در هر کشور افرادی که در سن کار هستند ولی شغلی ندارند و برای یافتن آن همواره در تلاش هستند، «بیکار» محسوب می‌شوند و تعداد کل افراد بیکار به اضافه افراد شاغل، به عنوان «نیروی کار» شناخته می‌شوند. شاخص نرخ بیکاری یا Unemployment Rate، عددی است که درصد نیروهای کار بدون شغل را نشان می‌دهد. شاخص نرخ بیکاری در فارکس، بازار سهام و… یکی از شاخص‌های کاربردی در تحلیل فاندامنتال است.
در این مقاله از دلتا کالج به مفهوم و تعریف نرخ بیکاری و آموزش نحوه تحلیل و استفاده از آن در بازارها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب:
شاخص نرخ بیکاری چیست؟
🟠 شاخص نرخ بیکاری گزارشی است که وضعیت کسانی که شغل خود را از دست داده‌اند یا هنوز شغلی پیدا نکرده‌اند را نشان می‌دهد. زمانی که اقتصاد یک کشور وضعیت مناسبی ندارد یا با بحران روبه‌رو می‌شود، قطعاً نرخ بیکاری افزایش می‌یابد و زمانی که یک اقتصاد در شرایط مناسبی قرار دارد، رفته‌رفته تولید رونق می‌گیرد و میزان افرادی که مشغول به کار می‌شوند، بیشتر می‌شود.
شاخص نرخ بیکاری یک شاخص تأخیری است؛ یعنی به جای اینکه شرایط اقتصادی در آینده را پیش‌بینی کند، معمولاً در پی تغییر شرایط اقتصادی، افزایش یا کاهش می‌یابد. نرخ بالای بیکاری نشان دهنده کمبود فرصت‌های شغلی و مشکلات اقتصادی است؛ در حالی که نرخ پایین بیکاری نشان دهنده بازار کار سالم‌تر و کمبود نیروی کار بالقوه است.
در تعریف “افراد شاغل” برای آمارگیری در سازمان کار ایالات‌متحده، کسانی که حداقل 15 ساعت در هفته کار کنند، شاغل محسوب می‌شوند؛ یعنی افرادی که به‌صورت موقت، نیمه‌وقت و تمام وقت با حداقل 15 ساعت کار در هفته مشغول هستند، جزو آمار شاغلین به حساب می‌آیند. همچنین افراد بیکار را کسانی تعریف می‌کند که مایل به کار و در دسترس کار هستند و در چهار هفته گذشته فعالانه به دنبال کار بوده‌اند.
شاخص نرخ بیکاری چطور محاسبه می‌شود؟
شاخص نرخ بیکاری جزء مهم‌ترین معیارهای اقتصادی است که وضعیت بازار کار یک کشور را منعکس می‌کند. این شاخص به سیاست‌گذاران، تحلیلگران اقتصادی و معامله‌گران بازارهای مالی کمک می‌کند تا تصویری واضح از نرخ فعالیت نیروی کار و سلامت اقتصاد یک کشور داشته باشند. محاسبه این نرخ، فرآیندی استاندارد دارد که بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده از جمعیت فعال اقتصادی انجام می‌شود.
فرمول نرخ بیکاری
نرخ بیکاری به صورت درصدی از جمعیت فعال اقتصادی محاسبه می‌شود که در حال حاضر بدون شغل هستند، اما فعالانه به دنبال کار هستند. فرمول نرخ بیکاری به شکل زیر است:
نرخ بیکاری = 100 × (جمعیت بیکار ÷ جمعیت فعال اقتصادی)
منظور از جمعیت بیکار: افرادی که در سن کار (معمولاً 15 تا 64 سال) قرار دارند، شغلی ندارند و در جستجوی کار هستند.
منظور از جمعیت فعال اقتصادی: افرادی که یا شاغل هستند یا در جستجوی کار می‌باشند (مجموع شاغلان و بیکاران).
مفاهیم کلیدی که در محاسبه نرخ بیکاری مطرح هستند:
- نرخ بیکاری طبیعی: این نرخ شامل بیکاری اصطکاکی (افرادی که در حال تغییر شغل هستند) و بیکاری ساختاری (ناهماهنگی مهارت‌ها و نیازهای بازار کار) می‌شود. در این نرخ، اقتصاد در حالت تعادل است و نرخ بیکاری صفر انتظار نمی‌رود.
- بیکاری غیرطبیعی (چرخه‌ای): بیکاری ناشی از کاهش تقاضای کل در اقتصاد است که معمولاً در زمان رکود اقتصادی مشاهده می‌شود.
- کارگران دلسرد: در برخی موارد، افرادی که از جستجوی کار ناامید شده‌اند، در آمار جمعیت فعال اقتصادی در نظر گرفته نمی‌شوند و ممکن است نرخ بیکاری واقعی را دست‌کم بگیرد.
- کار نیمه‌وقت اجباری: برخی افراد که تمایل به کار تمام‌وقت دارند اما فقط توانسته‌اند شغل نیمه‌وقت پیدا کنند، در دسته شاغلان قرار می‌گیرند و این موضوع نرخ بیکاری واقعی را کاهش دهد.
چه عواملی بر شاخص نرخ بیکاری تاثیر می‌گذارند؟
شاخص نرخ بیکاری تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که برخی از آن‌ها تأثیرات اساسی‌تر و گسترده‌تری دارند. ما به 5 مورد اصلی که نقش کلیدی در تغییرات نرخ بیکاری دارند، اشاره می‌کنیم:
1. چرخه‌های اقتصادی
رکود یا رونق اقتصادی تاثیر مستقیم بر نرخ بیکاری دارد.
در دوره‌های رونق اقتصادی، شرکت‌ها تولید را افزایش داده و نیروی کار بیشتری استخدام می‌کنند که باعث کاهش نرخ بیکاری می‌شود.
در دوره‌های رکود اقتصادی، کاهش تقاضا و تولید باعث تعدیل نیرو و افزایش نرخ بیکاری می‌شود.
2. سیاست‌های دولت و بانک مرکزی
سیاست‌های پولی: کاهش نرخ بهره توسط بانک مرکزی، سرمایه‌گذاری و اشتغال را افزایش داده و نرخ بیکاری را کاهش می‌دهد.
سیاست‌های مالی: افزایش هزینه‌های دولتی در پروژه‌های زیرساختی یا کاهش مالیات‌ها، منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی و کاهش بیکاری شود.
3. سطح تحصیلات و مهارت‌ها
عدم تطابق بین مهارت‌های نیروی کار و نیازهای بازار یکی از دلایل اصلی بیکاری است.
نیروی کار با مهارت بالا، شانس بیشتری برای اشتغال دارد. در مقابل، عدم آموزش کافی یا نبود فرصت‌های آموزشی، بیکاری ساختاری را افزایش می‌دهد.
4. تغییرات فناوری
پیشرفت‌های فناوری برخی مشاغل را حذف کنند و نرخ بیکاری را افزایش دهند.از سوی دیگر، فناوری‌های نوین فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد کرده و بیکاری را در بلندمدت کاهش می‌دهند. این مورد رو به طور ملموس می‌توانیم درباره هوش مصنوعی ببینیم که چطور این فرایند انجام می‌شود در حال حاضر بعد 3 سال در مرحله اول یعنی جایگزینی مشاغل قدیمی با هوش مصنوعی هستیم و از این به بعد باید ببینیم این موج چطور می‌تواند مشاغل بیشتری را ایجاد کند.
5. تغییرات جمعیتی و مهاجرت
افزایش جمعیت در سن کار یا ورود نیروی کار جدید از طریق مهاجرت نیز یکی از دلایلی است که در کوتاه‌مدت نرخ بیکاری را افزایش دهد. با این حال، در بلندمدت می‌توانیم انتظار داشته باشیم به تقویت بازار کار و رشد اقتصادی منجر شود.
تاثیر نرخ بیکاری در فارکس
از آنجا که نگاه ما به بازار فارکس است و قصد داریم شاخص نرخ بیکاری در فارکس و تاثیرات آن را در این بازار بررسی کنیم، پس نرخ شاخص بیکاری کشور آمریکا مهم‌ترین فاکتوری است که ما به‌عنوان یکی از فعالین بازار به دنبال آن هستیم. در ایالات متحده، رسمی‌ترین و رایج‌ترین نرخ بیکاری ملی، U-3 است که BLS آن را به‌عنوان بخشی از گزارش وضعیت اشتغال ماهانه خود منتشر می‌کند.
شاخص نرخ بیکاری ایالات متحده در اولین جمعه هر ماه میلادی (به استثنای بعضی ماه‌ها) نسبت به ماه قبل منتشر می‌شود. نسخه‌های فعلی و گذشته این گزارش در وب سایت اداره آمار کار (BLS) موجود است. کاربران می‌توانند جدول‌های نرخ بیکاری را دانلود کنند که هر یک از معیارهای بازار کار ذکر شده و برای یک محدوده تاریخی مشخص را نشان می‌دهد.
نرخ بیکاری عددی نیست که پس از انتشار آن فوراً ببینید یک تأثیر مهم روی بازار فارکس رخ بدهد. به عنوان مثال، زمانی که نرخ بیکاری آمریکا منتشر شود، شما در چارت دلار نمی‌بینید که ناگهان بازار برگردد یا اتفاق خاصی رخ دهد. دلیلش هم کاملاً مشخص است؛ شاخص نرخ بیکاری یک شاخص تأخیری است، یعنی قبل از آن، سایر شاخص‌های اقتصادی منتشر شده تأثیر خود را گذاشته‌اند و نرخ بیکاری به‌نوعی فقط دنباله‌روی آن‌هاست.
آموزش نحوه تحلیل و استفاده از شاخص نرخ بیکاری در معاملات فارکس
شاخص نرخ بیکاری یا همان Unemployment Rate که در تقویم اقتصادی فارکس به عنوان یک رویداد قرمز رنگ و مهم آن را می‌شناسیم، جزء شاخص‌هایی است که فاندامنتالیست‌ها به خوبی از آن برای سود گرفتن از بازار استفاده می‌کنند. مقدمات شاخص نرخ بیکاری در فارکس را تا به اینجا گفتیم، اما لازم است درباره نحوه تحلیل و استفاده از آن برای معاملات فارکس کمی بیشتر صحبت کنیم.
روند بلندمدت نرخ بیکاری نشان‌دهنده کیفیت و پایداری رشد اقتصادی یک کشور است. کاهش نرخ بیکاری اغلب با رشد اقتصادی پایدار، افزایش دستمزدها و بالا رفتن مصرف همراه است. این موضوع تمایل بانک‌های مرکزی را برای سیاست‌های انقباضی (مانند افزایش نرخ بهره) بیشتر می‌کند و در نتیجه می‌تواند ارز مربوطه را تقویت نماید. از سوی دیگر، افزایش نرخ بیکاری با کاهش تولید، کمبود اشتغال و کاهش درآمد خانوارها همراه است که در بلندمدت می‌تواند منجر به سیاست‌های انبساطی بانک مرکزی (مانند کاهش نرخ بهره یا اجرای برنامه‌های حمایتی) شود. این سیاست‌ها معمولاً ارزش ارز را تضعیف می‌کنند؛ زیرا کاهش نرخ بهره سرمایه‌گذاران را به سمت بازارهای دیگری که بازده بالاتری دارند سوق می‌دهد.
برای تحلیل و استفاده از تاثیر نرخ بیکاری در فارکس، معامله‌گر باید به سه جنبه اصلی توجه کند:
- مقایسه با انتظارات بازار: معمولاً پیش از انتشار آمار بیکاری، پیش‌بینی‌هایی از سوی تحلیلگران ارائه می‌شود. اگر آمار واقعی کمتر از پیش‌بینی‌ها باشد (نرخ بیکاری کاهش یافته باشد)، که این سیگنال مثبتی برای ارز محسوب می‌شود و بالعکس، افزایش غیرمنتظره نرخ بیکاری فشار فروش را بر ارز هدف بیشتر می‌کند.
- مقایسه با ارقام دوره‌های گذشته: بررسی روند تاریخی نرخ بیکاری اهمیت دارد. آیا بیکاری در حال کاهش تدریجی است یا روندی افزایشی دارد؟ شناسایی الگوهای بلندمدت به شما در درک چرخه‌های اقتصادی و تنظیم استراتژی ورود و خروج کمک می‌کند.
- بررسی هم‌زمان با سایر شاخص‌های کلیدی: نرخ بیکاری نباید جدا از دیگر داده‌های اقتصادی مانند نرخ رشد تولید ناخالص داخلی (GDP)، تورم، تراز تجاری و سیاست‌های بانک مرکزی مورد تحلیل قرار گیرد. ترکیب این اطلاعات به شما چشم‌انداز کامل‌تری از شرایط اقتصادی می‌دهد.
- ترکیب تحلیل بنیادی و تکنیکال با محوریت نرخ بیکاری: به طور کلی یک روش حرفه‌ای برای ارتقاء کیفیت معاملات در فارکس این است که داده‌های فاندامنتال و بنیادی را با ابزارهای تکنیکال ترکیب کنید. در اینجا به مثال زیر توجه کنید:
تعیین محدوده‌های کلیدی حمایتی و مقاومتی: پس از انتشار گزارش بیکاری، نوسانات قیمت، احتمالا جفت‌ارز را به سطوح کلیدی تکنیکال برساند. با داشتن تحلیل بنیادی صحیح، می‌توانید تشخیص دهید که این حرکت صرفاً یک واکنش لحظه‌ای است یا آغازی برای یک روند پایدار.
شناسایی همگرایی یا واگرایی تکنیکال با داده‌های بنیادین: اگر نرخ بیکاری بهبود یابد اما قیمت جفت‌ارز در نمودار تکنیکال نشانه‌های ضعف را نشان دهد، می‌تواند فرصت مناسبی برای موقعیت فروش (Sell) باشد، زیرا بازار هنوز به داده‌های خوب واکنش مناسب نشان نداده است.
بیشتر بخوانید:
🟠 آموزش تحلیل تکنیکال فارکس
🟠آموزش تحلیل فاندامنتال فارکس
نرخ بیکاری چطور بر اقتصاد تاثیر می‌گذارد؟
در ارزیابی سلامت یک اقتصاد، نرخ بیکاری کشور یک عامل اصلی در تعیین سیاست های پولی و اتخاذ تصمیمات استراتژیک اقتصادی است. در کنار تولید ناخالص داخلی و شاخص بهای مصرف کننده (CPI)، شاخص نرخ بیکاری یکی از دقیق ترین معیارهای بررسی وضعیت اقتصاد است. دو شاخص مهم وضعیت اقتصادی، یعنی تورم و بازار سهام نیز با نرخ بیکاری رابطه معکوس دارند.
نرخ بیکاری اگر به دلیل کمبود نیروی کار باشد، همیشه با افزایش متوسط دستمزد برای جذب بیشتر نیروی کار همراه است که می‌تواند منجر به ایجاد تورم شود؛ زیرا کارفرمایانی که به دنبال نیروی کار هستند، برای ترغیب آن‌ها دستمزد را افزایش می‌دهند. به همین دلیل برای جبران این پرداختی بیشتر، مجبور به افزایش قیمت کالاهای خود هستند و این امر به‌صورت مستقیم باعث گرانی و ایجاد تورم می‌شود.
تاثیر دیگری که شاخص نرخ بیکاری بر اقتصاد می‌گذارد، افزایش ارزش سهام در بازار سهام و حتی ارزش پول ملی در فارکس است. هرچه نرخ بیکاری پایین تر باشد، ارزش بازارهای مالی یک کشور بالاتر می‌رود. افزایش قیمت سهام اغلب با بیکاری کمتری همراه است؛ زیرا کارگران درآمد قابل تصرف بیشتری دارند.
به زبان دیگر باید گفت زمانی که کم‌کم شاخص‌های اقتصادی افت می‌کنند و اقتصاد یک کشور مسیر تورم و رکود را طی می‌کند، شاهد آن خواهیم بود که شاخص نرخ بیکاری نیز هر ماه در زمان انتشار خود، آمارهای بالاتری نسبت به ماه قبل پیدا می‌کند. بنابراین شاید بتوان از شاخص نرخ بیکاری تنها به‌عنوان یک تأییدیه برای نشان دادن وضعیت خوب یا بد اقتصادی استفاده کرد که آن‌هم با تأخیر صادر می‌شود.
نرخ بیکاری طبیعی برای یک کشور چقدر است؟
یک نکته مهم در شاخص نرخ بیکاری که باید هنگام انتشار به آن توجه داشته باشید، این است که شاخص بیکاری بسیار کم، لزوما نرخ خوبی نیست! دلیل آن واضح است؛ زمانی که نرخ بیکاری بسیار کم باشد، فشار حقوق به کارفرمایان ایجاد می‌شود و این فشار بر قیمت‌گذاری تأثیر می‌گذارد. با این حال، بیکاری بالا نیز سالم تلقی نمی‌شود. پس احتمالاً سوالتان این است، زمانی که شاخص نرخ بیکاری مثلاً در ایالات‌متحده منتشر می‌شود، این نرخ باید بین چه عددی باشد؟
در واقع نرخ ایده‌آل شاخص بیکاری باید بین 3 تا 5 درصد باشد. اگر نرخ بیکاری زیر 3 درصد باشد، باید منتظر ایجاد تورم و کاهش ارزش ارز ملی باشید، و اگر برای مدتی بالای 5 درصد بماند، بازهم باید منتظر رکود اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی باشیم.
جمع‌بندی
درباره شاخص نرخ بیکاری در فارکس و تاثیر آن بر اقتصاد، گفتیم که این شاخص یک شاخص تأخیری است که پس از اعلام سایر داده‌های اقتصادی منتشر می‌شود. همین تأخیری بودن، باعث می‌شود که تأثیری روی بازار فارکس هنگام انتشار نداشته باشد؛ اما خود منبعی برای فهمیدن وضعیت سلامت اقتصاد آمریکاست.
برای اینکه بتوانید با استفاده از شاخص نرخ بیکاری در فارکس معامله کنید، باید اصول تحلیل فاندامنتال را بلد باشید. برای این کار توصیه می‌کنیم ابتدا در یک کارگزاری معتبر مانند دلتا اف ایکس یک حساب معاملاتی ایجاد کنید و تحلیل بازار با انواع شاخص‌ها را تست کنید تا کم‌کم روی آن‌ها مسلط شوید.
