاله از دلتا کالج شما با مفهوم FOMO و راه‌حل‌های جلوگیری از آن آشنا خواهید شد.

چه کسی برای اولین بار واژه FOMO را تعریف کرد؟

اگر می‌خواهید بهتر با مسئله فومو در فارکس آشنا شوید. به شما پیشنهاد می‌کنیم. ضمن خواندن این مطلب. پادکست زیر را نیز گوش دهید.

در حالیکه دن هرمان (Dan Herman) ادعا کرد که وی برای اولین بار به این مسئله در سال 1990 پی‌برده است، شخصی به نام پاتریک مک جینیس (Patrick McGinnis) با انتشار مقاله‌ای در سال 2004 به شکل رسمی و واضح  FOMO را مطرح کرد.

در واقع این مفهوم به احساس اضطراب و نگرانی اشاره دارد که پس از شنیدن تجربه مثبت یا منحصر به فرد شخصی دیگر  به فرد دست می‌دهد. در حالی‌که دیگران آن را تجربه کرده‌اند و فرد این تجربه مثبت را از دست داده است.

این پدیده بیشتر در فضای رسانه‌های اجتماعی گسترش می‌یابد. بدین ترتیب که دیگران قسمت‌های مثبت و مفید زندگی خود را به اشتراک می‌گذارند حال آنکه خواننده این فرصت را از دست داده است. بنابراین با حس دلهره و اضطراب و ترس روبرو می‌شود. فرض کنید که موعد امتحانات نزدیک است و شما باید مطالعه کنید. اما پیش از شروع شما تصمیم می‌گیرید سری به فضای مجازی بزنید. با توجه به گسترش روز افزون تعداد این شبکه‌های مجازی بدون شک تنها بررسی 3 یا 4 مورد از آنها معادل 20 یا 30 دقیقه از شما زمان می‌گیرد. بنابراین شما به خاطر ترس از دست دادن وقایع جدید در این فضا، زمان مفید برای مطالعه را از دست می‌دهید.

مفهوم FOMO در بازارهای مالی

FOMO به معامله‌گران این حس را القا می کند که ممکن است فرصت‎های بزرگ را از دست بدهند یا سایر معامله گران موفق‌تر عمل کنند. در این مرحله این حس می‌تواند منجر به ورود به معاملات بدون تفکر کافی شود یا معاملات را در لحظه نامناسب به پایان برساند. زیرا به نظر می‌رسد دیگران نیز این کار را انجام می‌دهند. حتی در برخی موارد باعث می‌شود با وجود عدم تحقیقات کافی در مورد ظرفیت‌های بازار، سرمایه خود را در معرض ریسک قرار دهند.

برای برخی از سرمایه گذاران این حس به محض موفقیت دیگران ایجاد می‌گردد. بنابراین می‌توان معاملاتی که همراه با فومو هستند را ناشی از حس طمع و حسادت در فرد تفسیر کرد. به عنوان مثال شما پس از مشاهده موفقیت دسته‌ای از معامله‌گران که اخیرا اقدام به خرید طلا کرده‌اند، تلاش می‌کنید در حال حاضر و پس از سپری شدن پنج روز اقدام گرفتن پوزیشن خرید طلا کنید. اما متاسفانه در پایان شما با ضرر از معامله خارج می‌شوید و سایر معامله‌گران با سود.

از خود خواهید پرسید چرا این اتفاق برای حساب من رخ داد؟ پاسخ شما این است از آنجایی‌که شما با فاصله زمانی به آن معامله وارد شده اید، احتمال می رود که حرکت بازار در آن جهت به پایان رسیده باشد. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت آن است که هر چه بازار بیشتر در یک جهت قیمتی حرکت کند معامله انجام معامله همراه با این حس قوی‌تر می‌شود. این در حالی‌ست که ادامه این روند به معنای تغییر در آینده‌ای بسیار نزدیک با برخورد به سطوح حمایت و مقاومت خواهد بود. این مشکلی معمول در میان معامله‌گران چه تازه کار و چه با تجربه است.

احساسات رایج در معاملات فومو

اگر هر یک از موارد زیر در معاملات شما راه یابد، احتمالا مشکل شما فومو است:

• طمع : اگر در معاملات تنها به سود فکر کنید و از این منظر وارد معامله شوید و یا همه سود را ظرف مدت کوتاهی بخواهید کسب کنید شما در دام طمع افتاده‌اید.
• ترس: ترس از دست دادن موقعیت‌هایی که سایر معامله‌گران موفق دارند، باعث می‌شود فرد بدون تفکر و تنها به تقلید از دیگران دست به انجام معاملات بزند که در نهایت منجر به شکست فرد می‌گردد.
• هیجان: تصور کنید بازار EURUSD بر روی پوزیشن فروش تاکنون سود خوبی را نصیب معامله‌گران این جفت ارز کرده است. هر روز سیگنال‌هایی از افراد دیگر دریافت می‌کنید مبنی بر این که زمان سرمایه‌گذاری در این جفت ارز هم اکنون است. حال در صورتی که شما بدون تفکر بدون تحلیل بازار و رسیدن به نتیجه و تنها از به دلیل حرف دیگران دست به معامله در فارکس یا بازارهای مالی دیگر بزنید، معاملات شما ناشی از هیجان خواهد بود.
• حسادت: با دیدن حساب دیگران که دارای سودی درخور است شاید شما نیز به این فکر بیافتید با انجام معاملاتی، سود حساب خود را همانند او و یا حتی گاهی بیشتر از او افزایش دهید. این احساس که معمولا ناشی از حسادت در میان معامله‌گران است، در نهایت موجودی حساب شما را به شکل چشمگیری کاهش خواهد داد.
• نداشتن استراتژی معاملاتی: بیشتر افرادی که در دام FOMO گرفتار می‌شوند، از عدم داشتن استراتژی معاملاتی رنج می برند. غالبا این افراد بدون برنامه و هدف و تنها با اتکا به احساس خود در مورد خرید و یا فروش دارایی دست به معامله می‌زنند.

چگونه با فومو مقابله کنیم؟

حال که با انواع عوامل موثر در فومو آشنا شدید در این بخش به راهکارهای موثر مقابله با آن خواهیم پرداخت

• گام اول: پذیرش مشکل

 به کار بردن عباراتی چون من به تمامی فعالیت‌های تجاری خود اشراف کامل دارم از جملات مخرب است. بیان این جملات باعث می شود شما به جای حل مسئله بیش از پیش گرفتار فومو شوید.

• گام دوم: توجه به روانشناسی معاملات

فومو که با مفاهیم چون ترس و طمع ارتباط نزدیک دارد، از جمله مسائل روانشناسی بازار تلقی می گردد. مادامی که احساسات بر شما غلبه کنند، تصمیمات شما زیر سوال خواهد رفت. بنابراین به جای این تفکر که فرصت معاملاتی را از دست داده اید و یا اینکه دیگران توانستند از این فرصت استفاده کنند و شما نتوانستید، سعی کنید افسار احساسات خود را در دست گیرید تا بتوانید فرآیند تصمیم‌گیری را درست طی کنید. برای انجام این کار بهتر است نقاط ضعف و قوت خود را ارزیابی کنید.

• گام سوم: مدیریت ریسک

در صورتی که هر کدام از احساسات ترس و یا طمع محرک شما به انجام معامله باشد، بهره‌گیری از مدیریت ریسک راهکار مقابله با آن خواهد بود. توجه به این عبارت که چون دیگران نیز در این بازار در حال معامله هستند بنابراین این بازار خطرناک نخواهد بود، در واقع خطر افزایش ریسک در معاملات را برای شما به همراه دارد. برای مقابله با آن باید آشنایی کامل بر احساسات خود داشته باشید و بتوانید آن‌ها را به موقع کنترل کنید.

• گام چهارم: برنامه ریزی

مادامی که شما به یک برنامه معاملاتی خاص پایبند باشید، در بلند مدت می‌توانید به موفقیت‌های بزرگی در بازارهای مالی دست پیدا کنید. به خاطر داشته باشید که هر معامله‌گر استراتژی معاملاتی خاص خود را دارد که با در نظر گرفتن جنبه‌های مختلف از آن استفاده می‌کند. بنابراین حتما یک استراتژی معاملاتی برای خود انتخاب کنید.

نتیجه گیری

امروزه با توجه به گسترش چشمگیر تسهیلات در بازارهای مالی برای انجام مبادلات، ترس از دست دادن موقعیت‌های کسب سود باعث شکل گیری FOMO و در نتیجه آن ضررهای بسیاری برای معامله‌گر می‌شود. در حالی که فومو در نتیجه تصمیمات احساسی در بازار شکل می‌گیرد، ادامه انجام این گونه معاملات در بازار باعث بالا رفتن قیمت کالایی خاص می‌گردد. این در حالی‌ست که به زودی بازار روندی عکس پیش می‌گیرد و در این میان معامله‌گرانی که با قیمت‌های بالا وارد بازار شده اند متضرر می‌گردند.

آنچه که در این میان می‌تواند FOMO و ریسک معاملاتی حاصل از آن را کاهش دهد، کنترل احساسات و داشتن برنامه‌ریزی در معاملات است. بنابراین همیشه باید در معاملات منطق و تفکر را جایگزین احساسات کرد.